Masakra w Monachium 50 lat później

Igrzyska Olimpijskie w 1972 roku były pierwszymi, które odbyły się w Niemczech od niesławnych igrzysk berlińskich w 1936 roku, zorganizowanych pod nadzorem nazistów. Rząd zachodnioniemiecki chciał pokazać światu, jak wiele się zmieniło w ciągu 36 lat – przede wszystkim to, że Niemcy nie będą już kojarzone z totalitarną ponurą przeszłością. Aby podkreślić swobodę i wolność w nowych Niemczech, bezpieczeństwo ograniczono do minimum. Nie było ani śladu drutu kolczastego, żołnierzy ani ciężko uzbrojonej policji. Rząd był tak zdecydowany promować igrzyska olimpijskie w Monachium jako „beztroskie igrzyska”, że nikt nie przyglądał się uważnie identyfikatorom. Łatwo było uzyskać dostęp do wioski sportowców; każdy, kto nie miał dowodu tożsamości, mógł po prostu wspiąć się na ogrodzenie z siatki i wejść bez kontroli.

To właśnie zrobiło ośmiu terrorystów Czarnego Września z frakcji Fatahu Organizacji Wyzwolenia Palestyny wczesnym rankiem we wtorek, 5 września.

Uzbrojeni w karabiny szturmowe kałasznikow, pistolety i granaty, terroryści wdarli się do kwater izraelskiej drużyny. Dwóch Izraelczyków zastrzelili na miejscu; ciało jednego z nich zostało brutalnie okaleczone. Dziewięciu innych izraelskich sportowców wzięli na zakładników. Terroryści zażądali uwolnienia 234 więźniów przetrzymywanych przez Izrael i nalegali, aby Niemcy uwolniły członków założycieli bandy Baader-Meinhof, skrajnie lewicowej grupy terrorystycznej odpowiedzialnej za liczne porwania, zabójstwa i zamachy bombowe.

„Kiedy uwolnienie nie nastąpiło późnym popołudniem, terroryści zażądali samolotu, który miał ich zabrać do Egiptu”, opowiada historyk Deborah Lipstadt w eseju z 2012 roku dla magazynu Tablet.

Niemieccy funkcjonariusze zgodzili się, ale zaplanowali zasadzkę na lotnisku. Zasadzka była kompletnie spartaczona: zespół niemieckiej policji wyznaczony do urządzenia zasadzki na terrorystów odmówił wykonania zadania, kiedy terroryści byli już w drodze na lotnisko. Terrorystów było więcej niż niemieckich snajperów — a snajperzy nie mogli komunikować się między sobą ani z odpowiedzialnymi funkcjonariuszami. Samochody pancerne, które zostały zamówione jako wsparcie, ugrzęzły w godzinnym korku wokół lotniska.

Na pasie startowym wybuchła strzelanina między siłami niemieckimi a terrorystami, a sportowcy, których porywacze związali ze sobą w helikopterach, które przywiozły ich na lotnisko, znaleźli się w ogniu krzyżowym. Kiedy terroryści zdali sobie sprawę, że nie mogą uciec, zastrzelili zakładników, a następnie wrzucili granaty do helikopterów, aby zapewnić się, że nie przeżyją.

Dopiero o czwartej po południu, 12 godzin po rozpoczęciu ataku terrorystycznego, Brundage ostatecznie zawiesił zawody na ten dzień i ogłosił, że następnego dnia rano odbędzie się nabożeństwo żałobne. Ale w środę na Stadionie Olimpijskim Brundage wypowiedział tylko jedno zdanie o zamordowanych Żydach. „Opłakujemy naszych izraelskich przyjaciół, ofiary tej brutalnej napaści”. Potem wypowiedział  pełną oburzenia skargę na to, jak „presja komercyjna, polityczna, a teraz kryminalna” kala czystość Igrzysk Olimpijskich. Co zdumiewające, opisał zamordowanie 11 Izraelczyków jako drugie z „dwóch brutalnych ataków” na igrzyska w Monachium. Pierwszym, jak powiedział, była decyzja MKOl o wykluczeniu sportowców z rządzonej przez białych Rodezji, której to decyzji Brundage był przeciwny.

Kiedy Brundage oświadczył, że igrzyska nie zostaną odwołane, ale będą wznowione następnego dnia, nie było sprzeciwu. Wśród nielicznych, którzy wyrazili odrazę wobec tej decyzji, był Red Smith, dziennikarz sportowy „New York Timesa”:

„Tym razem z pewnością niektórzy sądzili, że sportowcy odejdą od skoczni i bloków startowych” – napisał Smith w artykule, który ukazał się następnego dnia.

Ale nie. „Igrzyska muszą trwać”, powiedział Avery Brundage, arcykapłan placu zabaw, a 80 tysięcy słuchaczy zareagowało aplauzem. Okazją było wczorajsze nabożeństwo żałobne za 11 członków izraelskiej delegacji olimpijskiej zamordowanych przez palestyńskich terrorystów. To wyglądało bardziej jak wiec motywacyjny. . . .

Oklaski były głośne. Oczywiście nie wszystkich odstraszył widok dzieci powracających do zabawy, gdy tylko skończyło się mordowanie. Przed wczorajszym zgromadzeniem na stadionie, jeszcze zanim poznano szczegóły strzelaniny o północy, Komitet Wykonawczy MKOl spotkał się i postanowił wznowić igrzyska. Spotkanie trwało 45 minut.

„Igrzyska powinny trwać” – powiedział trener drużyny amerykańskiej. „Nie powinniśmy odwoływać wszystkiego z powodu incydentu politycznego i tym to właśnie było”.

W końcu nic nie zostało odwołane. Pozostali przy życiu członkowie izraelskiego zespołu wrócili do domu, towarzysząc trumnom zamordowanych kolegów. Poza tym wszelkie oznaki niepokoju szybko zniknęły. Kanclerz Niemiec Willy Brandt poprosił kraje uczestniczące w igrzyskach o opuszczenie flag do połowy masztu na znak żałoby i szacunku. Ale kiedy sprzeciwiło się 10 krajów arabskich, prośba została wycofana.

Przez dziesięciolecia po zabójstwach rodziny zamordowanych Izraelczyków wielokrotnie prosiły o upamiętnienie ich bliskich chwilą ciszy podczas otwarcia kolejnych Igrzysk Olimpijskich. Międzynarodowy Komitet Olimpijski stanowczo odmawiał, twierdząc, że byłoby błędem pozwolić, aby polityka ingerowała w to, co ma być międzynarodowym świętem braterstwa w świecie sportowym. To była uderzająco fałszywa wymówka. To masakra tak brutalnie podkopała ideał globalnej solidarności, jaki miała reprezentować olimpiada. Odrzucanie przez tak długi czas skromnej prośby rodzin o chwilę pamięci tylko potęgowało tę brutalność.