Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 04:21

« Poprzedni Następny »


Psychologia ewolucyjna dla początkujących


Jerry A. Coyne 2023-03-27

Początki – laureaci nagrody Nobla Nikolaas Tinbergen (po lewej) oraz Konrad Lorenz (po prawej), który otrzymał nagrodę Nobla wspólnie z Karlem von Frischerem, za badania nad zachowaniami zwierząt. (Źródło zdjęcia: Wikipedia.)
Początki – laureaci nagrody Nobla Nikolaas Tinbergen (po lewej) oraz Konrad Lorenz (po prawej), który otrzymał nagrodę Nobla wspólnie z Karlem von Frischerem, za badania nad zachowaniami zwierząt. (Źródło zdjęcia: Wikipedia.)

Piszę ten artykuł dla tych, którzy myszkując po mrocznych zakamarkach Internetu, słyszeli wiele razy dyskredytowanie psychologii ewolucyjnej. To są różne toksyczne miejsca, w których słyszy się takie rzeczy: „Podstawowe przesłanki psychologii ewolucyjnej są fałszywe”. Wraz z tym idzie mantra zrodzona z ignorancji: „Psychologia ewolucyjna po prostu wymyśla post factum adaptacyjne wyjaśnienia wszystkich ludzkich zachowań. To tylko gra". Potem wspomną coś w rodzaju ubierania dziewczynek na różowo, bo u naszych przodków kobiety zbierały czerwone jagody.


Tacy ludzie nie nadążają za psychologią ewolucyjną, która jako dyscyplina osiąga dojrzałość. Jasne, była zła psychologia ewolucyjna i zbyt łatwe poleganie na naciąganych wyjaśnieniach. A przecież każdy aspekt ewolucji był nękany przez adaptacjonizm.


Teraz jednak Laith Al-Shawaf, profesor psychologii na University of Colorado w Colorado Springs, napisał cztery odrębne, ale powiązane ze sobą eseje na temat tego, dlaczego musimy poważnie traktować psychologię ewolucyjną. Jednym z głównych punktów tych artykułów jest pokazanie, że psychologia ewolucyjna nie zajmuje się już głównie wymyślaniem wyjaśnień ludzkiego zachowania, ale jest teraz zaangażowana w przewidywanie tego, czego spodziewamy się dowiedzieć o ludzkim zachowaniu przed dokonaniem tych obserwacji. I rzeczywiście, przytacza wiele przypadków, w których psychologia ewolucyjna oświeciła nas w kwestii źródła naszych zachowań. Co więcej, postawił nowe pytania, które same w sobie można przetestować – co jest znakiem postępu nauki.


To jest bogate źródło, więc nie będę podsumowywać tego, co mówią poszczególne eseje, podam tylko link i kilka fragmentów. Chodzi o to, aby dać wam wystarczającą ilość amunicji do przeciwstawienia się tym, którzy zakwalifikowali cały obszar jako bezużyteczny – jako huśtawkę dla figlarnych umysłów.


Pierwszy esej rozwiewa błędne przekonania na temat tej dziedziny; krótki drugi esej powtarza rozróżnienie Mayra między bezpośrednimi wyjaśnieniami zachowań (tj. mechanizmem, który je wytwarza, jak przypływ hormonów) a wyjaśnieniami ostatecznymi (wyjaśnienie ewolucyjne; dlaczego te zachowania się pojawiły); trzeci (i najbardziej treściwy) zawiera mnóstwo przykładów, w których psychologia ewolucyjna dokonała przewidywań a priori, które zostały zweryfikowane, a tym samym dały nowe spostrzeżenia; a ostatni esej, w „Psychology Today”, podsumowuje kilka przykładów zachowań, które nie mają sensu, chyba że (jak powiedział Dobzhansky) „w świetle ewolucji”.


Jak mówi Al-Shawaf, esejów nie musi się czytać w kolejności. Gdybym miał wybrać dwa najważniejsze, to byłby to nr 1 i nr 3, zwłaszcza nr 3, który jest pełen odniesień do opracowań.


Esej 1: Błędne przekonania na temat psychologii ewolucyjnej
: (wszystkie oprócz ostatniego są w „Areo”)

Celem tego eseju nie jest sugerowanie, że ewolucyjne podejścia do psychologii są doskonałe. Nie są i z pewnością jest miejsce na poprawę. Jednak powszechne nieporozumienia omówione w tym eseju utrudniają akceptację tej dziedziny zarówno wśród naukowców, jak i ogółu społeczeństwa. A biorąc pod uwagę, że obawy te są w dużej mierze bezpodstawne, odrzucenie przez wielu ludzi psychologii ewolucyjnej ma niewiele wspólnego z jej faktycznymi zaletami i ograniczeniami, a zamiast tego opiera się na błędnych przekonaniach.


Co być może ważniejsze, te błędne koncepcje hamują postęp psychologii jako całości, ponieważ nauka o umyśle i zachowaniu nie może osiągnąć pełnego potencjału, jeśli ignoruje ewolucję. Po prostu nie da się uciec przed faktem, że nasze mózgi są wytworem ewolucji i że ma to istotne konsekwencje dla tego, jak działają nasze umysły.

Esej 2: Bliższy i ostateczny poziom analizy


Ten punkt obala cytat z pierwszego akapitu:

Dlaczego wyjaśniający podział zjawisk na różne poziomy analizy miałby dotyczyć tylko biologii, a nie psychologii? Podobnie jak serce i wątroba, aspekty umysłu podlegają tym samym czterem pytaniom: jak rozwijają się podczas życia organizmu (ontogeneza  lub  rozwój); jak działają w chwili obecnej (mechanizm); jak ewoluowały w czasie (filogeneza); i dlaczego ewoluowały (funkcja).


Naukowcy od dawna wiedzą, że nie mogą pominąć ani bliższego, ani ostatecznego poziomu analizy, jeśli chcą w pełni zrozumieć narządy naszego ciała. To samo dotyczy naszych  organów umysłowych — jeśli chcemy w pełni zrozumieć, powiedzmy, uwagę, pamięć i emocje — będziemy musieli zająć się tymi aspektami umysłu zarówno na bliższym, jak i ostatecznym poziomie analizy.


Nie oznacza to, że każdy aspekt naszego umysłu ma wyewoluowaną funkcję. Jak powiedzą ci psychologowie ewolucyjni, nasze umysły zawierają mnóstwo  produktów ubocznych (skutków ubocznych), które nie mają funkcji wyewoluowanych. Ale nawet te bezfunkcjonalne produkty uboczne wymagają ostatecznego poziomu analizy: ewoluowały w czasie (więc wymagają analizy filogenetycznej) i są produktami ubocznymi adaptacji, które mają funkcję biologiczną (więc wymagają funkcjonalnego poziomu analizy). Po prostu nie da się obejść wniosku, że ostateczny poziom analizy dotyczy umysłu i jego działania.

Proszę zauważyć, że Al-Shawaf swobodnie przyznaje, że w umyśle i zachowaniu istnieją produkty uboczne: skutki uboczne wyewoluowanych cech, które nie były bezpośrednio faworyzowane przez dobór naturalny. Psychologowie ewolucyjni nie spędzają już czasu na wyszukiwaniu przypadkowych ludzkich zachowań i wymyślaniu powodów, dla których dobór mógł je faworyzować, a następnie poklepywaniu się i mówieniu „dobra robota!”


Esej 3: Przewidywanie nowych odkryć

Częstym refrenem w naukach społecznych jest to, że ewolucyjne hipotezy psychologiczne to „takie sobie historyjki”. Co zdumiewające, zwykle nie przedstawia się żadnych dowodów na poparcie tego twierdzenia - zwykle jest to po prostu oznajmienie. Sedno takiego zarzutu polega na tym, że hipotezy ewolucyjne są wygodnymi narracjami, które badacze snują po fakcie, aby zgadzały się z istniejącymi obserwacjami. Czy to prawda?

Czy podejścia ewolucyjne prowadzą do nowych prognoz? A co z nowymi odkryciami?

W rzeczywistości dowody sugerują, że podejście ewolucyjne generuje dużą liczbę  nowych przewidywań i nowych odkryć dotyczących ludzkiego umysłu. Aby uzasadnić to twierdzenie, odkrycia w tym eseju zostały przewidziane a priori przez rozumowanie ewolucyjne — innymi słowy, przewidywania zostały dokonane przed rozpoczęciem badań. Dlatego nie mogą to być historie post-hoc wymyślone w celu dopasowania do już istniejących danych.

 

Są ich całe tony. Oto przykład jednego z kilku zachowań lub emocji:

Obrzydzenie

Oczywiście nie chodzi tylko o gniew — teorie ewolucji oferują podobną moc predykcyjną w innych obszarach psychologii.


Rozważmy następujące ewolucyjne przewidywania dotyczące obrzydzenia, które wszystkie zostały dokonane a priori: 1) przedmioty stwarzające większe ryzyko infekcji będą silniej wywoływały uczucie obrzydzenia, 2) kobiety będą bardziej odczuwały obrzydzenie w pierwszym trymestrze ciąży w porównaniu do drugiego i trzeciego trymestru, 3) ludzie, którzy dorastają w regionach świata o wyższym poziomie chorób zakaźnych, będą mniej ekstrawertyczni, mniej otwarci na nowe doświadczenia i mniej zainteresowani krótkotrwałym kojarzeniem niż ich rówieśnicy, którzy dorastają w środowisku stosunkowo wolnym od patogenów, 4) międzykulturowe różnice w rozpowszechnieniu patogenu będą przepowiadać międzykulturowe różnice w indywidualizmie-kolektywizmie, 5) osoby z silniejszą skłonnością do krótkotrwałego kojarzenia będą mniej podatne na obrzydzenie, 6) eksperymentalnie wywołane obrzydzenie zmniejszy zainteresowanie krótkotrwałym kojarzeniem, 7) ludzie będą odczuwać mniejsze obrzydzenie do własnego potomstwa i jego odchodów w porównaniu z potomstwem innych, oraz 8) narażenie ludzi na zagrożenie chorobą spowoduje szereg zmian psychologicznych i fizjologicznych, które zmniejszają prawdopodobieństwo infekcji, w tym a) uwolnienie cytokin prozapalnych, b) wycofanie behawioralne, c) czasowe zmniejszenie otwartości na nowe doświadczenia oraz d) zmniejszenie chęci obcowania z ludźmi. Wszystkie te prognozy zostały wygenerowane przed faktem na podstawie rozumowania ewolucyjnego, a następnie wszystkie zostały poparte danymi.


Należy zauważyć, że niektóre z tych odkryć można było prawdopodobnie przewidzieć bez rozumowania ewolucyjnego. Dla innych byłoby to trudniejsze. A dla jeszcze innych byłoby to prawie niemożliwe.


Kluczowe jest jednak to, że w żadnym z tych przykładów wyjaśnienie ewolucyjne nie jest wymyślane post hoc, by zgadzało się z istniejącymi danymi. W każdym przypadku rozumowanie ewolucyjne jest wykorzystywane do generowania nowej hipotezy – a następnie ta hipoteza jest testowana, co prowadzi do nowych odkryć. Innymi słowy, nie idziemy od znanych obserwacji  →  wygodnych wyjaśnień post-hoc — idziemy od rozumowania ewolucyjnego  →  nowych przewidywań a priori, które są testowane, co prowadzi do →  nowych odkryć dotyczących wcześniej nieznanych zjawisk.


Zauważ, jak wyraźnie powyższe dowody stoją w sprzeczności z „tylko historyjkami”. Istotą zarzutu „tylko historyjki” jest idea, że hipotezy ewolucyjne to wiarygodnie brzmiące historie, które badacze wymyślają po fakcie, aby zgadzały się ze znanymi obserwacjami. Ale przykłady w tym eseju – które są dość standardowe – pokazują, że oskarżyciele są żałośnie źle poinformowani. Hipotezy ewolucyjne w psychologii nadstawiają karku, formułując jasne przewidywania a priori, które są następnie testowane i albo odrzucane, albo poparte dowodami.

Esej 4: Wyjaśnienie znanych, ale zagadkowych wyników:

Jak się okazuje, wiele odkryć nauk społecznych i kognitywnych nie ma sensu, chyba że w świetle ewolucji. Na przykład myślenie ewolucyjne pomaga wyjaśnić, dlaczego nasze sny zawierają określone modalności sensoryczne  i dlaczego nasze ciała są podatne na choroby. Bez teorii ewolucji trudno byłoby zrozumieć efekt Coolidge'a u samców. Konkretne preferencje partnera, takie jak  symetria twarzy lub niski głos, wydają się arbitralne i niewytłumaczalne. Ewolucja dostarcza wglądu w tematy z zakresu psychologii i zachowania tak szeroko zakrojone, jak konflikt matczyno-płodowy w łonie matki, konflikt między dziećmi a rodzicami o decyzje małżeńskie dzieci, dlaczego różnice osobowości są dziedziczne, dlaczego psychopatia nie została odfiltrowana z ludzkich populacji, dlaczego pragniemy żywności, która jest dla nas zła, dlaczego zbijanie gorączki może być szkodliwe, dlaczego ostracyzm jest jedną z najbardziej bolesnych rzeczy, jaką można komuś zrobić, dlaczego tajwańskie „małżeństwa niepełnoletnich” są nękane problemami seksualnymi, dlaczego męska agresja osiąga szczyt w wieku nastoletnim i młodym dorosłym, dlaczego ludzie mają „iluzje słuchowe” wobec tonów harmonicznych, ale nie szumu szerokopasmowego, dlaczego mowa pośrednia ma takie a nie inne cechy, dlaczego zaburzenia psychiczne mają te cechy, jakie mają, dlaczego  psychologia koalicji działa tak, jak działa i dlaczego przedmioty niezakaźne czasami wywołują obrzydzenie.


Co najważniejsze, twierdzenie, że ewolucja pomaga wyjaśnić te zjawiska, nie oznacza, że wszystkie one są adaptacjami. Wiele wyjaśnień podanych powyżej ma wyraźnie nieadaptacyjny charakter.


Co równie ważne, proszę nie wpadać w powszechną pułapkę myślenia, że rozumowanie ewolucyjne może służyć jedynie do wyjaśniania znanych faktów, ale nie do przewidywania nowych. Istnieją setki przykładów nowych przewidywań (i odkryć) generowanych przez ewolucyjne podejście do umysłu. Tu opisano kilkadziesiąt.

Jest to więc elementarz psychologii ewolucyjnej. Artykuły są krótkie; Polecam czytać jedną przed snem każdego wieczoru. Posłużą jako pasteurowska szczepionka przeciwko kąsaniu wściekłych psów, które nie mają pojęcia o współczesnej psychologii ewolucyjnej, ale sprzeciwiają się jej z powodów ideologicznych. A podstawy te z pewnością muszą obejmować „postępową” ideę, że zachowanie ludzi jest nieskończenie plastyczne. Niestety, jak pokazał komunistyczny eksperyment, nie jest to prawdą.


Evolutionary psychology for the tyro

Why Evolution Is True, 21 marca 2023

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Jerry A. Coyne

Emerytowany profesor na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji.  Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków. Jest również jednym ze znanych "nowych ateistów" i autorem (wydanej również po polsku przez wydawnictwo "Stapis") książki "Faith vs Fakt". Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1466 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Uprawy GM są dobre dla środowiska     2014-07-08
Bliskie spotkania z baronem MünchausenemPaulina Łopatniuk     2017-07-22
Indyjscy farmerzy wysiali ziarna GMO w proteście obywatelskiego nieposłuszeństwa     2019-06-13
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Maniok o wysokiej zawartości żelaza i cynku może poprawić odżywianie i zdrowie w Afryce Zachodniej     2019-02-05
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy     2014-04-23
Wojna domowa w ludzkim genomie     2014-10-13
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Film dokumentalny “Know GMO”, nakręcany w Afryce, stawia wyzwanie panikarskiej kampanii straszenia ludzi     2015-11-07
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Maleńkim lisom na Wyspach Santa Barbara brakuje różnorodności genetycznej i strachu przed ludźmi     2016-05-15
Ekomodernizm i zrównoważona intensyfikacja     2015-06-17
Chemicznie zakamuflowana żaba     2015-12-12
Nie jesteśmy wszyscy neandertalczykami: tak postępuje nauka     2016-02-02
Strepsiptera – najdziwaczniejsze owady?     2015-12-22
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Ogniska odry w Brooklynie w 2013 r.: Badanie kosztów antyszczepionkowej pseudonauki     2018-08-14
Atak “doktorostwa Wolfson” na rodziców chłopca, który zmarł na koklusz     2018-09-20
Naiwna promocja “integrowania” znachorstwa do medycyny     2018-01-29
Triumf Mao: Światowa Organizacja Zdrowia oficjalnie akceptuje szarlatanerię tradycyjnej chińskiej medycyny     2019-06-04
Rolnictwo biodynamiczne: podobne do antropozoficznej medycyny, ale dla farm     2018-04-06
Fabrizio Benedetti pyta: “Czy badania placebo wzmacniają pseudonaukę?”     2019-11-01
Naturopaci: potrafią uczynić nawet sól z Epsom potencjalnym zabójcą     2017-10-23
Obniżenie poprzeczki dla tradycyjnej medycyny chińskiej dla ideologii i zysku     2017-12-29
Szarlatan handlujący fałszywą nadzieją     2017-05-12
Czego może nas nauczyć była zwolenniczka antyszczepionkowców, Kelley Watson-Snyder     2019-08-30
Nanocząstki: nowy, jedyny, prawdziwy powód wszystkich chorób?     2017-03-24
Finansowanie społecznościowe terapii komórkami macierzystymi o nieudowodnionej skuteczności: wykorzystywanie hojności obcych, by płacić za szarlatanerię     2018-05-18
Antyszczepionkowcy - pielęgniarka lub lekarz nie powinni opiekować się dziećmi     2018-09-10
Wybuchy epidemii odry w Europie: zapowiedź tego, co przyjdzie do USA?     2017-07-24
Szczepionka HPV działa. Koniec kropka     2019-07-13
Akupunktura kontra nauka, wersja lingwistyczna     2017-06-01
Śmiertelność z powodu raka nadal spada wbrew twierdzeniom szarlatanów     2020-02-11
Efekt Krugera-Dunninga, antyszczepionkowcy i arogancja ignorancji     2018-08-09
Dlaczego sądy nie powinny rozstrzygać o nauce     2018-12-13
Tydzień Świadomości Homeopatii. Pomaga przypomnieć ludziom, że jest to szarlataneria!     2018-05-02
Plastry uśmierzające ból z Luminas: gdzie słowa „kwantum” i „energia” w rzeczywistości znaczą „magia”     2018-09-07
Zabobonne pojęcia u sedna przekonań antyszczepionkowych     2017-08-21
Tako rzecze antyszczepionkowa “wojowniczka mama”, Brittney Kara: jeśli szczepionki są tak wspaniałe, to dlaczego nie wspomina ich Biblia?     2018-04-26
Jak to jest, że Stanisław Burzyński nadal żeruje na zrozpaczonych pacjentach z rakiem?     2018-05-12
Helen Lawson i czarna maść: wycinanie, wypalanie i zatruwanie w sposób „naturalny”     2018-06-09
Homeopatia, wibracje i oszustwo     2018-06-12
Kolejne przypomnienie, nie ma epidemii autyzmu     2017-03-13
Akupunktura jadu pszczelego: śmiercionośne znachorstwo, które może zabić     2018-04-23
Naturopatyczna propaganda głosi normalne porady dotyczące stylu życia jako własne i dodaje szamaństwo     2018-02-14
Rzekł antyszczepionkowiec: Szczepionki powodują autyzm u psów!     2017-04-28
Dychotomiczne myślenie, niepewność i zaprzeczanie nauce     2020-01-01
Dlaczego szarlatani nie powinni nadzorować sami siebie     2019-05-08
Zły tydzień dla homeopatii jest dobrym tygodniem dla nauki     2018-03-23
Inicjatywa „Globalna Spójność”: nonsens na globalną skalę     2018-04-11
Dziennik z Mozambiku: Sybilla     2014-03-01
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Musi się potępić akademicki mobbing uczonego     2018-12-14
Przekonania antyoświeceniowe są „zaskakująco trwałe”     2018-05-11
Na zdrowie: izraelscy naukowcy warzą piwo na ”wskrzeszonych” drożdżach sprzed 5000 lat     2019-05-31
Ostateczna klęska teorii ewolucji     2016-02-15
Co mówi nam ruch płaskiej Ziemi     2018-05-17
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności   Cobb   2014-01-28
Uderzające podobieństwo: rewolucyjne wyniki badań nad bliźniętami   Dynesen   2018-08-27
Opera mydlana z życia łysek amerykańskich, część III   Lyon   2017-07-28
Edytowanie genów kluczem do ulepszenia podstawowych upraw w Afryce   Abugu   2021-10-01
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Ugandyjscy studenci nalegają na powszechne stosowanie biotechnologii i uchwalenie prawa o biobezpieczeństwie   Agaba   2021-11-17
Afrykańscy naukowcy wzywają do polityki poparcia biologii syntetycznej i innych innowacji   Agaba   2021-12-02
 Syntetyczna biologia oferuje obietnicę rozwiązania globalnego problemu z plastikiem   Agaba   2021-12-13
Czy wykształceni ludzie są bardziej antysemiccy?   Albert Cheng i Ian Kingsbury   2021-04-05
Fałszywe nadzieje i niewidzialni wrogowie   Anomaly   2018-02-09
Skuteczny kontra patologiczny altruizm   Anomaly   2018-10-10
Dziwaczny rodzaj rasistowskiego patriarchatu   Arora   2020-12-31
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Wszystkie antyizraelskie wiadomości zasługują na publikację   Bard   2021-09-04
Strzelby, zarazki, maszyny to zdecydowanie antyrasistowska książka. Dlaczego lewica jej nie kocha?   Barnett   2021-10-13
Opowieść o dwóch krzywych dzwonowych   Ben Winegard   2017-04-12
Przeddarwinowscy “darwiniści”   Berry   2020-10-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Niebezpieczne życie antropologa   Blackwell   2019-10-12
Nowe zastosowania zużytych filtrów do dializy   Blum   2018-08-07
Odwołajcie antyszczepionkową konferencję w Tel Awiwie   Blum   2019-11-15
Fałszywa pokora nie uratuje planety   Boudry   2020-01-09
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
Ryzyko niewarte podejmowania: list otwarty do moich kolegów w świecie akademickim   Boutwell   2017-06-14
Stagnacja socjologii i jej przyczyny   Boutwell   2017-03-21
Ewolucyjne wyjaśnienie nienaukowych przekonań   Bretl   2020-01-31
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi?   Bruce Lyon   2014-02-02
Zaprzeczanie neuronauce o różnicach płci   Cahill   2019-04-05
Propaganda w wykonaniu nauczycieli akademickich   Chesler   2021-06-02
Nagonka na Izrael grasuje w stowarzyszeniach nauk ścisłych, medycyny i edukacji   Chesler   2021-06-24
Ugandyjski dziennikarz: jak informować o biotechnologii, kiedy jej krytycy rozsiewają dezinformację?   Christopher Bendana   2017-11-03
A polać wielką wodą…   Cipiur   2019-05-18
Zrozumienie nowoczesnych horrorów afrykańskich zakorzenionych w handlu niewolnikami przez Ocean Indyjski   Clarfield   2019-02-28
Ewolucyjne korzyści udawania ofiary   Clark   2021-03-11
Co byłoby, gdyby Wilkins i Franklin umieli ze sobą współpracować?   Cobb   2016-09-03
Ewolucja człowieka: zarośnięty brzeg   Cobb   2016-02-24
Google świętuje Antoniego van Leeuwenhoeka   Cobb   2016-10-31
Ogony CAT osłabiają centralny dogmat – dlaczego ma to znaczenie i dlaczego nie ma   Cobb   2015-01-08
Z okazji urodzin Maxa Delbrücka   Cobb   2016-09-22
Wesołych Świąt od Oswalda Avery’ego – ale co byłoby, gdyby zmarł wcześniej?   Cobb   2016-12-30
Kacze dzioby, Umwelt i a priori Kanta   Cobb   2019-03-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk