Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 03:05

« Poprzedni Następny »


Otwarty umysł jest zaletą


Athena Andreadis 2017-02-16


Często słyszę, że nauka odziera z pocieszających iluzji lub tajemnic, które dodają życiu piękna i znaczenia. A przecież co jest potężniejszym (już nie wspominając o prawdziwym) obrazem – gwiazdy jako połyskujące cekinami kryształowe kopuły, czy jako jaśniejąca maszyneria, która tworzy życie? Nauka nie potrzebuje pobożnych banałów ani niechlujnych przenośni. Nauka nie odziera wszechświata z wielkości; zawiłe wzorce stają się tym wspanialsze, im więcej ich się pojawia i im wyraźniej je widzimy. Nauka prowadzi do powiązań poprzez skalę, od wszechświatów do kwarków. A my, z naszym żarliwym pragnieniem większej wiedzy i zdolnościami do jej zdobywania, jesteśmy wystarczającymi szczęściarzami, by znajdować się wśród całego tego bogactwa.

Otwarty umysł jest zaletą, ale nie tak otwarty, że rozum wypada
przypisywane Jimowi Obergowi, dziennikarzowi przestrzeni kosmicznej i historykowi.

Alan Sokal był wykładowcą na moim kursie mechaniki kwantowej. Nadal wyraźnie pamiętam dzień, kiedy wszedł z wykresem pokazującym nagły skok po raz pierwszy zaobserwowanej dziwnej cząstki. Pamiętam także rozbawiony błysk w jego oczach. Trzynaście lat temu Alan (wówczas profesor fizyki w NYU) wysłał do znanego pisma naukowego „Social Text”, poświęconego studiom kulturowym, pracę zatytułowaną „Przekraczanie granic: ku transformatywnej hermeneutyce grawitacji kwantowej”.


W dniu publikacji Alan ogłosił, że artykuł był żartem, „eksperymentem, żeby zobaczyć, czy pismo opublikuje artykuł, bogato poprzetykany nonsensami, jeśli (a) dobrze brzmi i (b) pochlebia ideologicznym opiniom wydawców”. Wydawcy „Social Text” twierdzili, że Alan niechcący wyraził w swoim artykule wielkie prawdy, których nawet on nie był świadomy – chociaż od tego czasu są bardziej ostrożni i każdy artykuł jest recenzowany przez specjalistów.


Powoli minęło trzynaście lat. Fundamentalistyczne gałęzie zorganizowanych religii powróciły, próbując wymazać rozdział między kościołem i państwem, i odebrać domenę filozofii przyrody, wyrwaną im przez naukę. Byli tacy, którzy ochoczo wychodzili naprzeciw temu „zbliżeniu” – najsłynniejszy z nich to Stephen Jay Gould ze swoją teorią NOMA (nie zachodzące na siebie magisteria), najgłośniejszy to Matt Nisbet ze swoją kampanią „kadrowania”. Jesteśmy także zalani ekspresowymi ekspertami, dzięki Internetowi. A równocześnie mamy bardzo naturalną skłonność do wyjaśniania trudnych pojęć analogiami i metaforami.


W rezultacie religie, od chrześcijaństwa do buddyzmu, próbują pokazać, że zasady ich wiary są zgodne z pojęciem rzeczywistości rozwiniętym przez naukę. Ich ulubionym wehikułem jest – oczywiście! — mechanika kwantowa. Mechanika kwantowa cieszy się szczególnymi względami z tych samych powodów, dla których była tak bardzo atrakcyjna dla poczciwych redaktorów „Social Text”: jest niejasna, sprzeczna z intuicją, pełna żargonu, bezpiecznie oddalona od moralności i nosi pieczęć niewyraźnie pamiętanych wielkich nazwisk z nią związanych (chociaż Einstein zawzięcie sprzeciwiał się mechanice kwantowej, ponieważ nie mogła włączyć względności i ponieważ uważał, że jest brzydka). Rezultat wygląda dokładnie tak, jak żartobliwy artykuł Alana – tyle tylko, że oni, w odróżnieniu od niego, są poważni.


Uświadomiłam to sobie niedawno, kiedy mój przyjaciel „po blogu”, George Dvorsky włożył link do wideo, które rzekomo pokazuje, gdzie nauka spotyka się z buddyzmem. Oglądałam to do chwili, w której usłyszałam, że „cząstka jest wszędzie we wszechświecie przez cały czas”. W tym momencie wyłączyłam wideo i zastanawiałam się głośno, po diabła zmarnowałam choćby moment mojego ograniczonego życia na taki kompletny nonsens.


Strzępy przedstawiane w tym wideo jako fakty mechaniki kwantowej są w najlepszym wypadku krańcowo niechlujnym myśleniem, a w najgorszym próbą uprzedzenia, zawłaszczenia i wprowadzenia w błąd, równie podstępną jak Inteligentny Projekt. Równanie Schrödingera, którego przekłamana prezentacja spowodowała, że wyłączyłam wideo, było najwcześniejszym matematycznym opisem falowej funkcji cząstki. To sformułowanie, chociaż kluczowe w postępach mechaniki kwantowej, ma problemy ze składnikiem czasu i nie może włączyć żadnego aspektu względności. Starsze sformułowania często prowadzą do absurdalnych wyników, takich jak zerowe mianowniki w równaniach – lub nieskończenie rozprzestrzenione cząstki. Od tego czasu opisy takie jak całki liniowe Feynmana rozwiązały niektóre z tych problemów, chociaż ostateczne pogodzenie może wymagać pojawienia się działającej „wielkiej teorii wszystkiego”.


Fizycy i matematycy są świadomi tych ograniczeń, kiedy posługują się takimi konstruktami. W odróżnieniu od tego, kiedy ludzie, którzy nie znają tych pojęć naukowych, używają ich do nadania wiarygodności chwiejnym lub podejrzanym wnioskom, stają się demagogami i/lub szarlatanami. A zanim ktoś wyciągnie obsesję elitaryzmu, mogę tylko powiedzieć mu, żeby poprosił pierwszego człowieka napotkanego na ulicy o naprawę samochodu albo ostrzyżenie włosów. Ta sama logika ważna jest tutaj także i żadna ilość przeglądania haseł Wikipedii nie zrównoważy braku głębokiej wiedzy i krytycznego myślenia.


Buddyzm stał się modny wśród ludzi, którzy pragną być uważani za uduchowionych, ale nie religijnych w „konwencjonalnym” sensie. Wielu z nich uważa się za ludzi postępowych – stąd nie krytykowanie ich jest de rigueur . Część prestiżu buddyzmu pochodzi od polityki (przede wszystkim z sytuacji Tybet/Chiny, ale tylko dlatego, że ma to związek z finansami USA), część z powodu inteligencji i charyzmy obecnego Dalaj Lamy, część z prostego faktu, że ludziom Zachodu buddyzm wydaje się egzotyczny, kiedy porównują go z abrahamicznymi monoteizmami.



Bardzo lubię estetykę buddyzmu Zen. Nie ma jednak niczego, co by mnie pociągało w mizoginii tej religii (kobiety nie mogą zostać Buddami i dla osiągnięcia nirwany muszą narodzić się ponownie jako mężczyźni), w jej prymitywnej kosmologii żółwi taszczących wszechświat, w jej karzącej postawie, że cierpienie jest wynikiem złej karmy w przeszłości, w jej opartej na ucisku polityce, gdy tylko zdobywała ziemską władzę (włącznie z Tybetem przed chińską okupacją, który był jak najdalszy od rajskiego zakątka) lub w przypominającej układ pan/pies formule stosunków mistrz/uczeń, co omówiłam w mojej krytyce „Wojen Gwiezdnych”, tego szczytu mitologii ersatzu.


Jeszcze gorzej: jaki jest rezultat tłumienia pragnień, tego ostatecznego celu buddyzmu? Jest to los osadników Mirandy w filmie „Serenity”, los każdej świadomej istoty, która obsesyjnie wpatruje się we własny pępek z przekonaniem, że rzeczywistość jest tylko iluzją. Jeśli to jest prawda, to po co badać i wynajdować? Religie Zachodu są odpowiedzialne za bardzo dużo zła. Ale przynajmniej w swoich nieposłusznych postaciach, od Prometeusza do Lucyfera, włączają kluczowy element: dążenie do czegoś większego niż własne, mizerne „ja”, bez porzucania własnej indywidualności.


Często słyszę, że nauka odziera z pocieszających iluzji lub tajemnic, które dodają życiu piękna i znaczenia. A przecież co jest potężniejszym (już nie wspominając o prawdziwym) obrazem – gwiazdy jako połyskujące cekinami kryształowe kopuły, czy jako jaśniejąca maszyneria, która tworzy życie? Nauka nie potrzebuje pobożnych banałów ani niechlujnych przenośni. Nauka nie odziera wszechświata z wielkości; zawiłe wzorce stają się tym wspanialsze, im więcej ich się pojawia i im wyraźniej je widzimy. Nauka prowadzi do powiązań poprzez skalę, od wszechświatów do kwarków. A my, z naszym żarliwym pragnieniem większej wiedzy i zdolnościami do jej zdobywania, jesteśmy wystarczającymi szczęściarzami, by znajdować się wśród całego tego bogactwa.


Starship Reckless
, Astrogator’s Logs, 12 czerwca 2009
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
Polskie tłumaczenie było pierwszy raz publikowane w 2009 roku w dawnym "Racjonaliście".



Athena Andreadis


Pracuje na University of Massachusetts, gdzie zajmuje się badaniami nad podstawowymi mechanizmami regulatorowymi genów pozwalającymi na zrozumienie działania mózgu. Mając lat osiemnaście przyjechała z Grecji do Stanów Zjednoczonych, gdzie na Harvardzie i w MIT studiowała biochemię i astrofizykę. Poza pracą w laboratorium zajmuje się również literaturą. Jej pasją są rozważania na temat możliwości życia na innych planetach oraz ograniczenia ludzkiego ciała i umysłu w nadzwyczajnych warunkach środowiskowych. Owocem tych rozważań jest To Seek Out New Life: The Biology of Star Trek, książka będąca analizą problemów biologicznych, psychologicznych I socjologicznych oglądanych przez pryzmat literatury i filmów z gatunku science-fiction. Wielokrotnie była zapraszana na wykłady dla pracowników NASA, Mars Society, itp.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 900 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Zbłąkane dzieci matki Natury (IV)   Ferus   2022-10-16
Zbłąkane dzieci Matki Natury (III)   Ferus   2022-10-09
Zbłąkane dzieci Matki Natury (II)   Ferus   2022-10-02
Co się właściwie stało?   Kalwas   2022-10-01
Kilka poważnych powodów do śmiechu   Koraszewski   2022-09-26
Zbłąkane dzieci Matki Natury   Ferus   2022-09-25
Marnotrawny Syn Boży   Ferus   2022-09-18
Niepojęta miłość Boga Ojca   Ferus   2022-09-11
Fałszywka Boga: wygnanie ludzi z raju   Ferus   2022-09-04
Szamani: antenaci współczesnych kapłanów. Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (V)   Ferus   2022-08-28
Szamani: antenaci współczesnych kapłanów. Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. IV.   Ferus   2022-08-21
Szamani: antenaci współczesnych kapłanówI.Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (III)   Ferus   2022-08-14
Szamani: antenaci współczesnych kapłanów.Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (II)   Ferus   2022-08-07
Szamani: antenaci współczesnych kapłanów. Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy.   Ferus   2022-07-31
Śmierć dla “bluźnierców” w Pakistanie   Ibrahim   2022-07-27
Podstępne kuszenie Jezusa (IV)   Ferus   2022-07-24
Podstępne kuszenie Jezusa (III)   Ferus   2022-07-17
Podstępne kuszenie Jezusa (II)   Ferus   2022-07-10
Podstępne kuszenie Jezusa   Ferus   2022-07-03
Nowa książka Jasona Rosenhouse’a z krytyką Inteligentnego Projektu   Coyne   2022-07-02
Potwór stworzony ludzką wyobraźnią   Ferus   2022-06-26
Z jakiej gliny ulepiłeś swojego boga?   Koraszewski   2022-06-23
Nowy ateizm umarł, niech żyje nowy ateizm   Koraszewski   2022-06-20
Kobieta czyli zło konieczne?   Ferus   2022-06-19
Czarne życie, które nie ma znaczenia: 50 chrześcijan zamordowanych w ich kościele   Ibrahim   2022-06-16
Niezamierzony przez Stwórcę byt   Ferus   2022-06-12
Nowy Ład w dziele bożym   Ferus   2022-06-05
Kreacjonizm i owce Labana   Ferus   2022-05-29
Pacyfizm i papieska omylność   Stewart   2022-05-27
Operacja specjalna o kryptonimie „Arka i potop” (III)   Ferus   2022-05-22
Operacja specjalna o kryptonimie „Arka i potop” (II)   Ferus   2022-05-15
Operacja specjalna o kryptonimie „Arka i potop”   Ferus   2022-05-08
Marzenie o bezbożnym państwie   Koraszewski   2022-05-04
Moje (po)wielkanocne refleksje   Ferus   2022-05-01
Niepotrzebna ziemska sprawiedliwość   Ferus   2022-04-24
Alternatywna koncepcja zbawienia (II)   Ferus   2022-04-18
Alternatywna koncepcja zbawienia   Ferus   2022-04-17
Bądźmy uczniami Chrystusa? (II)   Ferus   2022-04-10
Bądźmy uczniami Chrystusa?   Ferus   2022-04-03
Słabość ateizmu czy religii?   Ferus   2022-03-27
Pytania do Boga   Ferus   2022-03-20
Retoryczne pytanie: „Gdzie był Bóg?”   Ferus   2022-03-13
Wojna pod znakiem krzyża     2022-03-11
Będzie zadowoleni (po śmierci)!   Ferus   2022-03-06
Niewiarygodna „prawdziwość” religii   Ferus   2022-02-20
Błędna analogia o wybaczaniu   Ferus   2022-02-13
Deizm antytezą teizmu? (II)   Ferus   2022-02-06
Deizm antytezą teizmu?   Ferus   2022-01-30
Jezus z uczniami w zbożu   Ferus   2022-01-23
Pierwszy krytyk bożego dzieła (VI)   Ferus   2022-01-16
Pierwszy krytyk dzieła bożego (V)   Ferus   2022-01-09
Hashtag „też odchodzę”   Koraszewski   2022-01-03
Wspomnienie: „Czego sobie życzyłem na nadchodzący 2014 r.?”.   Ferus   2022-01-02
Tradycja powinna się zmieniać pod wpływem praw człowieka   Igwe   2021-12-30
Bóg się rodzi i islmofobia w kafkowskim świecie   Koraszewski   2021-12-26
(Nie)zwykła opowieść wigilijna. Czyli moja nocna, niedokończona rozmowa z psem.   Ferus   2021-12-26
Jacek Tabisz o nowym humanizmie    Tabisz   2021-12-21
Pierwszy krytyk bożego dzieła (IV)   Ferus   2021-12-19
Pierwszy krytyk bożego dzieła (III)   Ferus   2021-12-12
Pierwszy krytyk bożego dzieła (II)   Ferus   2021-12-05
Pierwszy krytyk bożego dzieła   Ferus   2021-11-28
Paradoksalne „Dzięki Bogu” (II)   Ferus   2021-11-21
Paradoksalne „Dzięki Bogu”.   Ferus   2021-11-14
Absurdalna awersja wierzących do ateizmu   Ferus   2021-11-07
Refleksje sprzed lat: „Fikcyjna walka dobra ze złem” i inne   Ferus   2021-10-31
Atak ateizmu na ludzki rozum? (III)   Ferus   2021-10-24
Pytanie bez odpowiedzi   Łukaszewski   2021-10-18
Atak ateizmu na ludzki rozum? II.   Ferus   2021-10-17
Nasila się dżihadystyczne ludobójstwo chrześcijan w Nigerii   Ibrahim   2021-10-16
Atak ateizmu na ludzki rozum?!   Ferus   2021-10-10
Idea, która wyprowadziła rozum na manowce   Ferus   2021-10-03
"Time Magazine” i zachodnie podejście do islamizmu   Mahmoud   2021-10-02
Powolne odrzucanie religijnego mitu   Koraszewski   2021-09-27
Duchowni czy wyrachowani biznesmeni w sutannach?   Ferus   2021-09-26
Kościół zdeprawowany i mamoną silny   Koraszewski   2021-09-22
Turecki ateista zamordowany 31 lat temu   Bulut   2021-09-18
Naturalne czy sztucznie wykreowane religie?   Ferus   2021-09-12
Bogowie popkultury.Czyli jakimi religijnymi stereotypami „karmi” nas telewizja.   Ferus   2021-09-05
Ojciec święty, święty Paweł i teologia zastąpienia    Koraszewski   2021-08-30
(Nie)Fachowe pośrednictwo religijne.Czyli nieudana próba połączenia sprzecznych ze sobą zachowań.   Ferus   2021-08-29
Chora koncepcja Boga/bogów   Ferus   2021-08-22
W oparach ateizmu z czasu przeszłego   Koraszewski   2021-08-19
Islam – religia pokoju   Koraszewski   2021-08-16
Rozum i Wiara (XVIII)   Ferus   2021-08-15
Kult jednostki i bunt umysłu zniewolonego   Pandavar   2021-08-10
Biblia, kobiety i Bóg? (III)   Ferus   2021-08-08
Bezduszna duchowość ateistów   Koraszewski   2021-08-03
Most nad przepaścią (III)   Ferus   2021-08-01
Most nad przepaścią (II)   Ferus   2021-07-25
Most nad przepaścią   Ferus   2021-07-18
Chrześcijańskie stanowisko wobec rozdziału Kościoła i państwa   Koraszewski   2021-07-17
Czy ateizm może być nauczany jako religia?   Koraszewski   2021-07-12
Bajka o „zagubionej owcy” i cwanych „pasterzach duchowych”   Ferus   2021-07-11
Biblia, kobiety i Bóg? (II)   Ferus   2021-07-04
Ekumeniczne spotkanie apostatów   Koraszewski   2021-06-29
Czy wolno krytykować muzułmanów?   Pandavar   2021-06-28
Targniecie się na życie wieczne?   Ferus   2021-06-27
Dwa różne Dekalogi   Ferus   2021-06-20
Pasterze i ich bezwolne owce, czyli paradoksy „duchowego pasterzowania”   Ferus   2021-06-13
Biblia, kobiety i Bóg? Czyli co takiego Bóg chce powiedzieć czytelnikom Pisma Świętego?   Ferus   2021-06-06

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk