Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 13:02

« Poprzedni Następny »


Gość z Czarnego Lądu


Andrzej Koraszewski 2017-03-31

Leo Igwe z naczelną redaktor „Listów z naszego sadu”.
Leo Igwe z naczelną redaktor „Listów z naszego sadu”.

Czy Afryka jest nadal najbardziej tragicznym kontynentem naszej planety? Zamknięty został rozdział kolonializmu i niewolnictwa, rasizm jeśli nie zniknął, to zszedł do podziemi, jednak niepodległość okazała się trudniejsza niż mieli nadzieję ci, którzy o nią walczyli. Ostatnie lata przynosiły z Afryki wiadomości dobre i złe. Pojawiły się oznaki przyspieszonego rozwoju gospodarczego, równocześnie w północnej i środkowej Afryce narasta zagrożenie ekstremistycznym islamem. W całej Afryce oświata pozostawia wiele do życzenia. Kontynent nadal tkwi w kleszczach religijnych przesądów i zabobonów, a powszechne oświecenie i racjonalizm wydaje się być odległym marzeniem.

Szukając ludzi, którzy działają na rzecz afrykańskiego oświecenia, dwanaście lat temu natrafiliśmy na teksty Leo Igwe, nigeryjskiego działacza International Humanist and Ethical Union. (Pewnie postukalibyśmy się w czoła, gdyby nam ktoś wtedy powiedział, że pewnego dnia Leo będzie naszym gościem w Dobrzyniu.) Tłumacząc jego artykuły mieliśmy poczucie, że gdzieś daleko, w zupełnie obcym świecie jest ktoś bardzo bliski.

 

Walka z religijnymi przesądami nie była dla niego teorią, najwięcej czasu poświęcał ratowaniu dzieci oskarżanych o czary, często zabijanych lub wyganianych z domu przez własnych rodziców, ale nieodmiennie za tym okrucieństwem stali kapłani katoliccy lub protestanccy, albo szamani religii animistycznych. Afrykańska niepodległość, w Nigerii i w innych krajach, powiązana była tysięcznymi nićmi z różnymi instytucjami religijnymi, i władze, nawet jeśli oficjalnie potępiają zbrodnicze, zakorzenione w religijnych wierzeniach przesądy, albo unikają ścigania przestępstw motywowanych religią, albo karzą bezpośrednich sprawców, jak ognia unikając oskarżania tych, którzy do tych zbrodni podżegają. 

 

Leo wychowywał się w katolickiej rodzinie, a rodzice chcieli, żeby został księdzem. W seminarium widział, jak nie tylko koledzy, ale i nauczyciele aprobują wierzenia w czary i dorabiają do nich religijne usprawiedliwienia. Po rezygnacji z kapłaństwa studiował filozofię, ale akademicka kariera nie była jego marzeniem. Jeszcze na studiach rzucił się w wir organizowania środowiska afrykańskich ateistów, szukając wspólników do promowania oświeceniowych wartości na Czarnym Lądzie.

 

Pamiętam jak kilka lat temu przywoływał w artykule słowa nigeryjskiego powieściopisarza, Bena Okri, z jego książki  A Way of Being Free:   

"Jest wiele możliwości umierania i nie wszystkie są związane z zabijaniem. Niektóre z nich mają związek ze sposobem życia. Życia w kłamstwie. Życia bez zadawania pytań. Życia w jaskini swoich przesądów. Życia życiem, które ci narzucono, życia życiem snów i kodów twoich przodków."

W swoich refleksjach wokół tego cytatu Leo Igwe zastanawiał się nad pytaniem, dlaczego od uzyskania niepodległości większość państw afrykańskich tkwi w miejscu. Mity o bohaterskiej walce o niepodległość, mity o dążeniu do demokracji, mity o tym, że to wyłącznie kolonialiści winni są temu, że Afryka tkwi w niedorozwoju.

 „Wielu Afrykanów obawia się zadawania pytań – pisał w tym artykule - ponieważ sądzą, że jeśli to zrobią, umrą lub utracą te maleńkie przywileje, którymi mogą się jeszcze cieszyć; nie wiedzą, że prawdziwą stratą i śmiercią jest niezadawanie pytań, że to jest połknięcie haczyka, spławika i żyłki. Afrykanie umierają, ponieważ w ich społecznościach cnotą nie jest krytyczna dociekliwość, ale życie w posłuszeństwie dogmatom, w ślepej wierze i konformizmie.


Afrykanie umierają, ponieważ przez lata ludzie zmieniali ten kontynent w jaskinię przesądów i błędnych wyobrażeń. Obejmuje to również fałszywe wyobrażenia na własny temat i na temat innych. Przesądów o tym, co mają i czego pragną oraz co mają i czego pragną inni. Przesądów na temat kogokolwiek i czegokolwiek nowego lub innego, nowego stylu życia lub stylu życia choćby trochę innego od tego, do którego są przyzwyczajeni. Afrykanie nadal widzą sami siebie oczyma tych, którzy nigdy nie dostrzegali w nich niczego dobrego ani sprawiedliwego, którzy byli stronniczy i niesprawiedliwi w ocenie lub zainteresowani wyłącznie możliwością wyzysku.”

Ilu jest ateistów w Afryce? Nie ma i długo nie będzie na to pytanie odpowiedzi. Młodzi ludzie, nawet jeśli porzucają religię, zazwyczaj zachowują pozory. Nawet w środowiskach uniwersyteckich otwarty ateizm jest zagrożeniem kariery, nie wspominając o konfliktach z rodziną. Leo Igwe opisuje w jednym z ze swoich artykułów spotkanie z obwieszonym paciorkami cudakiem w Ghanie, który twierdził, że ma nadnaturalne moce i jest w kontakcie z niewidzialnymi siłami. Kiedy w odpowiedzi na pytanie o wyznanie Leo odpowiedział, że jest ateistą cudak był przekonany, że w takim razie nie może być Afrykaninem. Wielu ludziom w Afryce nie mieści się w głowie połączenie czarnej skóry z odrzuceniem religii. Oznacza to jakieś karygodne papugowanie białych ludzi.             

 

A jednak coś się zmienia. Tworzą się zręby organizacji, Internet pozwala na odszukanie w świecie podobnie myślących, nawet w sferze publicznej pojawiają się ludzie przyznający się do ateizmu i głoszący pochwałę wolnej myśli i sceptycyzmu.      


Nastanie Internetu wzmocniło ludzi samodzielnie myślących. Przepływ informacji i wiedzy był wyzwoleniem dla ateistów w Afryce, bo dostarczył im idei podbudowujących ich wątpliwości. Internet dał ateistom tego regionu platformy do spotkań i kontaktów z ludźmi o podobnych poglądach. Chociaż społeczność wirtualna była pomocna, ateiści nadal stoją przed wyzwaniami w bezpośrednich kontaktach z ludźmi – z przyjaciółmi i członkami rodziny – w swoim najbliższym otoczeniu. Dan, ateista z Zimbabwe mówi:

Głównym wyzwaniem jest to, że otwarte identyfikowanie się jako ateista komplikuje wszelkiego rodzaju stosunki z ludźmi. Nie jest zabawna konieczność ważenia słów w każdej rozmowie, w jakiej uczestniczysz.


Panuje zdecydowany brak zrozumienia, czym jest ateizm. Większość ludzi nigdy nie rozważała możliwości porzucenia religii. Tak, są inni ateiści w Zimbabwe, fizycznie spotkałem się z dwoma, ale znam ponad dziesięciu innych z sieci. Współprowadzę stronę facebookową „Ateista w Zimbabwe”, która miała 95 „lajków”, kiedy ostatnio sprawdzałem, chociaż znaczna ich liczba jest od ateistów z innych krajów. Ale to pomaga, że mamy przestrzeń, w której możemy się spotykać, nawet jeśli jest to przestrzeń wirtualna. Na ile wiem, większość z nich nadal nie ujawnia się, podobnie jak ja.


Nie jest łatwo przewidzieć przyszłość ateizmu w Zimbabwe. Podejrzewam, że mamy przed sobą długą i trudną drogę. Najlepsze, na co możemy mieć nadzieję na krótką metę, to podniesienie poziomu wiedzy o ateizmie w szerszym społeczeństwie. Byłoby mniej szoku i strachu, gdyby było wiadomo, że istnieje alternatywa dla religii.

Leo Igwe opowiada jak prezentacja alternatywy dla religii zderza się z indoktrynacją religijną i wymuszaniem konformizmu wobec dogmatów. Młodzi ludzie odkrywają sprzeczności, zaczynają zauważać konflikt między nauką i religią, widzą jak religia blokuje rozwój i jak jest wykorzystywana przez polityków, ale obawiają się otwartych dyskusji o tych wątpliwościach. Czasem strach ma wielkie oczy, Jane, studentka z Harare postanowiła nie ukrywać swojego ateizmu:           

No cóż, bycie ateistą jest tu dość rzadkie. Mówię o tym otwarcie do wszystkich poza członkami mojej rodziny, żeby uniknąć dramatu. Myślę, że jest to bardziej kwestia opinii, jaką dostaniesz, niż niebezpieczeństwa. Szczerze mówiąc, większość ludzi jest religijna i nikt z tych ateistów, których znam, nie miał problemów z powodu ateizmu. Oczywiście, ateizm jest uważany za coś złego.

W całej Afryce ateiści często czują się całkiem bezradni wobec przytłaczającego wpływu wiary religijnej, szczególnie skutków chrześcijaństwa i islamu. Religia i polityka są tak zmieszane, że ateiści są wypchnięci na margines społeczny i polityczny. Wielu ludzi sądzi, że nie ma przyszłości dla ateizmu w tym regionie i że otwarte i publiczne mówienie o swojej niewierze w Boga lub Allaha stanowi niepotrzebne ryzyko. Wielu pozostaje więc w ukryciu i nadal płacą religii daninę pustych słów. Udawanie religijności opóźnia jednak wyłonienie się energicznego ateizmu w regionie. Wyrządza wielkie szkody sprawie przebudzenia racjonalizmu w Afryce.


Dla Leo Igwe ateizm, racjonalizm i humanizm są amalgamatem. Krytyczne myślenie musi się zacząć od zakwestionowania zabobonu, od powiedzenia stanowczego NIE wierze w czary, od tego, żeby władze zaczęły ścigać powtarzających biblijne hasło „Nie pozwolisz żyć czarownicy".  W Europie było ono żywe i traktowane dosłownie nie tak znowu dawno, zaledwie kilka stuleci temu. W Afryce żyje nadal.      


Leo opisuje pastora prężnego kościoła zielonoświątkowców. Młody pastor przedstawia się jako „Prorok Boga” Sprawnie korzysta z najnowszej techniki i szybko zdobywa rzesze wiernych w stanie Akwa Ibom w Nigerii.   


W 2008 roku rząd stanu Akwa Ibom znalazł się pod wpływem międzynarodowych nacisków po dokumentalnym programie, który nadawały stacje telewizyjne w wielu krajach. Przegłosowano ustawę penalizującą stygmatyzowanie dzieci i rząd podjął pewne kroki, aby zapobiec temu problemowi. W efekcie liczba przestępstw związanych z oskarżeniami o czary znacznie się zmniejszyła.


W momencie, w którym wysiłki rządu i organizacji pozarządowych zaczęły wydawać pozytywne rezultaty, energiczny pastor zielonoświątkwców zorganizował „Festiwal ognia w Uyo" który dosłownie wzywał do zabijania rzekomych czarownic. 



Nie wszystkie formy podżegania do motywowanych przez religię zbrodni są tak spektakularne. Być może najgorsze rzeczy dzieją się tam, gdzie działają islamistyczne grupy terrorystyczne. Trzeba jednak pamiętać, że praktycznie cała oświata w krajach afrykańskich jest przesycona indoktrynacją religijną, co niebywale utrudnia zainteresowanie dzieci prawdziwą nauką i wejście na drogę prawdziwego afrykańskiego Oświecenia. 


Przez wiele godzin rozmawialiśmy o afrykańskiej nadziei i beznadziejności, o potędze zabobonu i cynicznych postawach polityków, o niebezpieczeństwach bycia ateistą na Czarnym Lądzie i o tym, że jednak liczba tych, którzy patrzą krytycznie na tradycję powoli rośnie. Leo jest realistą, wie, że nie należy oczekiwać cudu, a jednak pojawiają się promyki nadziei i nie zamierza opuszczać rąk.


Mówiliśmy wiele o Internecie, dzięki któremu świat przyspieszył i zaczęły otwierać się okna, które wcześniej były zamknięte.

 

Afryka jest piekielnie ważna, a afrykańscy racjonaliści potrzebują naszej pomocy. Żeby im pomóc musimy o nich wiedzieć i musimy rozumieć ich problemy. W sobotę 1 kwietnia, w ramach Dni Ateizmu 2017 Leo Igwe będzie w Warszawie mówił o  „Ateizmie i świeckości w Afryce, o voodoo i religii”. Spotkanie odbędzie się o godzinie 18.45 w klubokawiarni „Pożyteczna” przy ul. Nowy Świat 58 

 


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. zapis Tomasz Kucharzyk 2017-04-04


Dysydenci

Znalezionych 319 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Samotna nauczycielka przeciw ekstremistom w syryjskim mieście   Koraszewski   2013-11-14
Palestyńczycy   Koraszewski   2013-11-15
Konflikt bliskowschodni w oczach arabskich dysydentów   Koraszewski   2013-11-15
Dorastanie jako Palestynka pod izraelską okupacją   Elshazly   2013-12-04
Pakistan jest bliski stania się sunnicką wersją szyickiego IranuŹródło: MEMRI     2013-12-20
Ateizm: luksus dla bogatych?   Coyne   2014-01-01
Rysowane w piekle   Ahmad   2014-02-13
Kogo mamy obwiniać za “islamofobię”?   Zahran   2014-03-01
Gdzie są umiarkowani muzułmanie?   Hroub   2014-03-02
Pojednanie z Żydami jest nieodzowną częścią pojednania z szyitami, alawitami, Kurdami i Turkami   Al-Labwani   2014-04-03
Auschwitz i platońska jaskinia   Koraszewski   2014-05-03
Deklaracja Równości Kobiet Muzułmańskich   Chesler   2014-06-18
Palestyna okupowana przez islamizm   Ahmed   2014-08-22
Dlaczego Jordania nie chce więcej Palestyńczyków   Abu Toameh   2014-08-24
Kto stworzył ISIS?   Melhem   2014-09-01
Wybór między wolnością a islamizmem   Bulut   2014-09-04
Mieszkańcy Gazy o zbrodniach wojennych Hamasu   Zahran   2014-09-24
 Jako rzecze Al-Kaida     2014-10-30
List otwarty do Bena Afflecka od kobiety pakistańskiej   Coyne   2014-11-05
Reformowanie złej wiary   Koraszewski   2014-11-09
List do moich braci muzułmanów   Bidar   2014-11-11
Niebezpieczne oczarowanie Zachodu islamem   Bulut   2014-11-16
Palestyński działacz praw człowieka pisze do Malali   Eid   2014-12-15
Rozmowa z Metisem o Izraelu   Bellerose   2014-12-17
UE popiera palestyńską dyktaturę   Toameh   2014-12-20
Nie jestem zdrajczynią   Haskia   2015-01-04
A co z arabskimi zbrodniami na Palestyńczykach?   Toameh   2015-01-10
Czy naprawdę jesteśmy Charlie Hebdo?   Ghaddar   2015-01-13
Dysydenci arabscy: demonstrujmy jak w Paryżu     2015-01-15
Jak uratować islam przed islamistami   Ahmed   2015-01-18
Jestem muzułmaninem, jestem Charlie   Bari   2015-01-19
Czy Palestyńczycy są odpowiedzialny za swoją niedolę?   Maroun   2015-01-31
Dlaczego media mają obsesję na punkcie Izraela?   Friedman   2015-02-01
Ani jeden to jeszcze za dużo   Bellerose   2015-02-02
Dziwaczny bojkot Izraela   Eid   2015-02-07
Śmierć 12 w Paryżu i 200 tysięcy w Syrii   Wannous   2015-02-08
Ameryka zdradza umiarkowanych Arabów i kolaboruje z terrorystami   Toameh   2015-02-13
Dysydenci muzułmańskiego świata     2015-02-14
My, Palestyńczycy, trzymamy klucz do lepszej przyszłości   Eid   2015-02-15
Lekcja historii   Bellerose   2015-02-24
Muzułmanie, których nie znamy   Koraszewski   2015-02-25
O bluźnierstwie, wartościach i wielokulturowości   Nawaz   2015-03-04
Dlaczego islam potrzebuje reformacji   Hirsi Ali   2015-03-30
Polityka Obamy przynosi plon przemocy   Ghaddar   2015-04-01
Francuski imam czeka na twoją pomoc     2015-04-19
Hołd muzułmanina dla syjonistycznego tworu     2015-04-24
Co Żydzi robią źle   Bellerose   2015-04-27
Reżim irański i ISIS są dwiema stronami tej samej średniowiecznej monety     2015-04-29
Tracąc moją religię?   Fellah   2015-04-30
Ludobójstwo Ormian: przywódcy kurdyjscy dają przykład moralny Turcji przez przyznanie się do swoich zbrodni   Bulut   2015-05-05
Izraelski Arab o arabskiej nadziei   Deek   2015-05-09
Postępowi, osamotnieni muzułmanie   Fatah   2015-05-14
Przestępstwa zdrady stanu w Autonomii Palestyńskiej   Toameh   2015-05-16
Anioł pokoju i dysydenci   Koraszewski   2015-05-18
Egipski historyk chce normalizacji z Izraelem     2015-06-06
Wezwanie do obudzenia się sumienia: Palestyńczycy są realnymi ludźmi   Fred Maroun   2015-06-13
Reżimy arabskie nie zapłacą za swoje zbrodnie przeciwko Palestyńczykom   Maroun   2015-06-20
Problem z nieba rodem. Dlaczego USA powinny poprzeć islamską reformację.   Hirsi Ali   2015-06-27
Jeśli zniknie Izrael, inni znikną także   Zahran   2015-07-12
Kto jest odpowiedzialny za potworności w świecie muzułmańskim?   Bulut   2015-07-24
Światło w samym środku piekła   Maroun   2015-07-25
Czy Izrael uratuje świat po raz trzeci?   Zahran   2015-07-30
Arabska dziennikarka do kobiet arabskiego Wschodu   Al-Budair   2015-08-11
Jestem syjonistą, ponieważ jestem Arabem   Maroun   2015-08-17
Pocałunek śmierci dla liberalizmu na Bliskim Wschodzie     2015-09-01
Ajatollah-dysydent pisze z irańskiego więzienia   Boroudżerdi   2015-09-02
Dwugłos muzułmańskiego zażenowania   Kasim Hafeez   2015-10-11
Kryzys migracji: "Islam podbije Europę bez jednego wystrzału"   Tawil   2015-10-18
Izrael ma prawo do obrony przeciwko palestyńskiemu terroryzmowi   Al-Hadlak   2015-10-21
Może Żydzi izraelscy są nazbyt przyzwoici   Maroun   2015-10-25
Czego chcą palestyńscy terroryści?   Tawil   2015-10-26
Zbirokracja w Turcji i zbliżające się wybory   Bekdil   2015-10-29
Popieram Palestyńczyków więc popieram Izrael   Maroun   2015-11-05
Palestyński dżihad: kłamstwa, kłamstwa i więcej kłamstw To nie jest "Intifada"   Tawil   2015-11-10
Lekcja historii   Bellerose   2015-11-14
Dlaczego Palestyńczycy nie chcą kamer na Wzgórzu Świątynnym   Toameh   2015-11-17
Rozpaczliwy krzyk liberałów arabskiego świata     2015-11-18
Wyznania politycznego uchodźcy z Egiptu   Koraszewski   2015-11-26
Czego Francja i Europa mogłyby się nauczyć   Tawil   2015-11-27
Terroryści finansowani przez Zachód   Tawil   2015-12-02
ISIS wyłoniło się z ksiąg naszego dziedzictwa; jeśli nie zreformujemy naszego nauczania,  wymrzemy     2015-12-03
Noże Fatahu i noże ISISPalestyńskie składanie ofiar z dzieci   Tawil   2015-12-20
Tylko Palestyńczycy są “męczennikami”     2016-01-03
Uratujcie nas przed poczciwymi ludźmi Zachodu!     2016-01-12
Odbudujemy wasze spalone kościoły   Koraszewski   2016-01-12
Kto zdradza Palestyńczyków?   Tawil   2016-01-27
Szkoły państwowe powinny znieść naukę religii     2016-02-06
Egipcjanin broni Izraela i spotyka się z odrzuceniem   Pine   2016-02-11
Palestyńczycy chcą godności przed tożsamością   Eid   2016-02-20
Izrael prześcignął nas we wszystkim     2016-02-22
Muzułmanie, których nie znamy   Koraszewski   2016-02-26
Przywódcy palestyńscy: kogo oszukują?   Toameh   2016-02-27
Musimy przyznać, że terroryzm jest dziś głównie dziełem muzułmanów   Charbel   2016-03-31
Najlepszą nadzieją Arabów na przyszłość jest państwo Izrael   Maroun   2016-04-01
Kampusy palestyńskie "bardziej hamasowskie niż Hamas"   Toameh   2016-04-05
List od Araba do Żyda, który popiera BDS   Maroun   2016-04-10
Historyczna zdrada Palestyńczyków   Tawil   2016-04-16
Dostarczając usługi religijne państwo tworzy ekstremizm i marnuje fundusze publiczne   Ghuraibeh   2016-05-25
Pogrzebane nadzieje na europejski islam     2016-06-21
Czego spodziewać się od niepodległego państwa palestyńskiego   Maroun   2016-06-28

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk