Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 20:10

« Poprzedni Następny »


A teraz dobre wiadomości: Sprawy naprawdę idą w dobrym kierunku


Steven Pinker 2015-11-24


ISIS i Syria dominują nagłówki w mediach, ale nowe dane pokazują, że przemoc nadal cofa się wszędzie.

Trzeba trochę brawury, żeby odpowiedzieć na pytanie “Na jakich polach jesteś optymistą?” Każda odpowiedź wydaje się być prowokacją, by życie dowiodło, że się mylisz. Jednak w 2007 r. połknąłem przynętę i zaryzykowałem twierdzenie, że wszystkie formy przemocy, mierzone obiektywnie, mają tendencję malejącą – które to twierdzenie podparłem 100 wykresami w książce z 2011 r. The Better Angels of Our Nature   (polski przekład Zmierzch przemocy). Przyjaciele mówili mi, że narażam się na kompromitację: wojna z Iranem, spór o ropę naftową lub nuklearny atak terrorystów może zdarzyć się każdego dnia. I czy nie mam choć odrobiny zabobonnego lęku przed zbliżającą się setną rocznicą wybuchu I wojny światowej?

Chociaż dokumentowałem przeszłość, nawet nie próbując prognoz, dane za kolejne dziesięciolecie dostarczają możliwości dalszej prezentacji naszego zrozumienia trendów globalnych. Czy na początku XXI wieku zestaw falujących krzywych przypadkowo zbliżał się do dna? Czy też, jak wówczas twierdziłem, działo się coś systematycznego?


Dla każdego obserwatora tytułów gazet odpowiedź jest oczywista. Rok 2015 rozpoczął się od masakry Charlie Hebdo i przeszedł do nieudanego zawieszenia broni na Ukrainie, potworności Państwa Islamskiego i katastrofy humanitarnej w Syrii, która przelała się przez granice Europy.  


Tytuły gazet są jednak marnym przewodnikiem po historii. Poczucie niebezpieczeństwa jest u ludzi wykrzywione przez dostępność przerażających przykładów – i dlatego bardziej boimy się zjedzenia przez rekina niż spadnięcia ze schodów, chociaż jest znacznie większe prawdopodobieństwo, że zabije nas to drugie. Pokojowe terytoria, nieważne, jak liczne, nie dostają się do wiadomości i ludzie szybko zapominają o wojnach i potwornościach, także z niedawnej przeszłości. Tylko przez zestawienie przypadków różnych form przemocy w relacji do wielkości populacji pozwala, oceniając, jak ta proporcja zmieniała się w czasie, na przezwyciężenie naszych błędów poznawczych i zobaczenie, w którą stronę zmierza świat.


W corocznym ćwiczeniu wystawiam mój optymizm na próbę przez uaktualnienie moich wykresów, żeby zobaczyć, czy szczęśliwe trendy z początku lat 2000. trwają, cofają się, czy też zupełnie zanikły.



Zacznę od złych wiadomości: wojny domowej. Uppsala Conflict Data Program (UCDP) definiuje wojnę domową jako konflikt miedzy rządem a siłą rebeliancką, w którym poświadczona jest śmierć co najmniej tysiąca żołnierzy i cywilów rocznie. Przygnębiająco, ostry spadek liczby wojen domowych po zakończeniu zimnej wojny z 26 w 1992 r. do czterech w 2007 r., podniósł się do 11 w 2014 r. Ten zwrot nie wymazuje postępu, ale budzi pytanie: co się stało? Prosta odpowiedź brzmi: Putin i dżihad. Z 11 wojen dwie stawiają separatystów rosyjskich przeciwko Ukrainie; a osiem jest dziełem sił radykalnych islamistów operujących w sytuacji anarchii lokalnej lub ciemiężących rządów.


Jedna z tych wojen, w Syrii, spowodowała także mały wzrost globalnej liczby śmierci na wojnie po przyprawiającym o zawrót głowy sześćdziesięcioletnim spadku. Z wysokości niemal 300 zgonów rocznie w bitwach na 100 tysięcy ludzi podczas II wojny światowej, liczba spadała ostro w dół, wynosząc 22 podczas wojny koreańskiej, 9 podczas wojny wietnamskiej i 5 podczas wojny Iranu z Irakiem, zanim zaczęła huśtać się nad na wysokości plus minus 0,5 między 2001 a 2011 rokiem. W 2014 wspięła się znowu do 1,4; przygnębiające, ale nadal jest to tylko ułamek poprzednich wysokości. Czytelnicy wiadomości mogliby oczekiwać, że jatki w Syrii zniwelowały ten postęp historyczny, ale nie zauważyli, że wiele niedawnych wojen domowych zakończyło się po cichu (w Czadzie, Peru, Iranie, Indiach, Sri Lance i Angoli) i zapomnieli o wcześniejszych (Grecja, Tybet, Algieria, Sudan, Indonezja, Uganda, Etiopia i Mozambik), które produkowały olbrzymią liczbę ofiar.


Dobrą wiadomością jest to, że są to jedyne złe wiadomości: wszystkie inne rodzaje przemocy albo pozostały na niskim od niedawna poziomie, albo spadły jeszcze bardziej. Najbardziej skoncentrowanymi rodzajami destrukcji, jakie wymyślił nasz żałosny gatunek, są wojna światowa i wojna nuklearna, a przeciągnęliśmy okres, w którym udało się tego uniknąć, do 70 lat. Wojny między dużymi mocarstwami, także niezmiernie destrukcyjne, nie istniały przez niemal równie długi okres czasu – 62 lata. Wojny miedzy państwami narodowymi, rzecz stale obecna w historii przez stulecia, nadal odchodzą w przeszłość: nie więcej niż trzy w każdym roku po 1945 r., żadnej w większości lat od 1989 r. i żadnej od inwazji w Iraku w 2003 r.



Masowe zabijanie nieuzbrojonych cywilów może być równie zabójcze jak wojny. Podczas II wojny światowej około 350 osób z każdych 100 tysięcy cywilów zabijano corocznie, ale od tego czasu liczby spadały gwałtownie. Szacunki z Uppsala Conflict Data Programme (UCDP) zaczynają się od 0,3 w 1989 r., podnoszą do 14,5 podczas ludobójstwa w Ruandzie w 1994 r. i spadają do 0,1 w 2008 r. Wahały się wokół tej liczby do 2013 r.


Wojny (poza wojnami światowymi) zabijają znacznie mniej ludzi niż zabójstwa, a tutaj wiadomości wręcz dodają otuchy. Spadek liczby zabójstw, jaki obserwowaliśmy w wielu krajach zachodnich w latach 1990., nabrał przyspieszenia w minionym dziesięcioleciu. W USA, kraju o największej przemocy wśród państw demokracji pierwszego świata, liczba ta spadła z 10 na 100 tysięcy w 1991 r. do 5,5 w 2000 r., a następnie do 4 w 2014 r. W Anglii spadła z 1,8 w 2003 r. do poniżej jednego w 2014 r. ONZ ocenia, że dla świata jako całości był to spadek z siedmiu w 2003 r. do sześciu w 2012 r. Wieku ekspertów kryminalistyki uważa, że globalny spadek o 50% w 30 lat jest całkowicie możliwy.


Czy niedawne rozprawy z dysydentami w Rosji, Wenezueli, Turcji i Chinach są oznakami wycofywania się demokracji na świecie? Nie. Choć wybuch demokratyzacji z lat 1976 – 2007 nie mógł trwać w nieskończoność, punkty globalnej demokracji, wyliczone przez Polity Project, pną się od tego czasu w górę, nie zaś w dół.



Niedawna wzmożona uwaga na gwałty na kampusach i rozchodzące się błyskawicą wideo sportowców bijących swoje żony, mogą sprawiać wrażenie, że przemoc wobec kobiet rośnie. Oszacowania bardzo starannie uwzględniają gotowość kobiet do informowania o przestępstwach oraz sposób formułowania pytań w sondażach. Przynajmniej jednak w USA, gdzie statystycy rządowi używają stałej miary, przemoc seksualna i domowa zmalała w olbrzymim stopniu od lat 1970. do połowy 2000. i trzyma się na tym samym poziomie nadal.


A co ze szczytem zinstytucjonalizowanej przemocy, z karą śmierci? Wierzcie lub nie, ale kara śmierci wydaje się być skazana na śmierć. Przez ostatnie czterdzieści lat co roku między dwa a trzy kraje znosiły karę śmierci (osiem od 2010 r.) i dzisiaj mniej niż jedna piąta krajów świata dokonuje egzekucji. Także w USA, wyjątku wśród demokracji, siedem stanów odrzuciło karę śmierci od 2007 r., a liczba egzekucji wykonywana w całym kraju zmalała niemal o połowę. Jeśli ten trend będzie trwał, kara śmierci zniknie z powierzchni ziemi do roku 2026.


Jeśli chodzi o zinstytucjonalizowaną przemoc wobec homoseksualistów, to pomimo że niektóre kraje afrykańskie nasiliły prześladowania, globalny trend ku legalizacji trwał, od 25 krajów w 1960 r. do 83 w 2009r. i 90 w 2015. Także najszerzej w tym roku potępiony akt zabicia - zastrzelenie lwa Cecila w Zimbabwe przez amerykańskiego dentystę, było sprzeczne z trendem: popularność polowania w USA spadała nieustannie od 1976 do 2014 r.



Chociaż odetchnąłem, że zdanie się na łaskę losu osiem lat temu nie wyszło tak źle (przynajmniej na razie), nie muszę dodawać, że największą ulgę odczuwam z powodu stanu ludzkości. Mimo nagłówków i z opisanymi wyjątkami, świat nadal odchodzi od przemocy. Nie musimy powoływać się na żaden tajemniczy łuk sprawiedliwości lub koniec historii, by to wyjaśnić. W miarę jak nowoczesność poszerza nasz krąg współpracy, rozpoznajemy daremność przemocy i stosujemy naszą kolektywną pomysłowość, by ją zmniejszyć. Choć kilku narcystycznych despotów i atawistycznych fanatyków idzie pod ten prąd, nie wydaje się, by historia była po ich stronie.


• Pełne wykresy Stevena Pinkera można zobaczyć tutaj


News ISIS and Syria headlines violence

Guardian, 11 września 2015

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Pinker

Amerykański psycholog, profesor związany od wielu lat z Uniwersytetem Harvarda uznany przez magazyn Time za jedną ze 100 najbardziej wpływowych osób naszych czasów, autor wielu książek, w których porusza zagadnienia i problemy z zakresu neurobiologii, psychologii, językoznawstwa, teorii ewolucji. Na język polski przełożono Jak działa umysł (tłumaczenie Małgorzata Koraszewska) i Tabula Rasa. Spory o naturę ludzką (Tłumaczenie Agnieszka Nowak). Jego wydana w 2012 roku książka The Better Angels of Our Nature: Why Violence Has Declined cieszy się niesłabnącym powodzeniem (polski przekład: "Zmierzch przemocy", Wydawnictwo Zysk i S-ka 2014.) Niedawno ukazała się jego kolejna pozycja pt.: The Sense of Style: The Thinking Person's Guide to Writing in the 21st Century (polski przekład "Piękny styl", Wydawnictwo SAW Smak Słowa 2015).

 Strona www autora


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Rdzenni Amerykanie żądają doczesnych resztek pumy z Griffith Park   Coyne   2023-01-03
Świetny artykuł o epigenetyce   Coyne   2022-12-30
Śmiało podążaj tam, gdzie nie dotarł jeszcze żaden owad   Tonhasca Júnior   2022-12-28
Rzecz o splątaniu nauki i wiary   Koraszewski   2022-12-26
Pradawny ekosystem zrekonstruowany przy użyciu skamieniałego DNA   Coyne   2022-12-19
Rozważania heretyckiego mediewisty o historii, wartościach i zdumiewającej głupocie   Landes   2022-12-16
Ewolucyjne ślepe zaułki i lepkie urządzenia: botanik Darwin   Tonhasca Júnior   2022-12-14
Ewolucja nie idzie prostą drogą   Novella   2022-12-08
Geny i języki   Novella   2022-11-26
Uporczywa obecność religijnego mitu   Winegard   2022-11-24
Znaleziono skrytkę posągów z brązu   Novella   2022-11-23
W oparach zrównoważonej ignorancji   Koraszewski   2022-11-21
10 twierdzeń działaczy walczących w Afryce z GMO o tym, dlaczego postępy w biotechnologii upraw powinny zostać odrzucone – i dlaczego są one błędne   Maina   2022-11-17
List otwarty do wszystkich oszołomów   Novella   2022-11-03
Po prostu nie mogę się doczekać, aby znów wyruszyć w trasę   Tonhasca Júnior   2022-10-27
Czy mizoandria może być zakaźna?   Tonhasca Júnior   2022-10-24
Niezwykła fizjologia hibernujących niedźwiedzi   Coyne   2022-10-22
Cuchnąca pułapka i przytulna kryjówka   Tonhasca Júnior   2022-10-21
Obraz Izraela na amerykańskich uniwersytetach   Mansour   2022-10-19
Kenia aprobuje GMO po 10 latach zakazu   Maina   2022-10-18
Pangenom jedwabnika morwowego   Novella   2022-10-14
Czy Samolubny gen zaszkodził publicznemu rozumieniu biologii?   Coyne   2022-10-13
Nieokrzesani goście   Tonhasca Júnior   2022-10-11
Niezrozumienie równości   Winegard   2022-10-07
Zyski klimatyczne to „niewygodna prawda” — nie wszystkie wiadomości o środowisku są złymi wieściami   Lomborg   2022-10-06
Gorzko-słodki, uzależniający lek   Tonhasca Júnior   2022-09-30
Przeciwko autentyczności   Winegard   2022-09-27
Biomedyczne znaczenie płci (i jej binarnej natury)   Coyne   2022-09-22
Mózgi neandertalczyków   Novella   2022-09-20
Oszuści i oszukani w grze w zapylanie   Tonhasca Júnior   2022-09-15
Po raz kolejny “Scientific American” wypacza biologię, a teraz także historię, by podeprzeć swoją ideologię   Coyne   2022-09-14
Upadek czasopisma “Nature”   Winegard   2022-09-08
Instynkt macierzyński i “New York Times”   Coyne   2022-09-07
Ćmy ze złym public relations   Tonhasca Júnior   2022-09-05
Studenci Uniwersytetu Ghany debatują nad wykorzystaniem upraw GMO w ich kraju   Gakpo   2022-09-02
“Scientific American” poświęca się polityce, a nie nauce; odmawia publikowania krytycznych analiz swoich fałszywych lub wprowadzających w błąd twierdzeń   Coyne   2022-09-01
Dysonansy poznawcze: czekolada a muszki, wino a osy   Júnior   2022-08-29
Patrick Matthew: prawdziwy autor idei doboru naturalnego?   Coyne   2022-08-26
Odporny na choroby, genetycznie modyfikowany maniok zapowiada przełom w Kenii   Maina   2022-08-25
Niekochane, ale czasem pożyteczne   Tonhasca Júnior   2022-08-23
Trwałość laktazy w populacjach pijących mleko: ponowna ocena klasycznej historii z ewolucji człowieka   Coyne   2022-08-19
Pierwszy znany drapieżnik: nowo opisana skamieniałość   Coyne   2022-08-16
Nie karm mózgu śmieciowym jedzeniem   Bhogal   2022-08-10
Kot Mehitabel pisze w “Science”   Coyne   2022-08-09
Nauka o wolności: rozmowa z Anną Kryłow   i Anna Kryłow   2022-08-06
Pierwsze dowody kopalne na opiekę nad lęgiem i niezwykły przypadek asymetrii kierunkowej   Coyne   2022-08-05
Badania dowodzą, że fakty nie mają znaczenia: jak propaganda wykorzystuje i normalizuje antysemityzm     2022-08-03
Horyzontalny transfer genów u owadów: jest rozpowszechniony, ale co to znaczy?   Coyne   2022-08-02
Dokonane w Afryce badanie genomu fasolnika egipskiego oznacza krok naprzód w dywersyfikacji światowego zaopatrzenia w żywność   Karavolias   2022-08-01
Grupy anty-GMO przegrywają sprawę sądową w Nigerii    i Nkechi Isaak   2022-07-30
Raz jeszcze: czy rasy są tylko społecznym konstruktem bez naukowego lub biologicznego znaczenia?   Coyne   2022-07-28
„New Yorker” pisze o hoacynie, sugeruje, że koncepcja Darwina drzew ewolucyjnych może być urojeniem   Coyne   2022-07-25
Nazistowscy lekarze i dzisiejsi antysemici: redefinicja etyki, żeby usprawiedliwić prześladowania Żydów     2022-07-18
Carl Sagan i wolność wątpienia   Jacoby   2022-07-18
Jak Darwin spowodował globalne ocieplenie swoją teorią doboru płciowego   Coyne   2022-07-16
Dieta mieszana misiów i innych   Júnior   2022-07-14
Londyńskie Natural History Museum popełnia błąd naturalistyczny - wielokrotnie   Coyne   2022-07-11
Nigeria gotowa na spełnienie oczekiwań rolników     2022-07-08
Szczepionki przeciwko grypie związane ze zmniejszonym ryzykiem choroby Alzheimera   Novella   2022-07-07
Nowoczesność Darwina: w O powstawaniu jest antycypacja neutralnej teorii i przerywanej równowagi   Coyne   2022-07-06
Pinker: “Wojna o ewolucję jest także wojną kulturową”   Coyne   2022-07-05
Raz jeszcze: błędny artykuł o tym, dlaczego teoria ewolucji jest przestarzała   Coyne   2022-07-04
Niech Moc będzie z pszczołą   Júnior   2022-06-28
Dramatyczny wzrost cen paliw kopalnych jest bolesny, ale daje niewielkie korzyści w walce z globalnym ociepleniem   Lomborg   2022-06-25
Efekt grupy – paskudny błąd poznawczy   Novella   2022-06-22
Nasiona z edytowanymi genomami będą miały przystępną cenę   Maina   2022-06-15
„Zapylisz mnie!”: nachalni bohaterowie świata roślin   Júnior   2022-06-11
Agroekologia zmienia biednych farmerów w biedniejszych   Muhumuza   2022-06-09
Kartofel z Matką Boską w jednej klapie i Karolem Marksem w drugiej   Koraszewski   2022-06-06
Jak nasze wspomnienia są powiązane   Novella   2022-06-04
Wielka Brytania dąży do zezwolenia na edytowanie genów   Novella   2022-06-02
„Grubogłowi przedsiębiorcy pogrzebowi w noc żywych trupów”   Júnior   2022-05-31
Coraz mniejsza część głównych plonów roślin jadalnych na świecie idzie na wyżywienie głodnych, a coraz więcej wykorzystuje się do celów niespożywczych     2022-05-28
Naukowiec z Ghany: “Afryka potrzebuje GMO bardziej niż reszta świata”   Gakpo   2022-05-26
GMO i edytowanie genów: jaka jest różnica?   Karavolias   2022-05-23
Toksyczny nektar, czyli ostrożnie z tureckim miodem   Júnior   2022-05-20
Kolejna nieudana i podyktowana ideologią próba wykazania, że płeć u ludzi nie jest binarna   Coyne   2022-05-18
Brian Charlesworth o błędach nowego artykułu rzekomo pokazującego, że fundamentalne założenie ewolucji neodarwinowskiej jest błędne   Coyne   2022-05-16
Trutnie i inni fruwający panowie   Junior   2022-05-13
Wygnanie z uniwersyteckiego świata – dwa lata później   Winegard   2022-05-10
Życie kwitnące po śmierci   Junior   2022-05-05
Organiczne środki owadobójcze są szkodliwe dla pożytecznych owadów     2022-04-30
Oxitec rozszerza próby z komarami GMO, by zredukować szerzenie się malarii   Conrow   2022-04-28
Słowa w wosku zapisane   Tonhasca Junior   2022-04-26
Rodzice, szkoła, państwo: kultura niskich oczekiwań   Koraszewski   2022-04-25
Nowoczesne ulepszanie roślin uprawnych przyjmuje historyczne podejście   Karavolias   2022-04-20
Pierwsza spożywcza roślina GMO w Ghanie   Baffour-Awuah   2022-04-16
Indie zwalniają edytowanie genów z wymaganej dla GMO oceny bezpieczeństwa   Paranjape   2022-04-11
Metamorfozy    Júnior   2022-04-09
Rolnicy nie mogą uprawiać tego, na co ich nie stać   Ongu   2022-04-07
Rośliny zmodyfikowane: odkłamać opinię o GMO   Conrow   2022-04-07
Odmowa szczelinowania jest szaleństwem   Ridley   2022-04-02
Jak wirusy chorób układu oddechowego ewoluują, by stać się łagodniejsze   Ridley   2022-03-22
Czy globalne ocieplenie może być dla nas dobre?   Ridley   2022-03-03
Południowa Afryka powinna przemyśleć regulacje dotyczące genetycznie modyfikowanych roślin   i Priyen Pillay   2022-03-01
Dlaczego środowiskowcy stanowią większą przeszkodę dla skutecznej polityki klimatycznej niż negacjoniści?   Boudry   2022-02-21
O figach i osach   Júnior   2022-02-18
Pień liczący 40 tysięcy lat przekazany Maorysom zamiast nauce   Coyne   2022-02-14
Propaganda anty-GMO obraża drobnych farmerów w Afryce i w Azji   Gakpo   2022-02-08
Jak “tubylcza medycyna” różni się od medycyny   Coyne   2022-02-07

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk