Listy z naszego sadu

W biologii jestem prawie ignorantką, bo znam zaledwie podstawy. Moje jeziorko to nauki społeczne. A tu jest tak, że wiele zależy od języka. Angielski pozwala zachować jaki taki porządek; sex i gender to są dość klarowne kategorie, acz ich definicje bywają elastyczne. W tym porządku wszystko się mniej więcej zgadza: biologia to jedno, a konstrukcje kulturowe to jednak nie to samo. Na użytek ignorantki tyle wystarczy. Razem z - kulturowym - stanowiskiem, że "niech każdy grzeszy, jak chce, byle bez cudzej szkody", daje to niejaką szansę na zachowanie umiaru w kwestiach drażliwych.
Warunki wszakże są dwa: jeden to kwestia tej cudzej szkody; drugi: rozciągliwość poczucia drażliwości. Dlaczegoś tak się złożyło, że w dyskursie, definiującym się jako równościowy, kwestia cudzej szkody
jest wytrwale pomijana. Wypadałoby (? - czy na pewno bierze się pod uwagę taki detal) przynajmniej odnotować, że bez wątpienia w sporcie wyeliminowanie kategorii sex byłoby ze szkodą dla osób, mających w paszporcie oznaczenie female. Niestety, nie jest "naukową bigoterią" zauważenie, że testy wydolnościowe, pozbawione tej segregacji, dawałyby osobom, oznaczanym tradycyjnie jako female, niższą pozycję. To jest fakt; ale w świecie nowej równościowości brakuje chętnych do liczenia się z nim oraz jego konsekwencjami. Te zaś, choć nieoparte o wskaźniki biomedyczne, są równie nieprzyjemne w innych sferach społecznych. Prawo do przestrzeni intymnej nie jest rzeczą błahą i naruszanie go - dotąd - nie spotykało się ze zrozumieniem. Byłabym jednak zwolenniczką nie odbierania tej przestrzeni, z żadnego powodu. A te mogą być osobliwe.
Swego czasu, w latach 90., w jednym z instytutów poznańskiego UAM wprowadzono dla kadry... koedukacyjne toalety. Jakoś tak rozumowano, że wydalanie produktów przemiany materii jest czynnością tak intymną, iż nie przystoi, aby profesorka czyniła to po sąsiedzku ze studentkami - ale może już w sąsiedztwie kolegi profesora. Oporów wielkich nie było, czego jak wtedy nie pojmowałam, tak do dzisiaj nie pojmuję. Ale różnice kulturowe, wiadomo, też istnieją i nawet działają. Czy zrobienie z poznańskiej innowacji zasady żadnej szkody nie przynosi? Zważywszy opór, śmiem wątpić.
Rozciągliwość zaś drażliwości jest naprawdę wielka: podnosi się kwestię upokorzenia, że rzadkie przypadki stricte biologiczne kwalifikuje się jako "anomalię". Może to i racja - jednak równocześnie gorliwie wytwarza się serie nowych etykiet: że transfobia i że TERF... Te zaś, co należy przyjąć jako dogmat (przepraszam, aksjomat), w żadnym razie nikogo nie stygmatyzują, tylko opisują rzeczywistość. Z takim rozumowaniem daleko wprawdzie nie zajdziemy, ale za to w niejedno zabrniemy.

Sprawa odrębna to przenoszenie dyskusji do innego języka, nie tak w tej materii schludnego, jak angielski. Robi się wtedy taki pojęciowy bardak, jak w polskich dyskusjach, gdzie sex i gender są utożsamiane. Z wszystkimi tego - też zawstydzającymi - konsekwencjami.

Nauka

Znalezionych 1510 artykuły.

Tytuł	Autor	Opublikowany

Rządy prawa: Między literą a duchem prawa	Walter	2025-04-27
Chytra manipulacja płci	Tonhasca Júnior	2025-04-20
Colin Wright przedstawia historię gametycznej definicji biologicznej płci	Coyne	2025-04-11
Granice władzy państwa, granice wolności: Hayek i liberalna tradycja myślenia o władzy	Walter	2025-03-23
Król i jego muchy	Tonhasca Júnior	2025-03-16
Niezależna i wielokrotna ewolucja płci binarnej	Coyne	2025-03-01
Barbarzyńcy u bram	Tonhasca Júnior	2025-02-02
Przeleciało z wiatrem	Tonhasca Júnior	2025-01-12
Biologia nie jest bigoterią	Coyne	2025-01-05
Jeszcze więcej cenzurowania nauki przez poprawność polityczną: małżeństwo kuzynów jest tematem tabu w Wielkiej Brytanii	Coyne	2024-12-22
Cobb o Cricku: “Centralny Dogmat”	Coyne	2024-12-15
Najbardziej bzdurny artykuł roku	Coyne	2024-12-08
Errare humanum est	Koraszewski	2024-12-03
Trzepoczące dusze	Tonhasca Júnior	2024-11-10
Katastrofy mieszkaniowe	Tonhasca Júnior	2024-10-30
Oparta na ideologii i wprowadzająca w błąd krytyka sposobu nauczania współczesnej genetyki	Coyne	2024-10-22
Ignorowanie przez świat głodu w Sudanie dowodzi, że rasizm i antysemityzm to dwie strony tej samej monety		2024-09-25
Zarażenie i uzależnienie: metafory antysemityzmu	Garrard	2024-08-19
„Wyżeraj ich czaszki”: przyjemności antysemityzmu ponownie rozpatrzone po 7 października	Garrard	2024-08-18
Dumania o “Ewolucja jest faktem”	Coyne	2024-08-15
Imperializm i irredentyzm islamski i arabski napędzają konflikt między rzeką a morzem	Landes	2024-08-11
Zombi antysyjonizm	Tabarovsky	2024-08-08
Nowe odkrycia o „ostatnim uniwersalnym wspólnym przodku” Stworzenie, które dało początek wszystkim żywym istotom - istniało znacznie wcześniej niż dotychczas sądzono	Coyne	2024-08-06
Dowody na to, że ludzie współcześni opuścili Afrykę znacznie wcześniej niż nam się wydawało	Coyne	2024-07-25
Nowe odkrycia o denisowianach	Coyne	2024-07-18
Gdzie jest dziś Ameryka?	Koraszewski	2024-07-17
Pierwszy dowód na to, że owady przekraczają ocean	Coyne	2024-07-11
Podejrzenia i dowody	Tonhasca Júnior	2024-07-06
Tajemnica ewolucji ryb flądrokształtnych: częściowo rozwiązana	Coyne	2024-07-03
Starożytne kości ofiar ludzkich składanych przez Majów wykazują pokrewieństwo między zabitymi (i nie tylko to)	Coyne	2024-06-27
Nature” pisze o semantyce płci, a nie o nauce	Coyne	2024-06-18
Czerwone skarby	Tonhasca Júnior	2024-05-16
“Lancet” wychwala tradycyjną wiedzę rdzennych ludów	Coyne	2024-05-10
Więcej ludzi, więcej dobrobytu: wskaźnik obfitości SimonaWedług Simon Abundance Index 2024 zasoby Ziemi są o 509% większe niż w 1980 roku.	Tupy	2024-05-08
Rdzenna matematyka: zasłona dymna	Coyne	2024-05-02
Skamieniałe zachowanie: termity uwięzione w tandemie	Coyne	2024-04-25
Artykuł w piśmie „Science”: rozszerzyć DEI w STEMM	Coyne	2024-04-19
Dlaczego organizacje naukowe powinny zachować neutralność polityczną?	Coyne	2024-04-11
Darwin znowu się myli! Artykuł pokazuje, że jego hipoteza o „samcach większych u ssaków” wydaje się błędna	Coyne	2024-04-06
Czasami gwoździe, koparki, straż, czasami lalki, wstążki, makijaż	Tonhasca Júnior	2024-04-03
Po raz kolejny twierdzenie, że płeć nie jest binarna, ale bez żadnych nowych argumentów	Coyne	2024-03-29
Jak małpy człekokształtne (włącznie z ludźmi) straciły swoje ogony	Coyne	2024-03-26
Ale najpierw kawa	Tonhasca Júnior	2024-03-21
Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny	Coyne	2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie	Coyne	2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz	Tonhasca Júnior	2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?	Coyne	2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie		2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji	Coyne	2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy	Tonhasca Júnior	2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach	Tonhasca Júnior	2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą	Tonhasca Júnior	2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?	Coyne	2024-01-08
Jak upadają wielcy	Tonhasca Júnior	2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty	Coyne	2023-12-30
Życzliwi przestępcy	Tonhasca Júnior	2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach	Coyne	2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy	Tonhasca Júnior	2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla	Tonhasca Júnior	2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna	Hannam	2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią	i Kathleen Hefferon	2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk	Coyne	2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy	Elliot	2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne	Novella	2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja	Williams	2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA	Lewis	2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?	Lewis	2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?	Novella	2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji	Ombogo	2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada	Coyne	2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze	Coyne	2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów	Abutu	2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców	Tonhasca Júnior	2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?	Coyne	2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej	Novella	2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce	Oria	2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy	Tonhasca Junior	2023-07-29
Macedońskie skarby	Tonhasca Júnior	2023-07-26
GMO i motyle	Novella	2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”	Coyne	2023-07-24
Smak miesiąca	Tonhasca Júnior	2023-07-20
Kłopoty na wylocie	Szczęsny	2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii	i Luana S. Maroja	2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze	Coyne	2023-07-15
David Hillis o specjacji	Coyne	2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy	Tonhasca Júnior	2023-07-08
Grube problemy z jelitem	Szczęsny	2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna	Coyne	2023-06-30
Przez dziurkę od klucza	Szczęsny	2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy	Coyne	2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji	Coyne	2023-06-16
Influencerzy z podziemia	Tonhasca Júnior	2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?	Coyne	2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci	Coyne	2023-06-09
Kolczasty problem	Tonhasca Júnior	2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.	King	2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie	Coyne	2023-06-02
Zdatny do lotu	Tonhasca Júnior	2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki	i Jerry Coyne	2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany	Coyne	2023-05-26

« Poprzednia strona Następna strona »