Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 07:38

« Poprzedni Następny »


W niedzielę druga tura, ale właściwie czego?


Andrzej Koraszewski 2020-07-07


Lubimy walczyć, za chwilę pójdziemy do wyborów, mamy podobno wybrać prezydenta, ale mam wrażenie, że wielu pójdzie do urn w innej sprawie. Inteligencja wylewa swoją niechęć do mieszkańców wsi i zależnych od wsi małych miasteczek, mając nadzieję, że uda jej się wybrać inny naród. Z wielu powodów kieruje to moje myśli w kierunku twórczości Conrada.


Wśród miłośników Józefa Conrada zdecydowanie większą popularnością cieszy się Lord Jim niż Nostromo. Nie ma wątpliwości, że Nostromo opowiada znacznie więcej o dzisiejszej Ameryce Łacińskiej niż Lord Jim o dzisiejszej Malezji.


Przedstawiona w Nostromo historia kradzieży ładunku srebra połączona jest ze studium politycznej areny opartej na kulturze pogardy i wielopiętrowych frustracjach. Warstwy wyższe kształcone w zagranicznych szkołach i żyjące we własnym kraju jak na emigracji w Paryżu czy w Londynie, nepotyzm i korupcja lokalnych polityków, apatyczna wegetacja niższych warstw społecznych, których bożyszczami są grasujący w górach bandyci, a wreszcie rewolta generałów pod hasłem: Costaguana dla Costaguańczyków. Książka wyszła po raz pierwszy w 1904 roku, a w pięćdziesiąt lat później Andrzej Bobkowski uważał ją za niezwykle aktualne studium mentalności i kultury politycznej w krajach środkowo-amerykańskich. Bobkowski wiedział o czym mówi, gdyż materiału porównawczego dostarczały mu obserwacje z Gwatemali, w której mieszkał.


Czy kolejne dziesięciolecia doprowadziły tu do jakiegoś radykalnego przełomu? Tak i nie. W Ameryce Łacińskiej jest dziś demokracja, ale jest to demokracja, w której korupcja polityków i przedsiębiorców walczy o lepsze z pogardą elit dla motłochu.


Zafascynowany Conradem Bobkowski uciekł z powojennej Europy, szukając po drodze odpowiedzi na pytanie, co go w niej doprowadza do szewskiej pasji. Podczas swojej pierwszej wizyty w Stanach Zjednoczonych ze zdumieniem odkrył, że nie ma w nich plebejskości.


Na kulturze europejskiej ciąży tradycja feudalna, tradycja przywilejów z racji urodzenia i tradycja niewiary w sukces szarego człowieka, bo ten przypisany jest do grupy, z której ucieczka jest możliwa tylko przez przestępstwo lub szczęśliwy uśmiech losu.


Ameryka Łacińska z jej stanową mentalnością i wewnętrznym kolonializmem jest bardziej europejska niż Ameryka Północna. Bunt ludu nie prowadzi tu do wyzwolenia, jest kolejną rzezią, po której wszystko powraca do normy. Niezależnie od tego, w którym momencie historycznym wrócimy do Costaguany, Nostromo pozostanie dobrym przewodnikiem.


Nostromo, imigrant, włoski awanturnik, ochroniarz na usługach właściciela kopalni, nie może się oprzeć okazji zawłaszczenia ładunku srebra. Był traktowany jak przedmiot, jak instrument, ale był wierny jak pies — do czasu. Kreśląc portret duszy niepospolitego pospolitego przestępcy, Conrad przedstawił tło społeczne, które do dziś uderza swoją aktualnością.


Po blisko trzydziestu latach na Zachodzie powrót do Polski, był dla mnie powrotem do Costaguany. Paternalizm, nieustanne demonstrowanie wyższości, struktury lojalności i nieuchronne zdrady wiernych wasali. Najwyraźniej egzotyczny Nostromo okazuje się również niezłym przewodnikiem po naszej Costaguanie.


W małym miasteczku, w którym osiadłem, to podobieństwo scenerii urasta do absurdu. Nie ma tu kopalni srebra, a jedynym liczącym się bogactwem są zarządzane przez Urząd Gminy subwencje z centralnego budżetu. Ludzie marzą o prawie, porządku i bezpieczeństwie, ale nawet nie zaczęli wierzyć w demokrację.


W naszym małym miasteczku i w sąsiednich wsiach dzieci w szkołach mają tylko jedno marzenie — uciec na drugi koniec świata.


Dziś wielu się to udaje. Ci, którzy nie mają szans, nienawidzą pijaństwa dorosłych, nienawidzą otaczającego ich marazmu i czasem sięgają po wódkę jeszcze w szkole podstawowej. Twierdzenie, że tu czas się zatrzymał, nie jest jednak prawdziwe.


W miasteczku, o którym tu piszę, ludzie nie wierzą w demokrację, chcieliby żyć lepiej. Oczekują również, że państwo coś im da, słuchają obietnic, nie bardzo wierząc we własne siły. Nie wiem, czy ktokolwiek czytał tu Nostromo, ale wszyscy są przekonani, że prawo do jakiejkolwiek pracy uzależnione jest od lojalności wobec władzy, sukces w odczuciu wielu ludzi jest nieodmiennie powiązany z nieuczciwością, samorząd nie budzi wielkiego zainteresowania, a prezydent to jakiś odpowiednik króla w monarchii absolutnej.


To tylko pół prawdy, przy bliższym oglądzie widzimy rzeczy zdumiewające. W porządnej monografii należałoby to przedstawić w przejrzystym układzie. Losy absolwentów tutejszego gimnazjum w latach 2000-2010. Rozsypani po świecie, kilka doktoratów, kilka ciekawych karier, inne bardziej przyziemne, ale nieodmiennie skok w porównaniu z wykształceniem rodziców. Młody inżynier przepytuje o działki budowlane, bo on chce tu zostać, większość  wyfrunęła i zagląda okazjonalnie patrząc z niechęcią na świat, z którego uciekli. Historie ich rodziców to osobny rozdział, Zarobić na wykształcenie dzieci prowadząc gospodarstwo, sklep, czy mały warsztat rzemieślniczy to nie jest łatwa sprawa. Właściciele sklepików przeżyli konkurencję dwóch supermarketów ucząc się manewrowania w nowym świecie. Rzemiosło i rolnictwo zmieniły się niesłychanie, chociaż sami mieszkańcy nie zawsze to widzą, trzeba im przypominać, jak to wyglądało dwadzieścia lat temu. Kolejny problem to szkoła i nauczyciele, a wreszcie samorząd, który do niedawna był zgoła tragiczny. Zmiany obyczajowe postępowały szybciej niż można przypuszczać. Starsze pokolenie pogodziło się z faktem, że młodzi mieszkają ze sobą na długo przed ślubem. To jest inny świat, chociaż zostali tu najmniej podatni na zmianę. Mała ciekawostka, od niedawna mamy panią weterynarz specjalizującą się w opiece nad zwierzętami domowymi. Stosunek do zwierząt zmienił się w ciągu ostatniej dekady kolosalnie.


Najgorsza jest niecierpliwość, bo ludzie mają wrażenie, że świat o nich zapomniał. Daleko nie wszyscy, najwięcej pretensji mają ci, których ambicja kiepsko pchała do przodu i mają mało okazji do czerpania przyjemności z pracy. Ci, którzy ją mają, patrzą z niepokojem w niebo, bo grad, czy susza mogą zniszczyć plony, a inwestycję w szklarnię spłaca się latami. Nadal kościół trzyma ludzi w garści, chociaż mniej niż dawniej. Najmniej jest wiary w państwo, w to, że może być przyjazne. Na co dzień kontakty z urzędami są znacznie lepsze niż dawniej, chociaż urząd to urząd, obowiązuje katolicka sztywność i napuszenie. Urzędnik lubi być ważny. Z telewizora płynie potok opowieści czwartej władzy, opowieści dobrych lub złych, ale nigdy prawdziwych. Słuchają ich jednym uchem, w przerwach między jedną pracą a drugą, to co zostaje to zaledwie tytuły wiadomości nie z tego świata.


Za ten stan umysłów odpowiedzialna jest inteligencja, czyli szeroko pojęta warstwa nauczycielska. Ta warstwa nauczycielska nie ma jednak do siebie zastrzeżeń, ma pretensje do paskudnego i głupiego narodu, któremu (jak przekonuje profesor Magdalena Środa i nie ona jedna) nie należy podawać rąk. Wielki polski intelektualista pisał swego czasu, że Polacy mają lepszą inteligencję niż na to zasługują. Domyślam się, że on akurat czytał Nostromo i jestem pewien, że niczego nie zrozumiał.


Na moim facebooku mam dobre dwie setki tutejszych przyjaciół i znajomych, czasem tą drogą dowiaduję się o pojawieniu się nowego dziecka, a czasem o lekturze nowej książki.


Spotkania na ulicy to okazja do rozmów o pogodzie, o cenach plonów, o tym, co słychać u dzieci. O polityce raczej rzadko, każdy ma swoje poglądy.                                 


Wynik wyborów jest nadal niepewny, na przekonywanie, że niedzielne wybory tym różnią się od wyborów parlamentarnych, że mamy wybrać sędziego, który ma tylko pilnować tego, żeby zawodnicy przestrzegali reguł gry i nie zajmowali się kopaniem się wzajemnie po kostkach, jest zdecydowanie zbyt późno.


Kilka dni temu medialną burzę wywołały słowa wspaniałego niegdyś piłkarza Zbigniewa Bońka: „Prezydent Polski dzisiaj może być wybrany głosami ludzi środowiska wiejskiego, głosami emerytów i ludzi z podstawowym wykształceniem.” Przeprosił potem mówiąc: „Tak czasami bywa, jeśli emocje biorą górę nad mózgiem i racjonalnością. Ja przecież napisałem jedynie to, co przeczytałem w gazecie”. Istotnie, powiedział coś, czego nauczył się od tych, którzy mieli uczyć demokracji.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Znasz li ten kraj

Znalezionych 386 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Kronika szczęśliwego dzieciństwa   Ferus   2019-06-23
Utopia, czyli dlaczego historia niczego nas nie uczy?   Ferus   2016-04-17
Inspirująca „Pieśń ciszy”   Ferus   2019-02-03
Doktor Dolittle i zielony kanarek    Garczyński-Gąssowski   2020-12-12
Strajki szkolne czyli niesolidarna "Solidarność"   Garczyński-Gąssowski   2019-04-24
Polski Marzec – 50 rocznica   Garczyński-Gąssowski   2018-03-08
„Uwaga, tu obywatelki i obywatele, to jest legalne zgromadzenie!”. Powolne budowanie mostów ponad podziałami.   Górska   2020-12-19
Cyrkowe fikołki, teatralne gesty i realne działania opozycji   Górska   2020-11-30
Panie Ministrze Czarnek, trzeba było ich nie… epatować wizerunkami młodocianych bohaterów   Górska   2020-11-03
Być Polką – duma czy wstyd? Refleksje na tle obchodów stulecia odzyskania niepodległości   Górska   2018-11-14
Mazurek Dąbrowskiego w Świętochłowicach   Górska   2020-10-29
Przez okno wszedł Ziobro, a spod łóżka wylazł biskup, czyli jak Jarosław Kaczyński rozpętał wojnę domową   Górska   2020-11-24
Patologia instytucji, czyli uwagi o "Klerze"   Górska   2018-11-03
Za małe zdjęcie   Hili   2014-02-10
O naruszeniu dóbr osobistych   Hili   2014-02-21
Święto Konstytucji, czy świętowanie zdrady?   Koraszewski   2016-05-03
Ustawa przeciw kłamstwu czy przeciw prawdzie?   Koraszewski   2018-01-29
List otwarty do Mendy   Koraszewski   2018-08-13
Na tropach chrześcijańskiego feminizmu   Koraszewski   2017-06-24
Bóg Kościołem upupiony   Koraszewski   2020-03-05
Silva rerum, Facebook i rara avis   Koraszewski   2018-01-02
Czy można zrozumieć pamięć i tożsamość?   Koraszewski   2021-10-25
Struktura klasowa w świadomości aspołecznej   Koraszewski   2019-07-20
Zjednoczona prawica i Halloween   Koraszewski   2019-10-26
My chcemy boga, w książce, w szkole...   Koraszewski   2017-03-27
Między świętem braku pracy a świętem gwałcenia konstytucji   Koraszewski   2020-05-02
Przemilczana pielgrzymka posłów polskich do grobu Arafata   Koraszewski   2022-08-04
W oparach religijnej magii   Koraszewski   2017-10-10
Czy Polacy wybiją się na uczciwość?   Koraszewski   2013-12-04
Nasze państwo   Koraszewski   2013-12-04
Samorządna i niezależna   Koraszewski   2014-05-06
Czy Polacy wybiją się...   Koraszewski   2017-03-02
Polityka, czyli taniec świętego Wita   Koraszewski   2022-10-20
Sen nocy wiosennej   Koraszewski   2021-05-14
Nowy ład, Polski ład, czyli Nowa Ekonomiczna Polityka   Koraszewski   2021-05-29
Dla kogo feralna okaże się trzynastka?   Koraszewski   2019-08-31
Hic Rhodus, hic salta!   Koraszewski   2022-09-21
Mroczny cień udrapowanych autorytetów   Koraszewski   2017-08-23
Jaki ślad zostawiają słowa?   Koraszewski   2018-09-04
Uchodźcy, polityka i demografia   Koraszewski   2015-09-16
W poszukiwaniu konstytucyjnych demokratów   Koraszewski   2015-04-27
Jak to na wojence ładnie, tarara...   Koraszewski   2017-08-09
W niedzielę druga tura, ale właściwie czego?   Koraszewski   2020-07-07
Niechęci etniczne w służbie ratowania czytelnictwa w Polsce   Koraszewski   2017-04-27
Moralne zwierzę to oburzone zwierzę   Koraszewski   2019-10-21
Niespodziewana erekcja impotenta na placu elekcyjnym   Koraszewski   2020-05-09
Mowa pozasejmowa do obywatela Kaczyńskiego   Koraszewski   2020-11-21
Ksiądz pana wini, pan księdza, a wójt jeden taki, a drugi inny   Koraszewski   2018-07-13
Satyra na leniwych patriotów   Koraszewski   2018-09-28
Nie pluć na Ogórek, nie zanieczyszczać wagonu   Koraszewski   2019-02-11
W okopach świętej  niechęci   Koraszewski   2020-08-05
Od sierpnia 1980 do sierpnia 2022   Koraszewski   2022-08-30
 Nie tylko błazen   Koraszewski   2014-07-20
O Polskę parlamentarną, czyli kilka myśli po lekturze informacji o projekcie.   Koraszewski   2016-06-09
Trudno kochać i być mądrym, jeszcze trudniej nie znosić i pozostać mądrym   Koraszewski   2019-07-10
W Polsce, czyli w Europie   Koraszewski   2016-02-01
Państwo ćwierćwyznaniowe   Koraszewski   2014-10-23
Czy Polscy wybiją się i na co teraz?   Koraszewski   2019-09-28
Rewolucja w NBP, nominały jawne i poufne   Koraszewski   2021-04-01
Krzyżacy, Włodkowic i siekiera na ołtarzu   Koraszewski   2016-12-29
Prezydent nie wszystkich Polaków   Koraszewski   2017-05-16
Głupota oparta na wiedzy   Koraszewski   2021-11-15
Uśmiech nowej twarzy podobno nowej lewicy   Koraszewski   2015-02-20
Czy wicepremier zarządzi wcześniejsze wybory?   Koraszewski   2021-04-14
Pan Baginski pyta o antysemityzm   Koraszewski   2017-08-17
Uwaga: PiS kocha ubogich   Koraszewski   2020-07-29
Prawda, sumienie, zgoda   Koraszewski   2021-04-07
Zbrodnie w cieniu krzyża   Koraszewski   2014-04-13
Zostałem zaszczepiony przeciw wrednemu wirusowi   Koraszewski   2021-01-27
Śmierć prezydenta i dylemat sędziego   Koraszewski   2022-12-17
Przemysł zmasowanej dezinformacji   Koraszewski   2017-02-27
Głupota zawsze dziewica   Koraszewski   2022-09-19
Hej, wy, naród…   Koraszewski   2017-11-23
Reguły gry ...i kamieni kupa   Koraszewski   2014-06-19
Pisowska wojna z rozumem   Koraszewski   2022-04-14
Płońsk miasto otwarte   Koraszewski   2018-04-18
Z notatnika starego państwowca   Koraszewski   2020-10-17
O szkodliwości palenia (na stosach) i migotaniu przedsionków (do władzy)   Koraszewski   2019-07-08
Mural w mieście Dobrzyniu   Koraszewski   2021-03-19
Jeśli mam zacząć od nowa…   Koraszewski   2023-09-12
Zawierzeni bez granic   Koraszewski   2018-12-03
Człowiek, katolik, przecie nie ssak   Koraszewski   2019-01-09
Inna twarz polskiego Sejmu   Koraszewski   2020-09-10
Ogólna teoria zatroskania   Koraszewski   2019-07-25
Primas Poloniae i jego niepokojący brak zgody   Koraszewski   2019-05-13
Powrót antysemickiego potwora   Koraszewski   2018-02-10
Teologia zniewolenia kontra społeczeństwo obywatelskie   Koraszewski   2021-02-01
Widziane z ławy oskarżonych   Koraszewski   2020-06-01
Meandry odporności stadnej   Koraszewski   2020-10-12
Wypas środowiskowych prawd   Koraszewski   2020-12-28
Seks bez seksizmu, kapłaństwo bez pedofilii   Koraszewski   2020-12-08
Powróćmy jak za dawnych lat w zaczarowanych bajek świat   Koraszewski   2023-08-29
Preambułka   Koraszewski   2018-09-15
Bób, Hummus, Włoszczyzna   Koraszewski   2019-10-02
Polityczna kamasutra i umysł człowieka podnieconego   Koraszewski   2021-06-12
 Byłem z Romanem na ty   Koraszewski   2021-11-09
Perwersyjny moralista w sutannie   Koraszewski   2016-11-10
List otwarty do pewnego typa   Koraszewski   2022-09-28
Powrót Gnoma, czyli naród znowu krzyczy „Wiesław śmiało”   Koraszewski   2018-02-05
Prymas częściowo nieświeży   Koraszewski   2021-02-19

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk