Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze


Jerry A. Coyne 2023-08-16

Rekonstrukcja wyglądu neandertalczyka (Źródło: Wikipedia)
Rekonstrukcja wyglądu neandertalczyka (Źródło: Wikipedia)

Abyście nie myśleli, że dla Wyrafinowanej Teologii™ nastały ciężkie czasy, tutaj mamy artykuł, w którym szczegółowo i żmudnie rozważa się niezwykle ważne pytanie: „Czy Chrystus umarł za neandertalczyków?” Według autora, Simona Francisa Gaine'a, można to przeformułować w następujący sposób: „Czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze?” ("OP" po jego nazwisku oznacza Ordinis Praedicatorum, co oznacza Zakon Kaznodziejski w dominikańskiej sekcie katolicyzmu.)

I on dostaje pieniądze za pisanie takich rzeczy; jego biografia, w tym dyplom z Oxfordu, daje mu świadectwo wiarygodności:

Ks. Simon jest obecnie przydzielony do  Angelicum w Rzymie, gdzie wykłada na Wydziale Teologicznym Papieskiego Uniwersytetu św. Tomasza. Wykłada teologię łaski i antropologię chrześcijańską oraz kieruje wydziałowym seminarium doktoranckim.


Ks. Simon jest kierownikiem Katedry Antropologii Teologicznej i Etyki Pinckaers w Instytucie Tomistycznym Angelicum, którego jest także dyrektorem. Jest członkiem Rady Doradczej Instytutu Akwinaty Blackfriars, Papieskiej Akademii św. Tomasza w Rzymie oraz Międzynarodowej Komisji Teologicznej Watykanu.


Studiował teologię w Oksfordzie i uzyskał doktorat ze współczesnej teologii katolickiej, zanim wstąpił do zakonu dominikanów w 1995 roku.

Kliknij link pod zrzutem ekranu, aby zobaczyć typowy przykład Wyrafinowanej Teologii™. Artykuł ukazał się w 2020 roku w „New Blackfriars”, czasopiśmie Wiley, które najwyraźniej jest recenzowane przez specjalistów.


https://whyevolutionistrue.com/wp-content/uploads/2023/08/Screen-Shot-2023-08-09-at-10.24.59-AM.png
https://whyevolutionistrue.com/wp-content/uploads/2023/08/Screen-Shot-2023-08-09-at-10.24.59-AM.png

Oto Wielkie Pytanie:

Nie mam doświadczenia w żadnej z tych nauk, ale starałem się jak najlepiej zrozumieć, co mają do powiedzenia, aby uwzględnić to, co mają do powiedzenia w ramach teologicznych. Dzisiaj przyjrzę się neandertalczykom i ich związkowi z nami z perspektywy teologicznej w tradycji katolickiej, pytając, co powinien o nich sądzić uczeń św. Tomasza z Akwinu. Czy należy ich zaliczyć do ludzkości stworzonej przez Boga na swój obraz i podobieństwo, która popadła w grzech, czy też należy ich zaliczyć do innych gatunków zwierząt naszego świata przedstawionych w pierwszym rozdziale Księgi Rodzaju? A może są czymś innym? Podczas gdy samo stworzenie ma zostać ostatecznie odnowione przez Chrystusa, zgodnie z wiarą chrześcijańską mówi się, że Chrystus umarł za nasze przewinienia, za nasze grzechy. Czy Chrystus umarł za neandertalczyków?

To sprowadza się do pytania, mówi Gaine, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze, więc musimy szukać na to dowodów. Gdyby tak było, mogliby zostać zbawieni przez Jezusa, bo choć zniknięcie neandertalczyków wyprzedziło pojawienie się Jezusa o około 40 tysięcy lat, ich dusze musiały przebywać gdzieś na przykład w czyśćcu (wraz z duszami Azteków i innych przedchrześcijańskich wierzących) przez tysiąclecia. Gaine nie podejmuje kwestii, czy inne homininy, jak H. erectus czy H. floresiensis , a tym bardziej Denisowianie, również mieli dusze.


Ponieważ nie mamy pojęcia, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelną duszę (w rzeczywistości nie możemy być pewni, czy ktokolwiek inny ma nieśmiertelną duszę, ponieważ jest to jak świadomość), musimy szukać symptomów duszy. Sprawę komplikuje fakt, że neandertalczycy krzyżowali się z „nowoczesnym” Homo sapiens, tak że większość z nas nosi w swoim genomie kilka procent genów neandertalskich.


Aby odpowiedzieć na pytanie, czy neandertalczycy są „teologicznie ludźmi” (tj. czy mieli nieśmiertelne dusze), Gaine zwraca się do swojego bohatera z Akwinu:

Czy zatem  neandertalczycy byli  teologicznie ludźmi, czy nie? Sądzę, że jedynym sposobem, w jaki możemy podejść do tego pytania, jest pytanie, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze, tak jak my. Ale poza nauczaniem chrześcijańskim skąd wiemy, że  w ogóle mamy  takie dusze? Nie możemy po prostu spojrzeć na nasze niematerialne dusze, a Akwinata uważał, że charakter naszych dusz poznajemy tylko po tym, co robimy. Tomasz z Akwinu z faktu, że dokonujemy intelektualnych aktów poznania rzeczy wyabstrahowanych z ich materialnych uwarunkowań, wywodzi istnienie niematerialnej duszy intelektualnej. Nasza wiedza nie dotyczy tylko szczegółów, ale jest uniwersalna, umożliwiając zajęcia takie jak filozofia i nauka oraz potencjał wyniesienia przez Boga do nadprzyrodzonej wiedzy i miłości do Niego. Akwinata uważa, że gdyby ludzka wiedza była bardziej ograniczona do procesu materialnego, nasze dusze nie byłyby tak samoistnymi, niematerialnymi duszami. Znalezienie dowodów na intelektualne wzloty w całej historii sapiens jest jednak wystarczająco trudne, nie mówiąc już o neandertalczykach.


. . . To, czego powinniśmy szukać w przypadku neandertalczyków, to dowody na zachowanie noszące znamiona intelektualnej duszy, takiej jak nasza. 

I tak „dusza intelektualna” staje się wtedy symptomem nieśmiertelnej duszy, która sama jest warunkiem tego, czy możesz zostać zbawiony przez Chrystusa. Czy neandertalczycy je mieli? Gaine wykorzystuje kilka linii dowodów, aby zasugerować, że tak.

Tak więc konkluduje, nie mówiąc tego wprost, że neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze i byli zdolni do zbawienia przez Chrystusa. To rzekomo pozwala nam wykorzystać naukę do poszerzenia teologii:

Jak jednak cokolwiek z tego ma znaczenie dla teologii w tradycji Tomasza z Akwinu? Jeśli neandertalczycy zostali stworzeni na obraz Boga i zbawieni przez Chrystusa, musi to poszerzyć nasze zrozumienie Chrystusowej arki zbawienia i postawić pytania o to, w jaki sposób Jego zbawienna łaska została im udostępniona. Ponieważ Kościół uczy, że Bóg w jakiś sposób oferuje zbawienie przez Chrystusa każdemu człowiekowi, teolodzy często pytali w ostatnich czasach, jak ta oferta skierowana jest do tych, którzy nie słyszeli o Ewangelii, wyznawców innych religii, a nawet ateistów. Wydaje mi się, że tak jak współczesna nauka poszerzyła nasze poczucie fizycznego wszechświata, włączenie neandertalczyków do teologicznego człowieczeństwa musi w jakiś sposób rozszerzyć nasze poczucie zbawienia człowieka, biorąc pod uwagę, że dokonało się ono w życiu, jakie prowadzili neandertalczycy.


. . . Ale nawet jeśli włączenie neandertalczyków nie przynosi natychmiastowych korzyści teologicznych, przynajmniej z powodów apologetycznych wydaje się konieczne, aby teologia wzięła pod uwagę odkrycie ich. Jeśli teolodzy tego nie zrobią, ryzykują, że pozostawią wiarę i naukę w oddzielnych, zamkniętych światach, tak jakby nasza wiara nie mogła poradzić sobie z postępem ludzkiej wiedzy, pozostawiając ją kulturowo odizolowaną i pozornie nieistotną dla wielu. Jest to dokładnie przeciwieństwo postawy Akwinaty, który przekonany, że cała prawda pochodzi od Boga, potwierdził w swoich czasach mądrość chrześcijańską, włączając do niej to, co wiedział o nauce ludzkiej.

Ale dlaczego zatrzymywać się na neandertalczykach, skoro „rozszerzasz swoją wiarę poprzez naukę”. Istnieje wiele innych homininów, które należy wziąć pod uwagę (patrz poniżej). Czy możemy wykluczyć większość z nich, bo mogły nie mieć języka?



A co z innymi ssakami ? W 2015 roku wielcy Wyrafinowani Teolodzy™ katoliccy Edward Feser i David Bentley Hart spierali się o to, czy psy mogą iść do nieba. (Hart mówił „tak”, podczas gdy Feser mówił „nie”, obaj zaciekle cytując Ojców Kościoła, takich jak Akwinata, aby poprzeć swoje stanowiska).


Są to trudne pytania i oczywiście, aby na nie odpowiedzieć, teolodzy muszą konstruować zmyślone argumenty oparte na kazuistyce. Zdumiewa mnie to, że ludziom płaci się za korumpowanie nauki takimi absurdalnymi pytaniami teologicznymi. To nieuzasadnione spekulacje na temat niepopartych żadnymi dowodami twierdzeń empirycznych.

h/t: David


Link do oryginału: ttps://whyevolutionistrue.com/2023/08/10/more-sophisticated-theology-a-religious-scholar-ponders-whether-neanderthals-had-immortal-souls/

Why Evolution Is True, 10 sierpnia 2023

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Jerry A. Coyne

Emerytowany profesor na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji.  Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków. Jest również jednym ze znanych "nowych ateistów" i autorem (wydanej również po polsku przez wydawnictwo "Stapis") książki "Faith vs Fakt". Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.