Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 08:43

« Poprzedni Następny »


Theodor Herzl żyje, ma się dobrze i mieszka w Nowym Jorku (a także Los Angeles, Paryżu i Londynie)


Matti Friedman 2021-06-08

FOT. EN.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/THEODOR_HERZL
FOT. EN.WIKIPEDIA.ORG/WIKI/THEODOR_HERZL

Kielka tygodni temu między oglądaniem zbirów jadących przez północny Londyn z okrzykami “Pier…lić Żydów, gwałcić ich córki”, a czytaniem tweetu amerykańskiej osobowości telewizyjnej (w różowym bikini i z 275 tysiącami obserwujących), który brzmiał: „Ci Żydzi naprawdę zabijają dzieci”, wziąłem starą książkę w twardej okładce, która zbierała kurz w bibliotece na ulicy w pobliżu mojego domu. Książkę opublikowano w 1975 roku, a opisuje wydarzenia głównie z lat 1890, zaskoczyło mnie trochę, kiedy po jej otwarciu znalazłem … teraźniejszość.

Jesteśmy w Wiedniu. Główny bohater, Theodor Herzl, jest pisarzem, mistrzem niemieckiego języka i byłym członkiem uniwersyteckiego Bractwa Teutońskiego. Z urodzenia jest Żydem, ale z tym już się uporał. Nie obrzezał syna, a kiedy któregoś dnia w grudniu rabin przychodzi z wizytą, pisarz właśnie zapala lampki na choince bożonarodzeniowej. Jest dumnym obywatelem wielkiego, poliglotycznego mocarstwa, imperium Habsburgów, gdzie Żydzi są wyemancypowani, ostrożnie dopasowując się, zdecydowanie pnie się w górę.   


Coś dzieje się na zewnątrz, rodzaj niepokojącego szumu na ulicy. „Na początku łatwo było wyśmiewać to wszystko jako przemijającą modę – pisze autor książki, historyk Amos Elon – Wielu ludzi poddało się pokusie”.


Niemniej kraj chylił się ku upadkowi, rozpadał się na swoje części składowe. Austro-Węgrzy nie mogli już dłużej nawet uzgodnić, co znaczy “austro-węgierski” i kogo obejmuje. Byli tam Niemcy i Czesi, i Węgrzy, i Polacy, konserwatyści, socjaliści, anarchiści – a jeszcze byli Żydzi lub raczej „problem żydowski”, który nagle stał się przedmiotem palącego zainteresowania w Wiedniu i w całej Europie.


Zamożni Żydzi w Wiedniu, którzy zakładali, że problem jest na najlepszej drodze do rozwiązania, byli zdziwieni, kiedy okazało się, że to na nich skupiają się niepokój i obawa epoki. Zaskoczyli ich koledzy, firmy adwokackie i fabryki w półkroku w ich podróży do asymilacji. „Żydów zdumiała i zaskoczyła ta obsesja – pisze Elon – Czy powinni reagować na ataki, czy ignorować je? Wielu wrażliwych, młodych Żydów zadręczało się tymi pytaniami. Bogaci Żydzi obwiniali biednych i odwrotnie”.


Poprawną postawą wśród żydowskich intelektualistów, społecznych kręgów Herzla, było krzywienie się i na bogatych, i na biednych, okazując bardzo wiedeńską postawę cierpkiego politowania wobec fanaberii ludzkości. Pisarz pracuje dla “Neue Freie Press”, takiego “New York Timesa” imperium, gazety ostrożnych Żydów, sławionych za błyskotliwość, hamowanych przez własne aspiracje społeczne i mylących się, co widać z perspektywy czasu, właściwie we wszystkim. Ale jeszcze tego nie wiemy. Sztuki Herzla są wystawiane w Berlinie i w najlepszym teatrze miasta. Postęp może nie być gładki, ale jest nieunikniony.  


Niemniej społeczeństwo staje się coraz bardziej zaabsorbowane “złymi manierami” Żydów. Jest wielu ludzi o złych manierach, ale Żydzi wyróżniają się „z powodu obsesyjnego zainteresowania społeczeństwa ich życiem i ogólnym przekonaniem o istnieniu ‘problemu’, który nawet sami Żydzi paranoicznie zaczynają podzielać”.  


Pojawiają się książki z analizami wypaczonego charakteru i fizjonomii Żydów. To nie jest prymitywna nienawiść do Żydów jak w dniach Kościoła i getta. To jest nauka. Jako młody człowiek Herzl czytał jedną taką książkę—Eugene Duhringa The Jewish Question as a Racial, Ethical, and Cultural Question [Kwestia żydowska jako kwestia rasowa, etyczna i kulturowa]— i na krótko pozwolił, by przeniknęła do jego świadomości, wspominając swoje wzburzone emocje w dzienniku, zanim wypchnął je głęboko w podświadomość. Jeden z najbardziej toksycznych traktatów napisze z czasem Żyd o nazwisku Otto Weininger. Jak wszyscy Żydzi gotowi do atakowania Żydów, wyniosła go dziwna, wdzięczna fala popularności, zanim pociągnął swoją krytykę do logicznego końca i popełnił samobójstwo. “Kiedy szereg przestraszonych żydowskich uczonych publicznie poparło nowy, ‘naukowy’ antysemityzm i przyznało ‘biologiczną’ niższość ich rasy – pisze Elon – inni żydowscy dowcipnisie odpowiedzieli, że ‘antysemityzm właściwie nie odnosił sukcesów, aż zaczęli go sponsorować Żydzi’”.


Wiedeńscy politycy zaczęli rozumieć, jak skuteczna może być ta nienawiść jako narzędzie mobilizacji. Do użytku weszło mroczne słowo “oni – wszyscy wiedzieli, kim ONI są”.  


Mistrzem był w tym Karl Lueger, który na nienawiści do Żydów wjeżdża na szczyty władzy, ale ma żydowskich przyjaciół. Słynne jest jego oświadczenie: “Ja decyduję, kto jest Żydem”. Ten typ staje się znajomy w naszych czasach. Żydzi tacy jak Herzl wierzyli, że kulturalni ludzie w pałacach i wspaniałych miejskich rezydencjach w Wiedniu panują nad wydarzeniami i że dlatego kultura przeważy. Władza jednak przechodziła do rynsztoka.


Gazeta Herzla wysłała go jako korespondenta do Paryża, stolicy europejskiej kultury i pierwszego kraju, który dokonał emancypacji Żydów. Tutaj jednak także słychać było ten sam szum – mroczne historie o żydowskich finansach, żydowskiej zdradzie i fałszerstwach. I tutaj dziennikarz Herzl nie robi tego, czego można by oczekiwać, tego co robią jego koledzy, przyjaciele i żona. Widzi i rozumie więcej niż inni.  


Nadal relacjonuje z Paryża w 1894 roku, kiedy Francję poraża sprawa Żydów, a raczej jednego Żyda. Oficer artylerii, Alfred Dreyfus, członek sztabu generalnego, zostaje oskarżony o zdradę. W rzeczywistości to Żydzi są sądzeni. Na ulicach są rozruchy. Fałszywie oskarżonego Dreyfusa bronią siły liberalizmu, a rzucają na niego klątwę siły reakcji, włącznie z armią. Francja jest rozdarta wokół kwestii tego, jakim krajem chce być i ta gigantyczna bitwa toczy się wokół “żydowskiego problemu”, tak samo jak obecnie w Ameryce i gdzie indziej toczy się pod przebraniem debaty o „Izraelu”. Kim jest ten Dreyfus i ludzie, których reprezentuje? Co ukrywa? Czy jest jednym z nas? Kim jesteśmy “my”?  


Z notesem i legitymacją prasową Herzl idzie do baraków wojskowych, by relacjonować z ceremonii, podczas której to pytanie otrzymuje odpowiedź. Żołnierze wypełniają dziedziniec. Dreyfusowi obrywają epolety i łamią szablę. Na zewnątrz wyje tłuszcza: “Mort aux juifs!” Śmierć Żydom!


Wysyła relacje do redaktorów w Wiedniu, gdzie Lueger zdobywa coraz większe poparcie i wkrótce zostanie burmistrzem. Niemal nic nie pozostanie z wiedeńskich ani z europejskich Żydów. (Córka Herzla zginie później w obozie koncentracyjnym.) Retoryka Luegera o Żydach bezpośrednio zainspiruje niewysokiego Austriaka, który przybył do metropolii z marzeniami o karierze artysty, ale podejmuje zupełnie inną karierę. Upamiętnia go jeden z popularnych w ostatnim miesiącu hasztagów, #HitlerMiałRację.


Halo, Wiedeń. Czy jest jakąś pociechą, że już byliśmy na tym etapie wcześniej? Nie jestem pewien. Postęp, kiedy oglądamy go z tego punktu widzenia, wydaje się fikcją, jak komedie obyczajowe, które Herzl pisał dla Burgtheater, a których nikt nie pamięta. Maszyny unowocześniają świat, ale nie zmieniają ludzkiej duszy. Nie jest to jednak cała opowieść.


Te wydarzenia rozpalają Herzla, nie dają mu spokoju. Zaczyna wyłaniać się idea. Tą ideą nie jest zniknięcie (choć próbował!) ani błaganie o lepsze traktowanie. Nie próbuje “przesunąć narracji” ani przysięgać lojalność każdej władzy, która rośnie w siłę, ani zmienić zachowania Żydów – Żydzi, co rozumie, są celem tych trujących opowieści, ale opowieści nie są ich winą. Freud pracuje zaledwie o kilka domów dalej od domu Herzla w Wiedniu, ale jeszcze przed psychoanalizą było jasne, że obsesja jest wadliwym funkcjonowaniem umysłu tych, którzy ją żywią, nie zaś obiektu ich obsesji. Niezbędne jest inne rozwiązanie.  


Obserwatorzy w ogrodach Tuileries w pierwszych dniach czerwca 1895 roku widzą gorączkowo spacerującego tam i z powrotem Herzla. Jest wychudzony. Ludzie myślą, że jest szaleńcem i wielu innych będzie tak uważać w nadchodzących latach. Mamrocze pod nosem, przeżuwając w myślach zdania po niemiecku. Jego wiara w zachodni postęp była błędna. Sposób, w jaki obmyśla nowy plan, także okaże się błędny. Ale jego wiara, że może nagiąć rzeczywistość dla swojego narodu – to jest zdumiewająco, ponad wszelką wątpliwość słuszne i dlatego wyciągnąłem jego biografię 126 lat później spośród sterty książek na ulicy w Jerozolimie.


Herzl wychodzi z ogrodu i spieszy z powrotem do swojego pokoju hotelowego. Siada przy biurku i podnosi pióro.  


This story originally appeared in English in Tablet Magazine, at tabletmag.com, and is reprinted with permission.


Theodor Herzl is alive and well and living in New York

The Tablet, 3 czerwca 2021

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Matti Friedman


Wieloletni dziennikarzAssociated Press, pracował jako reporter w Libanie, Maroko, Egipcie, Moskwie i w Waszyngtonie. Informował o konfliktach na Kaukazie i w Izraelu. w 2014 roku wydał książkę The Aleppo Codex, która szybko stała się bestsellerem. Mieszka w Jerozolimie.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Syjonizm

Znalezionych 357 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

"Telegraph" legitimizuje nazistowską analogię   Levick   2023-08-18
„Economist” rzuca fałszywe oskarżenie „faszyzmu” na syjonistycznego przywódcę   Levick   2023-05-24
“Ha’aretz” jest wrogiem narodu żydowskiego   Rosenthal   2021-07-08
“Nie macie prawa istnieć. Czy możemy wjechać?”   Rosenthal   2019-08-20
“Syjoniści” uczą syjonizmu   Tsalic   2021-10-07
“Wszyscy wiedzą” … ale wszyscy się mylą   Rosenthal   2019-04-21
”Dzień Nakby” tylko infantylizuje arabską agresję   Kryger   2019-05-30
316 mil do Aleppo. Lekcja dla Izraela   Collier   2016-12-30
50 lat demonizacji i wypaczania prawdy     2017-05-12
Izrael daje wszystkim pełne prawa   Amar   2014-01-02
 Kogo obchodzi Izrael?   Koraszewski   2017-05-09
 Najbezpieczniejsze miejsce dla Arabów   Berko   2014-09-12
Cywilizowani barbarzyńcy i niespodziewani przyjaciele     2017-01-06
Czy Żydzi powinni przepraszać?   Żabotyński   2016-12-10
Dranie z “J Street” manipulują słowami Wiesela    Chesler   2024-03-20
Izrael jest antyrasistowski, antykolonialny, antyfaszystowski (i był od samego początku)Powstanie Izraela nie było cudem, ale epizodem ogromnej odwagi moralnej i militarnej   Herf   2023-05-03
Izrael, Palestyna i demokracja   Kontorovich   2013-12-20
Izraelczycy nie zgodzą się na nic innego niż pełne zwycięstwo w GazieWykorzystywanie losu porwanych, aby skłonić Izrael do poddania się Hamasowi, jest chorą, manipulacyjną strategią, która jest skazana na polityczną porażkę   Taub   2024-02-12
Jak działa kampania „przemocy osadników”.Jednym z wielu niepokojących aspektów kampanii mającej na celu kryminalizację izraelskiej ludności cywilnej jest to, że najwyraźniej jest to pierwszy cel. Następny? IDF.   Glick   2024-02-29
Nadwrażliwy Sąd Najwyższy Izraela popełnia dwa błędyNajwyższa władza prawna w kraju pogłębia swoje niepokojące tendencje antydemokratyczne, pokazując, że jest głucha na nastroje narodowe   Taub   2024-01-25
Netanjahu zmierza do rekordowej, piątej kadencji, ale może zaprosić Gantza do przyłączenia się      Gross   2019-04-11
Dlaczego Netanjahu ma rację, chcąc zreformować wszechpotężny Sąd Najwyższy   Kontorovich   2023-02-06
Fenomen żydowskiego antysyjonizmu   Koraszewski   2019-03-22
Żydowska krew   Bergman   2019-02-25
92,5% Palestyńczyków zabitych w tym roku było członkami grup terrorystycznych lub brali czynny udział w atakach     2023-03-14
Hiszpański dwugłos José María Aznar, Pilar Rahola     2013-11-20
Dżihad Izraela jest moim dżihadem   Ahmed   2013-11-20
Indianin, którego obraża porównanie z Palestyńczykami   Bellerose   2013-11-20
Wyzwalająca przemiana nienawidzącego Żydów człowieka w syjonistę   Corbella   2013-11-20
A co z żydowską NAKBĄ?   Jemini   2014-12-10
Absurdalność wymiany terytoriów   Rosenthal   2019-03-02
Aby Izrael był bezpieczny, musi pogrzebać złudzenia Oslo   Glick   2022-09-22
Ameryka zdradziła Izrael   Leibovitz   2023-10-09
Amnesty zniekształca moją arabską tożsamość i niszczy Izrael   Haddad   2022-02-05
Anektujcie to wreszcie   Rosenthal   2020-05-14
Antysemityzm i żydowskie państwo   Rosenthal   2021-08-19
Antysyjonizm i jego korzenie   Frantzman   2022-09-24
Antysyjonizm nie jest antysemityzmem, ale jest może gorszy   Maroun   2018-09-11
Antysyjoniści dla Palestyny dyskutują o izraelskich Mizrachijczykach     2022-03-30
Apartheid – etykietka i oszczerstwo   Collins   2021-07-06
Arab z urodzenia, syjonista z wyboru   Maroun   2018-02-14
Arabowie na Bliskim Wschodzie, którym się poszczęściło   Tawil   2020-03-04
Arabscy obywatele Izraela wiedzą, że wygrali   Tawil   2024-02-08
Arabski rasizm i “żydowskie państwo”   Toameh   2022-01-21
Arabskie państwa roszczą sobie prawo do dziedzictwa po wygnanych Żydach   Julius   2019-12-09
Atak na prawo o państwie narodowym   Rosenthal   2019-04-08
Będziemy się bronić - List z Tel Awiwu   Taub   2023-11-18
Beresheet: księżyc, duma i śmiech   Stern   2019-04-12
Bezpieczeństwo i solidarność   Collins   2024-01-20
Białe flagi, czerwone flagi, uleganie i rezygnacjaNie tylko papież myli białe flagi z białym dymem, podczas gdy świat płonie.   Collins   2024-03-23
Blinken ma klapki na oczach   Bard   2023-11-22
Bliski Wschód: Duchy suwerennej przeszłości   Linder Kahn   2021-03-18
Boris, Tarcza Izraela   Tsalic   2020-07-09
Brudne intencje za hasłem ”Free Palestine”   Lekhet   2020-03-23
Być może potencjał dla Porozumień Abrahamowych istniał przez cały czas   Amos   2020-12-18
Błędne przekonania o Żydach Mizrahijczykach i izraelskiej polityceOdpowiedź na artykuł Sama Shubego   Julius   2023-03-11
Chcę tego, co oni mają, czyli jak Izraelczycy to robią?   Fitzgeralod   2019-12-26
Co “wszyscy wiedzą”   Rosenthal   2021-08-16
Co byłoby, gdyby nie było “okupacji”? Antysyjoniści z lat 1950. dostarczają odpowiedzi     2020-08-11
Co dobre, a co złe dla Żydów i reszty świata?   Koraszewski   2021-03-01
Co możemy w tej sprawie zrobić?   Rosenthal   2021-07-17
Co naprawdę znaczy syjonizm?   Rosenthal   2022-02-21
Co przemawia przeciw otworzeniu amerykańskiego konsulatu w Jerozolimie   Collins   2021-11-25
Co Trump zrobił dla pokoju na Bliskim Wschodzie?     2020-10-13
Co uchodzi za normalne?   Collins   2023-11-29
Cykl przemocy?   Treppenwitz   2013-12-31
Czas próby dla premiera i dla kraju   Collins   2020-05-30
Czasami obraz wart jest więcej niż tysiąc słów   Fitzgerald   2017-05-26
Czego nie rozumieją autorzy artykułów, którzy twierdzą o “realnym istnieniu jednego państwa”   Frantzman   2023-05-01
Czterdzieści lat, od kiedy uciekła Victoria i 80 tysięcy innych   Julius   2019-11-29
Czy arabska izraelskość jest atrakcyjna   Amos   2019-09-10
Czy Biden chce, żeby Izrael przegrał wojnę?   Williams   2023-12-27
Czy Izrael “kradnie” prywatną ziemię palestyńską na Zachodnim Brzegu?   Fitzgerald   2020-07-15
Czy Izrael może spełnić oczekiwania prawicy lub lewicy?   Amos   2019-04-05
Czy Izrael musi płacić za pokój?   Rosenthal   2017-12-01
Czy Izrael pozostanie państwem żydowskim i syjonistycznym?   Rosenthal   2018-08-17
Czy jest niesłuszne pozwolenie Izraelowi na podejmowanie samodzielnych decyzji?   Tobin   2020-04-26
Czy kiedykolwiek zapanuje pokój?   Frantzman   2020-10-23
Czy nadawanie priorytetu wolności od terroryzmu jest rasizmem?   Tobin   2023-08-28
Czy nowy pokój na Bliskim Wschodzie jest wystarczająco zaraźliwy, by rozprzestrzenić się do arabskich Izraelczyków?   Amos   2021-01-05
Czy Palestyńczycy mogą być w błędzie?   Abdul-Hussain   2021-03-15
Czy palestyńskie weto żyje, czy jest martwe?   Glick   2020-08-23
Czy proizraelska polityka Trumpa ostanie się po wyborach?   Tobin   2020-11-01
Czy spotkał się pan z Chelsea Manning, Herrr Minister?   Yemini   2017-05-10
Czy Żydzi są rdzennym ludem w ziemi Izraela? Oczywiście   Bellerose   2017-02-19
Czym jest “Status Quo” na Wzgórzu Świątynnym?   Hirsch   2022-06-24
David Ben Gurion o moralnym argumencie na rzecz żydowskiego państwa w Palestynie z arabską mniejszością   Gurion   2020-12-08
Dekret prezydencki Bidena powinien nakładać sankcje na Palestyńczyków   Bard   2024-02-09
Demokracja Izraela nigdy nie była zagrożona   Tobin   2020-03-29
Demokracja w Izraelu   Dershowitz   2022-12-29
Demokracja w Izraelu jest zagrożona – ale nie z tego powodu, o którym myślisz     2023-01-25
Dla antysemitów Żyd jest Żydem i tylko Żydem   Harris   2021-07-22
Dlaczego arabscy posłowie do Knesetu nienawidzą państwa   Rosenthal   2021-04-16
Dlaczego budują osiedla?   Tsalic   2017-03-21
Dlaczego Izrael jest oceniany inaczej.Międzynarodowe wyzwania Jerozolimy   Horowitz   2023-04-21
Dlaczego Izrael jest tak nieudolny w wydalaniu Arabów?   Flatow   2022-06-20
Dlaczego Izrael musi prowadzić wojnę ma pełną skalę     2023-10-17
Dlaczego Izrael nie powinien odwoływać jerozolimskiego marszu flag   Meir   2021-06-11
Dlaczego milczycie?   Stern   2017-12-25
Dlaczego nas nienawidzą   Rosenthal   2017-01-27

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk