Jak Unia Europejska finansuje działania na Zachodnim Brzegu łamiące międzynarodowe prawo i podważające pokój


Akiva Van Koningsveld 2022-04-06


Jest to chyba jak dotąd najostrzejsza nagana udzielona Unii Europejskiej, oficjalny raport opublikowany przez Ministerstwo Wywiadu Izraela – w całości przetłumaczony na angielski przez HonestReporting. Raport pokazuje, jak Bruksela finansuje nielegalne “przejmowanie” przez Autonomię Palestyńską (AP) terenów, które zgodnie z międzynarodowym uznaniem są pod izraelską kontrolą.


Raport pokazuje, jak obce rządy przekazały setki milionów euro na palestyńskie projekty na Obszarze C Zachodniego Brzegu (Judei i Samarii), łamiąc tym odpowiednie prawo międzynarodowe i obowiązujące porozumienia, a mianowicie Porozumienia z Oslo, które stanowią o obecnym statusie tego terytorium.  


Ponadto przez pominięcie negocjacji z Izraelem, AP i jej europejscy kolaboranci szkodzą perspektywie pokoju, narażając równocześnie życie Izraelczyków i Palestyńczyków.


Według raportu zatytułowanego “Palestyńska Kampania dla Obszaru C – Kształtowanie rzeczywistości bezpieczeństwa w terenie, opis i implikacje” administracja AP w Ramallah prowadzi umyślną, zdecydowaną akcję podciągnięcia całego Zachodniego Brzegu pod palestyńską jurysdykcję. W tym celu Palestyńczycy używają funduszy UE do budowania tysięcy nielegalnych obiektów i przejęcia dziesiątków kilometrów kwadratowych ziemi rolnej.


Liczące 76 stron badanie, przygotowane w czerwcu 2021 roku, ale odtajnione i upublicznione w tym roku, opisuje:

[…] systematyczne, instytucjonalne starania [palestyńskiego] establishmentu do zmiany rzeczywistości społecznej i bezpieczeństwa na terytoriach C w sposób, który podważa jurysdykcję [izraelskiego] państwa i podważa zobowiązania, jakie przyjęła na siebie Autonomia Palestyńska jako część tych porozumień [z Oslo]”.   

Izraelski wywiad podaje, że UE od 2014 roku nie tylko zaopatruje Ramallah w środki finansowe na wykonanie projektu zagarnięcia ziemi, ale także, że ten blok 27 krajów dostarcza AP silnego, materiałowego, prawnego i dyplomatycznego wsparcia dla tego projektu; dzieje się to wbrew własnym zobowiązaniom Europy wobec postanowień Oslo i bezpośrednich negocjacji pokojowych z Izraelem.


Jednostronne zagrabianie ziemi
 Kampania zagrabiania ziemi przez Autonomię Palestyńską


Raport wywiadu
, który teraz rozpowszechnia HonestReporting, szacuje, że przez ostatnie osiem lat Autonomia Palestyńska otrzymała ponad pół miliarda dolarów na przeprowadzanie „jednostronnych kroków przejmowania ziemi”. Te fundusze, według izraelskiego wywiadu, dostarczyły Ramallah “zagraniczne rządy (Holandia, Dania, Szwecja, Francja, Szwajcaria, Wielka Brytania, Belgia, Niemcy, Turcja, Katar, Jordan), szereg międzynarodowych agencji pomocowych, finansowe instytucje takie jak Bank Światowy, organy ONZ, a także osobnymi kanałami rozmaite organizacje arabskie i islamskie”.  


Dalej w raporcie czytamy:

Zasadnicze jest to, że jako część kroków do przejęcia terytorium zbudowano na Obszarze C między 35 000-40 000 obiektów przeznaczonych do różnych celów, włącznie z rolnictwem i przemysłem. Te obiekty zajmują obszar około 35 do 80 kilometrów kwadratowych. Należy zauważyć, że najbardziej znaczący wzrost zanotowano w regionie północnej Samarii, gdzie obszar ziemi przejęty przez palestyńskie budowy na Obszarze C wzrósł o ponad 150%”.

Autonomia Palestyńska zrobiła to wspólnie w “bezpośredniej współpracy między lokalnymi władzami [na Zachodnim Brzegu] a obcymi jednostkami [rządami lub organizacjami]” w celu wzmocnienia swojego wkraczania na Obszar C. Istotnie, dane publikowane przez Ruch Regavim, izraelską NGO skupioną na sprawach własności ziemi, pokazał wcześniej, że przez ostatnie dwa lata Palestyńczycy zbudowali co najmniej 5 097 nielegalnych obiektów na Obszarze C, czyli przeciętnie siedem dziennie. W tym samym czasie AP przejęła tysiące arów ziemi rolnej na tym terenie.  


Dalej w raporcie:

Należy zauważyć, że ta działalność obejmuje także niszczenie naturalnych zasobów (budowanie wewnątrz rezerwatów przyrody, nielegalne kamieniołomy, zanieczyszczenia i składowiska śmieci), niszczenie zabytków (jest około 10 tysięcy archeologicznych stanowisk w Judei i Samarii) i żądania, by zamienić część z nich w muzułmańskie miejsca”.  

Izraelski rząd sądzi także, że “Autonomia [Palestyńska] i jej europejscy partnerzy zmierzają do realizacji ogromnej liczby dodatkowych planów, na które już znaleziono finansowanie”.


Powtórzmy, ta działalność nie tylko podważa perspektywę pokojowego rozwiązania rzekomo terytorialnego sporu, ale jest także nielegalna według międzynarodowego prawa.

 

Porozumienia z Oslo & międzynarodowe prawo


Po podpisaniuPorozumień z Oslo zgodnie z serią porozumień zawartych w latach 1990. między Izraelem a Organizacją Wyzwolenia Palestyny (OWP), nowo utworzona Autonomia Palestyńska otrzymała kontrolę nad Obszarami A i B, gdzie żyje 90% arabskiej populacji Zachodniego Brzegu. Izrael zaś miał zachować pełną kontrolę nad Obszarem C, na którym znajdują się żydowskie społeczności Judei i Samarii.


Jednak raport Ministerstwa Wywiadu ujawnia, że

od wejścia w życie Porozumień z Oslo w Judei i Samarii oraz podziału ziemi Palestyńczycy podejmowali działania, by okupować ziemię na obszarze C. Od 2009 roku (plan Fajjada) tymi staraniami kierowała centralnie Autonomia Palestyńska w celu zakładania państwa ‘z dołu do góry’ przez jednostronne ustanawianie faktów w terenie w sytuacji, w której Autonomia rozumiała, że nie jest w stanie dążyć do rozwiązania politycznego na własnych warunkach”.

Niemniej Porozumienia z Oslo mają wagę międzynarodowego prawa, jak to przedstawił były radca prawny z Biura Doradcy Prawnego Departamentu Stanu USA, Geoffrey R. Watson w książce “The Oslo Accords: International Law and the Israeli-Palestinian Peace Agreements”. Choć początkowo OWP nie mogła prawnie zawierać międzynarodowych traktatów w tradycyjnym sensie, Porozumienia z Oslo faktycznie stanowią prawnie wiążące porozumienie między Izraelem a Autonomią Palestyńską zgodnie ze zwyczajowym prawem międzynarodowym.


Tymczasowe ramy z 1995 roku
 — oparte na założeniu, że kwestie tak zwanego końcowego statusu między stronami (takie jak, na przykład, linie granic Izraela) zostaną ustalone w kolejnych negocjacjach – stanowiły, że żadna budowa na Obszarze C nie może mieć miejsca bez zgody Administracji Cywilnej izraelskiego Ministerstwa Obrony. Równocześnie dokumenty z Oslo wyjaśniały, że strony nigdy nie zgodziły się na zakaz izraelskich budów na Zachodnim Brzegu (patrz tutajtutaj i tutaj).


Zatem, mimo powtarzanych gróźb prezydenta Mahmouda Abbasa wycofania się “z wszystkich zobowiązań Porozumienia z Oslo”, uzgodnione warunku nadal obowiązują i w niektórych wypadkach są nadrzędne wobec roszczeń Autonomii Palestyńskiej, które wynikają z Konwencji Genewskich (jak analizowano tutaj).


W rzeczywistości, zgodnie z prawem międzynarodowym traktaty mogą być jednostronnie anulowane w bardzo specjalnych okolicznościach. Konwencja genewska o prawie traktatów mówi, że przy braku wyraźnych warunków wygaśnięcia strony międzynarodowych porozumień mogą wycofać się jednostronnie tylko w bardzo specyficznych okolicznościach, które nie mają miejsca w sprawie umów izraelsko-palestyńskich (tło tego można znaleźć tutajtutaj i tutaj).


Dlatego większość specjalistów prawa międzynarodowego zgadza się, że – biorąc pod uwagę trwające naruszenia porozumień z Oslo przez Autonomię Palestyńską – umowy między Jerozolimą a Ramallah pozostają w pełnej mocy.


“Kamień węgielny dwustronnego procesu pokojowego”


O dalszym obowiązywaniu Porozumień z Oslo mówił też wieloletni dyplomata, Dennis Ross, który był wysłannikiem na Bliski Wschód byłego prezydenta USA, Billa Clintona, kiedy podpisywano te porozumienia. “Te porozumienia, zatwierdzone przez międzynarodową społeczność, do dnia dzisiejszego tworzą kamień węgielny dwustronnego procesu pokojowego i nadal kierują stosunkami między stronami” napisał Ross w raporcie dla Międzynarodowego Trybunału Karnego w 2020 roku [podkreślenie dodane].


Jednak nielegalne zagrabianie ziemi przez AP-UE, jakie ma miejsce na Obszarze C, utrudnia realizację Porozumień z Oslo, ponieważ ta wywrotowa inicjatywa dąży, według raportu izraelskiego wywiadu, do ustanowienia „nieodwracalnych faktów  […] w terenie, które mają daleko idące konsekwencje dla przyszłego politycznego porozumienia”. 


Raport podkreśla także, że przejmowanie ziemi już zagraża życiu tak Izraelczyków, jak Palestyńczyków:

[…] Ta palestyńska działalność stworzyła znaczące ograniczenia swobody ruchu na głównych szosach w regionie, zamieniając równocześnie “korytarze ruchu” z ery Oslo w drogi, które są zagrożone i muszą być nadzorowane, a to wpływa na bezpieczeństwo ruchu wzdłuż najważniejszych tras […]

Przez niemal trzydzieści lat Unia Europejska orędowała za “rozwiązaniem w postaci dwóch państw, opartym na Porozumieniach z Oslo i prawie międzynarodowym”, często ostrzegając przeciwko temu, co uznawała za „jednostronne odejście od Porozumień z Oslo”. Jeszcze w zeszłym roku europejski wysłannik do Rady Bezpieczeństwa ONZ wprost odwołał się do Porozumień, kiedy atakował rzekome jednostronne posunięcia izraelskie na Zachodnim Brzegu.


A podczas gdy Europejczycy powtarzają puste słowa o potrzebie bezpośrednich rozmów między stronami w oparciu o zawarte w przeszłości porozumienia, z ówczesnym ministrem spraw zagranicznych Niemiec, Heiko Maasem mówiącym w maju 2021 roku, że „nie ma alternatywy do bezpośrednich rozmów między Izraelczykami a Palestyńczykami”, Bruksela najwyraźniej jest wspólnikiem w jednostronnych naruszeniach umów przez Autonomię Palestyńską.


Jest częścią nielegalnej kampanii na Obszarze C Zachodniego Brzegu, którą finansuje z pieniędzy europejskich podatników i skutecznie redukuje szanse na wynegocjowany pokój między Izraelczykami a Palestyńczykami.


HonestReporting: Exclusive: How European Union Funding of West Bank Activities
Breaches Int’l Law & Undermines Peace

Honest Reporting, 31 marca 2022

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska


Akiva Van Koningsveld

Izraelski publicysta, studiował dziennikarstwo na uniwersytecie w Utrechcie, niedawno przeniósł się na stałe z Holandii do Izraela.