Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze


Jerry A. Coyne 2023-07-15

Kobiety też polowały na grubego zwierza.
Kobiety też polowały na grubego zwierza.

Trzydziestego czerwca opisywałem artykuł w PLOS One, którego dane pokazały, że w istniejących społecznościach łowców-zbieraczy kobiety brały udział w polowaniach znacznie częściej, niż większość ludzi (przynajmniej ja) myślała. (Artykuł jest tutaj.) Oto co napisałem, podając wnioski autorów (słowa autorów są podwójnie wcięte, mój krótki fragment pojedynczo).

Wnioski autorów:

Tutaj zbadaliśmy, czy odnotowane trendy łowiectwa, niezwiązane z płcią, znane z zapisówarcheologicznych, utrzymywały się w nowszych okresach etnograficznych. Opisana tutaj próbka jest wystarczająca, aby uzasadnić wniosek, że kobiety w społecznościach łowiecko-zbierackich na całym świecie w późniejszych okresach uczestniczyły w polowaniach, co ma sens, biorąc pod uwagę ogólną morfologię i fizjologię kobiet. Częstość występowania danych na temat polujących kobiet bezpośrednio zaprzecza powszechnemu przekonaniu, że kobiety zajmują się wyłącznie zbieractwem, podczas gdy mężczyźni wyłącznie polują, a ponadto, że dorozumiany płciowy podział pracy „łowca/zbieracz” jest niewłaściwie stosowany. Biorąc pod uwagę, że ten bimodalny paradygmat wpłynął na interpretację dowodów archeologicznych, które obejmują niechęć do rozpoznawania broni miotanej znajdowanej w grobach kobiet jako przeznaczonej do polowania (lub walki), ta praca przyłącza się do innych w wezwaniu do konieczności ponownej oceny archeologicznych dowodów, ponownego oszacowania etnograficznych dowodów, kwestionowania dychotomicznego używanie „łowiectwo i zbieractwo” i dekonstrukcji ogólnej narracji o „mężczyźnie-myśliwym”.


Spośród 63 społeczności łowiecko-zbierackich z jasnymi opisami strategii łowieckich, 79% z nich wykazywało polowanie przez kobiety. Powszechna obecność polujących kobiet sugeruje, że kobiety odgrywają zasadniczą rolę w polowaniach, dodatkowo dodając do danych, że kobiety przyczyniają się nieproporcjonalnie do całkowitego spożycia kalorii przez wiele grup łowiecko-zbierackich. Ponadto ponad 70% polowań dokonywanych przez kobiety interpretuje się jako celowe, co oznacza, że kobiety odgrywają aktywną i ważną rolę w polowaniu – i nauczaniu polowania – nawet jeśli używają różnych narzędzi i stosują różne strategie. Na przykład wśród Aka wymagany był udział kobiet w polowaniu sieciami, podczas gdy udział mężczyzn nie był.

Z tych danych jasno wynika, że społeczności łowców-zbieraczy nie wykazują ścisłego podziału pracy, chociaż chciałbym zobaczyć dane dotyczące częstotliwości polowań, w których uczestniczą kobiety, a nie tylko częstotliwości społeczeństw, w których kobiety polują. Mężczyźni nadal wykonują większość polowań i większość polowań na grubego zwierza, ale pokazuje to raczej umiarkowany niż ekstensywny podział pracy.

Dane te wzbudziły duże zainteresowanie, ponieważ artykuł podobno „obalał mit”, że w społecznościach łowców-zbieraczy, zarówno teraz, jak i wśród naszych przodków, istniał ścisły podział pracy: mężczyźni zajmowali się polowaniem, a kobiety zbieractwem. Podczas gdy większość antropologów, którzy się wtrącali, twierdziła, że nikt w tej dziedzinie nie wierzył w aż tak ścisły podział pracy, jestem pewien, że przynajmniej niektórzy laicy wierzyli, a dane są cenne w obalaniu takiego mitu.


Śledzę reakcję na oryginalny artykuł, ponieważ mamy tutaj przypadek nauki w toku: wydaje się, że „paradygmat” pracy przypisanej do płci został obalony (lub przynajmniej nadgryziony), a inni będą teraz analizować dane i wypowiadać się. Jedna rzecz, która nie była jasna w pierwotnym artykule, brzmiała: biorąc pod uwagę, że kobiety uczestniczą w polowaniach w większości współczesnych społeczeństw łowiecko-zbierackich, w jakim stopniu uczestniczą? Czy wykonują połowę polowań, czy tylko trochę? Podkreślam, że jakikolwiek taki podział pracy nie ma nic wspólnego z niższością jednej płci nad drugą, ale może być produktem ubocznym różnic w sile i szybkości mężczyzn i kobiet, cech, które wynikają z doboru naturalnego lub płciowego. Zanim jednak zaczniemy spekulować, potrzebujemy danych.


W każdym razie, w kiepsko zatytułowanym artykule w „Aporia Magazine” (polowanie przez kobiety NIE jest „mitem” i poniższy artykuł pokazuje, że nie jest), autor przeanalizował dane z 11 społeczeństw afrykańskich (granica tego, co można by przedstawić w tym krótkim artykule) i okazało się, że tak, kobiety polowały w wielu społeczeństwach – ale nigdy w takim stopniu, jak mężczyźni.


Autor, „Aleksander”, jest opisany następująco:

Alexander jest absolwentem badań behawioralnych i poznawczych. Jego zainteresowania badawcze dotyczą związków i atrakcyjności. Możesz śledzić go na Twitterze, aby uzyskać ciekawe wątki badawcze i na YouTube aby uzyskać porady randkowe oparte na dowodach.

 

Możesz przeczytać artykuł, klikając na link pod zrzutem ekranu poniżej.


https://www.aporiamagazine.com/p/the-myth-of-the-female-hunter
https://www.aporiamagazine.com/p/the-myth-of-the-female-hunter

Alexander zauważa zainteresowanie mediów artykułem w PLOS One, ale mówi, że chociaż nagłówki mogły błędnie podawać wyniki, prawdziwe „duże problemy” z artykułem są następujące:

  1. Dane nie pokazują, że jest „mitem”, iż mężczyźni są dominującymi myśliwymi w tych kulturach.
  2. Dane nie pokazują, że kobiety polują tak często jak mężczyźni.
  3. Dane nie pokazują, że kobiety zawsze polowały tak samo często jak mężczyźni.

Tak więc „mit” nie polega na tym, że kobiety nie polują, ale na tym, że polują tak często, jak mężczyźni. Tytuł powinien był to wyjaśnić.


Oto, jak Alexander przedstawił to, co zostało zrobione w oryginalnym artykule: proste kodowanie binarne z 0 dla „nie” (polowanie, łowienie ryb, zbieractwo) i 1 dla „tak”.

Anderson i in. (2023) przeanalizowali istniejącą literaturę etnograficzną w celu udokumentowania polowań przez kobiety. Zostało to sklasyfikowane jako zmienna binarna. Jeśli istniała jakakolwiek dokumentacja o polowaniach kobiet, zapisywano to jako 1, proste „tak”. Rodzi to problem. Nie określa ilościowo, ilu mężczyzn i kobiet uczestniczy w polowaniach. Nie miało znaczenia, czy polowania były rzadkie w przypadku kobiet, czy praktyki łowieckie kobiet znacznie różniły się od praktyk łowieckich mężczyzn (np. chwytanie ptaków w pułapki w porównaniu z polowaniem na słonie z włóczniami).

Alexander przyjrzał się 11 społeczeństwom w Afryce, konsultując się z oryginalnymi źródłami. Cytuje z nich; w niektórych wydaje się, że istnieje ścisły podział pracy bez kobiet polujących, w innych kobiety polują z sieciami, ale w innych kobiety polują bardzo rzadko. Alexander dzieli podział pracy na cztery subiektywne kategorie, a następnie wykreśla kategorię dla każdego społeczeństwa (poniżej):

Na podstawie opisu kultur w Anderson et al. (2023) i badań cytowanych powyżej, zakodowałem kultury zgodnie z następującym schematem:


Wyraźny podział pracy myśliwych ze względu na płeć: binarny tak/nie.


Stopień ogólnej segregacji polowań: skala 1-4. 1 oznacza brak segregacji; mężczyźni i kobiety wykonują te same zadania łowieckie w mieszanych grupach. 4 oznacza prawie całkowitą segregację.


Oto wyniki dla uwzględnionych społeczeństw afrykańskich:



Oto jego konkluzja:

100% społeczeństw miało płciowy podział pracy w polowaniu. Kobiety mogły uczestniczyć wraz z mężczyznami w niektórych kontekstach łowieckich, zwykle chwytając drobną zwierzynę za pomocą sieci, ale znacznie rzadziej uczestniczyły w polowaniu na grubą zwierzynę z bronią. Nawet w tych kontekstach zwykle bywało tak, że rola kobiet podczas wspólnego polowania była inna. Na przykład kobiety zapędzały dziką zwierzynę do pułapki, podczas gdy mężczyźni zabijali zwierzęta.


To są moje subiektywne oceny oparte na artykułach, które przeczytałem w Anderson et al. (2023) i cytowanej przeze mnie literaturze pomocniczej. Możecie się nie zgodzić i przypisać różne oceny. Chodzi o to, że istnieją znaczne różnice między kulturami w rolach łowieckich opartych na płci. Ponadto w każdym ze społeczeństw tak naprawdę te role są obecne.

Ponownie, wszystko, co możesz zrobić, to spojrzeć na dane, które odtwarza. Jego konkluzja jest taka, że generalnie istnieje pewien podział pracy, ale nie ma społeczeństw o randze 1 („brak segregacji”), a cztery wykazują „całkowitą segregację”.


Przeczytaj ten artykuł wraz z moim wcześniejszym postem i postem Aleksandra (zwłaszcza tekst, który odtwarza z oryginalnych źródeł), a także artykułem z PLOS One. I pamiętaj, że różnice między rolami płciowymi, duże lub małe, nie mówią nic o rankingu. Pamiętaj też, że pomysł, że „kobiety nigdy nie polują w społecznościach łowców-zbieraczy”, jest czymś, co antropolodzy odrzucili dawno temu. Aleksander kończy tym przypomnieniem:

Dlaczego powstało postrzeganie „mężczyzny-myśliwego”? Jest tak prawdopodobnie dlatego, że obserwujemy wiele praktyk łowieckich z podziałem na płeć, szczególnie podczas polowania z bronią na grubą zwierzynę. Ponadto, kiedy myślisz o polowaniu, pierwszą rzeczą, która przychodzi ci do głowy, może nie być zaganianie ptaków w sieci. Prawdopodobnie myślisz o mężczyźnie z włócznią — zazwyczaj jest to mężczyzna, a nie kobieta z włócznią.


Niemniej ważne jest nie dewaluowanie roli polowania na drobną zwierzynę i zbieractwa. Ichikawa (2021) zauważył, że polowanie na drobną zwierzynę łowną za pomocą sieci zapewniało taką samą podaż pożywienia w tonach, ale było również stabilne i nie sporadyczne w porównaniu z polowaniami na słonie. W społeczeństwach rolniczych kobiety nie tylko siedzą w domu. Praca w rolnictwie jest dzielona, a kobiety zwykle produkują tyle samo żywności, co mężczyźni. Kobiety ciężko pracują w różnych kulturach. Nie siedzą w jaskini, czekając, aż wrócisz z mięsem mamuta.


Niektórym to nie wystarcza. Kieruje nimi przekonanie, że egalitaryzm społeczeństw łowców-zbieraczy oznacza, że nie mają ról ani podziałów opartych na płci. To nie tylko wiara, ale ideologiczne pragnienie. Chcą wierzyć, że egalitaryzm łowców-zbieraczy oznacza identyczność płci. W tej kwestii zostawię was z tym, co  Lewis (2014)  napisał o rolach płciowych dla jednej grupy łowców-zbieraczy pigmejów, powiązanej z tymi, które zostały omówione w tej literaturze:

Mbendjele rozpoznają, pielęgnują i celebrują różnice między płciami, ale cenią je jednakowo. Aby zrozumieć egalitarne społeczeństwa, konieczne jest zrozumienie, że zróżnicowanie indywidualne i równość współistnieją.


[…] Mężczyźni i kobiety Mbendjele spędzają większość czasu poza snem osobno; w lesie kobiety zbierają się i łowią razem z innymi kobietami i dziećmi, mężczyźni szukają miodu lub polują w mniejszych grupach wyłącznie męskich.

Link do oryginału: https://whyevolutionistrue.com/2023/07/07/the-roles-of-men-and-women-in-hunting-revisited/

Why Evolution Is True, 7 lipca 2023

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Jerry A. Coyne

Emerytowany profesor na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji.  Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków. Jest również jednym ze znanych "nowych ateistów" i autorem (wydanej również po polsku przez wydawnictwo "Stapis") książki "Faith vs Fakt". Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.