Kto rozpoczął II wojnę światową?

23 sierpnia 1939 r. niemiecki minister spraw zagranicznych Joachim von Ribbentrop i sowiecki minister spraw zagranicznych Wiaczesław Mołotow podpisali traktat o nieagresji, zgadzając się na podbój i podział Polski i reszty Europy Wschodniej.

Powszechnie uważa się, że II wojna światowa rozpoczęła się 1 września 1939 r., kiedy wojska niemieckie napadły na Polskę. Ale być może dokładniejsze byłoby wyznaczenie początku wojny dziewięć dni wcześniej. 23 sierpnia 1939 r. niemiecki minister spraw zagranicznych Joachim von Ribbentrop i sowiecki minister spraw zagranicznych Wiaczesław Mołotow podpisali traktat o nieagresji, na mocy którego ich rządy zgodziły się podbić i podzielić Polskę i resztę Europy Wschodniej. Na mocy tego paktu hitlerowski Wehrmacht wkroczył do zachodniej Polski 1 września, a Armia Czerwona Józefa Stalina zaatakowała Polskę od wschodu 16 dni później.

„Siły sowieckie i niemieckie ustanowiły brutalne reżimy okupacyjne na swoich terenach i przymusowo przesiedliły setki tysięcy polskich obywateli do miejsc pracy przymusowej — opowiada Mark Kramer, dyrektor projektu Cold War Studies Project at Harvard’s Davis Center for Russian and Eurasian Studies.

22 września wojska radzieckie i niemieckie świętowały podbój Polski wspólną defiladą wojskową w Brześciu Litewskim, małym mieście na linii demarkacyjnej ustanowionej na mocy punktu 2 tajnego protokołu do paktu nazistowsko-sowieckiego. Sporadyczne walki trwały przez następne dwa tygodnie, ale na początku października 1939 r. państwo polskie przestało istnieć.

Pochłonięcie połowy Polski nie zaspokoiło apetytu Moskwy. W miesiącach, które nastąpiły po przejęciu Polski przez nazistowskie i sowieckie wojska, hitlerowskie siły podbiły Danię, Norwegię, Belgię, Holandię i Francję i obróciły w gruzy większą część Londynu, a siły Stalina kontynuowały swoją agresję i podbój. Kramer pisze:

Podczas gdy Armia Czerwona narzucała sowieckie rządy we wschodniej Polsce, wojska sowieckie zaczęły również wkraczać do trzech krajów bałtyckich (Estonii, Łotwy, Litwy), które po pierwszej wojnie światowej cieszyły się niepodległością przez około dwadzieścia lat. W kolejnych miesiącach sowieckie wojsko i państwowe siły bezpieczeństwa nadal napływające do krajów bałtyckich zmuszały lokalne władze do spełniania żądań Moskwy. Ostatecznie, w połowie 1940 r., sowieckie siły okupacyjne zastąpiły tubylcze rządy marionetkowymi reżimami, które głosowały za „dobrowolnym” włączeniem do ZSRR. To samo działo się na byłych rumuńskich terytoriach Besarabii i północnej Bukowiny, które Związek Radziecki okupował i anektował pod koniec czerwca 1940 r.

Jedyną poważną przeszkodą w ekspansji rządów sowieckich w Europie Wschodniej okazała się Finlandia, gdzie wkroczenie wojsk radzieckich pod koniec listopada 1939 r. wywołało krótką, ale intensywną wojnę.

Krótko mówiąc, przez pierwsze dwa lata II wojny światowej nazistowskie Niemcy i Rosja Sowiecka były sojusznikami. Potajemnie zaplanowali i wspólnie rozpoczęli wojnę, która spowodowała horror i zniszczenia. Później oczywiście Hitler oszukał Stalina i w czerwcu 1941 roku nakazał Wehrmachtowi napaść na Związek Radziecki. Ale przed tym punktem zwrotnym oba totalitarne mocarstwa ściśle ze sobą współpracowały. Na przykład wojsko radzieckie otrzymało ogromne ilości niemieckiej technologii wojskowej. Jesienią 1939 roku Niemcy zgodzili się zaopatrywać radzieckie okręty podwodne walczące z Finlandią. U szczytu ich współpracy, zauważa Ian Johnson, profesor historii wojskowości na Ohio State University, Stalin upoważnił nawet niemiecką marynarkę wojenną do obsługi bazy morskiej w pobliżu Murmańska w celu atakowania brytyjskiej żeglugi i wspierania inwazji na Norwegię.

W 2014 r. rosyjski prezydent Władimir Putin uznał za przestępstwo „umyślne rozpowszechnianie fałszywych informacji” – czyli mówienie prawdy – o okrucieństwach popełnionych przez wojska sowieckie podczas II wojny światowej. W rezultacie, pisze Kramer, „brutalność sowieckiej okupacji wschodniej Polski, w tym masakry i masowe gwałty, jest obecnie tematem tabu w Rosji”. W podobny sposób Putin zakazał dziś rosyjskim dziennikarzom informowania o masowych przestępstwach i zbrodniach popełnianych przez rosyjską armię na Ukrainie.

Od 1939 do połowy 1941 roku Rosja Sowiecka współpracowała z nazistami w dokonywaniu rzezi i bestialskiej okupacji narodów Europy. Reżim rządzący dziś w Moskwie nie ponosi oczywiście odpowiedzialności za nikczemny sojusz Stalina z Hitlerem. Ale nikt nie powinien dać się zwieść, ponieważ Putin stara się zatuszować zbrodniczy charakter napaści na Ukrainę  opowieściami o „heroicznej” historii Rosji z czasów II wojny światowej. Moskwa i Berlin wspólnie rozpoczęły tę straszliwą wojnę i wykorzystały ją do narzucenia panowania tyranii w całej Europie. Niemcy nie terroryzują już swoich sąsiadów. Rosja nadal to robi.

Wersja tego artykułu pierwotnie ukazała się w „Arguable”, cotygodniowym blogu prowadzonym przez publicystę „Boston Globe”, Jeffa Jacoby'ego.

Link do oryginału: https://aish.com/who-started-world-war-ii/?src=ac

Aish, 6 sierpnia 2023

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

*Jeff Jacoby - amerykański prawnik i dziennikarz, wieloletni publicysta „Boston Globe”.