Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 12:07

« Poprzedni Następny »


Czy istnieją „głęboko niewierzący”?


Lucjan Ferus 2020-09-06


Do podjęcia próby odpowiedzi na to pytanie skłonił mnie mój przyjaciel, będący świeżo po lekturze niedawnego artykułu „Egocentryzm religijny”. Przytoczyłem w nim dwa przykłady sposobu myślenia ludzi uważających się za „głęboko wierzących”. Zapytał, czy moim zdaniem istnieją także osoby, które można nazwać „głęboko niewierzącymi”? Przyznam, iż zainteresowało mnie to pytanie (dotąd nie zetknąłem się z takim terminem), otwierające ciekawą perspektywę spojrzenia na ten problem. Może warto by się zastanowić czy jest różnica między religijną „głęboką wiarą” i areligijną „głęboką niewiarą”?

Mam nadzieję, iż jest i myślę, że potrafię tego dowieść. W tamtym tekście zasugerowałem, iż przeświadczenie o „głębokiej wierze” religijnej polega głównie na braku wątpliwości w wyznawane „prawdy” religijne (choć jest to bardzo ogólnikowa ocena problemu). Czy podobnie jest z niewiarą w religijne „prawdy”? Otóż nie! Uważam, iż określenie „głęboka niewiara” przynajmniej u niektórych osób o poglądach areligijnych, jest jak najbardziej zasadne. Dlaczego? Bo nie chodzi mi w nim o samą niewiarę w istnienie bogów/Boga, gdyż tego rodzaju niewiara byłaby raczej powierzchowna, czyli „płytka” (jeśli tak to można ująć).

 

Natomiast termin „głęboka niewiara” widziałbym w przypadku bardziej skomplikowanym rozumowo, mianowicie wtedy, kiedy mamy na myśli stan niewiarygodności całej koncepcji np. chrześcijaństwa. Począwszy od rzekomego grzechu Adama (czyli upadku pierwszej pary ludzi w rajskim ogrodzie), poprzez potop, aż po Odkupienie owego grzechu w męczarniach na krzyżu przez Syna Bożego, który (wg religii) zbawił ludzkość od grzechów, umożliwiając wierzącym w niego, pośmiertne zmartwychwstanie i życie wieczne w niebie u boku Boga.

 

Zatem jeśli osoba uważająca się za niewierzącą religijnie, potrafi w przekonujący i logiczny sposób udowodnić niewiarygodność w/wym. koncepcji religii, to wg mnie można śmiało uznać, iż jej niewiara areligijna jest „głęboka”, ponieważ dotyczy głównej idei tejże religii. Idei, która była tworzona i dopracowywana przez wiele wieków, która składa się z wielu odrębnych elementów połączonych w „spójną” całość, dlatego bardzo trudno jest objąć jej właściwy sens umysłem/wyobraźnią i dostrzec jej wszystkie sprzeczności i zakłamania. Aby tego dokonać trzeba mieć dużą wiedzę religijną i religioznawczą oraz dużą wyobraźnię.   

                                                           ------ // ------

Do rzeczy zatem. Ponieważ religie oparte na Biblii całkiem poważnie traktują zawarte w niej treści, uznawane jako „natchnione słowo boże”, należałoby na wstępie rozważyć następujący problem: Czy opisana w Księdze Rodzaju historia początków ludzkości może być wiarygodna choćby z religijnego punktu widzenia? (podkreślam: z religijnego, a nie z naukowego, np. w kontekście Teorii Ewolucji). Może to się wydawać dziwne osobom wierzącym, ale nawet z religijnego punktu widzenia, ta biblijna historia upadku pierwszych ludzi w raju i poniesiona przez nich kara od Boga za ten niewybaczalny grzech, jakiego się wtedy dopuścili w stosunku do niego, jest (moim zdaniem) całkowicie niewiarygodna.

 

Dlaczego tak uważam? Otóż głównie dlatego, że jeśliby potraktować na poważnie opisane w Biblii wydarzenia, wizerunek Boga (mam na myśli Boga naszego kręgu kulturowego) jak i sama jego koncepcja musiałyby okazać się bardzo, ale to bardzo dla niego niekorzystne. Zanim wyjaśnię co mam na myśli, wpierw streszczenie „rajskiego epizodu człowieka”. Oto Bóg stwarza mężczyznę z prochu ziemi i zabrania mu spożywać owoce z drzewa poznania dobra i zła. Potem dochodzi do wniosku, iż nie jest dobrze, aby był on sam i „dorabia” mu ręcznie niewiastę z jego żebra. Ludzie żyją w rajskim ogrodzie, gdzie był też przebiegły wąż.

 

Skusił on kobietę do zerwania i zjedzenia zakazanego owocu, sugerując, że przez to staną się bliżsi swemu Stwórcy, znając tak jak on dobro i zło. Kiedy Bóg już upewnił się, że ludzie zgrzeszyli (czyli wbrew jego woli zaczęli sami rozróżniać dobro i zło), ukarał ich surowo i wygonił z raju. Odtąd ludzie są śmiertelni, kobiety rodzą w bólach i są zależne od mężczyzn, którzy muszą ciężko pracować, by utrzymać rodzinę. Nazwano to „upadkiem” człowieka w raju, w wyniku którego ludzka natura została skażona grzesznymi skłonnościami do czynienia zła i nieprawości. W wyniku bożej kary, owa grzeszna natura przenosi się „drogą rozrodu” na następne pokolenia ludzi, co zostało nazwane „grzechem pierworodnym człowieka”.

                                                           ------ // ------

Przeanalizujmy zatem to dziwne zachowanie biblijnego Boga, a zacznę od kilku istotnych pytań: Np. Czy Bóg mógł nie dopuścić do „upadku” człowieka w raju? Czy Bóg musiał ukarać ludzi w raju, zamiast przebaczyć im ów grzech? Czy Bóg nie miał innej możliwości „naprawy” grzechu pierworodnego człowieka, jak tylko przez męczeńską ofiarę przebłagalną złożoną na krzyżu ze swego Syna? (złożoną sobie, by przebłagać samego siebie?). Czy miał też inne możliwości, ale nie chciał z nich skorzystać? Aby właściwie odpowiedzieć na owe pytania, należy uwzględnić przynajmniej niektóre boże atrybuty. Zastanówmy się więc.  

 

Czy wszechmogący Bóg (który cały Wszechświat stworzył słowami: „Niechaj się stanie!”), musiał ukarać ludzi tak surowo (a przy okazji cały rodzaj ludzki), zamiast zaistniały problem rozwiązać w inny sposób? Np. skorzystać z posiadanej wszechwiedzy i nie dopuścić do kuszenia przez węża, albo cofnąć czas i później „wyeliminować” podstępnego gada? Albo stworzyć nową i doskonalszą parę ludzi i z nich uczynić protoplastów rodzaju ludzkiego? Ale w żadnym wypadku nie wywodzić ludzkości z ułomnych i grzesznych osobników?

 

Pewne jest, iż Bóg mający nieskończone i niczym nie ograniczone możliwości sprawcze może uczynić wszystko, co tylko zechce. Nie może więc być żadnych przeszkód, aby i jego dzieło było doskonałe w najwyższym stopniu, tak by nie zachodziła jakakolwiek potrzeba późniejszego naprawiania go. Dlatego zasadne jest rozważenie pytania: Czemu Bóg zachował się w rajskim ogrodzie w taki infantylny sposób w kontekście swych atrybutów: wszechmocy, wszechwiedzy, czy wszechobecności w swoim dziele, o wielu innych nie wspominając?

 

A może raczej powinno się wziąć pod uwagę inną opcję, mianowicie taką, że Bóg wtedy zachował się nie tyle głupio i nieprzewidująco, ale nad wyraz niegodziwie, a wręcz perfidnie w stosunku do swych rozumnych stworzeń – ludzi? Czy taka możliwość nie jest bardziej wiarygodna w kontekście w/wym. atrybutów Boga? Skąd mi przyszło na myśl takie pytanie?

 

Po prostu z logicznego myślenia. Skoro Bóg ma nieskończone możliwości (jak twierdzi religia), to mógł też stworzyć doskonałe stworzenia i nie musiał ich karać za wmówioną im  winę. Zatem jeśliby chcieć przyjąć na poważnie biblijną historię o początkach grzesznego rodzaju ludzkiego, to pozostaje tylko jeszcze jedna możliwość (nie wychodząc oczywiście poza ramy tej religijnej doktryny): Bóg celowo zaaranżował ten „rajski epizod”, by ludzkość była śmiertelna i grzeszna z natury i aby istniała potrzeba nowego Zbawiciela – Syna Bożego.

 

Bowiem przy nauczanych przez katechezę atrybutach Boga, inaczej tego nie można rozumieć: Bóg chciał, by człowiek „upadł” w raju i chciał go ukarać w taki sposób, aby cała ludzkość była śmiertelna i grzeszna z natury (dlatego mimo swej rzekomej sprawiedliwości nie wziął pod uwagę roli węża, który głównie zawinił w tym wydarzeniu). Bóg chciał też, aby to ludzie ponosili winę i odpowiedzialność za istnienie zła w jego dziele, dlatego wymyślił tę żenująco naiwną historię początków ludzkości. Chciał też, aby po potopie (który miał ponoć oczyścić Ziemię ze zła), ludzie także byli grzeszni, dlatego na protoplastów „odrodzonej” ludzkości posłużyło mu osiem osób mających natury skażone grzechem pierworodnym.

 

Jaka narzuca się konkluzja z tego rozumowania? Ano taka, iż główna idea chrześcijaństwa (Odkupienie przez ofiarę krzyża grzechów ludzkich i zbawienie wierzących), oparta jest na wewnętrznie sprzecznym założeniu, że Bóg wszechmocny, który stworzył Wszechświat słowami: „Niechaj się stanie!”, w przypadku swych rozumnych stworzeń, ludzi, „musiał” zachować się albo nad wyraz infantylnie i nieprzewidująco, albo bardzo niegodziwie, a nawet perfidnie. Tak czy inaczej, podstawa religii, której zadaniem jest naprawienie rzekomych skutków rzekomego grzechu pierworodnego, jest przez to fikcyjna i niewiarygodna.

                                                           ------ // ------

Czuję się w obowiązku uspokoić w tym miejscu wszystkich głęboko i zwyczajnie wierzących. To nie jest tak, że ludzkość ma takiego zakłamanego i niegodziwego Boga. Bynajmniej! To kapłani wszechczasów winni są wykreowania naiwnych wizerunków bogów i doktrynalnych koncepcji ich religii, choć wierni „daliby się pokroić” za wiarę w ich prawdziwość i realność.

Jeśli przyjmie się taką perspektywę spojrzenia na koncepcję owej religii, to ów trudny do zaakceptowania  problem doktrynalny, staje się prosty i łatwy do zrozumienia. Jak było najprawdopodobniej w przypadku omawianej tu religii, dobrze to pokazał Leo Zen w książce Tak wymyślono chrześcijaństwo. W dużym skrócie wyglądało to tak:

 

Po upadku żydowskiej idei mesjanizmu eschatologicznego, na scenie historii pojawił się Paweł z Tarsu. Podjął się on połączenia żydowskich wierzeń z wierzeniami pogan. Powstaje idea mistycznego Chrystusa, zapożyczona z misteryjnych opracowania własnej teologii, która w synkretyczny sposób łączyłaby w sobie wierzenia religii pogańskich, który sam siebie złożył w ofierze na krzyżu, by zbawić ludzkość, odkupić jej grzechy i umożliwić wiernym życie pośmiertne w zaświatach. Oczekiwanie na bliskie nadejście Królestwa Bożego na ziemi, zostaje zastąpione grecką koncepcją nieśmiertelności w życiu pozagrobowym, a eschatologiczny Mesjasz Dawidowy, Władca Świata zostaje przekształcony w Syna Bożego, Zbawiciela ludzkości.

 

Natomiast jeśli chodzi o grzech pierworodny, nie był on znany ani Jezusowi, ani Apostołom. Ta ekshumacja starożytnej koncepcji grzechu pierworodnego, która czyniła z ludzkości „przeklętą masę” i zgodnie z którą noworodki przychodziły na świat obdarzone ułomną naturą, która z braku chrztu pozbawiałaby je prawa dostępu do raju, szybko doprowadziła do tego, że chrzest został usankcjonowany jako niezbędny do zmazania winy, której piętno wykluczało nieochrzczonych z królestwa niebieskiego. To tyle według w/wym. pozycji.

 

Jeśliby tak miało być, to moje próby logicznego zrozumienia religijnych „prawd”, mogą wydawać się co najmniej bezsensowne. Skoro one wszystkie są jedynie wytworem ludzkiej wyobraźni, to trudno po nich oczekiwać, aby był w nich przedstawiony jakiś sensowny (czyli logicznie niesprzeczny) wizerunek lub koncepcja Boga. Mimo to uważam, iż warto było pokazać, że owe ponoć „natchnione” teksty, są w istocie niewiarygodnymi i niespójnymi opowiastkami, które tylko pozornie mają głębszy sens. Kiedy bowiem przeanalizować je w sposób rozumowy, okazują się bliższe baśniom, bajkom i podaniom ludowym.

                                                           ------ // ------   

Jakie wnioski z powyższego powinien wyciągnąć człowiek „głęboko niewierzący”? Takie, iż nie ma dostatecznie przekonujących przesłanek, że było coś takiego, co nazwano „upadkiem” ludzi w raju oraz, że istnieje coś takiego jak „grzech pierworodny” człowieka. W związku z tym, nie ma też dostatecznych powodów, by wierzyć, że kiedyś doszło do czegoś takiego, co nazywane jest „ofiarą męczeńską Jezusa na krzyżu”, mającą na celu „odkupienie grzechów” ludzkości i pośmiertne zbawienie tych, którzy będą wierzyli w te (i inne) religijne „prawdy”.

 

A te wszystkie terminy: rajski ogród, drzewo życia i drzewo poznania dobra i zła, Adam i Ewa czyli prarodzice ludzkości, zakazany owoc, przebiegły wąż kusiciel mówiący ludzkim językiem, kuszenie Ewy, „upadek” człowieka w raju, grzeszna natura ludzka, skażenie grzechem całej ziemskiej flory i fauny, grzech pierworodny człowieka przechodzący „drogą rozrodu” na wszystkie następne pokolenia ludzi, kara boża za sprzeciwienie się Bogu, wygnanie ludzi z raju, potop jako następna kara boża za niemoralne życie ludzi (będące skutkiem także kary bożej), potop jako „oczyszczająca siła z wszelkiego zła na ziemi”.

 

I wreszcie: Bóg Odkupiciel i Zbawiciel ludzkości, Odkupienie i Zbawienie oraz potępienie, życie pośmiertne dusz w zaświatach, zmartwychwstanie ciał, wniebowstąpienie, wieczne życie w niebie i wieczne męki w piekle,… jak i wiele, wiele innych terminów religijnych – to wszystko jest wymysłem ludzi, fikcją po to stworzoną, aby kapłani mogli panować nad umysłami wiernych. Warto zwrócić uwagę, iż żaden z tych terminów nie ma odniesienia do fizycznej rzeczywistości, wszystkie zaś dotyczą niewidzialnego „nadprzyrodzonego” świata iluzji, tej wielkiej mistyfikacji stworzonej bogatą ludzką wyobraźnią.

 

Dotyczy to także obiecanej pośmiertnej nagrody, jak i pośmiertnej kary. A wszystko wzięło się z tego, iż człowiek jest jedynym stworzeniem na Ziemi, które jest świadome własnej śmiertelności i krótkotrwałości swego życia, jak i przemijania wszystkiego co istnieje na tym świecie. O czym mówi nie tylko stara łacińska maksyma: Sic transit gloria mundi –„Tak przemija chwała (tego) świata”, ale też owa myśl zawarta jest nawet w znanej bajce Hansa Christiana Andersena pt. „Świniopas”, w powtarzającym się tam, rymowanym lejtmotywie: „Ach, kochany Augustynie, wszystko minie, minie, minie!”.

                                                           ------ // ------

Nie jestem pewien czy mojego przyjaciela usatysfakcjonuje ta odpowiedź na jego pytanie: „Czy istnieją także „głęboko niewierzący”? (nie wspominając o wymagających czytelnikach „Listów z naszego sadu”). Gdyż tak naprawdę w tym tekście nie udzieliłem na nie odpowiedzi, a jeśli już, to na inne: Jak wg mnie można by rozumieć określenie „głęboko niewierzący”? (gdyby w ogóle takie funkcjonowało). Bowiem w analogii do osób „głęboko wierzących” można by rozumieć je, jako bezmyślną niewiarę w religijne „prawdy”. A moim zdaniem powinno być rozumiane w taki sposób, jaki przedstawiłem w powyższym tekście: „głęboka niewiara” w „prawdy” religijne wynika z posiadanej dużej wiedzy o religiach.

 

I różnią się one tym od siebie, że dla osobnika „głęboko wierzącego” najważniejsze jest, by nie utracić wiary w religijne „prawdy”, natomiast dla „głęboko niewierzącego” w religijne treści, najważniejsza jest… prawda. Dlatego u tego pierwszego wszelakie wątpliwości są grzechem, a u drugiego: „Wątpliwość jest lekarstwem przynoszącym mądrość” (Publiusz Syrus). Bo jak ujął to Henryk Martenka: „Warto wątpić, gdyż budzi się wtedy ciekawość, a człowiek ciekawy pyta. Podaje w wątpliwość to, co zdaje się być niewątpliwe. I uzyskuje zaskakującą odpowiedź” (wg „Mity polskie narodowe”). To tyle w tej kwestii.

 

Wrzesień 2020 r.                                ------ KONIEC-----

 

 

 

 


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
5. Wierzący mimo wszystko Jan 2020-09-07
4. Odpowiedź p.Pisarkowi Lucjan Ferus 2020-09-06
3. bajanie Robert 2020-09-06
2. Głęboko niewierzący Stanisław Pisarek 2020-09-06
1. głęboko niewierzący Andrzej Koraszewski 2020-09-06


Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 900 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Nowy ateizm   Koraszewski   2013-11-16
Agnostyk czy ateista?   Koraszewski   2013-12-05
Konstytucyjni ateiści   Koraszewski   2013-12-05
Portret wielkiego agnostyka   Coyne   2013-12-14
Złe wiadomości   Coyne   2013-12-17
Pięć dowodów na istnienie Boga od teologa dla ateistów pod choinkę   Coyne   2013-12-19
Katolicki hierarcha mówi, że anioły istnieją, ale są bezskrzydłe   Coyne   2013-12-24
“Rozum został stworzony przez Boga”   Coyne   2014-01-03
Opowieść o religijnym odwróceniu   Joseph   2014-01-06
Podsumowanie ataków na ateistów   Coyne   2014-01-07
Nie - dla umiłowania cierpienia   Kuhlenbeck   2014-01-07
Zmyślona podróż do nieba   Coyne   2014-01-12
Dziedzictwo nietolerancji   Shahid   2014-01-12
Islamscy radykałowie zabili kolejnych medyków   Coyne   2014-01-13
O modlitwie i petycji   Gogineni   2014-01-13
List otwarty do boga islamu   Imani   2014-01-17
Chrześcijanie XXI wieku   Koraszewski   2014-01-17
Kolejne kopniaki dla ateistów w “Slate”   Coyne   2014-01-18
Nauka kontra wiara: żadnego konfliktu!   Coyne   2014-01-21
O źródłach autocenzury   Nasreen   2014-01-24
Jakie są “najlepsze” argumenty na rzecz istnienia Boga?   Coyne   2014-01-24
Ateistom ma być ciężko   Coyne   2014-01-31
No i wydało się...   Kruk   2014-02-04
Strzelanie zza pleców Boga   Koraszewski   2014-02-06
Zostałem “Cenzorem Roku"!   Coyne   2014-02-12
Święta glina   Hili   2014-02-14
Jeśli wlazłeś między wrony...   Coyne   2014-02-17
Dlaczego religia może być racjonalna, ale robi to w zły sposób   Coyne   2014-02-20
Droga do wolności   Feldner   2014-02-24
Całun Turyński: Dlaczego religia jest pseudonauką   Coyne   2014-02-24
Jajecznica   Kruk   2014-02-27
Polityka Nowego Ateizmu   Bum   2014-02-28
Długi ateistów   Koraszewski   2014-03-03
Wkrótce w księgarniach: nowa apolegatyka Boga   Coyne   2014-03-07
Upiory religii   Ferus   2014-03-08
Życie seksualne wczoraj i dziś   Koraszewski   2014-03-11
Testowanie hipotezy Boga   Stenger   2014-03-11
Szkoły nie są polem bitwy religii!   Gogineni   2014-03-13
Czy Bóg jest bezcielesną osobą?   Coyne   2014-03-16
Głos czarnej owcy   Ferus   2014-03-18
Wyrafinowana teologia szyicka   Taheri   2014-03-19
Bóg jako lokomotywa   Koraszewski   2014-03-21
Czy ateiści są snobami intelektualnymi?   Coyne   2014-03-22
Zegarek na wrzosowisku   Ferus   2014-03-26
O nadziei w tym i owym   Koraszewski   2014-03-27
Bóg, moralność i geografia   Coyne   2014-03-28
Humanizm ewolucyjny   Ferus   2014-04-09
Kpatinga: wioska czarownic   Igwe   2014-04-13
Trzeba przestać milczeć   Ahmed   2014-04-15
Rozprawa między panem, zupą i szatanem   Kruk   2014-04-18
Kult Cargo   Szczęsny   2014-04-20
Najgłupsze dokopywanie ateistom w tym roku   Coyne   2014-04-21
Humanizm ewolucyjny II     2014-04-22
Kolejny kiepski argument na rzecz Boga   Coyne   2014-04-24
Duchowość i seksualność szatana XXI wieku   Kruk   2014-04-30
Ateizm luk   Coyne   2014-04-30
Niemago rejestruje swój związek   Kruk   2014-05-04
Ponad dobrem i złem   Ferus   2014-05-05
Recykling sił nadprzyrodzonych   Koraszewski   2014-05-22
Wojna o Adama i Ewę   Coyne   2014-05-25
O kamiennych tablicach i nieco sfałszowanych zwojach   Szczęsny   2014-06-03
Ateizm zakwefiony   Coyne   2014-06-07
Czy religia jest nałogiem?   Koraszewski   2014-06-08
Filozof gromi ateistów z głupich powodów   Coyne   2014-06-10
Państwo częściowo wyznaniowe   Koraszewski   2014-06-15
Kiedy być “ekumenicznym” – a kiedy nie   Tsalic   2014-06-16
Hiszpania deportuje byłego muzułmanina za krytykowanie islamu   Coyne   2014-06-20
Głupie twierdzenia o fundamentalistycznych ateistach   Coyne   2014-06-22
Mój problem z Bogiem   Angier   2014-06-24
Ekumeniczna nienawiść   Koraszewski   2014-06-26
Czy Bóg jest kręgowcem bez substancji?   Coyne   2014-06-26
Manifest ateisty   Harris   2014-06-27
Ewolucja teistyczna kiepsko się sprzedaje   Coyne   2014-06-29
Ostre światło nauki   Dennett   2014-07-01
Socjologia sekularyzmu   Koraszewski   2014-07-02
To nie okupacja, to islam   Greenfield   2014-07-05
Wiara szukająca ucieczki   Koraszewski   2014-07-14
Czy wierzący uważają pismo święte za dosłowną prawdę?   Coyne   2014-07-16
Gdyby Bóg istniał, miałby się z czego tłumaczyć   Fatah   2014-07-22
Dobre i złe powody, by wierzyć   Dawkins   2014-07-24
Nauka Biblii i praktyki religijne   Twain   2014-07-27
Czy nasze wartości pochodzą od Boga?   Stenger   2014-07-31
Segregowanie uczniów według wyznania jest złym pomysłem   Ridley   2014-08-01
Osaczeni   Rushdie   2014-08-05
Ameryko, obudź się!   Imani   2014-08-08
Bonobo i pogromca ateistów   Coyne   2014-08-12
Bonobo i pogromca ateistów. Część II   Coyne   2014-08-13
Królik jest pytaniem   Celeste Hale   2014-08-16
Katolickie barbarzyństwo w Europie   Coyne   2014-08-19
Religia, “Playboy” i Frank Sinatra   Coyne   2014-08-27
Myśli i materia   Stenger   2014-08-31
Świadkowie Jehowy i odmowatransfuzji krwi dla dziecka   Coyne   2014-09-07
Machina religijnej nienawiści w działaniu   Chandra   2014-09-09
Biblia źródłem moralności? Żartujesz sobie!   Coyne   2014-09-10
Marsz lunatyków do Armagedonu   Harris   2014-09-13
O rzekomym wojującym, fundamentalistycznym, ateizmie   Coyne   2014-09-15
Afrykański eksport starego chrześcijańskiego barbarzyństwa   Igwe   2014-09-16
Wolność słowa w Yale   Koraszewski   2014-09-18
Nauka dyskutowania o niczym   Coyne   2014-09-20
Jeśli ISIS nie jest islamskie, Inkwizycja nie była katolicka   Coyne   2014-09-21

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk