Pięćdziesiąt lat temu masakra w Izraelu ujawniła przerażający stan bezpieczeństwa na lotniskach

Po przybyciu na lotnisko Lod (przemianowane później na lotnisko Ben Gurion) w Tel Awiwie odebrali bagaż i w ciągu dwóch minut strzelając na oślep zastrzelili 26 osób i zranili 80 innych czekających na odbiór swoich walizek w hali przylotów. W tym czasie była to jedna z najgorszych masakr ludności cywilnej na jakimkolwiek lotnisku.

Terroryści z Japońskiej Armii Czerwonej zostali zwerbowani przez frakcję Organizacji Wyzwolenia Palestyny (OWP) – Ludowy Front Wyzwolenia Palestyny (LFWP). Początkowo szkolono ich w Korei Północnej, a następnie przetransportowano tysiące kilometrów dalej, do Libanu, gdzie szkolono ich dalej w palestyńskiej bazie w południowym Libanie.

Wśród zamordowanych w masakrze na lotnisku Lod było 17 chrześcijańskich pielgrzymów z Portoryko, którzy planowali zwiedzać Ziemię Świętą; dwuletnia izraelska dziewczynka; oraz jeden z najwybitniejszych naukowców na świecie, profesor Aharon Katzir-Katchalsky z Instytutu Nauki Weizmanna i były prezes Izraelskiej Akademii Nauk. (Krater Katchalsky’ego na Księżycu został nazwany jego imieniem. Jego młodszy brat, Ephraim Katzir, biofizyk, został później wybrany na prezydenta Izraela.)

„New York Times” donosił wówczas: „Poza długimi seriami strzałów z karabinów eksplodowało co najmniej pięć granatów. Siła eksplozji rozrywała ciała i bagaże, pozostawiając wszędzie krew. Kule rozbiły szyby i ekrany w całej sali przylotów. Ściany były podziurawione kulami”.

W następstwie niedbałej kontroli na lotniskach we Frankfurcie i Rzymie, co pozwoliło terrorystom latać z wieloma karabinami i granatami w bagażu, na lotniskach na całym świecie zaostrzono procedury bezpieczeństwo na prośbę ówczesnego ministra obrony Izraela, Mosze Dajana.

Ówczesny minister transportu Izraela Szimon Peres oświadczył: „Dzisiaj wydarzyła się jedna z najpoważniejszych rzeczy w historii lotnictwa. Rząd Izraela zrobi wszystko, by walczyć z tym nowym szaleństwem” – obiecał.

Masakrę w Lod zaplanował Wadie Haddad, palestyński lekarz i absolwent Amerykańskiego Uniwersytetu w Bejrucie, który również zorganizował kilka porwań samolotów cywilnych, z których najbardziej osławionym było porwanie samolotu do Entebbe w 1976 roku.

W 1978 roku zmarł w komunistycznych Niemczech Wschodnich, rzekomo na białaczkę, ale inne relacje mówią, że został otruty przez izraelski Mosad.

W Striking Back: The 1972 Munich Olympics Massacre i Israel's Deadly Response Aaron Klein, korespondent magazynu Time zajmujący się sprawami wojskowymi i wywiadowczymi, napisał, że kochający czekoladę Haddad otrzymał belgijskie czekoladki pokryte wolno działającą i niewykrywalną trucizną, umarł kilka miesięcy później. W nowszej książce z 2018 roku dziennikarz „New York Timesa”, Ronen Bergman twierdzi, że Mossad zabił Haddada, zatruwając jego pastę do zębów.

Według Wasilija Mitrochina, starszego archiwisty KGB, który uciekł do Wielkiej Brytanii w 1992 roku, operacje terrorystyczne Haddada były finansowane przez KGB. Radziecki dysydent Władimir Bukowski ujawnił list szefa KGB (i późniejszego prezydenta ZSRR) Jurija Andropowa do Leonida Breżniewa w sprawie przekazania broni LFWP, w którym Andropow nazywa Haddada „zaufanym agentem KGB”.

Podobnie jak Haddad, japońscy terroryści należeli do klasy średniej.

Dwóch terrorystów zginęło podczas ataku terrorystycznego, ale jeden, 24-letni Kozo Okamoto, najmłodszy syn dyrektora japońskiej szkoły, został schwytany. Dwa lata wcześniej jego brat brał udział w porwaniu przez Japońską Armię Czerwoną samolotu i skierowanie go  do Korei Północnej.

W liście do ówczesnej izraelskiej premier Goldy Meir ojciec Okamoto zażądał egzekucji jego syna. Izrael odmówił.

Okamoto odsiedział tylko 13 lat w więzieniu w Izraelu, zanim został zwolniony w wyniku wymiany więźniów z OWP. Otrzymał azyl w Libanie, gdzie uważany jest za bohatera, prowadził konferencje prasowe dla zachodnich dziennikarzy w Bejrucie w 1985 roku i od tego czasu przeszedł na islam. (W powieści Toma Clancy'ego Suma wszystkich lęków błędnie sugeruje się, że Okamoto przeszedł na judaizm.) Podobno mający 74 lata, Okamoto prowadzi spokojne życie na emeryturze w Libanie.

Po masakrze w Lod władze japońskie zintensyfikowały rozprawę z Japońską Armią Czerwoną, która kontynuowała porywanie samolotów w innych miejscach aż do 1977 roku, a następnie przeprowadzała inne rodzaje zamachów. W końcu w 2000 roku władzom udało się pojmać przywódczynię JAC, Fusako Shigenobu. Została skazana na 20 lat więzienia i zwolniona w sobotę 28 maja. W marcu tego roku napisała list, w którym publicznie przeprosiła za akty terroru.

Fifty years ago today, a massacre in Israel exposed the appalling state of airport security

The JC, 30 maja 2022

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

Tom Gross
Brytyjski dziennikarz, były korespondent gazety "Sunday Telegraph" w Jerozolimie.