Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 23:34

« Poprzedni Następny »


Przyjemności seksu i jagód


Matt Ridley 2020-09-18


Recenzja książki Adama Harta Unfit for Purpose: When human evolution collides with the modern world dla “The Critic”:


Nasi przodkowie spędzili co najwyżej kilkaset lat w miastach. Przedtem, spędzili miliony lat na wiecznej wycieczce kempingowej, większość z tego w Afryce. Nic dziwnego, że ludzi łatwiej przestraszyć wężem niż samochodem, głęboką wodą niż prędkością, pająkami niż pistoletami. Jesteśmy w większym stopniu przystosowani do środowiska, w którym wyewoluowaliśmy, niż do tego, które obecnie zamieszkujemy.  


To niedopasowanie wyjaśnia całkiem dużo naszych obecnych problemów i Adam Hart, entomolog i prezenter, postanowił zobaczyć, jak dalece i jak przekonująco to niedopasowanie może wyjaśnić rzeczy takie jak alergie, otyłość i naszą zależność od substancji stymulujących, mediów społecznościowych, a nawet od fake news. Jego książka jest szczególnie wartościowa, ponieważ nie opowiada uproszczonych bajeczek bez sprawdzenia najpierw rzeczywistych dowodów.  


W wypadku otyłości teoria niedopasowania mówi, że nasi przodkowie objadali się pełnymi cukru owocami i tłustym żarciem, kiedy tylko mieli na to szansę, bo głód był tuż za rogiem. Teraz zamiast głodu jest wieczna obfitość, więc ta tendencja prowadzi nas do otyłości z cukrzycą. To jest znane jako hipoteza gospodarnego genu i powierzchownie rzecz biorąc, ma sens.


Hart uznał jednak, że szwankuje. Z wyjątkiem mieszkańców Samoa, którzy z łatwością przybierają na wadze, ale niełatwo dostają cukrzycy (prawdopodobnie z powodu bardzo długich, bardzo głodnych podróży kajakami, podczas których grubi przeżywali, a chudzi nie), większość dowodów pokazuje na coś innego niż gospodarne geny, kiedy zaczyna się badać szczegóły. Na przykład, tylko dziewięć ze 115 genów związanych z otyłością, pokazuje ślady doboru, a pięć z nich zostały dobrane, by promować szczupłe ciała.   


Zamiast tego, mówi Hart. tym, co powoduje, że gromadzimy tłuszcz, jest to, że nie gonią nas już tygrysy szablozębne i inni drapieżnicy. Kiedy przestaliśmy być regularną zwierzyną łowną,  a stało się to całkiem dawno temu, niekorzyść bycia grubasem zniknęła. Nasze geny „dryfowały” więc do pozwolenia nam na zyskanie zbyt wielkiej wagi, kiedy mamy łatwy dostęp do bogatej w węglowodany diety.


Stały wzrost chorób autoimmunologicznych, alergii i nietolerancji żywnościowych można najlepiej wyjaśnić zubożeniem różnorodności i obfitości bakterii, które zamieszkują nasz przewód pokarmowy. Staliśmy się tak bezwzględnie higieniczni, że nasz system nie otrzymuje dłużej bakterii, których oczekuje ciało, a to powoduje zbyt silną reakcję immunologiczną.


Tutaj sądzę że Hart nie docenia własnej tezy. Ta „hipoteza higieny” nigdy mnie w pełni nie przekonywała, dopóki nie przeczytałem An Epidemic of Absence Moisesa Velasquez-Manoffa. Ta książka rozwiązała mój problem, którym było pytanie, dlaczego układ odpornościowy miałby reagować zbyt silnie, jeśli nie jest używany. Przecież się nie nudzi. Velasquez-Manoff wskazuje na to, że pasożyty szybko wyewoluowały tak, by tłumić immunologiczne reakcje gospodarza. To rozpoczyna się ewolucyjny wyścig zbrojeń, w którym gospodarz rozwija nadmiernie wrażliwy układ odpornościowy. Zabierz pasożyty, a  system reaguje zbyt silnie na pyłki traw.  


I rzeczywiście, nie brakuje dowodów, że po usunięciu robaków z (na przykład) etiopskich wsi, po raz pierwszy pojawia się katar sienny, astma i tym podobne. W eksperymentach z myszami stwierdzono, że zainfekowanie ich robakami zmniejsza alergie, zapalną chorobę jelit, a nawet cukrzycę i schorzenie podobne do stwardnienia rozsianego. Leczenie ludzi robakami także pokazało, że działa to przeciwko tym chorobom, chociaż nie jest to zbyt pociągająca wymiana, bo zakażenie robakami to żadna przyjemność. Hart wspomina robaki tylko na marginesie, skupiając się głównie na bakteriach, ale nie ulega wątpliwości, że wiele nowoczesnych schorzeń wynika zarówno z wytępienia pasożytów, jak przyjaznych stworzeń w nas.


W pomysłowym rozdziale Hart argumentuje, że nasz problem z mediami społecznościowymi wypływa z faktu, że wyewoluowaliśmy do posiadania sieci społecznej składającej się z około 150 ludzi, nie zaś tysięcy. Ta liczba nazwana liczbą Dunbara, od nazwiska biologa ewolucyjnego, Robina Dunbara, wynika z schludnej korelacji między rozmiarami mózgu i wielkością grupy naczelnych i pasuje zdumiewająco dokładnie do liczby ludzi w staromodnej książce adresowej lub wielkości firmy zanim staje się zbyt nieporęczna do zarządzania. Dzisiaj mamy realne i wirtualne sieci, które daleko wykraczają poza tę liczbę i niezbyt dobrze dajemy sobie z tym radę.   


Tutaj jest inne, ciekawe niedopasowanie. Dlaczego tak bardzo lubimy alkohol, że stajemy się od niego uzależnieni? Są na to genetyczne wskazówki. Zmutowana wersja genu o nazwie ADH4 powstała około 10 milionów lat temu u przodków afrykańskich małp człekokształtnych, powodując, że jesteśmy około 40 razy sprawniejsi w trawieniu etanolu. Bycie na rauszu było niewielką ceną do zapłacenia za zdobyte kalorie. Prawdopodobnie dawało znaczącą korzyść żerowania na gnijących owocach.


Wraz z innymi substancjami, które stymulują układ mózgowy uruchamiany przez orgazm, pisze Hart: “nowoczesne środowisko jest środowiskiem wielkiej pokusy i bogactwa nowych i sugestywnych okazji do zawładnięcia mózgiem, który wyewoluował do cieszenia się i nagradzania przyjemności seksu i dojrzałych jagód”.  


Być może najbardziej oryginalny z argumentów Harta jest ten, którym wyjaśnia fake news. Mamy głęboko wyewoluowaną tendencję do przyjmowania rzeczy na wiarę. “Jest bardzo cienka linia między zaufaniem koniecznym w codziennym życiu, a naiwnością lub łatwowiernością, które mogą nas doprowadzić do wiary w fake news”. Malujemy naszym bohaterom aureole albo jako skutek uboczny tendencji do zakochiwania się w partnerach o wysokim statusie, albo jako skutek uboczny podążania przez miliony lat za liderami do bitwy przeciwko wrogom plemienia. Plemienna lojalność “my-oni”, ta głęboko zakorzeniona ludzka tendencja dokonuje reszty, zostawiając nas podzielonych na grupy z niezachwianym przekonaniem do „faktów”, które czasami są uderzająco błędne.


Moim ulubionym przykładem tej tendencji jest eksperyment, jaki wykonał z ponad tysiącem ludzi Hans Rosling, nieżyjący już niestety autor Factfulness. Po prostu zapytał ich: „Czy procent populacji świata, która żyje w skrajnej biedzie (a) zmniejszył się o połowę, (b) podwoił, czy (c) pozostał na tym samym poziomie przez ostatnie 20 lat?” Tylko 5 procent odpowiedziało poprawnie, że zmniejszył się o połowę; 65 procent sądziło, że podwoił się. Rosling podkreślił, że gdyby napisał te trzy odpowiedzi na trzech bananach i rzucił je szympansom, wybrałyby prawidłową odpowiedź 33 procent razy, uzyskując sześciokrotnie lepszy wynik niż ludzie w odpowiedzi na pytanie o ludzkie społeczeństwo.  


To właśnie niedopasowanie między naszą tendencją do ufania elokwentnym ludziom a zetknięciem z szarlatanami z globalnymi megafonami wyjaśnia najgorsze aspekty nowoczesnego świata: pęd na łeb na szyję do kultów, czy jest to Trump, Mahomet, Marks, Corbyn, Ayn Rand, czy Foucault. (Nawiasem mówiąc, to jest moja lista, nie Harta.) Ta książka jest więc dobrym miejscem, by zacząć rozumieć więcej o dwudziestym pierwszym wieku, od otyłości do Donalda Trumpa, przez przyznanie, że nadal jesteśmy małpami.  


Pleasures of sex and berries

Rational Optimist, 13 września 2020

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Matt Ridley


Brytyjski pisarz popularnonaukowy, sympatyk filozofii libertariańskiej. Współzałożyciel i b. prezes International Centre for Life, "parku naukowego” w Newcastle. Zrobił doktorat z zoologii (Uniwersytet Oksfordzki). Przez wiele lat był korespondentem naukowym w "The Economist". Autor książek: The Red Queen: Sex and the Evolution of Human Nature (1994; pol. wyd. Czerwona królowa, 2001, tłum. J.J. Bujarski, A. Milos), The Origins Of Virtue (1997, wyd. pol. O pochodzeniu cnoty, 2000, tłum. M. Koraszewska), Genome (1999; wyd. pol. Genom, 2001, tłum. M. Koraszewska), Nature Via Nurture: Genes, Experience, and What Makes us Human (także jako: The Agile Gene: How Nature Turns on Nurture, 2003), Rational Optimist 2010.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. Jednak cywilizacja górą Paweł 2020-09-18


Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Kameleon przekazuje różne informacje różnymi częściami ciała   Yong   2013-12-14
Paradoksalne cechy genetyki inteligencji   Ridley   2013-12-18
Wielki skandal z biopaliwami   Lomborg   2013-12-19
Przedwczesna wiadomość o śmierci samolubnego genu   Coyne   2013-12-22
Czy jest życie na Europie?   Ridley   2013-12-22
Nowa data udomowienia kotów: około 5300 lat temu – i to w Chinach   Coyne   2013-12-26
Na Zeusa, natura jest przeżarta rują i korupcją   Koraszewski   2013-12-26
Proces cywilizacji   Ridley   2013-12-28
Jak karakara wygrywa z osami   Cobb   2013-12-29
Żebropławy, czyli dziwactwa ewolucji   Coyne   2013-12-30
Czy może istnieć sztuka bez artysty?    Wadhawan   2013-12-30
Zderzenie mentalności   Koraszewski   2014-01-01
Skrzydlaci oszuści i straż obywatelska   Young   2014-01-02
Delfiny umyślnie narkotyzują się truciznami rozdymków   Coyne   2014-01-04
Długi cień anglosfery   Ridley   2014-01-05
Ciemna materia genetyki psychiatrycznej   Zimmer   2014-01-06
Co czyni nas ludźmi?   Dawkins   2014-01-07
Twoja choroba na szalce   Yong   2014-01-08
Czy mamut włochaty potrzebuje adwokata?   Zimmer   2014-01-09
Pradawne rośliny kwitnące znalezione w bursztynie   Coyne   2014-01-10
Ratując gatunek możesz go niechcący skazać   Yong   2014-01-11
Ewolucja ukryta w pełnym świetle   Zimmer   2014-01-13
Koniec humanistyki?   Coyne   2014-01-15
Jak poruszasz nogą, która kiedyś była płetwą?   Yong   2014-01-16
Jak wyszliśmy na ląd, kość za kością   Zimmer   2014-01-19
Twoja wewnętrzna mucha   Cobb   2014-01-22
Ukwiał żyje w antarktycznym lodzie!   Coyne   2014-01-25
Dlaczego poligamia zanika?   Ridley   2014-01-26
Wspólne pochodzenie sygnałów płodności   Cobb   2014-01-28
Ewolucja i Bóg   Coyne   2014-01-29
O delfinach, dużych mózgach i skokach logiki   Yong   2014-01-30
Dziennikarski „statek upiorów” Greg Mayer   Mayer   2014-01-31
Dlaczego leniwce wypróżniają się na ziemi?   Bruce Lyon   2014-02-02
Moda na kopanie nauki   Coyne   2014-02-03
Neandertalczycy: bliscy obcy   Zimmer   2014-02-05
O pochodzeniu dobra i zła   Coyne   2014-02-05
Sposób znajdowania genów choroby   Yong   2014-02-07
Czy humaniści boją się nauki?   Coyne   2014-02-07
Kiedy zróżnicowały się współczesne ssaki łożyskowe?   Mayer   2014-02-10
O przyjaznej samolubności   Koraszewski   2014-02-12
Skąd wiesz, że znalazłeś je wszystkie?   Zimmer   2014-02-15
Nauka odkrywa nową niewiedzę o przeszłości   Ridley   2014-02-18
Żyjące gniazdo?   Zimmer   2014-02-19
Planeta tykwy pospolitej   Zimmer   2014-02-21
Nowe niezwykłe skamieniałości typu “Łupki z Burgess”   Coyne   2014-02-22
Dziennik z Mozambiku: Pardalota   Naskręcki   2014-02-23
Wskrzeszona odpowiedź z kredy na “chorobę królów”   Yong   2014-02-26
Dziennik z Mozambiku: Sybilla     2014-03-01
Spojrzeć ślepym okiem   Yong   2014-03-02
Intelektualne danie dnia  The Big Think   Coyne   2014-03-04
Przeczołgać się przez mózg i nie zgubić się   Zimmer   2014-03-05
Gdzie podziewają się żółwiki podczas zgubionych lat?   Yong   2014-03-10
Supergen, który maluje kłamcę   Yong   2014-03-14
Idea, którą pora oddać na złom   Koraszewski   2014-03-15
Zwycięstwa bez chwały   Ridley   2014-03-17
Twarde jak skała   Naskręcki   2014-03-18
Pasożyty informacyjne   Zimmer   2014-03-19
Seymour Benzer: humor, historia i genetyka   Cobb   2014-03-21
Kto to był Per Brinck?   Naskręcki   2014-03-23
Potrafimy rozróżnić między przynajmniej bilionem zapachów   Yong   2014-03-25
Godzina Ziemi czyli o celebrowaniu ciemności   Lomborg   2014-03-27
Słonie słyszą więcej niż ludzie   Yong   2014-03-30
Niebo gwiaździste nade mną, małpa włochata we mnie   Koraszewski   2014-03-31
Wielkoskrzydłe   Naskręcki   2014-04-02
Najstarsze żyjące organizmy   Coyne   2014-04-03
Jak zmienić bakterie jelitowe w dziennikarzy   Yong   2014-04-06
Eureka! Sprytne wrony to odkryły   Coyne   2014-04-07
Sukces upraw GM w Indiach   Lomborg   2014-04-09
Wirus, który sterylizuje owady, ale je pobudza   Yong   2014-04-12
Przystosować się do zmiany klimatu   Ridley   2014-04-14
Jeden oddech, który zmienił planetę   Naskręcki   2014-04-16
Najgorsze w karmieniu komarów jest czekanie   Yong   2014-04-17
Kłopotliwa podróż w przyszłość   Ridley   2014-04-19
Pierwsze spojrzenie na mikroby współczesnych łowców zbieraczy     2014-04-23
Seksizm w nauce o jaskiniowych owadach   Coyne   2014-04-26
Musza bakteria zaprasza inne muszki na uczty owocowe   Yong   2014-04-27
Zachwycający rabuś, który liczy sto milionów lat   Cobb   2014-04-28
Mądrość (małych) tłumów   Zimmer   2014-04-29
Tak bada się ewolucję inteligencji u zwierząt   Yong   2014-05-02
Fantastyczna mimikra tropikalnego pnącza   Coyne   2014-05-03
Dlaczego większość zasobównie wyczerpuje się   Ridley   2014-05-04
Pomidory tworzą pestycydy z zapachu swoich sąsiadów   Yong   2014-05-07
Potrawy z pasożytów   Zimmer   2014-05-08
Technologia jest często matką nauki, a nie odwrotnie   Ridley   2014-05-09
Montezuma i jego flirty   Coyne   2014-05-11
Insekt dziedziczy mikroby z plemnika taty   Yong   2014-05-12
Polowanie na nietoperze   Naskręcki   2014-05-14
Zmień swoje geny przez zmianę swojego życia   Coyne   2014-05-15
Obrona śmieciowego DNA   Zimmer   2014-05-17
Gdzie są badania zwierzęcych wagin?   Yong   2014-05-20
Niemal ssaki   Naskręcki   2014-05-21
Zobaczyć jak splątane są gałęzie drzewa   Zimmer   2014-05-23
Dlaczego ramiona ośmiornicy nie plączą się   Yong   2014-05-24
Niezwykły pasikonik szklany   Naskręcki   2014-05-27
Wąż zgubiony i ponownie odnaleziony   Mayer   2014-05-28
Niespodziewani krewni mamutaków   Yong   2014-05-30
Trochę lepszy  świat   Ridley   2014-05-31
Tam, gdzie są ptaki   Mayer   2014-06-01
Ewolucja, ptaki i kwiaty   Coyne   2014-06-02
Jestem spełniony   Naskręcki   2014-06-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk