Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 11:12

« Poprzedni Następny »


Użycie ognia przez homininy: przykład szybkiej ewolucji kulturowej?


Jerry A Coyne 2021-08-04


Omawialiśmy tu możliwość kulturowej ewolucji (rozprzestrzeniania się zachowania lub nowych umiejętności przez naśladowanie i uczenie się) u papug kakadu, co ściągnęło wiele uwagi, prawdopodobnie ze względu na paralele z ewolucją kulturową u człowieka. (Wydaje się, że kakadu uczyły się otwierania pojemników na śmieci przez obserwowanie innych kakadu.) W naszym gatunku jest niezliczona ilość przykładów tego rodzaju uczenia się, szczególnie od czasu, kiedy transport pozwolił innowacjom na szerzenie się szybko i szeroko. Wiele jest przykładów: dżinsy, potrawy, muzyka, a wcześniej druk, koło (niektóre kultury nigdy go nie dostały) a także religia.

Nowa praca w „Proc. Nat. Acad. Sci.” poniżej sugeruje jednak, co może być pierwszym zachowaniem, jakie szerzyło się wśród Homo (nie tylko H. sapiens, ale może także neandertalczyków, czasami uważanych za odrębny gatunek) dzięki wędrówkom jednostek – użycie ognia. Kliknij na link pod zrzutem ekranu poniżej lub znajdź pdf tutaj.



https://www.pnas.org/content/118/31/e2101108118


Ogień ma wiele zastosowań: poza gotowaniem mięsa i bulw można używać go do utwardzania drewna, by robić dzidy, do zmiany jakości kamienia, by łatwiej było odłupywać łupki i do ogrzewania. Patrz też Wikipedia “Control of fire by early humans.”


W pracy MacDonald i in. zebrali dowody na używanie ognia w gatunku Homo, stwierdzając, że zaczęło się to około 400 do 350 tysięcy lat temu, a potem rozprzestrzeniło się szybko w gatunku. Szybkość rozprzestrzeniania się doprowadziła ich do zaproponowania rodzaju struktury społecznej wśród ludzi w owym czasie. To jest sprzeczne z tezami, że H. erectus w kontrolowany sposób używał ognia około 1,5 miliona lat temu; autorzy uważają dowody na to za nieprzekonujące.


Problemem jest rozróżnienie antropogenicznych (spowodowanych przez człowieka) ognisk od naturalnych pożarów. Są jednak sposoby na zrobienie tego, które podsumowują autorzy artykułu. Jednym ze sposobów są ogniska i nadpalone kości. Tutaj inny dowód: utwardzony przez ogień czubek drewnianej dzidy, liczący około 380-400 tysięcy lat, część grupy artefaktów znalezionych w Niemczech:



Nie potrafię ocenić jakości dowodów, ale autorzy pokazują wiele danych, by podeprzeć wniosek, że regularne użycie ognia rozpoczęło się około 400 tysięcy lat temu i rozeszło szybko po Starym Świecie, z dowodami pochodzącymi z Portugalii, Hiszpanii, Francji, Izraela i Maroka. Dwa cytaty:

. . . przegląd Roebroeksa i Villa zidentyfikował wyraźny wzór dla Europy: dane silnie sugerują antropogeniczne użycie ognia było bardzo rzadkie do nieistniejącego w pierwszej połowie środkowego plejstocenu, co pokazuje nieobecność – poza kilkoma rozrzuconymi cząstkami zwęglonego drewna – śladów ognia w głęboko uwarstwionych archeologicznych sekwencjach krasowych, takich jak kompleks wykopaliskowy Atapuerca w Hiszpanii lub Caune de l’Arago at Tautavel (Francja), jak również takich miejsc odkrywkowych jak Boxgrove w Zjednoczonym Królestwie. W odróżnieniu od tego dane od 400 tysięcy lat temu i później charakteryzują się wzrastającą liczbą miejsc z wieloma śladami ognia (np. zwęglone kawałki drewna, przepalone kamienie, zwęglone kości, zmienione przez żar osady) w głównym kontekście archeologicznym.


. . . Przestrzennoczasowy wzór pojawiania się innowacji w zapisach archeologicznych dostarcza dowodów istotnych dla identyfikacji tego, jak innowacje szeroko rozchodziły się: to jest, przez niezależne innowacje, procesy populacyjne, kulturową dyfuzję lub genetyczne procesy. Fakt, że regularne użycie ognia pojawiło się stosunkowo szybko w całym Starym Świecie i w różnych subpopulacjach homininów mocno sugeruje, że zachowanie szerzyło się z punktu, w którym powstało, nie zaś że było wielokrotnie i niezależnie wynalezione.

Ponieważ ogień pojawił się równocześnie w chłodnych i w ciepłych miejscach, autorzy sugerują, że jego powstanie nie było związane z „środowiskowymi naciskami” (np. zimnem). A ponieważ szerzyło się tak szybko, autorzy twierdzą, poprawnie, że jest nieprawdopodobne, by szerzenie się użycia ognia w Starym Świecie mogło być spowodowane dyfuzją genów dających tendencję do tworzenia ognia, co szerzyłoby się bardzo powoli. Podobnie, niemal równoczesność czyni nieprawdopodobnym, by użycie ognia wynalazło kilka różnych grup niezależnie.


Jeśli użycie ognia szerzyło się przez naśladownictwo i uczenie się, co mówi nam to o społecznej strukturze wczesnych ludzi? Gdybyśmy byli podzieleni na grupy ksenofobicznych zbieraczy-myśliwych, które nie mają ze sobą kontaktu, nie sprzyjałoby to szerzeniu się użycia ognia. Dlaczego grupa miałaby przekazywać tę umiejętność swoim rywalom? Istnieją dwie możliwości.  


Pierwszą jest “dyfuzja demowa” czyli że “dem” (spójna populacja homininów) rozprzestrzeniała się szybko, zabierając ze sobą użycie ognia, jakie wynaleźli. To wydaje się nieprawdopodobne, biorąc pod uwagę fakt, że szerzenie się było szybsze niż mogła migrować jedna populacja.


Drugą możliwością jest, że grupy tolerowały się wzajemnie i były co najmniej okazjonalnie przyjazne wobec siebie. Jak sugerują autorzy, istniała “bardziej płynna struktura społeczna z wieloma poziomami łączenia się w sieci społeczne”. Innymi słowy, być może homininy były bardziej towarzyskie niż myśleliśmy.  


No cóż, nie mamy na to bezpośrednich dowodów i trudno byłoby je zdobyć. Pozostawiam antropologom ocenę hipotezy “równoczesnego szerzenia się”. Chciałem jednak o tym wspomnieć, ponieważ ten scenariusz jest co najmniej prawdopodobny i może być pierwszym dowodem na ewolucję kulturową w naszym rodzaju.


Jest jeszcze jedna cecha, którą dodają do mieszanki jako inne zachowanie, które rozprzestrzeniło się przez ewolucję kulturową: “technologia lewaluaska” łupania kamienia (odbijanie odłupków i wiórów od specjalnie przygotowanych rdzeni do produkowani broni i innych narzędzi). Tego, mówią autorzy, można się nauczyć tylko przez „obserwację z bliska przez dłuższy czas w połączeniu z udzielanymi instrukcjami”. Tutaj jest lewaluaska metoda z utworzeniem rdzenia z krzemienia w taki sposób, by łatwo można było odbijać ostre odłupki, użyteczne jako narzędzia:



Autorzy zakładają, że ta technologia także powstała w jednym miejscu, ale około 100 tysięcy lat później niż ogień, a następnie szybko rozeszła się wśród grup w podobny sposób: przez kontakty grup, które nie były wobec siebie wrogie, w ramach wielopoziomowej sieci społecznej.  


Oto końcowy akapit autorów, w którym podsumowują swoje poglądy:

Naszą hipotezą jest to, że około 400 tysięcy lat temu kulturowe procesy wsparły zmianę technologiczną na wielkich obszarach. Wskazuje to, co najmniej, na pewien stopień społecznej tolerancji osobników z innych grup i sugeruje słabszą, ale nadal możliwą hipotezę, że już istniały bardziej intensywne kontakty i współpraca w większych sieciach społecznych, czasami przekraczając granice między tym, co zwykle uważamy za różne biologiczne populacje w szerszej metapopulacji homininów. [JAC: Sądzę, że chodzi im o kontakty między H. sapiens a neandertalczykami. W końcu, te grupy krzyżowały się ze sobą.] Uważamy, że przestrzenny i czasowy wzór pojawiania się użycia ognia w środkowym plejstocenie, co jest udokumentowane w danych archeologicznych, sygnalizuje coś więcej niż pojawienie się ważnego narzędzia w arsenale homininów: obecność kulturowego zachowania bardziej przypominającego dzisiejszych ludzi niż naszych krewnych, małp człekokształtnych. Stawiamy tezę, że na długo przed kulturowym rozkwitem kojarzonym z późnym środkowym plejstocenem i w większym stopniu z okresem górnego paleolitu homininy zaczęły rozwijać zdolności do złożoności, elastyczności i szerokiej dyfuzji technologii i zachowanie, które zazwyczaj kojarzymy tylko z H. sapiens.

__________________________

MacDonald, K., F. Scherjon, E. van Veen, K. Vaesen, and W. Roebroeks. 2021. Middle Pleistocene fire use: The first signal of widespread cultural diffusion in human evolution. Proceedings of the National Academy of Sciences 118:e2101108118.


Fire use by hominins: an-example of rapid cultural evoltuion
?

Why Evolution Is True, 26 lipca 2021

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Jerry A. Coyne

Emerytowany profesor na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji.  Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków. Jest również jednym ze znanych "nowych ateistów" i autorem książki "Faith vs Fakt". (Jest już polskie wydanie - "Wiara vs Fakty", wydawnictwo "Stapis".) Jerry Coyne jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28
Rzecz o splątaniu nauki i wiary   Koraszewski   2022-12-26
Pradawny ekosystem zrekonstruowany przy użyciu skamieniałego DNA   Coyne   2022-12-19
Rozważania heretyckiego mediewisty o historii, wartościach i zdumiewającej głupocie   Landes   2022-12-16
Ewolucyjne ślepe zaułki i lepkie urządzenia: botanik Darwin   Tonhasca Júnior   2022-12-14
Ewolucja nie idzie prostą drogą   Novella   2022-12-08
Geny i języki   Novella   2022-11-26
Uporczywa obecność religijnego mitu   Winegard   2022-11-24
Znaleziono skrytkę posągów z brązu   Novella   2022-11-23
W oparach zrównoważonej ignorancji   Koraszewski   2022-11-21
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
List otwarty do wszystkich oszołomów   Novella   2022-11-03
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Czy mizoandria może być zakaźna?   Tonhasca Júnior   2022-10-24
Niezwykła fizjologia hibernujących niedźwiedzi   Coyne   2022-10-22
Cuchnąca pułapka i przytulna kryjówka   Tonhasca Júnior   2022-10-21
Obraz Izraela na amerykańskich uniwersytetach   Mansour   2022-10-19
Kenia aprobuje GMO po 10 latach zakazu   Maina   2022-10-18
Pangenom jedwabnika morwowego   Novella   2022-10-14
Czy Samolubny gen zaszkodził publicznemu rozumieniu biologii?   Coyne   2022-10-13
Nieokrzesani goście   Tonhasca Júnior   2022-10-11
Niezrozumienie równości   Winegard   2022-10-07
Zyski klimatyczne to „niewygodna prawda” — nie wszystkie wiadomości o środowisku są złymi wieściami   Lomborg   2022-10-06
Gorzko-słodki, uzależniający lek   Tonhasca Júnior   2022-09-30
Przeciwko autentyczności   Winegard   2022-09-27
Biomedyczne znaczenie płci (i jej binarnej natury)   Coyne   2022-09-22
Mózgi neandertalczyków   Novella   2022-09-20
Oszuści i oszukani w grze w zapylanie   Tonhasca Júnior   2022-09-15
Po raz kolejny “Scientific American” wypacza biologię, a teraz także historię, by podeprzeć swoją ideologię   Coyne   2022-09-14
Upadek czasopisma “Nature”   Winegard   2022-09-08
Instynkt macierzyński i “New York Times”   Coyne   2022-09-07
Ćmy ze złym public relations   Tonhasca Júnior   2022-09-05
Studenci Uniwersytetu Ghany debatują nad wykorzystaniem upraw GMO w ich kraju   Gakpo   2022-09-02
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
Dysonansy poznawcze: czekolada a muszki, wino a osy   Júnior   2022-08-29
Patrick Matthew: prawdziwy autor idei doboru naturalnego?   Coyne   2022-08-26
Odporny na choroby, genetycznie modyfikowany maniok zapowiada przełom w Kenii   Maina   2022-08-25
Niekochane, ale czasem pożyteczne   Tonhasca Júnior   2022-08-23
Trwałość laktazy w populacjach pijących mleko: ponowna ocena klasycznej historii z ewolucji człowieka   Coyne   2022-08-19
Pierwszy znany drapieżnik: nowo opisana skamieniałość   Coyne   2022-08-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Kot Mehitabel pisze w “Science”   Coyne   2022-08-09
Nauka o wolności: rozmowa z Anną Kryłow   i Anna Kryłow   2022-08-06
Pierwsze dowody kopalne na opiekę nad lęgiem i niezwykły przypadek asymetrii kierunkowej   Coyne   2022-08-05
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Horyzontalny transfer genów u owadów: jest rozpowszechniony, ale co to znaczy?   Coyne   2022-08-02
Dokonane w Afryce badanie genomu fasolnika egipskiego oznacza krok naprzód w dywersyfikacji światowego zaopatrzenia w żywność   Karavolias   2022-08-01
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Raz jeszcze: czy rasy są tylko społecznym konstruktem bez naukowego lub biologicznego znaczenia?   Coyne   2022-07-28
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Carl Sagan i wolność wątpienia   Jacoby   2022-07-18
Jak Darwin spowodował globalne ocieplenie swoją teorią doboru płciowego   Coyne   2022-07-16
Dieta mieszana misiów i innych   Júnior   2022-07-14
Londyńskie Natural History Museum popełnia błąd naturalistyczny - wielokrotnie   Coyne   2022-07-11
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Szczepionki przeciwko grypie związane ze zmniejszonym ryzykiem choroby Alzheimera   Novella   2022-07-07
Nowoczesność Darwina: w O powstawaniu jest antycypacja neutralnej teorii i przerywanej równowagi   Coyne   2022-07-06
Pinker: “Wojna o ewolucję jest także wojną kulturową”   Coyne   2022-07-05
Raz jeszcze: błędny artykuł o tym, dlaczego teoria ewolucji jest przestarzała   Coyne   2022-07-04
Niech Moc będzie z pszczołą   Júnior   2022-06-28
Dramatyczny wzrost cen paliw kopalnych jest bolesny, ale daje niewielkie korzyści w walce z globalnym ociepleniem   Lomborg   2022-06-25
Efekt grupy – paskudny błąd poznawczy   Novella   2022-06-22
Nasiona z edytowanymi genomami będą miały przystępną cenę   Maina   2022-06-15
„Zapylisz mnie!”: nachalni bohaterowie świata roślin   Júnior   2022-06-11
Agroekologia zmienia biednych farmerów w biedniejszych   Muhumuza   2022-06-09
Kartofel z Matką Boską w jednej klapie i Karolem Marksem w drugiej   Koraszewski   2022-06-06
Jak nasze wspomnienia są powiązane   Novella   2022-06-04
Wielka Brytania dąży do zezwolenia na edytowanie genów   Novella   2022-06-02
„Grubogłowi przedsiębiorcy pogrzebowi w noc żywych trupów”   Júnior   2022-05-31
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Naukowiec z Ghany: “Afryka potrzebuje GMO bardziej niż reszta świata”   Gakpo   2022-05-26
GMO i edytowanie genów: jaka jest różnica?   Karavolias   2022-05-23
Toksyczny nektar, czyli ostrożnie z tureckim miodem   Júnior   2022-05-20
Kolejna nieudana i podyktowana ideologią próba wykazania, że płeć u ludzi nie jest binarna   Coyne   2022-05-18
Brian Charlesworth o błędach nowego artykułu rzekomo pokazującego, że fundamentalne założenie ewolucji neodarwinowskiej jest błędne   Coyne   2022-05-16
Trutnie i inni fruwający panowie   Junior   2022-05-13
Wygnanie z uniwersyteckiego świata – dwa lata później   Winegard   2022-05-10
Życie kwitnące po śmierci   Junior   2022-05-05
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Oxitec rozszerza próby z komarami GMO, by zredukować szerzenie się malarii   Conrow   2022-04-28
Słowa w wosku zapisane   Tonhasca Junior   2022-04-26
Rodzice, szkoła, państwo: kultura niskich oczekiwań   Koraszewski   2022-04-25
Nowoczesne ulepszanie roślin uprawnych przyjmuje historyczne podejście   Karavolias   2022-04-20
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Indie zwalniają edytowanie genów z wymaganej dla GMO oceny bezpieczeństwa   Paranjape   2022-04-11
Metamorfozy    Júnior   2022-04-09
Rolnicy nie mogą uprawiać tego, na co ich nie stać   Ongu   2022-04-07
Rośliny zmodyfikowane: odkłamać opinię o GMO   Conrow   2022-04-07
Odmowa szczelinowania jest szaleństwem   Ridley   2022-04-02
Jak wirusy chorób układu oddechowego ewoluują, by stać się łagodniejsze   Ridley   2022-03-22
Czy globalne ocieplenie może być dla nas dobre?   Ridley   2022-03-03
Południowa Afryka powinna przemyśleć regulacje dotyczące genetycznie modyfikowanych roślin   i Priyen Pillay   2022-03-01
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
O figach i osach   Júnior   2022-02-18
Pień liczący 40 tysięcy lat przekazany Maorysom zamiast nauce   Coyne   2022-02-14
Propaganda anty-GMO obraża drobnych farmerów w Afryce i w Azji   Gakpo   2022-02-08
Jak “tubylcza medycyna” różni się od medycyny   Coyne   2022-02-07

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk