Szanse rozmowy o prawdziwym arabsko-izraelskim pokoju na konferencji w Bahrajnie

Bahrajn pozwala państwom arabskim sięgnąć wstecz, spełnić swoje obowiązki zgodnie z Rezolucją 242 ONZ i ponownie rozpocząć proces w sposób, w jaki zamierzały to Narody Zjednoczone – kiedy ich intencje jeszcze były uczciwe.  

ONZ rozumiała, że Wojna Sześciodniowa w 1967 roku była agresywną wojną arabską przeciwko Izraelowi. Rada Bezpieczeństwa uznała, że źródłem „arabsko-izraelskiego konfliktu” nie było to, gdzie żyli Żydzi, ale to, że mieli suwerenne prawa do żydowskiej ojczyzny – czego Arabowie nie akceptowali. Stanowisko Arabów było w oczach ONZ niesłuszne – Izrael miał absolutne, niezaprzeczalne i nieodwołalne prawo do suwerennej obecności w historycznie żydowskiej ojczyźnie.   

Rada Bezpieczeństwa postanowiła, że Izrael nie powinien zostać zmuszony do zwrotu terytoriów, tak jak został zmuszony na Synaju w 1956 roku, bez rozwiązania problemów, które leżą u podstaw konfliktu. To był sposób myślenia przy uchwalaniu Rezolucji 242.

W preambule zapisano: „uznając za niedopuszczalne zdobywania terytorium w drodze wojny i konieczność pracy na rzecz sprawiedliwego i trwałego pokoju w regionie, w którym każde państwo regionu będzie mogło żyć w bezpieczeństwie". Dwie rzeczy rzucają się w oczy:

• Pierwsza, użycie słowa „wojna”, a nie „siła”, jak to się zazwyczaj tłumaczy. Użycie siły przez Izrael w 1967 roku było obronne; "wojnę" rozpoczęli Arabowie. Niedopuszczalność zdobywania terytorium stosuje się do „w drodze wojny”, co ma sens – w innym razie agresor, w tym wypadku państwa arabskie, mogą po prostu powiedzieć: „W porządku, status quo ante" i czekać na następną okazję. Zdobycie terytorium przez Izrael przez obronne użycie siły nie było niedopuszczalne. Choć zdobycie mogło (lub nie) być permanentne, ostateczne jego przyznanie miało odbyć się po tym, jak Arabowie spełnili swoje obowiązki wobec Izraela.
• Po drugie, użycie słowa „bezpieczeństwo” jest także kluczem – ONZ nie oferowała Izraelowi mglistego „pokoju”, ale konkretny zestaw warunków do stworzenia „bezpieczeństwa”.

Dla zapewnienia tego Rezolucja 242 ma dwie nierozdzielne klauzule  – (i) i (ii):

(i) Wycofanie izraelskich sił zbrojnych z terytoriów przejętych w niedawnym konflikcie;

Nie wszystkich terytoriów – amerykańscy i brytyjscy dyplomaci nalegali na to wtedy i robią to dzisiaj – i towarzysząca temu:  

(ii) Odstąpienie od wszystkich roszczeń oraz powstrzymanie zapędów wojennych, a także poszanowanie oraz uznanie suwerenności, integralności terytorialnej i niepodległości politycznej każdego Państwa w regionie oraz prawa tych Państw do życia w pokoju, w bezpiecznych i uznanych granicach wolnych od gróźb i aktów użycia siły.

W trosce, że Rezolucja 242 nie idzie wystarczająco daleko, by zapewnić Izraelowi bezpieczeństwo Rada Bezpieczeństwa dodała, że konieczne jest:

• " zagwarantowania swobody żeglugi na międzynarodowych szlakach wodnych w regionie", co było bezpośrednią przyczyną wojny 1967 roku;  
• "osiągnięcia sprawiedliwego rozwiązania problemu uchodźców"
• " zagwarantowania nienaruszalności terytorialnej i niezależności politycznej każdego Państwa w regionie poprzez ustanowienie stref zdemilitaryzowanych".

Wszystko to miało być dane Izraelowi nie przez Palestyńczyków, którzy ani wtedy, ani teraz nie spełniają kryteriów państwa, ale przez strony, które rozpoczęły wojny 1948 i 1967 roku. Egipt i Jordania zrobiły to. Izrael nadal czeka na uznanie swojej suwerenności, terytorialnej integralności i politycznej niepodległości przez  Syrię, Irak, Liban i kraje, które wspierały wojnę - Algierię, Kuwejt, Libię, Maroko, Pakistan, Sudan i Tunezję. Dzisiaj Izrael żąda, by Autonomia Palestyńska (AP) – następca OWP na Zachodnim Brzegu – także zaakceptowała te warunki. AP odmawia.

To powinno być proste. W 1967 roku państwa arabskie powinny były przyznać, że ich obstrukcjonizm w 1948 roku był bezprawny i że powstanie Izraela było legalne i sprawiedliwe. Kilka spośród krajów, które muszą dopiero zawrzeć pokój z Izraelem, będzie w Bahrajnie i Rezolucja 242 powinna być na stole. Pięćdziesiąt dwa lata później nie jest zbyt późno.  

Jeśli ta konferencja jest częścią drogi ku temu, by państwa arabskie nie tylko współpracowały z Izraelem jako przeciwwagą dla Iranu, ale jako politycznym i gospodarczym partnerem w regionie… jeśli ta konferencja ustanowi, że zarówno Arabowie, jak Izraelczycy mają miejsca, do których mogą pójść razem i jedynym sposobem dla Palestyńczyków, by dostać się tam, jest zaakceptowanie warunków Rezolucji 242 ONZ…

Wówczas będzie można zrobić postępy.

Making Real Arab-Israeli Peace at the Bahrain Conference

Gatestone Institute, 5 czerwca 2019

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska