Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 14:23

« Poprzedni Następny »


Dzieci Drakuli


Carl Zimmer 2016-07-27


Miliony lat temu niektóre nietoperze zrezygnowały ze starego zwyczaju polowania na owady i spróbowały czegoś nowego: picia krwi. Te stworzenia wyewoluowały w dzisiejsze nietoperze wampiry i badanie wszystkich sposobów, na jakie wyewoluowały, by wyciągnąć najwięcej korzyści z krwawych posiłków, przyprawia o zawrót głowy.

Wiele z tych adaptacji łatwo dostrzec gołym okiem. Na przykład, wampiry mają zęby w stylu Drakuli, których używają do przebijania twardej skóry krów. Kiedy tworzą ranę w kształcie krateru, zanurzają w niej długi język, zawierający dwa kanały w kształcie słomek, którymi pobierają krew.


Poszukiwanie zdobyczy doprowadziło do innej niezwykłej adaptacji, która można zobaczyć – przynajmniej, jeśli jest się naukowcem, który bada sposoby poruszania się wampirów. Podobnie jak inne nietoperze, umieją latać, ale poza tym mogą także chodzić, tak, nawet galopować. Tutaj jest film wideo biegnącego wampira zrobiony przez Dana Riskina. Z około 1200 gatunków nietoperzy wampiry są jednymi z kilku, które potrafią poruszać się szybko po ziemi.



Wampiry mają jednak wiele innych adaptacji do picia krwi, które nie są widoczne. Używają zmysłów – wzroku o dalekim zasięgu, ostrego węchu, czułego słuchu i echolokacji – żeby znaleźć swoje ofiary. W nosach mają także czułe na ciepło dołki, które wyczuwają ciepło zwierząt ciepłokrwistych. Kiedy już wylądują na zwierzęciu, przykładają te dołki do skóry, żeby zlokalizować naczynia włoskowate pełne gorącej krwi, które są blisko powierzchni.



Kiedy wampiry zanurzają język w ranie, nie wyciągają tylko krwi. Wpuszczają także w ofiarę swoją ślinę. A w ich ślinie jest jeszcze więcej niewidzialnych adaptacji do życia na pokarmie z krwi. Bo widzicie, wampiry są jadowite.


To może brzmieć dziwnie. Zazwyczaj myślimy o jadzie jako o substancji chemicznej, którą zwierzę pakuje w twoje ciało, żeby spowodować ból lub śmierć. Biolodzy definiują jednak jad szerzej: jest to wydzielina wytwarzana w wyspecjalizowanym gruczole zwierzęcia, która jest dostarczana innemu zwierzęciu przez zadaną ranę, gdzie może zakłócić fizjologię ofiary.


Jad węża, ten rodzaj, który najlepiej znamy, może zakłócić fizjologię do tego stopnia, że następuje śmierć. I robi to na kilka sposobów – na przykład, przez zagłuszenie neuronów albo powodowanie gnicia tkanek. Inne zwierzęta jednak, które nie zamierzają zabijać swoich ofiar, także produkują jad. Wampiry nie chcą zjeść całej krowy. Chcą tylko kilka łyków.


Niestety, picie krwi ma także negatywne strony. Kręgowce są wyposażone w mnóstwo cząsteczek i komórek, które zatykają rany. Gdy tylko czują najmniejsze naddarcie naczyń krwionośnych, zaczynają tworzyć skrzepy, żeby zatrzymać upływ krwi.


Wampiry używają jadu, żeby utrzymać krew w stanie płynnym. W nowym artykule z tytułem wartym przytaczania w całości - “Dracula’s Children: Molecular Evolution of Vampire Bat Venom” [Dzieci Drakuli – molekularna ewolucja jadu wampirów] – międzynarodowy zespół naukowców badał cząsteczki używane przez wampiry, by przełamać linię obrony krwi.


Najbardziej uderzającą informacją o jadzie wampirów jest to, z jak wielu kierunków atakuje swoje ofiary. Skrzepy krwi tworzą się dzięki serii reakcji z udziałem łańcuchów enzymów. Wampiry wytwarzają różne białka, żeby dobrać się do różnych enzymów w tym łańcuchu. Płytki, które są fragmentami komórki, także gromadzą się wokół ran, by pomóc w ich zaleczeniu. Wampiry wytwarzają osobne składniki, które atakują płytki.


Dla wytwarzania tego jadowitego koktajlu wampiry użyły starych cząsteczek do nowych zadań. Kiedy kręgowiec utworzył skrzep krwi, by powstrzymać krwawienie z rany, musi przełamać ten skrzep, kiedy rana jest zaleczona. Enzym o nazwie aktywator plazminogenu tworzy cząsteczki o nazwie plazminogeny, które siekają skrzep. Wampiry wytwarzają w swojej krwi aktywatory plazminogenu do wykonania tego zadania. Wytwarzają jednak ich dodatkowy zapas w gruczołach gębowych. Kiedy aktywatory plazminogenu dostają się do rany, używają własnych plazminogenów ofiary, by utrzymać płynięcie krwi.


Kiedy wampiry pożyczyły aktywatory plazminogenu do użycia w jadzie, ich cząsteczki lepiej zaadaptowały się do tego zadania. Normalne aktywatory plazminogenu zostają usunięte z krwiobiegu przez inne enzymy. Jest to ważne dla naszego przeżycia, bo inaczej kręciłyby się w pobliżu i utrudniały wytworzenie się nowych skrzepów. Aktywatory plazminogenu u wampirów mają nieco inny kształt, co chroni je przed enzymami ich ofiar.


Te cząsteczki razem są tak skuteczne, że krowa będzie krwawiła jeszcze długo po tym, jak wampir odleciał. Choć naukowcy od dziesięcioleci badają jad wampirów, nadal znajdują nowe cząsteczki w tym koktajlu. Autorzy Dracula’s Children zastosowali nową metodę w swoich poszukiwaniach. Złapali dwa wampiry i zrobili katalog wszystkich genów, które są bardzo aktywne w ich gruczołach gębowych. Następnie zidentyfikowali te geny i badali właściwości białek, które kodowały. Odkryli dziesiątki nowych białek. Jedne z nich zabijają mikroby, utrzymując dostawy pokarmu wampira w czystości. Inne rozszerzają naczynia krwionośne, zwiększając dopływ krwi do rany.


Kiedy wampir atakuje krowę, krowa nie jest całkowicie bezbronna. Hodowcy bydła zauważyli, że kiedy wampiry często atakują ich stada, krowy krwawią przez krótszy czas. Naukowcy odkryli, że jest tak, ponieważ układ odpornościowy zwierząt uczy się rozpoznawać cząsteczki jadu i atakowania ich. W tym nowym badaniu naukowcy odkryli cząsteczki jadu, które potrafią odeprzeć układ odpornościowy. Sam jad także ewoluuje, żeby uniknąć rozpoznania przez układ odpornościowy, przyjmując nowe kształty, które mogą pozwolić im na przemkniecie się bez zauważenia.


Czytanie Dracula’s Children wywołuje we mnie silne uczucie deja vu. Napisałem niedawno artykuł o kleszczach dla Outside i przygotowując ten materiał dowiedziałem się, jak kleszcze wytwarzają ślinę pełną białek, które – między innymi – rozszerzają naczynia krwionośne, używają naszych cząsteczek do rozłamywania skrzepów i robią wiele innych rzeczy, które robi także jad wampirów.


Otrzymujesz wampira, kiedy zamieniasz ssaka w kleszcza. I uważam to za najwyższy komplement.


Dracula's children

The Loom, 17 czerwca 2013

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Carl Zimmer


Wielokrotnie nagradzany amerykański dziennikarz naukowy publikujący często na łamach „New York Times” „National Geographic” i innych pism. Autor 13 książek, w tym „Parasite Rex” oraz „The Tanglend Bank: An introduction to Evolution”. Prowadzi blog The Loom publikowany przy „National Geographic”.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Jak małpy człekokształtne (włącznie z ludźmi) straciły swoje ogony   Coyne   2024-03-26
Ale najpierw kawa   Tonhasca Júnior   2024-03-21
Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk