Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 09:22

« Poprzedni Następny »


Theodor Herzl żyje, ma się dobrze i mieszka w Nowym Jorku (a także Los Angeles, Paryżu i Londynie)


Matti Friedman 2021-06-08

FOT. EN.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/THEODOR_HERZL
FOT. EN.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/THEODOR_HERZL

Kielka tygodni temu między oglądaniem zbirów jadących przez północny Londyn z okrzykami “Pier…lić Żydów, gwałcić ich córki”, a czytaniem tweetu amerykańskiej osobowości telewizyjnej (w różowym bikini i z 275 tysiącami obserwujących), który brzmiał: „Ci Żydzi naprawdę zabijają dzieci”, wziąłem starą książkę w twardej okładce, która zbierała kurz w bibliotece na ulicy w pobliżu mojego domu. Książkę opublikowano w 1975 roku, a opisuje wydarzenia głównie z lat 1890, zaskoczyło mnie trochę, kiedy po jej otwarciu znalazłem … teraźniejszość.

Jesteśmy w Wiedniu. Główny bohater, Theodor Herzl, jest pisarzem, mistrzem niemieckiego języka i byłym członkiem uniwersyteckiego Bractwa Teutońskiego. Z urodzenia jest Żydem, ale z tym już się uporał. Nie obrzezał syna, a kiedy któregoś dnia w grudniu rabin przychodzi z wizytą, pisarz właśnie zapala lampki na choince bożonarodzeniowej. Jest dumnym obywatelem wielkiego, poliglotycznego mocarstwa, imperium Habsburgów, gdzie Żydzi są wyemancypowani, ostrożnie dopasowując się, zdecydowanie pnie się w górę.   


Coś dzieje się na zewnątrz, rodzaj niepokojącego szumu na ulicy. „Na początku łatwo było wyśmiewać to wszystko jako przemijającą modę – pisze autor książki, historyk Amos Elon – Wielu ludzi poddało się pokusie”.


Niemniej kraj chylił się ku upadkowi, rozpadał się na swoje części składowe. Austro-Węgrzy nie mogli już dłużej nawet uzgodnić, co znaczy “austro-węgierski” i kogo obejmuje. Byli tam Niemcy i Czesi, i Węgrzy, i Polacy, konserwatyści, socjaliści, anarchiści – a jeszcze byli Żydzi lub raczej „problem żydowski”, który nagle stał się przedmiotem palącego zainteresowania w Wiedniu i w całej Europie.


Zamożni Żydzi w Wiedniu, którzy zakładali, że problem jest na najlepszej drodze do rozwiązania, byli zdziwieni, kiedy okazało się, że to na nich skupiają się niepokój i obawa epoki. Zaskoczyli ich koledzy, firmy adwokackie i fabryki w półkroku w ich podróży do asymilacji. „Żydów zdumiała i zaskoczyła ta obsesja – pisze Elon – Czy powinni reagować na ataki, czy ignorować je? Wielu wrażliwych, młodych Żydów zadręczało się tymi pytaniami. Bogaci Żydzi obwiniali biednych i odwrotnie”.


Poprawną postawą wśród żydowskich intelektualistów, społecznych kręgów Herzla, było krzywienie się i na bogatych, i na biednych, okazując bardzo wiedeńską postawę cierpkiego politowania wobec fanaberii ludzkości. Pisarz pracuje dla “Neue Freie Press”, takiego “New York Timesa” imperium, gazety ostrożnych Żydów, sławionych za błyskotliwość, hamowanych przez własne aspiracje społeczne i mylących się, co widać z perspektywy czasu, właściwie we wszystkim. Ale jeszcze tego nie wiemy. Sztuki Herzla są wystawiane w Berlinie i w najlepszym teatrze miasta. Postęp może nie być gładki, ale jest nieunikniony.  


Niemniej społeczeństwo staje się coraz bardziej zaabsorbowane “złymi manierami” Żydów. Jest wielu ludzi o złych manierach, ale Żydzi wyróżniają się „z powodu obsesyjnego zainteresowania społeczeństwa ich życiem i ogólnym przekonaniem o istnieniu ‘problemu’, który nawet sami Żydzi paranoicznie zaczynają podzielać”.  


Pojawiają się książki z analizami wypaczonego charakteru i fizjonomii Żydów. To nie jest prymitywna nienawiść do Żydów jak w dniach Kościoła i getta. To jest nauka. Jako młody człowiek Herzl czytał jedną taką książkę—Eugene Duhringa The Jewish Question as a Racial, Ethical, and Cultural Question [Kwestia żydowska jako kwestia rasowa, etyczna i kulturowa]— i na krótko pozwolił, by przeniknęła do jego świadomości, wspominając swoje wzburzone emocje w dzienniku, zanim wypchnął je głęboko w podświadomość. Jeden z najbardziej toksycznych traktatów napisze z czasem Żyd o nazwisku Otto Weininger. Jak wszyscy Żydzi gotowi do atakowania Żydów, wyniosła go dziwna, wdzięczna fala popularności, zanim pociągnął swoją krytykę do logicznego końca i popełnił samobójstwo. “Kiedy szereg przestraszonych żydowskich uczonych publicznie poparło nowy, ‘naukowy’ antysemityzm i przyznało ‘biologiczną’ niższość ich rasy – pisze Elon – inni żydowscy dowcipnisie odpowiedzieli, że ‘antysemityzm właściwie nie odnosił sukcesów, aż zaczęli go sponsorować Żydzi’”.


Wiedeńscy politycy zaczęli rozumieć, jak skuteczna może być ta nienawiść jako narzędzie mobilizacji. Do użytku weszło mroczne słowo “oni – wszyscy wiedzieli, kim ONI są”.  


Mistrzem był w tym Karl Lueger, który na nienawiści do Żydów wjeżdża na szczyty władzy, ale ma żydowskich przyjaciół. Słynne jest jego oświadczenie: “Ja decyduję, kto jest Żydem”. Ten typ staje się znajomy w naszych czasach. Żydzi tacy jak Herzl wierzyli, że kulturalni ludzie w pałacach i wspaniałych miejskich rezydencjach w Wiedniu panują nad wydarzeniami i że dlatego kultura przeważy. Władza jednak przechodziła do rynsztoka.


Gazeta Herzla wysłała go jako korespondenta do Paryża, stolicy europejskiej kultury i pierwszego kraju, który dokonał emancypacji Żydów. Tutaj jednak także słychać było ten sam szum – mroczne historie o żydowskich finansach, żydowskiej zdradzie i fałszerstwach. I tutaj dziennikarz Herzl nie robi tego, czego można by oczekiwać, tego co robią jego koledzy, przyjaciele i żona. Widzi i rozumie więcej niż inni.  


Nadal relacjonuje z Paryża w 1894 roku, kiedy Francję poraża sprawa Żydów, a raczej jednego Żyda. Oficer artylerii, Alfred Dreyfus, członek sztabu generalnego, zostaje oskarżony o zdradę. W rzeczywistości to Żydzi są sądzeni. Na ulicach są rozruchy. Fałszywie oskarżonego Dreyfusa bronią siły liberalizmu, a rzucają na niego klątwę siły reakcji, włącznie z armią. Francja jest rozdarta wokół kwestii tego, jakim krajem chce być i ta gigantyczna bitwa toczy się wokół “żydowskiego problemu”, tak samo jak obecnie w Ameryce i gdzie indziej toczy się pod przebraniem debaty o „Izraelu”. Kim jest ten Dreyfus i ludzie, których reprezentuje? Co ukrywa? Czy jest jednym z nas? Kim jesteśmy “my”?  


Z notesem i legitymacją prasową Herzl idzie do baraków wojskowych, by relacjonować z ceremonii, podczas której to pytanie otrzymuje odpowiedź. Żołnierze wypełniają dziedziniec. Dreyfusowi obrywają epolety i łamią szablę. Na zewnątrz wyje tłuszcza: “Mort aux juifs!” Śmierć Żydom!


Wysyła relacje do redaktorów w Wiedniu, gdzie Lueger zdobywa coraz większe poparcie i wkrótce zostanie burmistrzem. Niemal nic nie pozostanie z wiedeńskich ani z europejskich Żydów. (Córka Herzla zginie później w obozie koncentracyjnym.) Retoryka Luegera o Żydach bezpośrednio zainspiruje niewysokiego Austriaka, który przybył do metropolii z marzeniami o karierze artysty, ale podejmuje zupełnie inną karierę. Upamiętnia go jeden z popularnych w ostatnim miesiącu hasztagów, #HitlerMiałRację.


Halo, Wiedeń. Czy jest jakąś pociechą, że już byliśmy na tym etapie wcześniej? Nie jestem pewien. Postęp, kiedy oglądamy go z tego punktu widzenia, wydaje się fikcją, jak komedie obyczajowe, które Herzl pisał dla Burgtheater, a których nikt nie pamięta. Maszyny unowocześniają świat, ale nie zmieniają ludzkiej duszy. Nie jest to jednak cała opowieść.


Te wydarzenia rozpalają Herzla, nie dają mu spokoju. Zaczyna wyłaniać się idea. Tą ideą nie jest zniknięcie (choć próbował!) ani błaganie o lepsze traktowanie. Nie próbuje “przesunąć narracji” ani przysięgać lojalność każdej władzy, która rośnie w siłę, ani zmienić zachowania Żydów – Żydzi, co rozumie, są celem tych trujących opowieści, ale opowieści nie są ich winą. Freud pracuje zaledwie o kilka domów dalej od domu Herzla w Wiedniu, ale jeszcze przed psychoanalizą było jasne, że obsesja jest wadliwym funkcjonowaniem umysłu tych, którzy ją żywią, nie zaś obiektu ich obsesji. Niezbędne jest inne rozwiązanie.  


Obserwatorzy w ogrodach Tuileries w pierwszych dniach czerwca 1895 roku widzą gorączkowo spacerującego tam i z powrotem Herzla. Jest wychudzony. Ludzie myślą, że jest szaleńcem i wielu innych będzie tak uważać w nadchodzących latach. Mamrocze pod nosem, przeżuwając w myślach zdania po niemiecku. Jego wiara w zachodni postęp była błędna. Sposób, w jaki obmyśla nowy plan, także okaże się błędny. Ale jego wiara, że może nagiąć rzeczywistość dla swojego narodu – to jest zdumiewająco, ponad wszelką wątpliwość słuszne i dlatego wyciągnąłem jego biografię 126 lat później spośród sterty książek na ulicy w Jerozolimie.


Herzl wychodzi z ogrodu i spieszy z powrotem do swojego pokoju hotelowego. Siada przy biurku i podnosi pióro.  


This story originally appeared in English in Tablet Magazine, at tabletmag.com, and is reprinted with permission.


Theodor Herzl is alive and well and living in New York

The Tablet, 3 czerwca 2021

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Matti Friedman


Wieloletni dziennikarzAssociated Press, pracował jako reporter w Libanie, Maroko, Egipcie, Moskwie i w Waszyngtonie. Informował o konfliktach na Kaukazie i w Izraelu. w 2014 roku wydał książkę The Aleppo Codex, która szybko stała się bestsellerem. Mieszka w Jerozolimie.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Syjonizm

Znalezionych 351 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Róża Melcerowa - syjonistka i feministka   Walter   2024-03-04
Jak działa kampania „przemocy osadników”.Jednym z wielu niepokojących aspektów kampanii mającej na celu kryminalizację izraelskiej ludności cywilnej jest to, że najwyraźniej jest to pierwszy cel. Następny? IDF.   Glick   2024-02-29
Porwani przez Hamas i ślepota moralna   Collins   2024-02-28
Przykro mi, ale nie ma rozwiązania w postaci dwóch państwUdawanie, że można zawrzeć porozumienie z przywódcami palestyńskimi, otwiera jedynie drzwi do kolejnego 7 października. Izraelczycy nie dadzą się oszukać.   Taub   2024-02-24
Spór o reformę sądownictwa ośmielił wrogów Izraela   Toameh   2024-02-19
Kiedy terroryści rządzą   Bryen   2024-02-18
Izraelczycy nie zgodzą się na nic innego niż pełne zwycięstwo w GazieWykorzystywanie losu porwanych, aby skłonić Izrael do poddania się Hamasowi, jest chorą, manipulacyjną strategią, która jest skazana na polityczną porażkę   Taub   2024-02-12
Dekret prezydencki Bidena powinien nakładać sankcje na Palestyńczyków   Bard   2024-02-09
Arabscy obywatele Izraela wiedzą, że wygrali   Tawil   2024-02-08
Nowy wojskowy mesjasz izraelskiej lewicyWspólny amerykańsko-izraelski plan obalenia Netanjahu z generałem Gadim Eisenkotem w roli głównej zyskuje na popularności w miarę postępu wojny w Gazie   Taub   2024-02-02
Pusty Dzień Pamięci o HolokauścieCi, którzy popierają zawieszenie broni, aby umożliwić ludobójczemu ruchowi antysemickiemu, takiemu jak Hamas, dokonywanie kolejnych rzezi Żydów, nie powinni udawać, że opłakują Sześć Milionów.   Tobin   2024-01-28
Nadwrażliwy Sąd Najwyższy Izraela popełnia dwa błędyNajwyższa władza prawna w kraju pogłębia swoje niepokojące tendencje antydemokratyczne, pokazując, że jest głucha na nastroje narodowe   Taub   2024-01-25
Bezpieczeństwo i solidarność   Collins   2024-01-20
Zwycięstwo jest ważniejsze niż wsparcie USAPremier Izraela Benjamin Netanjahu i jego ministrowie muszą pamiętać, że Izrael nie jest amerykańskim państwem wasalnym.   Glick   2024-01-19
Język propagandy sowieckiej. Postępowy antysyjonizm i trujące dziedzictwo nienawiści zimnowojennej.   Tabarovsky   2024-01-17
Niepokojące rozmowy i gorzkie prawdy   Collins   2024-01-11
Zrozumienie Bliskiego Wschodu wymaga znajomości różnicy między Szalom i Salam   Amos   2024-01-08
Izrael ma prawa   Bryen   2024-01-05
Czy Biden chce, żeby Izrael przegrał wojnę?   Williams   2023-12-27
Ta wojna przyspiesza integrację charedim z izraelskim głównym nurtem     2023-12-22
Ponura przyszłość Izraela: wojna na wyczerpanie na wszystkich frontach   Morris   2023-12-19
Nie stosujcie wobec Żydów dziwacznej, teoretycznie chrześcijańskiej etyki     2023-12-17
Co uchodzi za normalne?   Collins   2023-11-29
Blinken ma klapki na oczach   Bard   2023-11-22
Będziemy się bronić - List z Tel Awiwu   Taub   2023-11-18
List otwarty do Gerszona Baskina i izraelskiego obozu pokojowego   Landes   2023-11-10
Drogi świecie, nie obchodzi mnie to   Lewis   2023-11-08
Dlaczego w Izraelu czuję się jak w domu   Mozias Slavin   2023-11-06
Prawdziwie „proporcjonalną” reakcją na Hamas jest jego eliminacja   Altabef   2023-10-20
Dlaczego Izrael musi prowadzić wojnę ma pełną skalę     2023-10-17
Wojna do samego końca   Greenfield   2023-10-10
Ameryka zdradziła Izrael   Leibovitz   2023-10-09
Porozumienia z Oslo – jak zawiódł izraelski wywiad   i Yigal Carmon   2023-09-30
Zwykła kobieta na wojnie   Oren   2023-09-20
Modlitwa za rok 5784   Glick   2023-09-16
Syryjska Żydówka odpowiada na zarzuty o dyskryminacji przez Aszkenazyjczyków     2023-08-31
Czy nadawanie priorytetu wolności od terroryzmu jest rasizmem?   Tobin   2023-08-28
O dalekim Izraelu raz jeszcze   Koraszewski   2023-08-24
Walka lub ucieczka.Gdzie jest patriotyzm ludzi, którzy opuszczają Izrael z powodu zawirowań politycznych?   Collins   2023-08-20
"Telegraph" legitimizuje nazistowską analogię   Levick   2023-08-18
Idź i wróć człowiekiem. Książka Andrzeja Koraszewskiego   Tabisz   2023-08-12
Nasza odwieczna walka o Syjon   Chesler   2023-08-07
Prawo i anarchia   Collins   2023-07-29
Napisany 100 lat temu esej Davida Lloyd George’a o antysemityzmie i syjonizmie   Lloyd   2023-07-28
W jakiej sprawie płonie Izrael?   Koraszewski   2023-07-26
Pokój z widokiem na morderców   Koraszewski   2023-07-23
Widmo krąży po Europie   Koraszewski   2023-07-21
Niektórzy ludzie lewicy i Arabowie są oburzeni promowaniem wzajemnego szacunku i równości między izraelskimi Żydami i Arabami     2023-07-18
Zrozumieć prawdziwe pochodzenie karykatury z “New York Timesa”. Jak antysemicka propaganda sowiecka przenika współczesny lewicowy antysyjonizm   Tabarovsky   2023-07-16
Dlaczego władze palestyńskie nienawidzą archeologów   Flatow   2023-07-09
Izrael musi przestać używać nazwy „Zachodni Brzeg” dla „Judei i Samarii”   Fitzgerald   2023-06-30
Prokuratorzy spalonej ziemi.Prokuratorzy Netanjahu, dowódcy policji i media zamierzają walczyć do samego końca.   Glick   2023-06-29
Jedyne miejsce na Bliskim Wschodzie, gdzie mniejszości rozkwitają   Abdul-Hussain   2023-06-27
List do Kena Rotha: Demonizowanie Izraela przez wykorzystywanie Holokaustu   Steinberg   2023-06-10
We wszystkim, co ma związek z wodą, Izrael jest światowym liderem   Fitzgerald   2023-06-04
Nie nazywaj promowania antysyjonizmu wśród młodzieży żydowskiej „dialogiem”   Tobin   2023-06-01
Kiedy Arabowie zaproponowali wymianę ludności: swoich Żydów za palestyńskich uchodźców Arabów     2023-05-29
Jestem głęboko zaniepokojony tym, że Departament Stanu jest głęboko zaniepokojony   Flatow   2023-05-28
Najdziwaczniejszy kraj pod słońcem   Koraszewski   2023-05-27
Problem Departamentu Stanu z Izraelem   Bard   2023-05-26
„Economist” rzuca fałszywe oskarżenie „faszyzmu” na syjonistycznego przywódcę   Levick   2023-05-24
List izraelskiego ambasadora jest błędny   Pandavar   2023-05-16
Rakiety i ataki hipokryzji   Collins   2023-05-13
Między motylami i rakietami   Collins   2023-05-12
Izraelskie marzenie   Collins   2023-05-04
Izrael jest antyrasistowski, antykolonialny, antyfaszystowski (i był od samego początku)Powstanie Izraela nie było cudem, ale epizodem ogromnej odwagi moralnej i militarnej   Herf   2023-05-03
Czego nie rozumieją autorzy artykułów, którzy twierdzą o “realnym istnieniu jednego państwa”   Frantzman   2023-05-01
Więcej niż cud: Izrael ma 75 lat    Jacoby   2023-04-27
Ilu ludzi można by było uratować, gdyby Izrael odrodził się w 1938 zamiast w 1948 roku? (plakaty)     2023-04-25
Dlaczego Izrael jest oceniany inaczej.Międzynarodowe wyzwania Jerozolimy   Horowitz   2023-04-21
Izraelski laureat Nagrody Nobla wyraża poparcie reformy sądownictwa   Fitzgerald   2023-04-18
Opowieść o dwóch osiedlach   Greenfield   2023-04-03
Jak rozsądna jest reforma sądownictwa w Izraelu?   Tsalic   2023-03-27
Izraelskie protesty – nie mogę dłużej milczeć   Chesler   2023-03-23
Izrael jest podzielony, ale palestyńscy terroryści biorą na cel wszystkich Żydów   Flatow   2023-03-21
92,5% Palestyńczyków zabitych w tym roku było członkami grup terrorystycznych lub brali czynny udział w atakach     2023-03-14
Jak piąty marca stał się pamiętnym dniem dla Żydów w Iraku   w Izraelu   2023-03-12
Błędne przekonania o Żydach Mizrahijczykach i izraelskiej polityceOdpowiedź na artykuł Sama Shubego   Julius   2023-03-11
Odrażający atak na arabską wioskę     2023-03-02
Żydzi mają rdzenne prawa do Wzgórza Świątynnego   Trotter   2023-02-09
Dlaczego Netanjahu ma rację, chcąc zreformować wszechpotężny Sąd Najwyższy   Kontorovich   2023-02-06
Demokracja w Izraelu jest zagrożona – ale nie z tego powodu, o którym myślisz     2023-01-25
Tymi, którzy atakują status quo w Jerozolimie, są krytycy Izraela   Bard   2023-01-21
Nowa książka obala mit, że „spisek syjonistyczny” zmusił Żydów do opuszczenia Iraku     2023-01-09
Klauzula sumienia w Izraelu i w Polsce   Koraszewski   2022-12-30
Demokracja w Izraelu   Dershowitz   2022-12-29
Izrael to nie Kanada, więc nie będziemy zachowywać się tak jak oni   Altabef   2022-12-23
Długi historyczny rodowód antysemickich („antysyjonistycznych”) Żydów   Amos   2022-11-13
Netanjahu nadaje treść słowom „Nigdy więcej”, po raz kolejny   Pandavar   2022-11-11
Poranek po dniu wyborów   Collins   2022-11-05
Izrael wczoraj i dziś   Koraszewski   2022-11-04
Narracja o „przemocy osadników” i wybory do Knesetu   Blum   2022-10-29
Niebezpieczeństwa państwa Palestyna: wielowymiarowe zagrożenia dla Izraela   Sherman   2022-10-28
Sprawa Jerozolimy jest bardziej złożona niż myślisz   Julius   2022-10-18
Palestyńczycy i ich język   Rosenthal   2022-09-29
Przed krytykowaniem Izraela USA powinny posprzątać u siebie w domu   Bard   2022-09-26
Antysyjonizm i jego korzenie   Frantzman   2022-09-24
Żydowska historia miasta Betar i fałszerstwo osiedla Battir   Rose   2022-09-23
Aby Izrael był bezpieczny, musi pogrzebać złudzenia Oslo   Glick   2022-09-22
Syjonizm wygrał. Dlaczego więc nadal jest atakowany 125 lat po Bazylei?   Tobin   2022-09-01

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk