Kraj NATO, sojusznik Rosji i przyjaciel talibów

Romans z islamem kwitnie. Pod koniec sierpnia talibowie zwrócili się do Turcji o wsparcie techniczne w obsłudze lotniska w Kabulu. Wspierające Hamas Turcja i Katar dyskutują z talibami o warunkach ponownego otwarcia lotniska Hamida Karzaja; problemem pozostaje tylko kwestia bezpieczeństwa techników, prywatnych firm i pracowników ochrony ludzi, którzy będą obsługiwać lotnisko. Drugiego września Turcja poinformowała, że rozpatruje propozycję talibów dotyczącą bezpiecznej eksploatacji lotniska w Kabulu.

„Przeprowadziliśmy nasze pierwsze rozmowy z talibami, które trwały trzy i pół godziny”, powiedział Erdoğan dziennikarzom 27 sierpnia. „W razie potrzeby będziemy mieli okazję przeprowadzić takie rozmowy ponownie”.

Turecki minister spraw zagranicznych Mevlüt Çavuşoğlu wspomniał również 6 września, że Turcja prowadzi „bezpośrednie rozmowy” z talibami na temat przyszłości Afganistanu. „Przecież – powiedział minister – byłoby błędem, gdyby Turcja całkowicie wycofała się z Afganistanu”.

Zainteresowanie tureckich islamistów afgańskimi terrorystami nie wydaje się nieodwzajemnione. Rzecznik talibów Zabihullah Mudżahid stwierdził, że turecki zespół techniczny już w tym miesiącu przybył do Kabulu, aby pomóc w ponownym otwarciu lotniska dla lotów krajowych i międzynarodowych. Projekt umowy ujawniony przez Middle East Eye w sierpniu zawierał postanowienia, zgodnie z którymi Turcja uznałaby talibów za legalny rząd Afganistanu i zapewniłaby bezpieczeństwo na lotnisku w Kabulu za pośrednictwem prywatnej firmy.

Szóstego września Al Jazeera poinformowała, że talibowie zaprosili Turcję, Chiny, Rosję, Iran, Pakistan i Katar do wzięcia udziału w ceremonii ogłoszenia nowego rządu afgańskiego po dramatycznym wycofaniu się USA. Na liście gości talibów Turcja jest jedynym krajem członkowskim NATO. Jest to jedyny kraj, który ma oficjalny związek z Unią Europejską (jako potencjalny kandydat).

Wokół talibów, w dziwacznym połączeniu wspólnych interesów i pokrewieństwa ideologicznego, wyłania się nowy krąg antyzachodni, w którym jest państwo członkowskie NATO.

Ideologia islamistyczna nie jest jedynym motywem dołączenia Turcji do tej grupy nieformalnych sojuszników, zainteresowanych współpracą z talibami. Na przykład Rosja w zasadzie nie uznaje talibów. Te regionalne mocarstwa, które teraz zabiegają o względy nowych władców Afganistanu łączą antyzachodnie nastroje.

Tureckie partnerstwo w międzynarodowym konsorcjum pod przewodnictwem USA, które buduje myśliwiec F-35, zostało zawieszone po tym, jak Ankara zdecydowała się na zakup rosyjskiego systemu obrony powietrznej S-400. Decyzja kosztowała turecki przemysł obronny utratę kontraktów o wartości 10 miliardów dolarów i amerykańskie sankcje (CAATSA). Co więcej, straty nie są tylko po jednej stronie. Według Ellen Lord, byłej podsekretarz stanu w Departamencie Obrony, ta trudna lekcja wyniesiona z nadmiernego zaufania do tego „sojusznika” w sprawie wrażliwej produkcji, będzie kosztować amerykańskich podatników od 500 do 600 milionów dolarów w postaci jednorazowych kosztów inżynieryjnych.     

Wydaje się, że Turcja nie wyciągnęła wniosków z tej lekcji. Rosyjski  eksporter broni, państwowa firma Rosoboronexport poinformowała pod koniec sierpnia, że wkrótce może podpisać nowy kontrakt z Turcją na dostawę kolejnych systemów rakietowych obrony przeciwlotniczej S-400. „Konsultacje trwają. Sądzę, że są już na końcowym etapie”, powiedział dyrektor generalny Aleksander Miczejew na Międzynarodowym Forum Wojskowo-Technicznym Armia-2021, nie ujawniając szczegółów ewentualnego kontraktu.

Potwierdzając to, Erdoğan powiedział 29 sierpnia, że Turcja nie waha się przed zakupem drugiej partii S-400 z Rosji. „Jeśli chodzi o… zakup drugiego pakietu [S-400] i tak dalej; nie wahamy się w tych sprawach. Z Rosją podjęliśmy wiele kroków, czy to S-400, czy przemysł zbrojeniowy” – powiedział Erdoğan dziennikarzom.

Zaangażowanie we współpracę wojskową Rosji z Turcją nie może ograniczać się tylko do zaawansowanego systemu obrony powietrznej. Dyrektor rosyjskiej Federalnej Służby Współpracy Wojskowo-Technicznej Dmitrij Szugajew zasygnalizował, że Moskwa i Ankara prowadzą rozmowy na temat ewentualnych wspólnych przedsięwzięć dotyczących tureckich starań o budowę nowego rodzimego samolotu myśliwskiego TF-X. „Na tym etapie trwają konsultacje ze stroną turecką na poziomie wyspecjalizowanych grup w kwestiach interakcji w budowie tureckiego samolotu bojowego – powiedział Szugajew.

Afgańska katastrofa prezydenta USA Joe Bidena pobudzi kilka antyzachodnich sojuszy opartych na różnych antyzachodnich kalkulacjach. Dowód? Wystarczy spojrzeć na nazwy krajów z listy zaproszonych na urodzinowe przyjęcie u talibów.

Turkey: NATO’s Pro-Russian, Taliban Friendly Ally

Gatestone Institute, 24 września 2021

Tłumaczenie: Andrzej Koraszewski

Burak Bekdil

Wieloletni publicysta wychodzącej w języku angielskim gazety tureckiej "Hurriyet Daily News", w 2017 zwolniony za publikowanie artykułów na Zachodzie, wyemigrował z Turcji w obawie przed aresztowaniem.