Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 19:45

« Poprzedni Następny »


Myśli i materia


Victor Stenger 2014-08-31


Odszedł Victor J. Stenger znakomity fizyk i wielki humanista. Wychowywał się w katolickiej, robotniczej rodzinie, w New Jersey. Jego ojciec był Litwinem, jedna z babek Polką, matka pochodziła z węgierskiej rodziny.  Swoją pracę naukową łączył z fascynacją literaturą i filozofią. Jego słynna książka God and Atom zaczyna się od filozofii greckiej i pokazuje jak przez wieki prawdziwa nauka była nieodmiennie bezbożna. Przypominamy jego esej z 2009 roku.

W książce God and the New Atheism teolog John Haught nazywa naturalizm „głęboko sprzecznym wewnętrznie". Nie pokazuje jednak żadnej konkretnej sprzeczności. Najlepsze, co może zrobić, to zapewnić, że według jego osobistej oceny ewolucja nigdy nie będzie w stanie wyjaśnić pewnych zjawisk umysłowych, takich jak poznanie. Twierdzi, że „naturalizm naukowy ignoruje subiektywną stronę natury, szczególnie nasze przeżycia wewnętrzne".


Nie wydaje mi się słuszne powiedzenie, że naturalizm naukowy ignoruje subiektywność. Choć jest prawdą, że neuronaukowcy jeszcze nie ustalili materialnego modelu umysłu, posiadają znaczące dane o zmianach, jakie zachodzą w mózgu podczas subiektywnej aktywności umysłowej. Ustalili ponad wszelką wątpliwość, że włączone są tam procesy materialne.


Niemniej pogląd Haughta wydaje się być powszechnym refrenem teistów argumentujących przeciwko czysto naturalnemu wszechświatu. W książce God Is No Delusion Thomas Crean, przeor dominikańskiego klasztoru St. Michael the Archangel w Cambridge w Anglii idzie śladami Haughta, posługując się argumentem opartym na błędzie ignorancji, i mówi, że nie może zrozumieć, jak myśli mogły wyłonić się z materii, a wiec muszą pochodzić od Boga. Pyta: „Jak 'materialny rodzaj rzeczy' mógł spowodować istnienie 'niematerialnego rodzaju rzeczy'?" No cóż, komputer jest materialnym rodzajem rzeczy, która może rozwiązywać problemy matematyczne i logiczne. Może pisać poezję, której profesorowie literatury angielskiej nie potrafią odróżnić od poezji pisanej przez ludzi. Potrafi tworzyć piękną sztukę i muzykę. Przeżycia estetyczne wywoływane przez te wytwory są niematerialnym 'rodzajem rzeczy", ale wynikają z fizycznej aktywności mózgu.


Nieświadomy tych faktów Crean kontynuuje w tym samym duchu: "Materializm jest więc absurdem. Myśl nie może być rzeczą materialną ani nie może być spowodowana przez rzecz materialną. Jedynym możliwym wnioskiem jest, że myśl jako taka jest czymś niezależnym od materii, to jest, czymś duchowym".


W krótkiej książce Naturalism filozofowie Stewart Goetz i Charles Taliaferro próbują pokazać, że naturalizm jest intelektualnie niespójny. Autorzy są teistami i wykładają, jeden w Notre Dame University, a drugi w St. Olaf College. Twierdzą oni, że dualność zjawisk fizycznych i umysłowych jest niezbędna dla wyjaśnienia przyczynowości umysłowej, to jest tego, jak zdarzenia umysłowe powodują zdarzenia fizyczne.


Na mnie robi to wrażenie odwrócenia problemu. Jeśli, jak twierdzi naturalizm, zdarzenia umysłowe powstają ze zdarzeń fizycznych w mózgu, to z pewnością nie ma żadnego problemu, ponieważ mamy wtedy zdarzenia fizyczne powodujące zdarzenia fizyczne, tak samo jak kiedy kula bilardowa uderza ósmą kulę i powoduje, że ta wpada do łuzy. Z drugiej strony, jeśli zdarzenia umysłowe mają własną naturę niefizyczną, to stajemy przed problemem wyjaśnienia, jak coś niefizycznego może powodować zdarzenia fizyczne. Goetz i Taliaferro nie dają nam choćby spekulatywnego modelu tego, jak się to dzieje.


Kiedy teiści tacy jak Goetz i Taliaferro mówią o lukach w wiedzy naukowej, najlepsze co mogą powiedzieć to: „Widzisz, to musiał zrobić Bóg". Nie dostarcza to żadnych dodatkowych informacji i jest mniej ekonomiczne niż proste powiedzenie: „Zrobiła to natura". Ale materialiści zazwyczaj mogą zrobić znacznie więcej niż podać to proste zdanie. Potrafią dać jakąś myśl, jak natura to zrobiła. W wyjaśnieniu fizycznym często mamy teorię, taką jak teoria względności lub teoria ewolucji, która dostarcza szczegółowych mechanizmów obserwowanych zdarzeń. Także kiedy nie mamy istniejącej, ustalonej teorii, jak w sprawie początków życia lub procesów umysłowych, rozważamy wiarygodne hipotezy, które są zgodne z całą istniejącą wiedzą i nie wymagają żadnych elementów nadnaturalnych. Teiści potrafią dać tylko proste zapewnienie: „Bóg to zrobił". Naukowcy mogą powiedzieć: „Nie wiemy. Ale próbujemy się dowiedzieć".


Oczywiście, dualizm umysł-ciało jest szeroko rozpowszechnionym „zdroworozsądkowym" przekonaniem. Goetz i Taliafero wydają się sądzić, że zdroworozsądkowe myślenie wystarczy do przyjęcia poglądu dualistycznego.


Goetz i Taliaferro twierdzą także, że wykazali filozoficzną spójność czynnika boskiego. No to co, że jest filozoficznie spójny? Niczego to nie mówi o rzeczywistości. Gra komputerowa, w której bohaterzy powracają do życia po tym, jak zostali zabici, jest filozoficznie spójna; nie można by jej było uruchomić na komputerze, gdyby nie była logiczna. Ale świat nadal tak nie działa.


Filozof Paul Churchland podkreśla, że przez całą historię ludzie wyrażali wątpliwości, czy nauka kiedykolwiek będzie w stanie wyjaśnić pewne zjawiska. Astronom Ptolomeusz (85-165), największy astronom swoich czasów, powiedział, że nauka nigdy nie będzie w stanie uchwycić prawdziwej natury przyczyn zjawisk kosmicznych, ponieważ są one niedostępne. Nie miał inspirującej myśli Newtona, że prawa fizyki są uniwersalne, to znaczy, że stosują się tak na Ziemi, jak i na niebie. Dziewiętnastowieczny filozof Comte (zm. 1857) argumentował podobnie, że nigdy nie poznamy fizycznego składu gwiazd. Nie wiedział o widmach atomowych. Jeszcze w latach 1950. większość ludzi wyrażała wątpliwości, czy życie da się wyjaśnić czysto materialistycznie i wierzyła zamiast tego, że potrzebna jest jakaś siła życiowa. Wraz z odkryciem struktury DNA w 1953 r. i olbrzymim sukcesem teorii ewolucji drogą doboru naturalnego nauka nie widziała żadnej potrzeby, ani też żadnych dowodów na specjalną siłę życiową.


Kiedy umysłowy dualista pyta: „Jak może bezmyślna materia zrodzić myśl?" wypowiada ten sam argument oparty na błędzie ignorancji, jakiego używali ci, którzy pytali: „Jak może martwa materia zrodzić życie?"


Pozostaje bez odpowiedzi wiele pytań do tych, którzy twierdzą, że jakiś niematerialny duch lub dusza kontroluje w ostatecznym rachunku działania mózgu. Jak ta niematerialna rzecz, która nie ma żadnej energii ani pędu, dostarcza energii i pędu cząstkom w mózgu? Implikuje to naruszenie zachowania energii i pędu, o których teiści sądzą, że są prawami Boga. Dlaczego można łamać te prawa Boga, ale nie inne, takie jak zakaz małżeństw homoseksualnych i używania prezerwatyw?


Dalsze lektury

  • Paul M. Churchland, The Engine of Reason, the Seat of the Soul: A Philosophical Journey Into the Brain (Cambridge, Mass: MIT Press, 1995).
  • Thomas Crean, God is No Delusion: A Refutation of Richard Dawkins (San Francisco, CA: Ignatius Press, 2007).
  • Stewart Goetz and Charles Taliaferro, Naturalism (Grand Rapids, MI: Wm. B. Erdman Publishing Company, 2008).
  • John F. Haught, God and the New Atheism: A Critical Response to Dawkins, Harris, and Hitchens (Westminster John Knox Press, 2008).

Reality Check,
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

Victor J. Stenger

Emerytowany profesor fizyki i astronomii uniwersytetu na Hawajach oraz profesor filozofii Uniwersytetu w Colorado. Był także członkiem Komitetu Badania Naukowego Twierdzeń Paranormalnych (CSICOP). Jest autorem następujących książek: "Physics and Psychics: The Search for a World Beyond the Senses" (1990); "The Unconscious Quantum: Metaphysics in Modern Physics and Cosmology" (1995);  "Not By Desing: The Origin of the Universe" (1998); "Timeless Reality: Symetry, Simplicity and Multiple Universes" (2000); "Has Science Found God? The Latest Results in the Search for Purpose in the Universe" (2003), "God: The Failed Hypothesis. How Science Shows that God Does Not Exist" (2007). "The Fallacy of Fine Tuning" 2011, "God and the Folly of Faith" 2012, "God nad the Atom" 2013.
Zmarł 27 sierpnia 2014 roku.

 Strona www autora

Znającym angielski polecam jego wykład o nadużywaniu fizyki.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
5. Cytat z Feuerbacha Lucjan Ferus 2014-09-06
4. człowiek jest tylko zwierzęciem Mieczysławski 2014-09-06
3. No właśnie... pol-bel 2014-09-02
2. Zwierzęta mają dusze? pol-bel 2014-09-01
1. urodziłem się ateistą Mieczysławski 2014-08-31


Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 900 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Sumerowie patrzą z osłupieniem jak Bóg tworzy świat     2014-12-23
Humanizm ewolucyjny II     2014-04-22
Dławienie krytyki przez państwo     2016-03-24
Rozdzielenie religii i państwa – warunkiem demokracji     2016-09-08
Tęsknota za bezpiecznym miejscem III.     2018-02-25
Czego Żydzi nauczyli Koptyjkę     2015-02-20
Bóg odkrywa modlitwy ludzkości w spamie     2015-01-01
Wezwanie do reformy islamu     2016-05-05
Uciekłaś od wojny, a oni przyjęli cię      2020-03-13
Pierwsze pokolenie ex-muzułmanów     2016-12-07
Kolejne wyznanie ex-muzułmanki     2016-12-21
Boże słowo głoszone z ambony     2017-08-10
Bóg ześle naukę i technikę     2016-08-30
Allah stworzył kobiety, żeby były w domach     2018-10-25
Czego naucza imam w Kopenhadze     2017-06-19
Islam nakazuje kochać Mahometa i Dżihad bardziej niż własne rodziny     2020-12-14
Credo islamu z ust autorytetu     2020-03-02
 “Islam przeżywa ostre starcie z nowoczesnością i wymaga reform”     2018-11-22
Bańki, medycyna, islam i sport     2016-08-27
Wojna pod znakiem krzyża     2022-03-11
Religia to piekło kobiet     2016-05-04
Kpatinga: wioska czarownic   Igwe   2014-04-13
W poszukiwaniu definicji islamu i islamizmu   Ahmad   2017-09-17
Indyjskie czary nad słowem sekularyzacja   Ahmad   2015-11-27
Islamizm nie jest islamem   Ahmed   2015-09-21
Trzeba przestać milczeć   Ahmed   2014-04-15
Przeciwko autorytetom islamskim i w solidarności z ofiarami islamu   Ahmed   2016-01-24
Dyskryminacja jest wynikiem fanatyzmu w systemie edukacji   Al-Dachachni   2017-03-11
Religie usprawiedliwiają zabijanie, kradzież i inne przestępstwa   Al-Tamimi   2020-03-06
Otwarty umysł jest zaletą   Andreadis   2017-02-16
Świadomość w oczach wierzących i niewierzących   Andrews   2017-07-06
Mój problem z Bogiem   Angier   2014-06-24
Cztery słowa i 1280 poszkodowanych…   Bekdil   2015-04-26
Chusta wreszcie wolna; Turcja wręcz przeciwnie   Bekdil   2014-10-10
Bandycki ramadan   Bekdil   2016-07-15
Niech przemówią tureccy uczeni: zobaczymy czym jest islamizm   Bekdil   2018-05-30
Turcja: seks islamistów z dziećmi jest w porządku; potępienie tego to przestępstwo   Bekdil   2023-03-10
Niepowodzenie islamistycznej kampanii Erdogana w Turcji   Bekdil   2020-01-25
Najlepszy sposób walki z tzw. przemysłem islamofobii   Bekdil   2015-02-21
Turcja: Czy z religijnego punktu widzenia pożądanie własnej córki jest w porządku?   Bekdil   2016-01-25
"Nic wspólnego z islamem"?   Bergman   2016-12-11
Turcja islamizuje Danię budując meczety   Bergman   2017-12-02
Turcja: Uczniowie czytają Koran i porzucają islam   Bulut   2020-06-19
Dżihad przeciwko świątyniom mniejszości   Bulut   2015-09-03
Turecki ateista zamordowany 31 lat temu   Bulut   2021-09-18
Nie, islamofobia nie jest tym samym co antysemityzm   Bulut   2020-01-26
Ogromna transformacja Indii i Bliskiego Wschodu   Bulut   2023-08-22
Turcja: ucieczka od religii?   Bulut   2019-09-25
Jak ekstremistyczny rząd traktuje dziewczynki i kobiety   Bulut   2018-10-19
Polityka Nowego Ateizmu   Bum   2014-02-28
Wywiad z Waleedem Al-Husseinim   Canlorbe   2016-09-29
Nieudacznicy, tchórze? Nie, idealiści   Carmon   2017-06-02
Zbliżają się dni religijnej zemsty   Carmon   2023-03-06
Królik jest pytaniem   Celeste Hale   2014-08-16
Machina religijnej nienawiści w działaniu   Chandra   2014-09-09
Ukarane, bo zostały zgwałcone   Chesler   2014-11-06
Groza umiarkowanego islamizmu   Chesler   2021-03-04
Prawdziwy opór przeciw fanatyzmowi   Chesler   2018-10-24
Jeśli wlazłeś między wrony...   Coyne   2014-02-17
Katolicki hierarcha mówi, że anioły istnieją, ale są bezskrzydłe   Coyne   2013-12-24
Artykuł ateistki w “New York Times” zachwala prawdziwe cuda dokonane przez początkujących świętych   Coyne   2016-09-16
Jesus and Mo oraz dosłowność i umiarkowani muzułmanie   Coyne   2014-10-11
Nauka kontra wiara: żadnego konfliktu!   Coyne   2014-01-21
Podsumowanie ataków na ateistów   Coyne   2014-01-07
Ewolucja teistyczna kiepsko się sprzedaje   Coyne   2014-06-29
Bonobo i pogromca ateistów. Część II   Coyne   2014-08-13
Papież akceptuje ewolucję z boskim napędem   Coyne   2014-11-08
Świadkowie Jehowy i odmowatransfuzji krwi dla dziecka   Coyne   2014-09-07
Czy ateizm jest irracjonalny? Filozof mówi “tak”   Coyne   2014-10-28
Ewolucja pomogła im pozbyć się religii   Coyne   2015-05-07
Gdyby bóg ISIS był moim bogiem, czy miałbym robić to, co nakazuje?   Coyne   2014-09-27
Bonobo i pogromca ateistów   Coyne   2014-08-12
Australijka, Świadek Jehowy (i jej płód) umierają, bo odmówiła transfuzji krwi   Coyne   2015-04-16
O rzekomym wojującym, fundamentalistycznym, ateizmie   Coyne   2014-09-15
Nowy pogląd na piekło: “warunkowa nieśmiertelność”   Coyne   2014-10-18
Ateistom ma być ciężko   Coyne   2014-01-31
Katolickie barbarzyństwo w Europie   Coyne   2014-08-19
Po wygnaniu 160 tysięcy demonów, główny egzorcysta Watykanu idzie do nieba   Coyne   2016-09-24
Jakie są “najlepsze” argumenty na rzecz istnienia Boga?   Coyne   2014-01-24
Wojna o Adama i Ewę   Coyne   2014-05-25
Kolejny kiepski argument na rzecz Boga   Coyne   2014-04-24
“Rozum został stworzony przez Boga”   Coyne   2014-01-03
Moje stanowisko wobec NOMA: stara recenzja   Coyne   2014-10-03
Jeśli ISIS nie jest islamskie, Inkwizycja nie była katolicka   Coyne   2014-09-21
Pies urojony, czyli objawienie Franciszka   Coyne   2014-12-12
Ateizm zakwefiony   Coyne   2014-06-07
Hiszpania deportuje byłego muzułmanina za krytykowanie islamu   Coyne   2014-06-20
Zmyślona podróż do nieba   Coyne   2014-01-12
Bóg, moralność i geografia   Coyne   2014-03-28
Czy ateiści są snobami intelektualnymi?   Coyne   2014-03-22
Religia rozwiąże spory religii   Coyne   2015-11-26
Złe wiadomości   Coyne   2013-12-17
Wkrótce w księgarniach: nowa apolegatyka Boga   Coyne   2014-03-07
Ken Ham vs. Dawkins: O naturze nauki i praw fizycznych   Coyne   2015-03-08
Czy wierzący uważają pismo święte za dosłowną prawdę?   Coyne   2014-07-16
Ateizm luk   Coyne   2014-04-30
Dlaczego religia może być racjonalna, ale robi to w zły sposób   Coyne   2014-02-20
Głupie twierdzenia o fundamentalistycznych ateistach   Coyne   2014-06-22
Zostałem “Cenzorem Roku"!   Coyne   2014-02-12
Pięć dowodów na istnienie Boga od teologa dla ateistów pod choinkę   Coyne   2013-12-19

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk