Czy mężczyźni są bardziej kreatywni niż kobiety?
Dziewczynki i chłopcy rodzą się z równym potencjałem kreatywności. Ale to jest świat mężczyzn! – kobiety nie mają być kreatywne. Mają być „ładne i uśmiechnięte”. Ale w jaki sposób Maria Skłodowska-Curie stała się najbardziej kreatywną kobietą w historii?
Zanim Madame Curie odkryła radioaktywność, za co dostała swoją pierwszą Nagrodę Nobla w fizyce, obsesyjnie izolowała rad przez lata, mieląc i gotując blendę uranową (rudę). To był męczący proces, ponieważ można było wydobyć tylko 0,1 grama radu z tony blendy uranowej. W cuchnącej, przeciekającej i zadymionej szopie, która była lodowata zimą i dusząco gorąca latem, uczyniła to niemożliwe zadanie możliwym dzięki samodyscyplinie, pracowitości, odporności i wytrwałości. Nie zdobyłaby jednak Nagrody Nobla bez niezachwianego poparcia swojego męża, Pierre Curie. W 1903 r. Komitet Noblowski postanowił wykluczyć Madame Curie z listy kandydatów, bo była kobietą. Pierre Curie odmówił zaakceptowania Nagrody Nobla, jeśli jego żona nie zostanie włączona. Komitet w końcu niechętnie dodał jej imię.
Moje badania pokazują, że kobiety i mężczyźni rodzą się z równym potencjałem kreatywności. Pokazują także, że zarówno ci ludzie twórczy, którzy nie osiągnęli sukcesu, jak innowatorzy, są kształtowani przez swoje środowiska. W społeczeństwie patriarchalnym kobietom pierze się mózgi, by wierzyły, że są płcią podrzędną. Kobietom nie daje się także tych samych zasobów jak mężczyznom i przedstawia się im inne oczekiwania. W oparciu o te różne oczekiwania rodzice inaczej wychowują chłopców i dziewczynki. Kobiety innowatorki, włącznie z laureatkami Nagrody Nobal, są rzadziej zamężne i mają mniej dzieci niż innowatorzy (w rzeczywistości innowatorki często są bezdzietne). Jeśli innowatorki wychodzą za mąż i/lub mają dzieci, oczekuje się, że przyjmą na siebie wszystkie obowiązki domowe. Od kobiet oczekuje się, że zatroszczą się o potrzeby innych i będą wspomagały innych członków rodziny. Normy społeczne i oczekiwania powodują, że rozwijające się innowatorki czują się winne i samolubne z powodu kultywowania własnej kreatywności; oczekuje się od nich, że będą altruistyczne i rozwiną kreatywność w innych, nie w sobie. Na początku lat 1900. sytuacja Madame Curie była wyjątkowa, miała zdecydowane wsparcie swojego męża, Pierre’a i swojego teścia, który opiekował się wnuczkami.
Wszyscy innowatorzy przypisują zasługę za swój sukces inspiracji i/lub poparciu ze strony osób będących wzorami osobowymi, mentorów i dzięki „zapylaniu krzyżowemu” (formalnym i nieformalnym współpracownikom, reakcjom innych na własne pomysły lub kolegom, którzy są specjalistami w innych dziedzinach). Dla kobiet jednak wzorami były tylko śliczne modelki zamiast inspirujących wzorów uczonych, mentorów lub zapylania krzyżowego do innowacji. Na szczęście, Madame Curie miała Pierre’a jako mentora i inspiratora, a on był ekspertem w dziedzinie elektrycznych własności kryształów. Pierre wraz z bratem wynalazł wcześniej elektrometr Curiego; to urządzenie potrafiło mierzyć niesłychanie słaby prąd elektryczny. Maria Curie użyła tego urządzenia do odkrycia radioaktywności. Pierre umożliwił rozwój jej kreatywności i promował jej dzieło, tak że zostało uznane przez społeczeństwo jako innowacja.
Świat patriarchalny nie ceni osiągnięć kobiet, a czasami wręcz umyślnie je sabotuje. Kiedy Madame Curie miała 38 lat, Pierre zginął tragicznie pod kołami konnego pojazdu, ponieważ jego kości były osłabione nadmiernym wystawieniem na radioaktywność radu. Cztery lata po jego śmierci rozpoczął się jej związek z Paulem Langevinem, jednym z byłych studentów Pierre’a, który był w separacji z żoną. Wkrótce potem, kiedy Madame Curie została nominowana do drugiej Nagrody Nobla, w chemii, w 1911 r., francuskie gazety ani nie przyznały, ani nie świętowały jej innowacji. Zamiast tego świadomie dyskredytowały jej innowację przez informowanie, że jest „żydowską uwodzicielką, która rozbija rodziny” i publikowały zdjęcia Madame Curie, które wyglądały jak zdjęcia policyjne. (W rzeczywistości była polską – nie żydowską – imigrantką we Francji). Kwestionowano decyzję Komitetu Noblowskiego i wywierano naciski na nią, by nie jechała na ceremonię rozdania nagród. Ona jednak pojechała. Zafascynowała publiczność przemówieniem akceptującym nagrodę.
Wszystko to było możliwe, ponieważ ucieleśniała postawy 4S (soil, sun, storm, and space – gleba, słońce, burza i przestrzeń), jakie wykazują wszyscy innowatorzy, co daje im umiejętność myślenia ION (inbox, outbox i newbox). Jej postawy 4S były pielęgnowane w atmosferze 4S. Była silną kobietą z powodu jej wyjątkowo mocnych postaw burzowych (prawdziwa pewność siebie dzięki poznaniu swoich mocnych stron), odporności, skłonności do podejmowania ryzyka i wytrwałości – oraz postaw przestrzennych – takich jak współczucie, marzenia na jawie, brak konformizmu, brak uprzedzeń i niepodporządkowanie się. W świecie patriarchalnym mężczyźni mają pozwolenie na większe podejmowanie ryzyka i okazywanie bardziej nonkonformistycznych postaw niż kobiety. Kobiety wychowuje się do podporządkowanie się normom i oczekiwaniom oraz zachowania w określony sposób – do bycia ładną i uśmiechniętą. Kreatywność jest jednak odwrotnością konformizmu. Innowacja jest możliwa tylko dla nonkonformistów, którzy kwestionują istniejące normy lub oczekiwania i stawiają wyzwanie status quo.
Sukces kobiet innowatorek można wyjaśnić używając CAT, co jest opartą na badaniach rozległą ramą dla kreatywności i innowacji. Obejmuje trzy kroki, które prowadzą do innowacji:
Pierwszy, kultywowanie atmosfery [Climates] 4S.
Drugi, pielęgnowanie postaw [Attitudes] 4S.
Trzeci, stosowanie umiejętności myślenia [Thinking skills] ION.
Atmosfera jest podobna do środowiska, które powoduje, że rośliny rosną szybko i są wydajne: zróżnicowana gleba, jasne słońce, silne burze i wolna przestrzeń. Dla rozkwitu kreatywności przede wszystkim potrzebna jest atmosfera 4S:
Gleba dostarcza jednostkom zróżnicowanych zasobów i doświadczeń, co pozwala im na znalezienie i rozwinięcie wąskiego pola ekspertyzy (przez opanowanie wiedzy i umiejętności w konkretnym przedmiocie) w ramach szerokiego zasięgu doświadczeń.
Atmosfera słońca inspiruje i zachęca ich do rozszerzania ciekawości i do wyjątkowych pomysłów.
Atmosfera burzowa zakłada wysokie oczekiwania i wyzwania, co pomaga im osiągnąć ekspertyzę w ich przedmiocie z ciekawością, preferencjami lub zainteresowaniami [Curiosity, Preference, or Interest] (CPI) i zmierzyć się z nieznanym w procesie kreatywnym.
Przestrzeń daje im prawo do zachowania prywatności i wyjątkowości, co pomaga im odkryć i używać własnej unikatowości i rozwijać idee, wykraczające poza własną ekspertyzę i wyobraźnię innych. Postawy 4S, takie jakie wykazywała Madame Curie, są pielęgnowane przez tę atmosferę 4S.
Odkryj jak w rzeczywistości były kultywowane postawy 4S Madame Curie i jak kreatywność kilku największych innowatorek w historii rozkwitła w patriarchalnym świecie wbrew wszystkim przeciwnościom, w książce: The Creativity Challenge: How We Can Recapture American Innovation.
(Artykuł jest streszczeniem rozdziału 7 książki The Creativity Challenge: How We Can Recapture American Innovation, która jest syntezą wyników badań. Wszystkie oryginalne źródła znajdują się w książce.)
Does Science Say Men Are More Creative Than Women
11 października 2016
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
Na poniższym filmie profesor Kh Kim mówi o kryzysie kreatywności
KH KIM
Profesor na wydziale Innovation & Creativity w College of
William & Mary. Wcześniej wykładała na University of Georgia and Eastern
Michigan University, a przed przyjazdem do USA przez 10 lat uczyła angielskiego w Korei. W swoich badaniach zajmuje się problemami kreatywności i innowacyjności. Jej badania nad “Kryzysem kreatywności” trafiły w 2010 toku na okładkę „Newsweeka” i wywołały dyskusję na całym świecie. Jest autorką książki The Creativity Challenge: How We Can Recapture American Innovation, otrzymała również szereg nagród.