Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 15:16

« Poprzedni Następny »


Nieoczekiwana historia i cudowny sukces szczepionek


Matt Ridley 2021-03-31


W czasie, kiedy cudowny sukces szczepionek przeciwko SARS-CoV-2 zmienia walkę z pandemią, wypada przypomnieć, że ogólną myśl, leżącą u podstaw szczepień, przynieśli do zachodniego świata nie błyskotliwi i uprzywilejowani profesorowie, ale czarny niewolnik i kobieta. 


Niewolnik nazywał się Onesimus i żył w Bostonie jako własność Cottona Mathera, znanego purytańskiego kaznodziei. Kobieta zaś nazywała się Lady Mary Wortley-Montagu i była żoną brytyjskiego ambasadora w Konstantynopolu.


Kiedyś około roku 1715 Onesimus powiedział Matherowi, że w Afryce Zachodniej ludzie mieli zwyczaj świadomego zakażania dzieci kroplą „soku ospy” człowieka, który przeżył chorobę, dając im w ten sposób odporność. Mather natknął się następnie na raport wysłany do Royal Society w Londynie przez włoskiego lekarza, Emmanuela Timoniego, pracującego na dworze osmańskim w Konstantynopolu, który opisał tę samą praktykę zwalczania ospy. Osmanie zaczerpnęli ten pomysł albo z Chin, albo z Afryki.


Sześć lat później, w kwietniu 1721 roku, kiedy ospa dotarła do Bostonu na statku zwanym “Seahorse”, a starania o odizolowanie załogi okazały się daremne, Mather napisał do 14 lekarzy, błagając ich, by spróbowali inokulacji. Trzynastu zignorowało go, ale jeden, Zabdiel Boylston, nie zignorował. 26 czerwca 1721 roku, niemal 300 lat temu, Boylston umyślnie zadrapał skórę swojego sześcioletniego syna igłą zanurzoną w ropie z wrzodu człowieka, który przeżył ospę. Następnie wykonał taką samą “wariolizację” swojemu niewolnikowi i dwuletniemu synowi niewolnika. Wyobraźcie sobie, jak śmiały, wręcz ryzykancki był to czyn.


Cała trójka przeżyła po łagodnym przebiegu choroby. Boylston zaczął następnie inokulację innych ochotników i do listopada zaszczepił 247 ludzi. Sześcioro z nich zmarło. 25 listopada wykonał wariolizację 15 członków uniwersytetu Harvarda. W tym czasie epidemia szalała w Bostonie i ponad 400 ludzi zmarło tylko w październiku.


Wiadomości o eksperymentalnym działaniu Boylston wywołały furię wśród mieszkańców Bostonu. Lekarze go potępiali. Jeden z nich grzmiał: “Niektórzy nawet noszą ze sobą instrumenty inokulacji i butelki z trującym humorem, by zakażać każdego, kto jest gotowy poddać się temu. Czy człowiek może zakazić rodzinę rano i modlić się do Boga wieczorem, żeby zaraza się nie szerzyła?" Rada miejska Bostonu wezwała Boylston, by wytłumaczył swoje przestępstwo. Tłuszcza zaatakowała jego dom. Ukrywał się przez niemal dwa tygodnie, by uniknąć zlinczowania. Nie jest łatwo być innowatorem.  


Niemal w tym samym czasie w Wielkiej Brytanii odważna pionierka Lady Mary Wortley Montagu, wprowadzała wariolizację do londyńskiego towarzystwa, nauczywszy się tej praktyki, kiedy była w Konstantynopolu jako żona ambasadora. Ją także spotkały zaciekłe potępienia.  


1 kwietnia 1718 pisała z Turcji list do swojej przyjaciółki, Sary Chiswell, ze szczegółowym opisem inokulacji:

“Ospa, tak śmiertelna i tak powszechna wśród nas, tutaj jest całkowicie nieszkodliwa przez wynalazek wszczepiania, co jest nazwą, jaką tutaj temu dają. Jest grupa kobiet, których zadaniem jest dokonywanie operacji… Kiedy spotykają się (zazwyczaj piętnaście lub szesnaście razem) stara kobieta przychodzi ze skorupką orzecha wypełnioną materią z najlepszego rodzaju ospy i pyta, którą żyłę chcesz mieć otwartą. Natychmiast otwiera dużą igłą tę, którą jej oferujesz (nie daje to więcej bólu niż zwykłe zadrapanie) i wpuszcza do żyły tyle jadu, ile mieści się na czubku igły… Nie ma wypadku, żeby ktokolwiek umarł i możesz mi uwierzyć, że jestem całkowicie usatysfakcjonowana w sprawie bezpieczeństwa tego eksperymentu, bo zamierzam spróbować tego na moim ukochanym małym synku. Jestem wystarczającą patriotką, by dołożyć starań, aby ten użyteczny wynalazek stał się modny w Anglii”.

Lady Mary istotnie wykonałaś wiariolizację swojego syna Edwarda, a potem obserwowała z niepokojem jak krosty występowały mu na skórze. To był trudny moment, ale chłopiec szybko wyzdrowiał. Po powrocie do Londynu zrobiła to samo ze swoimi córkami i stała się słynną orędowniczką inokulacji. W 1722 roku Książę Walii dokonał wariolizacji własnych dzieci. Dr William Wagstaffe potępił tę praktykę: “Przyszłe pokolenia ledwo będą mogły uwierzyć, że eksperyment praktykowany tylko przez kilka nieoświeconych kobiet wśród niepiśmiennych i nie myślących ludów miałby nagle – i na [podstawie] skromnego doświadczenia – zajść tak daleko w jednym z najbardziej kulturalnych narodów świata, że będzie przyjęty w Pałacu Królewskim”.   


W swoim czasie Edward Jenner zastąpił wariolizację bezpieczniejszą metodą szczepienia – używając nieszkodliwego wirusa krowianki, by chronić dzieci przed ospą. Szczepienia pokonały ospę tak gruntownie, że w latach 1970. ta choroba – kiedyś największy zabójca ludzi na planecie – wymarła całkowicie. Ostatni przypadek bardziej śmiertelnego szczepu, Variola major, był w Bangladeszu w październiku 1975 roku. Rahima Banu, wówczas trzyletni, przeżył i nadal żyje. Ostatni przypadek Variola minor był w październiku 1977 roku w Somalii. Ali Maow Maalin, który był dorosły, kiedy zachorował, także przeżył, pracując przez większość życia w kampaniach przeciwko polio. Zmarł w 2013 roku na malarię.


Szczepienia wynaleziono na długo zanim ktokolwiek rozumiał, jak to działa. Także dzisiaj nadal stoimy w obliczu wielkiej niepewności przy projektowaniu szczepionek. W ostatnim roku, w rekordowym czasie, używając nowej technologii, naukowcy stworzyli flotyllę skutecznych szczepionek, by zapobiegać chorobie, z całą siłą przypominając światu o nieocenionej wartości innowacji.


Ta pandemia jest naganą dla rasy ludzkiej za to, że nie zrobiła więcej w ostatnich latach, by polepszyć szybkość i poziom skuteczności w tworzeniu szczepionek. Do ostatniego roku była to zadziwiająco zaniedbana technologia, nie przynosząca zysków firmom farmaceutycznym i ustępująca miejsca interwencjom orędowników zdrowia publicznego w sprawie stylu życia. „Rozwój szczepionek - ostrzegał w 2019 roku Wayne Koff, prezes Human Vaccines Project - jest kosztownym, powolnym i pracochłonnym procesem, kosztującym miliardy dolarów, zajmującym dziesięciolecia i z poniżej 10 procentami sukcesów… Wyraźnie istnieje pilna potrzeba ustalenia sposobów polepszenia nie tylko skuteczności samych szczepionek, ale także procesu, w którym się je tworzy”.


Nie wszystkie szczepionki były bezpieczne lub skuteczne, ale te problemy niemal wszystkie należą do przeszłości. Ruch antyszczepionkowców myli się w równym stopniu, jak tłuszcza, która rzuciła się na doktora Boylstona.


My article from Warp News:
The unexpected history of miraculus vaccines

Rational Optimist, 19 marca 2021

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Matt Ridley


Brytyjski pisarz popularnonaukowy, sympatyk filozofii libertariańskiej. Współzałożyciel i b. prezes International Centre for Life, "parku naukowego” w Newcastle. Zrobił doktorat z zoologii (Uniwersytet Oksfordzki). Przez wiele lat był korespondentem naukowym w "The Economist". Autor książek: The Red Queen: Sex and the Evolution of Human Nature (1994; pol. wyd. Czerwona królowa, 2001, tłum. J.J. Bujarski, A. Milos), The Origins Of Virtue (1997, wyd. pol. O pochodzeniu cnoty, 2000, tłum. M. Koraszewska), Genome (1999; wyd. pol. Genom, 2001, tłum. M. Koraszewska), Nature Via Nurture: Genes, Experience, and What Makes us Human (także jako: The Agile Gene: How Nature Turns on Nurture, 2003), Rational Optimist 2010.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1470 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04
Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28
Rzecz o splątaniu nauki i wiary   Koraszewski   2022-12-26
Pradawny ekosystem zrekonstruowany przy użyciu skamieniałego DNA   Coyne   2022-12-19
Rozważania heretyckiego mediewisty o historii, wartościach i zdumiewającej głupocie   Landes   2022-12-16
Ewolucyjne ślepe zaułki i lepkie urządzenia: botanik Darwin   Tonhasca Júnior   2022-12-14
Ewolucja nie idzie prostą drogą   Novella   2022-12-08
Geny i języki   Novella   2022-11-26
Uporczywa obecność religijnego mitu   Winegard   2022-11-24
Znaleziono skrytkę posągów z brązu   Novella   2022-11-23
W oparach zrównoważonej ignorancji   Koraszewski   2022-11-21
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
List otwarty do wszystkich oszołomów   Novella   2022-11-03
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Czy mizoandria może być zakaźna?   Tonhasca Júnior   2022-10-24
Niezwykła fizjologia hibernujących niedźwiedzi   Coyne   2022-10-22
Cuchnąca pułapka i przytulna kryjówka   Tonhasca Júnior   2022-10-21
Obraz Izraela na amerykańskich uniwersytetach   Mansour   2022-10-19
Kenia aprobuje GMO po 10 latach zakazu   Maina   2022-10-18
Pangenom jedwabnika morwowego   Novella   2022-10-14
Czy Samolubny gen zaszkodził publicznemu rozumieniu biologii?   Coyne   2022-10-13
Nieokrzesani goście   Tonhasca Júnior   2022-10-11
Niezrozumienie równości   Winegard   2022-10-07
Zyski klimatyczne to „niewygodna prawda” — nie wszystkie wiadomości o środowisku są złymi wieściami   Lomborg   2022-10-06
Gorzko-słodki, uzależniający lek   Tonhasca Júnior   2022-09-30
Przeciwko autentyczności   Winegard   2022-09-27
Biomedyczne znaczenie płci (i jej binarnej natury)   Coyne   2022-09-22
Mózgi neandertalczyków   Novella   2022-09-20
Oszuści i oszukani w grze w zapylanie   Tonhasca Júnior   2022-09-15
Po raz kolejny “Scientific American” wypacza biologię, a teraz także historię, by podeprzeć swoją ideologię   Coyne   2022-09-14
Upadek czasopisma “Nature”   Winegard   2022-09-08
Instynkt macierzyński i “New York Times”   Coyne   2022-09-07
Ćmy ze złym public relations   Tonhasca Júnior   2022-09-05
Studenci Uniwersytetu Ghany debatują nad wykorzystaniem upraw GMO w ich kraju   Gakpo   2022-09-02
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
Dysonansy poznawcze: czekolada a muszki, wino a osy   Júnior   2022-08-29
Patrick Matthew: prawdziwy autor idei doboru naturalnego?   Coyne   2022-08-26
Odporny na choroby, genetycznie modyfikowany maniok zapowiada przełom w Kenii   Maina   2022-08-25
Niekochane, ale czasem pożyteczne   Tonhasca Júnior   2022-08-23
Trwałość laktazy w populacjach pijących mleko: ponowna ocena klasycznej historii z ewolucji człowieka   Coyne   2022-08-19
Pierwszy znany drapieżnik: nowo opisana skamieniałość   Coyne   2022-08-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Kot Mehitabel pisze w “Science”   Coyne   2022-08-09
Nauka o wolności: rozmowa z Anną Kryłow   i Anna Kryłow   2022-08-06
Pierwsze dowody kopalne na opiekę nad lęgiem i niezwykły przypadek asymetrii kierunkowej   Coyne   2022-08-05
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Horyzontalny transfer genów u owadów: jest rozpowszechniony, ale co to znaczy?   Coyne   2022-08-02
Dokonane w Afryce badanie genomu fasolnika egipskiego oznacza krok naprzód w dywersyfikacji światowego zaopatrzenia w żywność   Karavolias   2022-08-01
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Raz jeszcze: czy rasy są tylko społecznym konstruktem bez naukowego lub biologicznego znaczenia?   Coyne   2022-07-28
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Carl Sagan i wolność wątpienia   Jacoby   2022-07-18
Jak Darwin spowodował globalne ocieplenie swoją teorią doboru płciowego   Coyne   2022-07-16
Dieta mieszana misiów i innych   Júnior   2022-07-14
Londyńskie Natural History Museum popełnia błąd naturalistyczny - wielokrotnie   Coyne   2022-07-11
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Szczepionki przeciwko grypie związane ze zmniejszonym ryzykiem choroby Alzheimera   Novella   2022-07-07
Nowoczesność Darwina: w O powstawaniu jest antycypacja neutralnej teorii i przerywanej równowagi   Coyne   2022-07-06
Pinker: “Wojna o ewolucję jest także wojną kulturową”   Coyne   2022-07-05
Raz jeszcze: błędny artykuł o tym, dlaczego teoria ewolucji jest przestarzała   Coyne   2022-07-04
Niech Moc będzie z pszczołą   Júnior   2022-06-28
Dramatyczny wzrost cen paliw kopalnych jest bolesny, ale daje niewielkie korzyści w walce z globalnym ociepleniem   Lomborg   2022-06-25
Efekt grupy – paskudny błąd poznawczy   Novella   2022-06-22
Nasiona z edytowanymi genomami będą miały przystępną cenę   Maina   2022-06-15
„Zapylisz mnie!”: nachalni bohaterowie świata roślin   Júnior   2022-06-11
Agroekologia zmienia biednych farmerów w biedniejszych   Muhumuza   2022-06-09
Kartofel z Matką Boską w jednej klapie i Karolem Marksem w drugiej   Koraszewski   2022-06-06
Jak nasze wspomnienia są powiązane   Novella   2022-06-04
Wielka Brytania dąży do zezwolenia na edytowanie genów   Novella   2022-06-02
„Grubogłowi przedsiębiorcy pogrzebowi w noc żywych trupów”   Júnior   2022-05-31
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Naukowiec z Ghany: “Afryka potrzebuje GMO bardziej niż reszta świata”   Gakpo   2022-05-26
GMO i edytowanie genów: jaka jest różnica?   Karavolias   2022-05-23
Toksyczny nektar, czyli ostrożnie z tureckim miodem   Júnior   2022-05-20
Kolejna nieudana i podyktowana ideologią próba wykazania, że płeć u ludzi nie jest binarna   Coyne   2022-05-18
Brian Charlesworth o błędach nowego artykułu rzekomo pokazującego, że fundamentalne założenie ewolucji neodarwinowskiej jest błędne   Coyne   2022-05-16
Trutnie i inni fruwający panowie   Junior   2022-05-13
Wygnanie z uniwersyteckiego świata – dwa lata później   Winegard   2022-05-10
Życie kwitnące po śmierci   Junior   2022-05-05
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Oxitec rozszerza próby z komarami GMO, by zredukować szerzenie się malarii   Conrow   2022-04-28
Słowa w wosku zapisane   Tonhasca Junior   2022-04-26
Rodzice, szkoła, państwo: kultura niskich oczekiwań   Koraszewski   2022-04-25
Nowoczesne ulepszanie roślin uprawnych przyjmuje historyczne podejście   Karavolias   2022-04-20
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Indie zwalniają edytowanie genów z wymaganej dla GMO oceny bezpieczeństwa   Paranjape   2022-04-11
Metamorfozy    Júnior   2022-04-09
Rolnicy nie mogą uprawiać tego, na co ich nie stać   Ongu   2022-04-07
Rośliny zmodyfikowane: odkłamać opinię o GMO   Conrow   2022-04-07
Odmowa szczelinowania jest szaleństwem   Ridley   2022-04-02
Jak wirusy chorób układu oddechowego ewoluują, by stać się łagodniejsze   Ridley   2022-03-22
Czy globalne ocieplenie może być dla nas dobre?   Ridley   2022-03-03
Południowa Afryka powinna przemyśleć regulacje dotyczące genetycznie modyfikowanych roślin   i Priyen Pillay   2022-03-01
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
O figach i osach   Júnior   2022-02-18
Pień liczący 40 tysięcy lat przekazany Maorysom zamiast nauce   Coyne   2022-02-14
Propaganda anty-GMO obraża drobnych farmerów w Afryce i w Azji   Gakpo   2022-02-08

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk