Prawda

Sobota, 20 kwietnia 2024 - 04:32

« Poprzedni Następny »


W obronie binarności płci u ludzi


Jerry A. Coyne 2020-02-21

Ta dwójka biegaczek trans w ciągu dwóch lat zdobyła 15 tytułów, podczas gdy dziewczyny walczą dopiero o 3 miejsce.
Ta dwójka biegaczek trans w ciągu dwóch lat zdobyła 15 tytułów, podczas gdy dziewczyny walczą dopiero o 3 miejsce.

Jako biologa szczególnie irytuje mnie powtarzane twierdzenie, że płeć u ludzi jest „spektrum, nie zaś binarna”. W rzeczywistości, co już omawiałem wiele razy wcześniej (np., tutajtutajtutaj i tutaj), płeć, praktycznie rzecz biorąc, jest binarna, ponieważ olbrzymia większość ludzi ma wszystkie typowe cechy zgodnie z definicjami kobiety i mężczyzny, które dotyczą zróżnicowanej produkcji gamet (plemniki versus jajeczka) i tylko nieco mniej zgodnych z binarnością innych, pierwszorzędowych cech płciowych (wygląd genitaliów) lub drugorzędowych cech płciowych, które pojawiają się przy dojrzewaniu (piersi, włosy łonowe itd.).   


Nieco dokładniej: biologiczna płeć u ludzi jest bimodalna: jeśli zrobisz wykres częstotliwości z „płcią” na osi X i „częstością indywidualnej typowości cech dla danej płci” na osi Y, otrzymasz olbrzymi szczyt dla „mężczyźni” i drugi olbrzymi szczyt dla „kobiety”, a następnie maleńkie punkciki pomiędzy, które odpowiadają hermafrodytom lub osobom interpłciowym.


Istnieje powód, dla którego płeć jest binarna: ewolucja tworzy dwie odrębne płci, które kojarzą się ze sobą, by mieć potomstwo. Właściwie dlaczego w ogóle istnieje płeć zamiast tego, byśmy wszyscy pączkowali nasze klony, jest nadal nierozwiązanym problemem, ale kiedy już istnieje rozmnażanie płciowe, można zbudować rozsądną teorię o tym, dlaczego powinny być dwie płci i dlaczego powinny być odmienne. (Kilka gatunków ma ”rodzaje kojarzenia”, gdzie jest więcej płci, ale praktycznie nie ma ich wśród kręgowców.)


Gender, z drugiej strony, jest mniej bimodalny, ponieważ opiera się na twierdzeniach ludzi o tym, czym są, a jest wiele różnych społeczno-płciowych ról, jakie ludzie mogą przyjmować. Niemniej, gender jest nadal bimodalny, bo olbrzymia większość ludzi identyfikuje się jako „mężczyźni” i „kobiety”. Zostawmy to jednak na boku, bo dzisiaj zajmujemy się biologiczną płcią.


I jest specjalnie irytujące, że ze wszystkich ludzi biolodzy – także biolodzy ewolucyjni, którzy powinni wiedzieć lepiej – potrafią twierdzić, że płeć nie jest binarna. Byłem oburzony, na przykład, kiedy Society for the Study of Evolution (SSE), którego kiedyś byłem prezesem, wydało rodzaj „przebudzonego” oświadczenia, że ani płeć, ani gender nie są binarne (patrz link poniżej). To wprowadza w błąd dla obu określeń, ale szczególnie dla płci. Czy nie znają ewolucyjnego powodu na posiadanie odmiennych i odrębnych płci? (Odpowiedź: tak, znają, ale próbują być „przebudzeni”.)


A nie jest to tylko SSE. Jak pisałem wcześniej:

Haniebną częścią tego wszystkiego jest to, że pismo naukowe, „Nature”, jak również trzy towarzystwa ewolucyjnej biologii/ekologii, które powinny wiedzieć lepiej, opublikowały wypowiedzi lub artykuły redakcyjne, że ani płeć, ani gender nie są binarne. To jest całkowite wyrzeczenie się zarówno odpowiedzialności, jak samej nauki. Ewolucja sama tworzy binarność płci! Antropomorfizując: ewolucja chce binarności płci. 

Jeszcze niedawno biolodzy tacy jak ja, byli głosami wołającymi na puszczy, bowiem powiedzenie, że płeć jest binarna, ściągało na ciebie etykietkę transfoba. Teraz jednak odezwali się inni biolodzy. Dwoje z nich, Colin Wright i Emma Hilton, napisali sensowny artykuł we wczorajszym „Wall Street Journal” (oczywiście, konserwatywnym piśmie: nigdy nie zobaczysz twierdzenia, że płeć jest binarna w „Salon” lub „Huffington Post”, a tym bardziej w „New York Times”, który opublikował artykuł Anne Fausto-Sterling zaprzeczający binarności płci).


Colin Wright 
 jest badaczem w Penn State, a Emma Hilton zajmuje się biologią rozwojową  na University of Manchester. Możecie zobaczyć początek ich artykułu w WSJ przez kliknięcie na link poniżej, ale jest za paywall:




https://www.wsj.com/articles/the-dangerous-denial-of-sex-11581638089


Wright i Hilton nie tylko dają przykłady z prasy głównego nurtu zaprzeczające, że płeć jest binarna, ale wyjaśniają, dlaczego te zaprzeczenia są błędne i pokrótce omawiają niebezpieczeństwa tego rodzaju informacji. (Tak, twierdzenie, że płeć u ludzi nie jest binarna, jest w zasadzie kłamstwem i stawia się je z przyczyn ideologicznych, nie zaś naukowych.) Poniżej jest kilka cytatów tego krótkiego, ale wnikliwego artykułu:

Jest jedną sprawą, że mężczyzna może „identyfikować się” jako kobieta i odwrotnie. Niemniej coraz bardziej narasta niebezpieczny i antynaukowy trend ku całkowitemu zaprzeczaniu istnienia biologicznej płci.

„Idea dwóch płci jest nazbyt uproszczona” – oznajmił artykuł w naukowym piśmie „Nature” w 2015 roku. „Biolodzy uważają obecnie, że jest szersze spektrum niż to”. W artykule z 2018 roku w „Scientific American” zapewniano, że „biolodzy uważają teraz, że istniejeszersze spektrum niż tylko binarne męskie i żeńskie”. A nagłówek w ”New York Times” w październiku 2018 roku obiecywał wyjaśnić „Dlaczego płeć nie jest binarna”.

Według tego argumentu, ponieważ niektórzy ludzie są interpłciowi – zakłócenia ich rozwoju spowodowały niejednoznaczne cechy płciowe – kategorie żeńskość i męskość istnieją na „spektrum”, a więc są wyłącznie „społecznymi konstruktami”. Jeśli kobiety i mężczyźni są jedynie arbitralnymi zgrupowaniami, wynika z tego, że każdy, niezależnie od genetyki lub anatomii, powinien mieć pełną swobodę wybierania tożsamości jako mężczyzna lub kobieta, albo całkowitego odrzucenia płci na rzecz nowej tożsamości „gender na zamówienie”.

Powiedzenie, że ta linia rozumowania nie ma żadnej podstawy w rzeczywistości, byłoby poważnym niedopowiedzeniem. Jest to fałszywe na każdej wyobrażalnej skali.

Dlaczego płeć jest silnie bimodalna  i praktycznie jest binarna u ludzi? Tutaj autorzy mówią o rzadkich wyjątkach dla płci, nie zaś o gender:

Istnieje jednak różnica między twierdzeniami, że istnieją tylko dwie płci (prawda), a twierdzeniami, że każdego można schludnie zaklasyfikować jako kobietę lub mężczyznę (fałsz). Istnienie tylko dwóch płci nie znaczy, że płeć nigdy nie jest niejednoznaczna. Międzypłciowe osoby występują jednak niezmiernie rzadko i nie są ani trzecią płcią, ani dowodem, że płeć jest „spektrum” lub „społecznym konstruktem”. Fakt, że nie każdego daje się wyraźnie przypisać jednej lub drugiej płci, nie znaczy, że biologiczna płeć nie jest funkcjonalnie binarna. Zakładanie, że jest inaczej – mylenie drugorzędowych cech z samą biologiczną płcią – jest błędem kategorialnym.  

Na koniec twierdzą, że dla społeczeństwa jest ważne uznanie bimodalności płci (powtarzam, nie mówimy o gender). Jest szereg kwestii, a proszę pamiętać, że to jest ich lista, nie moja, chociaż ja podkreślałem skutki dla sportu raczej niż dla ważnych spraw wspomnianych tutaj:  

Zaprzeczanie rzeczywistości biologicznej płci i zamienianie jej na subiektywną „tożsamość genderową” nie jest jedynie ekscentryczną teorią akademicką. Powoduje poważny niepokój o prawa człowieka narażonych grup, takich jak kobiety, homoseksualiści i dzieci.  

Kobiety ciężko walczyły o opartą na płci ochronę prawną. Przestrzenie wyłącznie dla kobiet są niezbędne z powodu wszechobecnego zagrożenia męską przemocą i napaścią seksualną. Odrębne kategorie sportowe są także konieczne, by zapewnić, że kobiety i dziewczyny nie muszą spotykać współzawodników, którzy nabyli nieodwracalne, (polepszające wyniki) sportowe cechy, nadane im przez męskie dojrzewanie. Różne role reprodukcyjne mężczyzn i kobiet wymagają praw do chronienia kobiet w miejscu pracy i w innych miejscach. Kłamstwo, że płeć jest zakorzeniona w subiektywnej tożsamości powoduje, że tych opartych na płci praw nie daje się egzekwować.     

Piszą także o efektach, jakie to ma na dzieci. Także o tym myślałem, kiedy widziałem rodziców okrzyczanych jako bohaterowie za natychmiastową akceptację, że ich dzieci – nawet dzieci dwu- lub trzyletnie – są transgender. Wright i Hilton uważają, że zamazanie kategorii płci w popularnej literaturze może prowadzić rodziców do przyczyniania się do dezorientacji ich dzieci, co w ekspresowym tempie i nieuniknienie prowadzi do ich identyfikacji jako transgender, a potem do terapii hormonami i operacji. Liczba tych dzieci wzrosła w ostatnich latach wykładniczo; czy może to być skorelowane z wzrostem liczby twierdzeń, że płeć jest jedynie społecznym konstruktem? Wright i Hilton tak sądzą i nie należy lekceważyć ich zdania:

Najbardziej narażone na negowanie płci są dzieci. Kiedy uczy się je, że płeć opiera się na tożsamości zamiast na biologii, kategorie płci można łatwo spleść z regresywnymi stereotypami męskości i kobiecości. Chłopięce dziewczynki i dziewczęcy chłopcy  mogą być zdezorientowani co do własnej płci. Dramatyczny wzrost nastolatków – szczególnie dziewczynek -  z “dysforią płciową”  w klinikach najprawdopodobniej odzwierciedla ten nowy kulturowy mętlik. 

Olbrzymia większość młodzieży z dysforią płciową z czasem wyrasta z uczuć dysforii podczas dojrzewania i wielu w końcu identyfikuje się jako homoseksualni dorośli. „Afirmatywne” terapie, w których twierdzi się, że nigdy nie należy kwestionować identyfikowania się dziecka z przeciwną płcią i że należy podawać blokujące dojrzewanie leki, co jest rekomendowane jako sposób „kupienia czasu” dla dzieci, żeby zorientowały się co do swojej tożsamości, może tylko wzmacniać uczucie dysforii, ustawiając dzieci na drodze do bardziej inwazyjnych medycznych interwencji i trwałej bezpłodności. To patologizowanie nietypowego zachowania płciowego jest skrajnie niepokojące i  wsteczne. Przypomina terapię ”przemiany” gejów, tyle tylko, że obecnie zmieniane są ciała zamiast umysłów, żeby sprowadzić dzieci do „poprawnego” zrównania ich z nimi samymi.

Ani oni (ani ja) oczywiście nie zaprzeczamy, że dzieci z dysforią płciową należy traktować z empatią i, jeśli ich dysforia trwa do okresu młodej dorosłości, zacząć rozmawiać o medycznych interwencjach. (Nadal uważam, że należy z tym poczekać do okresu w połowie nastolatkowatości, kiedy dzieci są na tyle dorosłe, że mogą podejmować takie decyzje.) Niezależnie jednak od tego, co robimy, pora, by biolodzy nie tylko uznali prawdę, ale proklamowali ją głośno wobec tych zamącających sprawy naukowców-ideologów, którzy twierdzą, że płeć nie jest binarna. I w ten sposób Wright i Hilton kończą swój artykuł:

Czas na uprzejmość w tej sprawie już minął. Biolodzy i medycy muszą stanąć po stronie empirycznej rzeczywistości płci. Kiedy autorytatywne instytucje naukowe ignorują lub zaprzeczają empirycznym faktom w imię społecznego dostosowania, jest to jawna zdrada społeczności naukowej, jaką reprezentują i jest niebezpiecznie szkodliwe dla tych, którzy są najbardziej narażeni.

Amen, bracia i siostry – i kilku interpłciowych.

A defense of the binary in human sex

Why Evolution Is True,  14 lutego 2020

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Jerry A. Coyne

Emerytowany profesor na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji.  Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków. Jest również jednym ze znanych "nowych ateistów" i autorem książki "Faith vs Fakt". Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. Kiedyś... Marek Eyal 2020-02-21


Nauka

Znalezionych 1474 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

„Grubogłowi przedsiębiorcy pogrzebowi w noc żywych trupów”   Júnior   2022-05-31
„Gryzoń skunksowy”, który żuje trujące rośliny i wypluwa truciznę na swoje futro   Coyne   2020-12-02
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
„Zapylisz mnie!”: nachalni bohaterowie świata roślin   Júnior   2022-06-11
“Czarne tygrysy” w małym indyjskim rezerwacie sugerują losowy dryf genetyczny   Coyne   2021-10-26
“Daily Beast” wypacza epigenetykę oszukańczymi twierdzeniami, że dzieci mogą “odziedziczyć wspomnienia Holocaustu”   Coyne   2017-10-05
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
“Odwrócenie specjacji” (fuzja gatunków) u kruków   Coyne   2018-03-16
“Partenogenetyczny” rak rozmnaża się bez seksu: czy to jest nowy gatunek?   Coyne   2018-02-17
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
“Współczesny” Homo sapiens mógł być w Eurazji aż 210 tysięcy lat temu   Coyne   2019-07-17
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
 Syntetyczna biologia oferuje obietnicę rozwiązania globalnego problemu z plastikiem   Agaba   2021-12-13
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
100 milionów lat ozdabiania się śmieciami   Yong   2016-07-05
12 podstawowych punktów biologii ewolucyjnej   Cobb   2016-03-02
Pseudonauka Masaru Emoto   Novella   2017-12-18
Czy „toksyczna kobiecość” jest główną przyczyną bojów o społeczną sprawiedliwość?   Coyne   2021-02-08
Paradoksalne cechy genetyki inteligencji   Ridley   2013-12-18
“New Scientist”: Darwin jednak miał rację    Coyne   2020-10-01
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 1. Genetyczna plastyczność    Coyne   2020-10-03
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 2. Rzekome nieistnienie gatunków   Coyne   2020-10-05
Klasyczna historia skorygowana: porosty to grzyby + glony + drożdże (inne grzyby)   Coyne   2016-08-05
Homo floresiensis, hominin “hobbit”, w Internecie   Coyne   2016-11-25
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Strzelby, zarazki, maszyny to zdecydowanie antyrasistowska książka. Dlaczego lewica jej nie kocha?   Barnett   2021-10-13
„ Całujące się” koralowce złapane in flagranti   Yong   2016-07-28
”Sygnalizowanie cnoty” może nas irytować. Cywilizacja byłaby jednak bez niego niemożliwa    Miller   2019-09-13
A jednak chorują na raka    Łopatniuk   2016-02-13
Czyste okrucieństwo cięć w pomocy żywnościowej   Lomborg   2017-08-07
Dalszy spadek zgonów z powodu raka   Novella   2019-02-04
Dlaczego mamy alergie?   Zimmer   2016-01-28
Dlaczego sądy nie powinny rozstrzygać o nauce     2018-12-13
Dlaczego większość zasobównie wyczerpuje się   Ridley   2014-05-04
Dlaczego zwierzęta są urocze?   Coyne   2014-12-30
Dziennik z Mozambiku: Demony w kurzu   Naskręcki   2018-03-30
Dziwaczne, wysysające krew czerwie jurajskie   Cobb   2014-06-28
Ewolucja, ptaki i kwiaty   Coyne   2014-06-02
Gigantyczne “paleonory” wykopane przez wymarłe ssaki   Coyne   2017-06-29
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Jak karakara wygrywa z osami   Cobb   2013-12-29
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
Kilka lekcji z rosyjskiej rewolucji. Jak kuszący radykalny nihilizm prowadzi do ekstremizmu   Geifman   2021-03-22
Komisja Europejska ukrywa naukę o pszczołach   Ridley   2017-05-03
Malaria pachnąca cytryną    Zimmer   2015-04-07
Małpo ty moja   Koraszewski   2015-04-17
Metamorfozy    Júnior   2022-04-09
Minęło 40 lat od wydania „Samolubnego genu” – śmiała książka Richarda Dawkinsa ostała się próbie czasu   Ridley   2016-02-17
Niezwykły pasikonik szklany   Naskręcki   2014-05-27
Nowe badanie wskazuje na jednego oszusta   Coyne   2016-08-18
Nowy i dziwaczny rodzaj mimikry: nasiona rośliny naśladują kształt i zapach odchodów zwierzęcych, by ułatwić roznoszenie ich przez żuki gnojowe   Coyne   2015-10-20
O porażkach wolności i lęku przed nauką   Dennett   2016-05-20
O rzeczywistości rasy i odrazie do rasizmu    i Brian Boutwell   2017-09-04
Obniżenie poprzeczki dla tradycyjnej medycyny chińskiej dla ideologii i zysku     2017-12-29
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Osobisty mikrobiom w cyfrach   Zimmer   2014-08-14
Ostrogony nie są naprawdę “żywymi skamieniałościami”    Coyne   2015-07-29
Palestyńska intersekcjonalność z nazistami   Frantzman   2017-07-08
Pochwała ignorancji, czyli wiem, że nie wiem   Cullen   2017-01-11
Przykre niespodzianki, czyli czerniak i siwizna   Łopatniuk   2015-08-01
Przypuszczalnie złamana kość    Coyne   2015-06-04
Rozum i Wiara IICzyli takie sobie rozmowy o religijnych „prawdach” i problemach z nimi związanych.   Ferus   2015-11-22
Ryba z biodrami   Mayer   2016-03-30
Siedem narzędzi myślenia   Dennett   2014-11-19
Skrzydlaci oszuści i straż obywatelska   Young   2014-01-02
Tako rzecze antyszczepionkowa “wojowniczka mama”, Brittney Kara: jeśli szczepionki są tak wspaniałe, to dlaczego nie wspomina ich Biblia?     2018-04-26
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
Wielkoskrzydłe   Naskręcki   2014-04-02
Wierzący nagradzani za życia   Coyne   2014-12-21
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Świetna ewolucyjna innowacjaktóra okazała się zgubna   Yong   2015-12-10
Dlaczego odmawiamy dostrzegania jaśniejszej strony, choć powinniśmy   Pinker   2018-04-17
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Mądrość w pułapce autorytetu   Witkowski   2020-04-18
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Pochwała jednoznaczności   Witkowski   2019-10-29
Z perspektywy naszego kurnika   Witkowski   2020-01-16
A co to takie włochate?   Łopatniuk   2016-04-02
A genomy ciągle kurczą się…   Zimmer   2016-11-22
A teraz dobre wiadomości: Sprawy naprawdę idą w dobrym kierunku   Pinker   2015-11-24
A polać wielką wodą…   Cipiur   2019-05-18
A.N. Wilson znowu kopie Darwina, tym razem w “Times”   Coyne   2017-09-07
Adam i Ewa: dwoje, czy więcej niż dwoje przodków?   Coyne   2017-01-07
Afrykańscy naukowcy wzywają do polityki poparcia biologii syntetycznej i innych innowacji   Agaba   2021-12-02
Agroekologia zmienia biednych farmerów w biedniejszych   Muhumuza   2022-06-09
AI – asystent lekarza   Novella   2020-12-09
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Akademicki skandal: troje badaczy umyślnie publikowało fałszywe artykuły o „badaniach żałości”, by pokazać fatalne standardy akademickie w naukach społecznych   Coyne   2018-10-12
Akcja afirmatywna w wieloetnicznym narodzie   Hyams   2020-07-17
Aktywacja telomerazy mogłaby prowadzić do leczenia samej starości   Ridley   2015-10-27
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Aktywność umysłowa nie zapobiega osłabieniu umysłowej sprawności   Novella   2018-12-15
Akupunktura jadu pszczelego: śmiercionośne znachorstwo, które może zabić     2018-04-23
Akupunktura kontra nauka, wersja lingwistyczna     2017-06-01
Akupunktura kwantowa   Novella   2019-04-23

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk