Total 1 comments
Prostota i nieoczywistość
Z: Romana Kolarzowa
2025-07-13 19:34
Raz jeszcze powiem: o, Chaim Potok, ten potężnie władał słowem. Pozwalał sobie na wielką oszczędność, a z niej tworzył się i świat osobny, i świadectwo; i jeszcze coś ponad tym.
Są chętni do roztrząsania, czym jest uniwersalność literatury, obrazu itd. Też wśród nich bywałam; chwalić się nie ma czym. Opamiętanie przyszło w porę: zamiast z pustego w próżne przelewać, udawać mądrzejszą od tych, którzy umieją robić z mowy dobry użytek, trzeba ich szukać i co napisali, czytać. W tym jest miara rzeczy ludzkich, najgorszych też. Bez komentarzy i ozdobników.
Ta powieść dawno, najdalej w 2 - 3 lata po wydaniu, winna być obecna i w polszczyźnie. Dostępna dla tych, którzy szukają pisarstwa i przerzuciwszy gdzieś w Empiku pagórek "produkcji literackiej", znowu odchodzą zniechęceni. Czytelnicy by się znaleźli. Czy wydawcy boją się, że autor zbyt niecodzienny jak na ich gusta i znajomość rzeczy? Może. To też dobra okazja, żeby dowiedzieć się, że rabin to nie jest postać z Cepelii czy innego rezerwatu i nie ogranicza się do spisywania opowieści ku pouczeniu i pokrzepieniu.

Czytam ten fragment pewnie czwarty raz. Tak, to dzieje się w Korei; zarazem nie pozostawia złudzeń (choć niczego nie mówi "z góry"), że gdzie indziej było, jest i będzie inaczej. Inny pejzaż, inna topografia i klimat; to ważne, ale najważniejszy jest rdzeń.
Do takiego pisania zbliża się teraz Serhij Żadan. Po ludzku, boleję nad tym. Ale czytam bez poczucia marnowania czasu.

Automatyczny korektor robi rzeczy paskudne i kompromitujące. Niby to wiem, ale nie zawsze udaje mi się go spacyfikować. Teraz też się wymądrzył. To nie "harfa Dawida", to harfa Davity! Davita Chandal dała tytuł tej powieści. Davita, a więc jeśli iść przez włoski, kastylijski czy ladino, imienniczka autora. Asocjacja z Dawidem - po angielsku - nieuchronna. I jeszcze nazwisko, też przez asocjację fonetyczną, do pieśni (chant) odsyła. Shoshanna Harrari, która zajmowała się harfami, wiedziała, jakie książki warto mieć dla tych, którzy wiedzą, o co pytać.

A harfa Dawida, kinnor, to właściwie lutnia.

https://www.youtube.com/watch?v=3mdowL7dVds
Add comment
Listy z naszego sadu
Chief editor: Hili
Webmaster:: Andrzej Koraszewski
Collaborators: Jacek Chudziński, Hili, Małgorzata Koraszewska, Andrzej Koraszewski, Henryk Rubinstein
Go to web version