Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 09:59

« Poprzedni Następny »


Mieliśmy najlepszą dekadę w historii. Naprawdę


Matt Ridley 2019-12-31


Niewiele z tego dostało się do wiadomości, bo dobre wiadomości nie są wiadomościami


Niech wam nikt nie wmawia, że drugie dziesięciolecie XXI wieku było złym czasem. Żyjemy w okresie największego podnoszenia się standardów życia ludzi w całej historii. Skrajna bieda po raz pierwszy zmalała do poniżej 10 procent populacji świata. Kiedy urodziłem się, było to 60 procent. Globalne nierówności spadają na łeb na szyję, ponieważ Afryka i Azja doświadczają szybszego wzrostu ekonomicznego niż Europa i Ameryka Północna; śmiertelność dzieci spadła do rekordowo niskich poziomów; klęski głodowe praktycznie zniknęły; malaria, polio i choroby serca mają tendencję spadkową.  


Niewiele z tego dostaje się do wiadomości, bo dobre wiadomości to nie są wiadomości. Ja jednak starannie to wszystko obserwowałem. Od kiedy napisałem The Rational Optimist w 2010 roku, zadawano mi pytania „a co z…”: co z wielką recesją, kryzysem euro, Syrią, Ukrainą, Donaldem Trumpem? Jak w ogóle mogę przy tym wszystkim mówić, że sprawy idą w dobrym kierunku? Odpowiedź brzmi: ponieważ złe rzeczy dzieją się, podczas gdy świat mimo to staje się lepszy. I istotnie staje się lepszy, robił to przez całe dziesięciolecie w tempie, który zdumiewa nawet takiego optymistę, jak ja.


Jednym z najmniej modnych przewidywań, jakie przedstawiłem dziewięć lat temu, było chyba to, że „ekologiczny odcisk stopy ludzkiej działalności kurczy się” oraz „stajemy się bardziej, a nie mniej zrównoważeni w sposobie, w jaki używamy zasoby planety”. To znaczy: nasza populacja i gospodarka rosną, ale nauczyliśmy się, jak redukować to, co bierzemy z środowiska. I tak się właśnie okazało. Naukowiec z MIT, Andrew McAfee, udokumentował to niedawno w książce pod tytułem More from Less, pokazując, jak niektóre kraje zaczynają używać mniej zasobów: mniej metali, mniej wody, mniej ziemi. Nie tylko w proporcji do wydajności. Mniej w ogóle.


Nie całkiem odpowiada to temu, co mówi nam banda Extinction_Rebellion. Ale następnym razem, kiedy słyszycie Davida Attenborough mówiącego: „Każdy, kto myśli, że możemy mieć nieskończony wzrost na planecie mającej skończone zasoby, jest albo szaleńcem, albo ekonomistą”, zapytajcie go: „A co, jeśli wzrost gospodarczy oznacza używanie mniej zasobów, nie zaś więcej?” Na przykład, normalna puszka napoju zawiera dzisiaj 13 gram aluminium, z czego część jest wtórnie przetworzona. W 1959 roku zawierała 85 gram. Zastąpienie tym pierwszym tego drugiego jest wkładem we wzrost gospodarczy, ale redukuje zasoby zużyte na jedną puszkę.


Jeśli chodzi o Wielką Brytanię, nasza konsumpcja „zasobów” prawdopodobnie przestała rosnąć na przełomie tysiącleci – a to osiągnięcie niemal w ogóle nie zostało zauważone. W 2011 roku Chris Goodall, inwestujący w elektryczne pojazdy, opublikował badanie pokazujące, że Wielka Brytania nie tylko używała z roku na rok stosunkowo mniej „zasobów”, ale mniej w wielkościach absolutnych. Od tego czasu wydarzenia potwierdziły jego tezę. Ilość wszystkich zasobów konsumowanych na osobę w Wielkiej Brytanii (krajowe wydobycie biomasy, metali, minerałów i paliw kopalnych plus import minus eksport) spadło o jedną trzecią między 2000 a 2017 rokiem, z 12,5 ton do 8,5 ton. To jest szybszy spadek niż wzrost liczby ludzi, a więc oznacza to mniejszą ogólną konsumpcję zasobów.


Jeśli wydaje ci się, że nie ma to sensu, pomyśl o własnym domu. Telefony komórkowe mają moc komputerów z lat 1970. o wielkości całego pokoju. Ja używam mojego telefonu zamiast aparatu fotograficznego, radia, latarki, kompasu, mapy, kalendarza, zegarka, gazety i talii kart. Żarówki LED zużywają około jedną czwartą elektryczności, jaką zużywają zwykłe żarówki, dając to samo światło. Nowoczesne budynki na ogół zawierają mniej stali i więcej jej jest przetworzona. Biura jeszcze nie są całkiem bez papieru, ale używają go znacznie mniej.


Także w wypadkach, kiedy użycie zasobów nie spada, rośnie wolniej niż oczekiwano. Na przykład, w latach 1970. eksperci przewidywali ile wody będzie świat konsumował w roku 2000. W rzeczywistości całkowite użycie wody tego roku wynosiło połowę przewidywanej ilości. Nie dlatego, że było mniej ludzi, ale z powodu wynalazczości ludzi, która pozwoliła na skuteczniejsze nawadnianie w rolnictwie, największym użytkowniku wody.  


Do niedawna większość ekonomistów zakładała, że te polepszenia będą niemal zawsze daremne z powodu efektu odbicia: jeśli obniżasz koszty czegoś, ludzie po prostu będą używać tego więcej. Zrób oświetlenie tak, że będzie pożerało mniej energii, a ludzie pozostawią je zapalone dłużej. Jest to znane jako paradoks Jevonsa, od nazwiska XIX-wiecznego ekonomisty, Williama Stanley’a Jevonsa, który pierwszy to opisał. Ale Andrew McAfee argumentuje, że paradoks Jevonsa nie utrzymuje się. Załóżmy, że zmienisz wszystkie żarówki w domu na LED i zaoszczędzisz około trzy czwarte rachunku elektryczności za oświetlenie. Oczywiście, możesz zostawiać dłużej zapalone światło, ale z pewnością nie czterokrotnie dłużej.


Wzrost wydajności w rolnictwie oznacza, że świat zbliża się obecnie do „szczytowego użycia ziemi rolnej” – mimo rosnącej liczby ludzi i kupowania przez nich więcej i lepszej żywności wzrost wydajności rolnictwa jest tak szybki, że mniejszy areał może zaspokoić potrzeby ludzi. W 2012 roku Jesse Ausubel i jego koledzy z Rockefeller University wyliczyli, że dzięki nowoczesnej technologii używamy 65 procent mniej ziemi do wyprodukowania danej ilości żywności niż używaliśmy 50 lat temu. Ocenia się, że do 2050 roku obszar wielkości Indii zostanie uwolniony od pługa.


Oszczędzanie ziemi jest powodem, dla którego rozszerzają się obszary leśne, szczególnie w bogatych krajach. W 2006 roku Ausubel pisał, że w żadnym z rozsądnie zamożnych krajów nie maleją obszary leśne zarówno pod względem gęstości zalesienia, jak obszaru. W bogatych krajach powracają w obfitości zwierzęta; rosną populacje wilków, jeleni, bobrów, rysiów, fok, jastrzębi i bielików, a obecnie powoli pną się w górę także liczby żyjących dziko tygrysów. 


Być może najbardziej zaskakuje informacja, że Wielka Brytania używa coraz mniej energii. John Constable z Global Warming Policy Forum pokazuje, że chociaż gospodarka Wielkiej Brytanii niemal potroiła swoją wielkość od 1970 roku, a populacja wzrosła o 20 procent, cała konsumpcja energii spadła o niemal 10 procent. Wiele z tego spadku zaszło w ostatnich latach. Niekoniecznie jest to dobra wiadomość, mówi Constable: chociaż poprawienie wydajności żarówek, samolotów i samochodów jest częścią tej historii, oznacza to także, że importujemy więcej energii osadzonej w produktach, bo najbardziej energochłonną produkcję wygnaliśmy za granicę - przemysł stalowy, aluminium i chemiczny.


W rzeczywistości całe to oszczędzanie energii może spowodować problemy. Innowacje wymagają eksperymentów (z których większość nie udaje się). Eksperymenty wymagają energii. Tania energia jest więc niezbędna – jak pokazała rewolucja przemysłowa. Tak więc energia może być tym zasobem, którego dobrze prosperująca populacja powinna używać więcej. Na szczęście jest teraz możliwe, że fuzja jądrowa któregoś dnia dostarczy energii w minimalistycznej postaci, używając bardzo niewiele paliwa i ziemi. 


Od czasu swego powstania ruch środowiskowy miał obsesję na punkcie wyczerpujących się zasobów. Dwie książki, które rozpoczęły zielony przemysł na początku lat 1970. - Granice wzrostu w Ameryce i Blueprint for Survival w Wielkiej Brytanii – były lamentem nad rychłym wyczerpaniem się zasobów - metali, minerałów i paliw. W Granicach wzrostu przepowiadano, że jeśli wzrost będzie trwał, światu skończy się złoto, rtęć, srebro, cynk, miedź i ołów na długo przed rokiem 2000. Wkrótce te twierdzenia znalazły się w podręcznikach szkolnych.  


To spowodowało, że ekonomista Julian Simon wezwał ekologa Paula Ehrlicha, by założył się z nim, że zestaw pięciu metali (wybranych przez Ehrlicha) będzie kosztował mniej w roku 1990 niż w 1980. Epoka kamienna nie skończyła się z powodu braku kamieni, powiedział  Simon, twierdząc, że znajdziemy substytuty, kiedy metale będą zbyt rzadkie. Simon z łatwością wygrał zakład, chociaż Ehrlich wypisał czek z niechęcia, dodając uszczypliwie, że „jedną rzeczą, której nigdy nie zabraknie na świecie, to imbecyle”. Do dnia dzisiejszego cena żadnego z tych metali nie wzrosła znacząco, ani nie zmalały ich rezerwy, nie mówiąc już o wyczerpaniu się. (Jedną z moich najcenniejszych własności jest nagroda im. Juliana Simona, którą otrzymałem w 2012 roku, wykonana z tych pięciu metali.) 


Współczesną ironią jest, że wiele zielonych strategii propagowanych obecnie, w rzeczywistości odwróciłoby ten trend redukowania zużywania zasobów. Farma wiatrowa wymaga znacznie więcej betonu i stali niż  odpowiedni system oparty na gazie. Środowiskowa opozycja wobec energii jądrowej przeszkodziła rozwojowi systemu, który potrzebuje najmniej ziemi, najmniej paliwa i najmniej stali i betonu na megawat. Spalanie drewna zamiast węgla w elektrowniach oznacza eksploatowanie większego obszaru ziemi, wygnanie więcej dzięciołów – a także wyższe emisje. Organiczne rolnictwo używa więcej ziemi niż konwencjonalne. Technologia ustawiła nas na drodze do czystszej, zieleńszej planety. Nie potrzebujemy z niej rezygnować w poszukiwaniu nowych kierunków. Jeśli to zrobimy, zagrażamy postępowi.


Kiedy wchodzimy w trzecie dziesięciolecie tego stulecia, przedstawiam moje przewidywania: przy końcu tego stulecia będziemy widzieć mniej biedy, mniej śmiertelności dzieci, mniej ziemi oddanej dla rolnictwa. Będzie na świecie więcej tygrysów, wielorybów, lasów i rezerwatów przyrody. Brytyjczycy będą bogatsi i każdy z nas będzie używał mniej zasobów. Globalna przyszłość polityczna może być niepewna, ale środowiskowe i technologiczne trendy są jasne – i wskazują we właściwym kierunku.


My article from The Spectator:

We’ve just had the best decade in human history. Seriously

The Rational Optimist, 21 grudnia 2019

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

 



Matt Ridley


Brytyjski pisarz popularnonaukowy, sympatyk filozofii libertariańskiej. Współzałożyciel i b. prezes International Centre for Life, "parku naukowego” w Newcastle. Zrobił doktorat z zoologii (Uniwersytet Oksfordzki). Przez wiele lat był korespondentem naukowym w "The Economist". Autor książek: The Red Queen: Sex and the Evolution of Human Nature (1994; pol. wyd. Czerwona królowa, 2001, tłum. J.J. Bujarski, A. Milos), The Origins Of Virtue (1997, wyd. pol. O pochodzeniu cnoty, 2000, tłum. M. Koraszewska), Genome (1999; wyd. pol. Genom, 2001, tłum. M. Koraszewska), Nature Via Nurture: Genes, Experience, and What Makes us Human (także jako: The Agile Gene: How Nature Turns on Nurture, 2003), Rational Optimist 2010.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1470 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

„Grubogłowi przedsiębiorcy pogrzebowi w noc żywych trupów”   Júnior   2022-05-31
„Gryzoń skunksowy”, który żuje trujące rośliny i wypluwa truciznę na swoje futro   Coyne   2020-12-02
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
„Zapylisz mnie!”: nachalni bohaterowie świata roślin   Júnior   2022-06-11
“Czarne tygrysy” w małym indyjskim rezerwacie sugerują losowy dryf genetyczny   Coyne   2021-10-26
“Daily Beast” wypacza epigenetykę oszukańczymi twierdzeniami, że dzieci mogą “odziedziczyć wspomnienia Holocaustu”   Coyne   2017-10-05
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
“Odwrócenie specjacji” (fuzja gatunków) u kruków   Coyne   2018-03-16
“Partenogenetyczny” rak rozmnaża się bez seksu: czy to jest nowy gatunek?   Coyne   2018-02-17
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
“Współczesny” Homo sapiens mógł być w Eurazji aż 210 tysięcy lat temu   Coyne   2019-07-17
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
 Syntetyczna biologia oferuje obietnicę rozwiązania globalnego problemu z plastikiem   Agaba   2021-12-13
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
100 milionów lat ozdabiania się śmieciami   Yong   2016-07-05
12 podstawowych punktów biologii ewolucyjnej   Cobb   2016-03-02
Pseudonauka Masaru Emoto   Novella   2017-12-18
Czy „toksyczna kobiecość” jest główną przyczyną bojów o społeczną sprawiedliwość?   Coyne   2021-02-08
Paradoksalne cechy genetyki inteligencji   Ridley   2013-12-18
“New Scientist”: Darwin jednak miał rację    Coyne   2020-10-01
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 1. Genetyczna plastyczność    Coyne   2020-10-03
Intelektualna pustka numeru “New Scientist” o ewolucji: 2. Rzekome nieistnienie gatunków   Coyne   2020-10-05
Klasyczna historia skorygowana: porosty to grzyby + glony + drożdże (inne grzyby)   Coyne   2016-08-05
Homo floresiensis, hominin “hobbit”, w Internecie   Coyne   2016-11-25
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Strzelby, zarazki, maszyny to zdecydowanie antyrasistowska książka. Dlaczego lewica jej nie kocha?   Barnett   2021-10-13
„ Całujące się” koralowce złapane in flagranti   Yong   2016-07-28
”Sygnalizowanie cnoty” może nas irytować. Cywilizacja byłaby jednak bez niego niemożliwa    Miller   2019-09-13
A jednak chorują na raka    Łopatniuk   2016-02-13
Czyste okrucieństwo cięć w pomocy żywnościowej   Lomborg   2017-08-07
Dalszy spadek zgonów z powodu raka   Novella   2019-02-04
Dlaczego mamy alergie?   Zimmer   2016-01-28
Dlaczego sądy nie powinny rozstrzygać o nauce     2018-12-13
Dlaczego większość zasobównie wyczerpuje się   Ridley   2014-05-04
Dlaczego zwierzęta są urocze?   Coyne   2014-12-30
Dziennik z Mozambiku: Demony w kurzu   Naskręcki   2018-03-30
Dziwaczne, wysysające krew czerwie jurajskie   Cobb   2014-06-28
Ewolucja, ptaki i kwiaty   Coyne   2014-06-02
Gigantyczne “paleonory” wykopane przez wymarłe ssaki   Coyne   2017-06-29
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Jak karakara wygrywa z osami   Cobb   2013-12-29
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
Kilka lekcji z rosyjskiej rewolucji. Jak kuszący radykalny nihilizm prowadzi do ekstremizmu   Geifman   2021-03-22
Komisja Europejska ukrywa naukę o pszczołach   Ridley   2017-05-03
Malaria pachnąca cytryną    Zimmer   2015-04-07
Małpo ty moja   Koraszewski   2015-04-17
Metamorfozy    Júnior   2022-04-09
Minęło 40 lat od wydania „Samolubnego genu” – śmiała książka Richarda Dawkinsa ostała się próbie czasu   Ridley   2016-02-17
Niezwykły pasikonik szklany   Naskręcki   2014-05-27
Nowe badanie wskazuje na jednego oszusta   Coyne   2016-08-18
Nowy i dziwaczny rodzaj mimikry: nasiona rośliny naśladują kształt i zapach odchodów zwierzęcych, by ułatwić roznoszenie ich przez żuki gnojowe   Coyne   2015-10-20
O porażkach wolności i lęku przed nauką   Dennett   2016-05-20
O rzeczywistości rasy i odrazie do rasizmu    i Brian Boutwell   2017-09-04
Obniżenie poprzeczki dla tradycyjnej medycyny chińskiej dla ideologii i zysku     2017-12-29
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Osobisty mikrobiom w cyfrach   Zimmer   2014-08-14
Ostrogony nie są naprawdę “żywymi skamieniałościami”    Coyne   2015-07-29
Palestyńska intersekcjonalność z nazistami   Frantzman   2017-07-08
Pochwała ignorancji, czyli wiem, że nie wiem   Cullen   2017-01-11
Przykre niespodzianki, czyli czerniak i siwizna   Łopatniuk   2015-08-01
Przypuszczalnie złamana kość    Coyne   2015-06-04
Rozum i Wiara IICzyli takie sobie rozmowy o religijnych „prawdach” i problemach z nimi związanych.   Ferus   2015-11-22
Ryba z biodrami   Mayer   2016-03-30
Siedem narzędzi myślenia   Dennett   2014-11-19
Skrzydlaci oszuści i straż obywatelska   Young   2014-01-02
Tako rzecze antyszczepionkowa “wojowniczka mama”, Brittney Kara: jeśli szczepionki są tak wspaniałe, to dlaczego nie wspomina ich Biblia?     2018-04-26
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
Wielkoskrzydłe   Naskręcki   2014-04-02
Wierzący nagradzani za życia   Coyne   2014-12-21
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Świetna ewolucyjna innowacjaktóra okazała się zgubna   Yong   2015-12-10
Dlaczego odmawiamy dostrzegania jaśniejszej strony, choć powinniśmy   Pinker   2018-04-17
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Mądrość w pułapce autorytetu   Witkowski   2020-04-18
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Pochwała jednoznaczności   Witkowski   2019-10-29
Z perspektywy naszego kurnika   Witkowski   2020-01-16
A co to takie włochate?   Łopatniuk   2016-04-02
A genomy ciągle kurczą się…   Zimmer   2016-11-22
A teraz dobre wiadomości: Sprawy naprawdę idą w dobrym kierunku   Pinker   2015-11-24
A polać wielką wodą…   Cipiur   2019-05-18
A.N. Wilson znowu kopie Darwina, tym razem w “Times”   Coyne   2017-09-07
Adam i Ewa: dwoje, czy więcej niż dwoje przodków?   Coyne   2017-01-07
Afrykańscy naukowcy wzywają do polityki poparcia biologii syntetycznej i innych innowacji   Agaba   2021-12-02
Agroekologia zmienia biednych farmerów w biedniejszych   Muhumuza   2022-06-09
AI – asystent lekarza   Novella   2020-12-09
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Akademicki skandal: troje badaczy umyślnie publikowało fałszywe artykuły o „badaniach żałości”, by pokazać fatalne standardy akademickie w naukach społecznych   Coyne   2018-10-12
Akcja afirmatywna w wieloetnicznym narodzie   Hyams   2020-07-17
Aktywacja telomerazy mogłaby prowadzić do leczenia samej starości   Ridley   2015-10-27
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Aktywność umysłowa nie zapobiega osłabieniu umysłowej sprawności   Novella   2018-12-15
Akupunktura jadu pszczelego: śmiercionośne znachorstwo, które może zabić     2018-04-23
Akupunktura kontra nauka, wersja lingwistyczna     2017-06-01
Akupunktura kwantowa   Novella   2019-04-23

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk