Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 07:35

« Poprzedni Następny »


Życie kwitnące po śmierci


Athayde Tonhasca Junior 2022-05-05


Jeśli wejdziesz do brytyjskiego supermarketu i zdejmiesz z półki puszkę z Lyle’s Golden Syrup lub Black Treacle (to są produkty uboczne procesu produkcji cukru, podobne do syropu kukurydzianego i melasy), zauważysz najdziwniejsze dla produktu żywnościowego logo: martwy lew otoczony rojem pszczół a nad nim napis: „Z mocnego pochodzi słodycz”. 


Obrazek i tekst opierają się na biblijnej opowieści, w której Samson zabija lwa i znajduje w środku plaster miodu. To nieoczekiwane odkrycie prowadzi Samsona do napisania zagadki: Z tego, który pożera, wyszło to, co się spożywa, a z mocnego wyszła słodycz”. Co znaczy: z martwego lwa (silny drapieżca) Samson miał mięso i miód (słodycz). Ta opowieść zaimponowała żarliwemu prezbiterianinowi Abramowi Lylemu (1820-1891), przedsiębiorcy i założycielowi rafinerii cukru Abram Lyle & Sons. I tak narodziła się jedna z najstarszych marek firmowych Wielkiej Brytanii, a ich logo nie zmieniło się od 1885 roku.


Barwna opowieść o martwych zwierzętach i pszczołach jest jednak starsza niż przygody Samsona. Grecy, Rzymianie i inne ludy śródziemnomorskie wierzyli, że pszczoły miodne powstają spontanicznie w padlinie zwierząt, głównie wołów. Grecy mieli nazwę na ten cud: bugonia, od bous (wół) i gon (samorództwo). Rzymski poeta Wergiliusz (70-19 p.n.e.) opowiedział historię rolnika, który chciał mieć pszczoły, zarżnął wołu i czekał na nowy rój. Bugonia inspirowała także Szekspira: “Rzadko kiedy pszczoła zostawia swój plaster w martwej padlinie” (Henryk IV).


Bugonia, nieznany autor, 1517:



Wiara w pszczele samorództwo w zwierzęcych zwłokach doznała jednak śmiertelnego ciosu w 1668 roku, kiedy włoski lekarz, przyrodnik, biolog i poeta, Francesco Redi (1626-1697) opublikował Esperienze Intorno alla Generazione degl’Insetti (Eksperymenty o powstawaniu owadów). Przez porównywanie przykrytych i nieprzykrytych szklanych pojemników z mięsem oraz obserwację obecności lub braku much i czerwiu Redi położył kres idei spontanicznego samorództwa.


Bugonia była martwa, ale powtarzające się doniesienia o pszczołach rojących się wokół padliny, tak jak w logo Lylego, nadal wymagały wyjaśnienia. Wkracza tu dyplomata i entomolog baron Karl-Robert von Osten-Sacken (1828-1906), który mimo teutońskiego nazwiska był Rosjaninem. Baron przedstawił wyjaśnienie, że “pszczoły” znajdowane przy martwych zwierzętach, w rzeczywistości są muchami: nie, jak można sądzić, szukające padliny plujkowate, ale gnojki wytrwałeEristalis tenax.


Są one w wyglądzie i zachowaniu bardzo podobne do pszczół miodnych. Dorosłe odżywiają się pyłkiem, szczególnie z żółtych kwiatów, takich jak mniszek lekarski, i wiadomo, że zapylają rozmaite rośliny uprawne. Larwa ma długi “ogon”, który jest wyspecjalizowaną strukturą oddechową działającą jak rurka do nurkowania, co pozwala owadowi na oddychanie powietrzem, kiedy jego ciało zanurzone jest w płynach. Ten oddechowy przydatek daje larwie jej nazwę w języku angielskim: rat-tailed maggot czyli larwa z szczurzym ogonem.


Samiec gnojki wytrwałej. Podobnie jak wiele gatunków much, samce mają większe oczy, które niemal stykają się, podczas gdy oczy samic są rozstawione © Sandy Rae, Wikimedia Commons.




Larwa gnojki wytrwałej © Obsidian Soul, Wikimedia Commons.
Larwa gnojki wytrwałej © Obsidian Soul, Wikimedia Commons.

W publikacji z 1894 roku pod tytułem “O zrodzonych z wołu pszczołach starożytnych (bugonia) i ich relacji do Eristalis tenax, dwuskrzydłego owada” von Osten-Sacken tak wyjaśnił zjawisko bugonia: “Pierwotną przyczyną tego złudzenia był fakt, że bardzo powszechna mucha, nazywana naukowo Eristalis tenax (popularnie zwana gnojka wytrwała) składa jaja w ciałach martwych zwierząt, jej larwy rozwijają się w gnijącej masie i wreszcie zmieniają się w chmarę much, które kształtem, uwłosieniem i kolorem wyglądają dokładnie tak jak pszczoły, chociaż należą do zupełnie innego rodzaju owadów”.


Baron był bliski prawdy: samica gnojki wytrwałej nie składa jaj bezpośrednio w padlinie, ale na wydzielinach i zanieczyszczonej wodzie, które gromadzą się wokół nich. Inne zanieczyszczone wody też się nadają, takie jak ścieki, gnojówki, zbiorniki przy zwierzętach hodowlanych, rowy i mokre kiszonki.


Tak więc entomologiczna/historyczna zagadka mogła zostać rozwiązana.


Gnojki wytrwałe mogą nie być jedynymi owadami zainteresowanymi martwym lwem: muchy plujkowate rodzaju Lucilia mogą dobrać się do niego pierwsze – albo do martwego ptaka lub małego ssaka w twoim sąsiedztwie. Z pewnością widzieliście te błyszczące, metaliczno zielone muchy, znane jako muchy zielone, w ogrodzie albo wokół pojemników na śmieci. Obejmują one kilka gatunków, które trudno rozróżnić.  


Samica muchy zielonej.



Samice much zielonych używają swojego znakomitego węchu, by wyśledzić mikroskopijne ilości lotnej siarki uwalnianej przez niedawno zmarłe zwierzęta. Kiedy mucha znajduje zwłoki, czasami w ciągu kilku minut od śmierci, składa w nich 150 do 100 jaj. Z jaj szybko wykluwają się larwy, które  żywią się gnijącym mięsem. Po około dziesięciu dniach opuszczają zwłoki i przepoczwarzają się w ziemi obok.


Obrzydliwe, mówicie? No cóż, muchy zielone pomagają rozkładać zwłoki, przyspieszają uwolnienie związków organicznych i odżywczych do ekosystemu. Bez nich i innych padlinożernych owadów, takich jak ścierwicowate i omarlicowate, rozkład dokonywany przez mikroorganizmy trwałby znacznie dłużej i gnijące zwłoki gromadziłyby się w środowisku. Niestety, te muchy mogą również składać jaja w żywych ciałach. Powszechnie występująca mucha zielona Lucillia sericata jest poważnym pasożytem owiec powodując znaczne straty dla hodowców.


Jednak muchy zielone to nie tylko śmierć i pomór. Ponieważ ich larwy konsumują martwe tkanki, są używane do terapii przy nieleczących się ranach u ludzi i zwierząt. Terapia robakami znana jest of 1557 roku, kiedy Ambroise Paré (1510-1590), główny chirurg króla Karola IX z Francji, opisał żołnierza z głęboką raną wypełnioną “wielką ilością robaków” i zauważył, że „pacjent wyzdrowiał wbrew wszystkim oczekiwaniom”. Ta niezwykła, ale skuteczna terapia uratowała wielu ludzi zanim antybiotyki stały się powszechnie dostępne i powraca z powodu odporności na antybiotyki. Zdezynfekowane larwy L. sericata umieszcza się w ranach cukrzycowych, odleżynach lub innych chronicznych ranach, gdzie zjadają obumarłą tkankę i produkują antybakteryjne enzymy, które nie dopuszczają do infekcji, przyspieszając w ten sposób wzrost nowej tkanki.  


Leczenie ran nie jest jedyną usługą świadczoną przez L. sericata. Ten gatunek jest dobrym zapylaczem roślin, które mają niewiele kwiatów lub niewiele pyłku, takich jak kalafior, kapusta, sałata, marchew, cebula, por i szparagi; do tego stopnia, że muchy są komercyjnie dostępne, by uzupełnić zapylanie przez pszczoły w szklarniach. Niezłe osiągnięcie dla tych zielonych stworzeń, które bzyczą wokół śmieci!


Ponieważ gnojki wytrwałe i muchy zielone są zależne od martwych ciał, są ważną pomocą w medycynie sądowej. Przez ustalenie stadium rozwojowego muchy śledczy mogą ustalić czas śmierci, a obecność lub brak much w pewnych środowiskach może być wskazówką przenoszenia zwłok: na przykład, gnojki wytrwałe wskazują na częściowo zanurzone w wodzie zwłoki.


Nauczanie studentów entomologii sądowej © UC Riverside.



Wkrótce po śmierci zwierzęcia jego ciało zaczyna wydzielać zapach rozkładu. Dzięki wrażliwym czułkom chrząszcze grabarze, takie jak Nicrophorus vespilloides potrafią zlokalizować zwłoki w ciągu godziny od śmierci z odległości do 3 kilometrów. Pierwsza para samca i samicy, która przybywa, bada jego rozmiary; zwłoki zbyt duże są odrzucane. Jeśli podłoże nie nadaje się do kopania, przeciągają ciało w lepsze miejsce, cały czas odpędzając później przybyłych konkurentów.


Grabarz żółtoczarny, Nicrophorus vespilloides © Holger Gröschl, Wikimedia Commons.



Chrząszcze spulchniają ziemię głowami i odpychają ją na bok, tworząc stopniowo komorę pogrzebową, do której zapadają się zwłoki, a cały proces może zająć do ośmiu godzin. Po pochowaniu chrząszcze zdzierają futro lub pióra i formują mięso w ciasną kulę, oblewając je wydzielinami, które mają antybakteryjne działanie, by spowolnić rozkład. Następnie samica składa jaja w ziemi obok. Obejrzyj chrząszcze grabarze w akcji tutaj i tutaj.


Dwa grabarze żółtoczarne w martwym gryzoniu złapanym w pułapkę na myszy © Calle Eklund, Wikimedia Commons.



Do trzeciego dnia życia larwy chrząszcza grabarza żebrzą o żywność przez naciskanie szczęk dorosłych, które wówczas zwracają pokarm – to zachowanie normalnie kojarzy się z ptakami i ich pisklętami. Potem larwy żerują bezpośrednio na zwłokach, ale rodzice opiekują się nimi przez cały okres rozwoju. To jest rzadkie i wysoko rozwinięte zachowanie u owadów, normalne znajdowane u owadów społecznych, takich jak pszczoły, osy, mrówki i termity. Nie wszystko jest jednak miłością i opieką w życiu młodego chrząszcza grabarza; jeśli dorośli wyczuwają, że potomstwa jest zbyt dużo lub zwłoki są zbyt małe, zjadają niektóre mniejsze larwy, żeby pozostałe miały dość żywności.


Samica N. vespilloides karmi swoje żebrzące młode © Allen J. Moore, Nature Communications 6: 8449.
Samica N. vespilloides karmi swoje żebrzące młode © Allen J. Moore, Nature Communications 6: 8449.

Te złożone interakcje między rodzicami i potomstwem reprezentują najwyższy stopień uspołecznienia wśród Coleoptera i dlatego uważa się, że grabarze żółtoczarne osiągnęły poziom „podspołeczny” na spektrum uspołecznienia owadów. Niedawno zaś odkryto nową zawiłość w ich już zawiłym życiu.


Samica poświęca czas i energię potomstwu. Samiec może mieć jednak inne pomysły z powodu seksualnej rywalizacji; może nękać ją o kopulację, by zagwarantować ojcostwo, ponieważ inne samce mogą próbować dobierać się do zajętej samicy. Ma ona chemiczne rozwiązanie na problem nękania – uwalnia geranium metylu, substancję, która ma właściwości antyafrodyzjaku i hamuje instynkt kojarzenia się u samców.


I tak oto grabarze żółtoczarne stworzyły pierwszą anty-Viagrę.


Jeśli natkniesz się na martwego lwa lub inną padlinę, możesz zatrzymać się, by dumać nad życiem i śmiertelnością. Choć jednak padlina była końcowym punktem jednego życia, w żadnym razie nie był to koniec linii dla życia. Martwe zwierzęta (i ich odchody) są cennymi zasobami, pełnymi złożonych białek, węglowodanów, tłuszczów i cukrów. I jest wiele stworzeń gotowych na wykorzystanie okazji życia, jaka oferują zwłoki.

 

Readers’ wildlife photos and stories: the entomology behind Lyle’s Black Treacle

Why Evolution Is True, 22 kwietnia 2022

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

Athayde Tonhasca Júnior jest brytyjskim entomologiem.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1470 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Uprawy GM są dobre dla środowiska     2014-07-08
Bliskie spotkania z baronem MünchausenemPaulina Łopatniuk     2017-07-22
Indyjscy farmerzy wysiali ziarna GMO w proteście obywatelskiego nieposłuszeństwa     2019-06-13
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Maniok o wysokiej zawartości żelaza i cynku może poprawić odżywianie i zdrowie w Afryce Zachodniej     2019-02-05
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy     2014-04-23
Wojna domowa w ludzkim genomie     2014-10-13
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Film dokumentalny “Know GMO”, nakręcany w Afryce, stawia wyzwanie panikarskiej kampanii straszenia ludzi     2015-11-07
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Maleńkim lisom na Wyspach Santa Barbara brakuje różnorodności genetycznej i strachu przed ludźmi     2016-05-15
Ekomodernizm i zrównoważona intensyfikacja     2015-06-17
Chemicznie zakamuflowana żaba     2015-12-12
Nie jesteśmy wszyscy neandertalczykami: tak postępuje nauka     2016-02-02
Strepsiptera – najdziwaczniejsze owady?     2015-12-22
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Ogniska odry w Brooklynie w 2013 r.: Badanie kosztów antyszczepionkowej pseudonauki     2018-08-14
Atak “doktorostwa Wolfson” na rodziców chłopca, który zmarł na koklusz     2018-09-20
Naiwna promocja “integrowania” znachorstwa do medycyny     2018-01-29
Triumf Mao: Światowa Organizacja Zdrowia oficjalnie akceptuje szarlatanerię tradycyjnej chińskiej medycyny     2019-06-04
Rolnictwo biodynamiczne: podobne do antropozoficznej medycyny, ale dla farm     2018-04-06
Fabrizio Benedetti pyta: “Czy badania placebo wzmacniają pseudonaukę?”     2019-11-01
Naturopaci: potrafią uczynić nawet sól z Epsom potencjalnym zabójcą     2017-10-23
Obniżenie poprzeczki dla tradycyjnej medycyny chińskiej dla ideologii i zysku     2017-12-29
Szarlatan handlujący fałszywą nadzieją     2017-05-12
Czego może nas nauczyć była zwolenniczka antyszczepionkowców, Kelley Watson-Snyder     2019-08-30
Nanocząstki: nowy, jedyny, prawdziwy powód wszystkich chorób?     2017-03-24
Finansowanie społecznościowe terapii komórkami macierzystymi o nieudowodnionej skuteczności: wykorzystywanie hojności obcych, by płacić za szarlatanerię     2018-05-18
Antyszczepionkowcy - pielęgniarka lub lekarz nie powinni opiekować się dziećmi     2018-09-10
Wybuchy epidemii odry w Europie: zapowiedź tego, co przyjdzie do USA?     2017-07-24
Szczepionka HPV działa. Koniec kropka     2019-07-13
Akupunktura kontra nauka, wersja lingwistyczna     2017-06-01
Śmiertelność z powodu raka nadal spada wbrew twierdzeniom szarlatanów     2020-02-11
Efekt Krugera-Dunninga, antyszczepionkowcy i arogancja ignorancji     2018-08-09
Dlaczego sądy nie powinny rozstrzygać o nauce     2018-12-13
Tydzień Świadomości Homeopatii. Pomaga przypomnieć ludziom, że jest to szarlataneria!     2018-05-02
Plastry uśmierzające ból z Luminas: gdzie słowa „kwantum” i „energia” w rzeczywistości znaczą „magia”     2018-09-07
Zabobonne pojęcia u sedna przekonań antyszczepionkowych     2017-08-21
Tako rzecze antyszczepionkowa “wojowniczka mama”, Brittney Kara: jeśli szczepionki są tak wspaniałe, to dlaczego nie wspomina ich Biblia?     2018-04-26
Jak to jest, że Stanisław Burzyński nadal żeruje na zrozpaczonych pacjentach z rakiem?     2018-05-12
Helen Lawson i czarna maść: wycinanie, wypalanie i zatruwanie w sposób „naturalny”     2018-06-09
Homeopatia, wibracje i oszustwo     2018-06-12
Kolejne przypomnienie, nie ma epidemii autyzmu     2017-03-13
Akupunktura jadu pszczelego: śmiercionośne znachorstwo, które może zabić     2018-04-23
Naturopatyczna propaganda głosi normalne porady dotyczące stylu życia jako własne i dodaje szamaństwo     2018-02-14
Rzekł antyszczepionkowiec: Szczepionki powodują autyzm u psów!     2017-04-28
Dychotomiczne myślenie, niepewność i zaprzeczanie nauce     2020-01-01
Dlaczego szarlatani nie powinni nadzorować sami siebie     2019-05-08
Zły tydzień dla homeopatii jest dobrym tygodniem dla nauki     2018-03-23
Inicjatywa „Globalna Spójność”: nonsens na globalną skalę     2018-04-11
Dziennik z Mozambiku: Sybilla     2014-03-01
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Musi się potępić akademicki mobbing uczonego     2018-12-14
Przekonania antyoświeceniowe są „zaskakująco trwałe”     2018-05-11
Na zdrowie: izraelscy naukowcy warzą piwo na ”wskrzeszonych” drożdżach sprzed 5000 lat     2019-05-31
Ostateczna klęska teorii ewolucji     2016-02-15
Co mówi nam ruch płaskiej Ziemi     2018-05-17
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności   Cobb   2014-01-28
Uderzające podobieństwo: rewolucyjne wyniki badań nad bliźniętami   Dynesen   2018-08-27
Opera mydlana z życia łysek amerykańskich, część III   Lyon   2017-07-28
Edytowanie genów kluczem do ulepszenia podstawowych upraw w Afryce   Abugu   2021-10-01
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Ugandyjscy studenci nalegają na powszechne stosowanie biotechnologii i uchwalenie prawa o biobezpieczeństwie   Agaba   2021-11-17
Afrykańscy naukowcy wzywają do polityki poparcia biologii syntetycznej i innych innowacji   Agaba   2021-12-02
 Syntetyczna biologia oferuje obietnicę rozwiązania globalnego problemu z plastikiem   Agaba   2021-12-13
Czy wykształceni ludzie są bardziej antysemiccy?   Albert Cheng i Ian Kingsbury   2021-04-05
Fałszywe nadzieje i niewidzialni wrogowie   Anomaly   2018-02-09
Skuteczny kontra patologiczny altruizm   Anomaly   2018-10-10
Dziwaczny rodzaj rasistowskiego patriarchatu   Arora   2020-12-31
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Wszystkie antyizraelskie wiadomości zasługują na publikację   Bard   2021-09-04
Strzelby, zarazki, maszyny to zdecydowanie antyrasistowska książka. Dlaczego lewica jej nie kocha?   Barnett   2021-10-13
Opowieść o dwóch krzywych dzwonowych   Ben Winegard   2017-04-12
Przeddarwinowscy “darwiniści”   Berry   2020-10-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Niebezpieczne życie antropologa   Blackwell   2019-10-12
Nowe zastosowania zużytych filtrów do dializy   Blum   2018-08-07
Odwołajcie antyszczepionkową konferencję w Tel Awiwie   Blum   2019-11-15
Fałszywa pokora nie uratuje planety   Boudry   2020-01-09
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
Ryzyko niewarte podejmowania: list otwarty do moich kolegów w świecie akademickim   Boutwell   2017-06-14
Stagnacja socjologii i jej przyczyny   Boutwell   2017-03-21
Ewolucyjne wyjaśnienie nienaukowych przekonań   Bretl   2020-01-31
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi?   Bruce Lyon   2014-02-02
Zaprzeczanie neuronauce o różnicach płci   Cahill   2019-04-05
Propaganda w wykonaniu nauczycieli akademickich   Chesler   2021-06-02
Nagonka na Izrael grasuje w stowarzyszeniach nauk ścisłych, medycyny i edukacji   Chesler   2021-06-24
Ugandyjski dziennikarz: jak informować o biotechnologii, kiedy jej krytycy rozsiewają dezinformację?   Christopher Bendana   2017-11-03
A polać wielką wodą…   Cipiur   2019-05-18
Zrozumienie nowoczesnych horrorów afrykańskich zakorzenionych w handlu niewolnikami przez Ocean Indyjski   Clarfield   2019-02-28
Ewolucyjne korzyści udawania ofiary   Clark   2021-03-11
Co byłoby, gdyby Wilkins i Franklin umieli ze sobą współpracować?   Cobb   2016-09-03
Ewolucja człowieka: zarośnięty brzeg   Cobb   2016-02-24
Google świętuje Antoniego van Leeuwenhoeka   Cobb   2016-10-31
Ogony CAT osłabiają centralny dogmat – dlaczego ma to znaczenie i dlaczego nie ma   Cobb   2015-01-08
Z okazji urodzin Maxa Delbrücka   Cobb   2016-09-22
Wesołych Świąt od Oswalda Avery’ego – ale co byłoby, gdyby zmarł wcześniej?   Cobb   2016-12-30
Kacze dzioby, Umwelt i a priori Kanta   Cobb   2019-03-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk