Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 20:29

« Poprzedni Następny »


Ludzie i wymieranie megafauny


Steven Novella 2021-03-10


Jednym z obrazkowych chwytów “prehistorycznych” czasów jest, że wszystko było większe. Dorastamy przyswajając sobie obraz dalekiej przeszłości, która obejmuje dinozaury jaskiniowców i większe wersje wszystkiego. Choć jest to uproszczenie, które zbija całkowicie różne okresy w jeden (przeszłość) wizja, że przynajmniej ssaki były w przeszłości większe, jest poprawna. Kiedy ssaki zastąpiły dinozaury jako dominująca megafauna na ziemi, stały się rzeczywiście duże (choć nie tak duże jak największe dinozaury, które zastąpiły). Przez ostatnie dwa miliony lat jednak przeciętne rozmiary ssaków nieustannie zmniejszały się. Dlaczego?

Niedawno pisałem o północnoamerykańskiej megafaunie i o debacie, czy ich wymarcie około 12 tysięcy lat temu spowodowali głównie ludzie (hipoteza wybicia), czy zmiana klimatu. Ta debata dotyczy jednak całej planety, każdego kontynentu poza Antarktydą. Debata trwa, ponieważ w ewolucyjnej historii trudno jest dowieść przyczyn i skutków na dużą skalę. Możemy sprawdzać różne hipotezy przez przewidywanie korelacji i wzorów w zapisie kopalnym, a potem szukać ich. Czasami możemy ekstrapolować z obecnych, dających się zaobserwować trendów lub nawet zmian w laboratorium. Jednak trwające zmniejszanie się przeciętnej wielkości ssaków wymaga szukania dużych korelacji – jaki czynnik jest w tym trendzie wspólny na całym świecie?  Wielu naukowców uważa, że odpowiedź jest jasna: ludzie.

 

Zaczynając od Homo erectus, gdziekolwiek docierają ludzie, następuje fala wymierania megafauny. Czy może to być tylko ogólny trend, niezwiązany z ludźmi? Być może klimat świata zmieniał się w taki sposób przez ostatnie dwa miliony lat, że wyjaśnia to korzyści małych rozmiarów. Nie można wykluczyć klimatu jako czynnika, ale dowody coraz bardziej popierają hipotezę, że główną rolę odegrało polowanie przez ludzi.  

 

Zawsze jestem podejrzliwy wobec zgrabnych, schludnych opowieści o ewolucji, więc dodam istotne zastrzeżenie, że każda hipoteza o A powodującym B jest prawdopodobnie uproszczeniem. Ale pewne czynniki mogą mieć dominujący wpływ. Około 2 miliony lat temu zaczynamy widzieć pierwsze dowody, że Homo erectus używał ognia. Równocześnie H. erectus radykalnie zwiększył polowanie i także był to pierwszy raz, kiedy ludzki gatunek rozprzestrzenił się na cały świat. Gotowanie mięsa dawało wielką korzyść energetyczną i odżywczą, a polowanie wymaga wielkich przestrzeni, stąd potrzeba rozchodzenia się po świecie. Ta zmiana zachowania naszych ludzkich przodków koreluje zgrabnie z dramatyczną redukcją przeciętnego rozmiaru ssaków, gdziekolwiek dotarli ludzie.  

 

Niedawne badanie dodaje kolejną warstwę do tej historii. Dr Miki Ben-Dor i profesor Ran Barkai z wydziału archeologii Jacoba M. Alkowa na uniwersytecie w Tel Awiwie stawiają w swoim artykule hipotezę, że w tym trendzie chodzi o wydajność energetyczną. Wcześni ludzie otrzymywali najwięcej energii za swoje wysiłki z polowania na grubego zwierza. Jest to kwestia ekonomii energetycznej, która jest uznanym czynnikiem w nacisku ewolucyjnym. Kiedy ludzie wymyślili narzędzia pozwalające na zabijanie dużej zwierzyny oraz wspólne polowanie, rozpoczął się trend. Zabijali największe zwierzęta, ponieważ było to  energetycznie najbardziej wydajne. Połączyli to z gotowaniem i w zasadzie podbili świat.  


To stworzyło stały nacisk ewolucyjny przeciwko dużym rozmiarom ciała u zwierząt wszędzie tam, dokąd docierali ludzie, a więc rozmiary ciała nieustannie zmniejszały się. Jest to olbrzymi czynnik – gatunki, które wymierały były 100 do 1000 razy większe niż te, które przetrwały. Na przykład, w Ameryce Północnej wymarcie megafauny spowodowało zmniejszenie masy ciała z 98 kilogramów do ośmiu. Badacze przedstawiający tę hipotezę wskazują również, że nie musi się wybić wszystkich przedstawicieli danego gatunku do ostatniego, by spowodować wymarcie. Samo dodanie znaczącego stresora, szczególnie wobec gatunku, który ma mało młodych, wystarczyłoby. Oczywiście mogły być także inne środowiskowe stresory, ale uparte polowania ludzkie w końcu doprowadziły do wymarcia gatunków.  


Badacze z Tel Awiw dodali kolejny czynnik – kiedy ludzie zaczęli polować na coraz mniejsze zwierzęta, z konieczności musieli stać się bardziej inteligentni, a to korelowało ze zwiększoną objętością mózgu. Polowanie na mniejszą zwierzynę jest trudniejsze, trzeba być szybkim i przebiegłym. Dostaje się mniej energii w zamian za wysiłek, więc trzeba być naprawdę skutecznym, co wymaga więcej inteligencji. Z czasem, piszą autorzy, przeciętne rozmiary zwierząt zmalały do tego stopnia w wyniku ludzkiego polowania, że ta strategia nie dawała się dłużej utrzymać. Wtedy nastąpiło przejście do rolnictwa i udomowienia zwierząt. To, oczywiście, stworzyło odrębny zestaw nacisków na zwierzęta, takie jak użycie ziemi, podział wody i zakłócenie ich środowisk. 



Ważnym dowodem na ogólny związek między ludzkim polowaniem a zmniejszonymi rozmiarami zwierząt jest fakt, że tam, gdzie nie było ludzi, nie zaobserwowano takiego trendu w zapisie kopalnym. Sama zmiana klimatu nie powoduje ani zmniejszenia, ani powiększenia przeciętnych rozmiarów zwierząt. Tylko ludzkie polowanie wydaje się być stałym czynnikiem.


Choć wygląda na to, że piętrzą się dowody na hipotezę polowań, by wyjaśnić ogólny trend zmniejszania się rozmiarów ssaków przez ostatnie dwa miliony lat, ta debata z pewnością nie jest rozstrzygnięta. Jak powiedziałem, dowody są głównie korelacyjne, co pozostawia miejsce na alternatywne wyjaśnienia. Ludzie mogli iść za tym trendem (polując na coraz mniejszą zwierzynę) zamiast powodować go. Obecnie jednak istnieją solidne argumenty za hipotezą wybicia.


Oczywiście teraz niczego nie możemy w tej sprawie zrobić, ale ten trend zwiększonego wymierania z powodu ludzkiej działalności nie skończył się. W rzeczywistości przyspiesza. Normalny wskaźnik wyginięcia wynosi około jednego gatunku na milion rocznie, co znaczy, że powinniśmy doświadczać około 10 wyginięć rocznie. Zamiast tego obserwujemy około 30 tysięcy wyginięć rocznie. Niektórzy naukowcy twierdzą, że znaczy to, iż jesteśmy w połowie szóstego masowego wymierania, co wydaje się rozsądnym wnioskiem. Nie jest to dłużej wynik bezpośredniego polowania, ale straty środowiska i zmiany klimatu. To są rzeczy, którymi możemy zaradzić, jeśli zechcemy.  

 

Humans and Megafauna Extinction

NeuroLogica Blog, 2 marca 2021

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella 

Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe. Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine. Prowadzi blog Neurologica.
 

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28
Rzecz o splątaniu nauki i wiary   Koraszewski   2022-12-26
Pradawny ekosystem zrekonstruowany przy użyciu skamieniałego DNA   Coyne   2022-12-19
Rozważania heretyckiego mediewisty o historii, wartościach i zdumiewającej głupocie   Landes   2022-12-16
Ewolucyjne ślepe zaułki i lepkie urządzenia: botanik Darwin   Tonhasca Júnior   2022-12-14
Ewolucja nie idzie prostą drogą   Novella   2022-12-08
Geny i języki   Novella   2022-11-26
Uporczywa obecność religijnego mitu   Winegard   2022-11-24
Znaleziono skrytkę posągów z brązu   Novella   2022-11-23
W oparach zrównoważonej ignorancji   Koraszewski   2022-11-21
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
List otwarty do wszystkich oszołomów   Novella   2022-11-03
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Czy mizoandria może być zakaźna?   Tonhasca Júnior   2022-10-24
Niezwykła fizjologia hibernujących niedźwiedzi   Coyne   2022-10-22
Cuchnąca pułapka i przytulna kryjówka   Tonhasca Júnior   2022-10-21
Obraz Izraela na amerykańskich uniwersytetach   Mansour   2022-10-19
Kenia aprobuje GMO po 10 latach zakazu   Maina   2022-10-18
Pangenom jedwabnika morwowego   Novella   2022-10-14
Czy Samolubny gen zaszkodził publicznemu rozumieniu biologii?   Coyne   2022-10-13
Nieokrzesani goście   Tonhasca Júnior   2022-10-11
Niezrozumienie równości   Winegard   2022-10-07
Zyski klimatyczne to „niewygodna prawda” — nie wszystkie wiadomości o środowisku są złymi wieściami   Lomborg   2022-10-06
Gorzko-słodki, uzależniający lek   Tonhasca Júnior   2022-09-30
Przeciwko autentyczności   Winegard   2022-09-27
Biomedyczne znaczenie płci (i jej binarnej natury)   Coyne   2022-09-22
Mózgi neandertalczyków   Novella   2022-09-20
Oszuści i oszukani w grze w zapylanie   Tonhasca Júnior   2022-09-15
Po raz kolejny “Scientific American” wypacza biologię, a teraz także historię, by podeprzeć swoją ideologię   Coyne   2022-09-14
Upadek czasopisma “Nature”   Winegard   2022-09-08
Instynkt macierzyński i “New York Times”   Coyne   2022-09-07
Ćmy ze złym public relations   Tonhasca Júnior   2022-09-05
Studenci Uniwersytetu Ghany debatują nad wykorzystaniem upraw GMO w ich kraju   Gakpo   2022-09-02
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
Dysonansy poznawcze: czekolada a muszki, wino a osy   Júnior   2022-08-29
Patrick Matthew: prawdziwy autor idei doboru naturalnego?   Coyne   2022-08-26
Odporny na choroby, genetycznie modyfikowany maniok zapowiada przełom w Kenii   Maina   2022-08-25
Niekochane, ale czasem pożyteczne   Tonhasca Júnior   2022-08-23
Trwałość laktazy w populacjach pijących mleko: ponowna ocena klasycznej historii z ewolucji człowieka   Coyne   2022-08-19
Pierwszy znany drapieżnik: nowo opisana skamieniałość   Coyne   2022-08-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Kot Mehitabel pisze w “Science”   Coyne   2022-08-09
Nauka o wolności: rozmowa z Anną Kryłow   i Anna Kryłow   2022-08-06
Pierwsze dowody kopalne na opiekę nad lęgiem i niezwykły przypadek asymetrii kierunkowej   Coyne   2022-08-05
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Horyzontalny transfer genów u owadów: jest rozpowszechniony, ale co to znaczy?   Coyne   2022-08-02
Dokonane w Afryce badanie genomu fasolnika egipskiego oznacza krok naprzód w dywersyfikacji światowego zaopatrzenia w żywność   Karavolias   2022-08-01
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Raz jeszcze: czy rasy są tylko społecznym konstruktem bez naukowego lub biologicznego znaczenia?   Coyne   2022-07-28
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Carl Sagan i wolność wątpienia   Jacoby   2022-07-18
Jak Darwin spowodował globalne ocieplenie swoją teorią doboru płciowego   Coyne   2022-07-16
Dieta mieszana misiów i innych   Júnior   2022-07-14
Londyńskie Natural History Museum popełnia błąd naturalistyczny - wielokrotnie   Coyne   2022-07-11
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Szczepionki przeciwko grypie związane ze zmniejszonym ryzykiem choroby Alzheimera   Novella   2022-07-07
Nowoczesność Darwina: w O powstawaniu jest antycypacja neutralnej teorii i przerywanej równowagi   Coyne   2022-07-06
Pinker: “Wojna o ewolucję jest także wojną kulturową”   Coyne   2022-07-05
Raz jeszcze: błędny artykuł o tym, dlaczego teoria ewolucji jest przestarzała   Coyne   2022-07-04
Niech Moc będzie z pszczołą   Júnior   2022-06-28
Dramatyczny wzrost cen paliw kopalnych jest bolesny, ale daje niewielkie korzyści w walce z globalnym ociepleniem   Lomborg   2022-06-25
Efekt grupy – paskudny błąd poznawczy   Novella   2022-06-22
Nasiona z edytowanymi genomami będą miały przystępną cenę   Maina   2022-06-15
„Zapylisz mnie!”: nachalni bohaterowie świata roślin   Júnior   2022-06-11
Agroekologia zmienia biednych farmerów w biedniejszych   Muhumuza   2022-06-09
Kartofel z Matką Boską w jednej klapie i Karolem Marksem w drugiej   Koraszewski   2022-06-06
Jak nasze wspomnienia są powiązane   Novella   2022-06-04
Wielka Brytania dąży do zezwolenia na edytowanie genów   Novella   2022-06-02
„Grubogłowi przedsiębiorcy pogrzebowi w noc żywych trupów”   Júnior   2022-05-31
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Naukowiec z Ghany: “Afryka potrzebuje GMO bardziej niż reszta świata”   Gakpo   2022-05-26
GMO i edytowanie genów: jaka jest różnica?   Karavolias   2022-05-23
Toksyczny nektar, czyli ostrożnie z tureckim miodem   Júnior   2022-05-20
Kolejna nieudana i podyktowana ideologią próba wykazania, że płeć u ludzi nie jest binarna   Coyne   2022-05-18
Brian Charlesworth o błędach nowego artykułu rzekomo pokazującego, że fundamentalne założenie ewolucji neodarwinowskiej jest błędne   Coyne   2022-05-16
Trutnie i inni fruwający panowie   Junior   2022-05-13
Wygnanie z uniwersyteckiego świata – dwa lata później   Winegard   2022-05-10
Życie kwitnące po śmierci   Junior   2022-05-05
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Oxitec rozszerza próby z komarami GMO, by zredukować szerzenie się malarii   Conrow   2022-04-28
Słowa w wosku zapisane   Tonhasca Junior   2022-04-26
Rodzice, szkoła, państwo: kultura niskich oczekiwań   Koraszewski   2022-04-25
Nowoczesne ulepszanie roślin uprawnych przyjmuje historyczne podejście   Karavolias   2022-04-20
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Indie zwalniają edytowanie genów z wymaganej dla GMO oceny bezpieczeństwa   Paranjape   2022-04-11
Metamorfozy    Júnior   2022-04-09
Rolnicy nie mogą uprawiać tego, na co ich nie stać   Ongu   2022-04-07
Rośliny zmodyfikowane: odkłamać opinię o GMO   Conrow   2022-04-07
Odmowa szczelinowania jest szaleństwem   Ridley   2022-04-02
Jak wirusy chorób układu oddechowego ewoluują, by stać się łagodniejsze   Ridley   2022-03-22
Czy globalne ocieplenie może być dla nas dobre?   Ridley   2022-03-03
Południowa Afryka powinna przemyśleć regulacje dotyczące genetycznie modyfikowanych roślin   i Priyen Pillay   2022-03-01
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
O figach i osach   Júnior   2022-02-18
Pień liczący 40 tysięcy lat przekazany Maorysom zamiast nauce   Coyne   2022-02-14
Propaganda anty-GMO obraża drobnych farmerów w Afryce i w Azji   Gakpo   2022-02-08
Jak “tubylcza medycyna” różni się od medycyny   Coyne   2022-02-07

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk