Jest nowy artykuł w „Current Biology”, który opisuje znalezisko tego bardzo niezwykłego ptaka w birmańskim bursztynie – ptaka z jednym olbrzymim palcem i dziwaczną szczeciną na stopach. Kliknij na link pod zrzutem z ekranu poniżej (pdf tutaj, odnośnik na dole).
Ten ptak ma dwie niezwykłe cechy – które mogą być powiązane.
Pierwsza, że trzeci palec u stopy jest dużo dłuższy niż drugi i czwarty: około 41% dłuższy. Jest także bardziej zakrzywiony niż pozostałe palce. Ta nieproporcjonalność jest unikatowa wśród wszystkich znanych ptaków, żywych i wymarłych. (Najpierw sądzono, że okaz jest wymarłą jaszczurką, ale eksperci natychmiast zrozumieli, że był to ptak.)
Można zobaczyć długi pazur na ilustracji poniżej, zarówno po lewej stronie, jak na rysunku pośrodku. Po prawej widać drugą niezwykłą cechę: nitkowate łuski, rodzaj szczeciniastych piór na stopie i nodze.
Autorzy wnioskują że taka budowa stopy wskazuje, że był to ptak nadrzewny. Ale co z tym palcem? Kiedy zobaczyłem to pierwszy raz, pomyślałem, że palec musiał służyć do wydobywania zwierzyny (prawdopodobnie owadów) z kory i zagłębień w drzewie, trochę jak to, co robi palczak madagaskarski (Daubentonia madagascariensis – dziwaczny lemur z wydłużonym palcem. A możliwa czuciowa natura szczecinek na stopie pomagałaby w tym zadaniu. Wielkie umysły myślą podobnie i taka jest też propozycja autorów.
Ilustracja poniżej jest równie ciekawa; pokazuje część piór lotnych ze skrzydła, które także zachowały się w bursztynie. Najważniejsze jest to, że te pióra są asymetryczne, z promieniami chorągiewki wiodącej o połowę krótszymi niż chorągiewki wewnętrznej. To jest wskazówka lotu, jak pokazano na piórach nowoczesnego ptaka w Quora, wyjaśniając także aerodynamiczne powody asymetrii.
Tutaj jest ilustracja piór, które nadal mają brązowe zabarwienie w bursztynie:
Autorzy nieco wahają się w sprawie trzeciego palca, mówiąc: ”funkcja wydłużonego trzeciego palca jest niepewna”. I istotnie jest niepewna. W streszczeniu jednak są nieco bardziej pewni, mówiąc: „sugerujemy, że wydłużony trzeci palec był używany w strategii poszukiwania pokarmu”, tj. wydobywaniu żywności (przypuszczalnie owadów) z drzew. A przy obecności tego, co prawdopodobnie jest szczecinami czuciowymi na palcach, podobnymi do czuciowych szczecin wokół otworu gębowego niektórych ptaków z Nowej Zelandii, włącznie z kiwi, ma to sens. Tutaj są czuciowe szczeciny na twarzy kiwi, które niewątpliwie pomagają w zdobywaniu pokarmu i nawigacji w nocy, ponieważ gatunek jest nocny:
Tutaj, dla porównania z tym nowym ptakiem, jest chudy ale długi środkowy palec palczaka madagaskarskiego:
Wreszcie, tutaj jest palczak madagaskarski, który używa wydłużonego palca do szukania owadów. (Ten palec ma staw panewkowy i może obracać się o 360°.) Podejrzewam, że Elektorornis chenguangi robił coś podobnego.
Czy kiedykolwiek dowiemy się? Nie widzę, jak moglibyśmy, ale spekulowanie jest zabawne i może prowadzić do dających się testować przewidywań.
___________
Xing, L., J. K. O’Connor, L. M. Chiappe, R. C. McKellar, N. Carroll, H. Hu, M. Bai, and F. Lei. 2019. A New enantiornithine Bird with unusual pedal proportions found in amber. Current Biology. Published:July 11, 2019. DOI:https://doi.org/10.1016/j.cub.2019.05.077
An ancient bird with an extraordinarily long toe
Why Evolution Is True, 14 lipca 2019
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
Emerytowany profesor na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji. Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków. Jest również jednym ze znanych "nowych ateistów" i autorem książki "Faith vs Fakt". Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.
| Chief editor: | Hili |
| Webmaster:: | Andrzej Koraszewski |
| Collaborators: | Jacek Chudziński, Hili, Małgorzata Koraszewska, Andrzej Koraszewski, Henryk Rubinstein |
