Prawda

Sobota, 20 kwietnia 2024 - 03:40

« Poprzedni Następny »


Ewolucja, dzieci i mordercy


Andrzej Koraszewski 2021-06-23

Zrzut z ekranu pierwszej strony NYT z 28 maja 2021r.
Zrzut z ekranu pierwszej strony NYT z 28 maja 2021r.

Ewolucja wyposażyła nas w instynkt troski o dzieci, chrześcijaństwo i islam dziwnie często zalecają wychowanie dzieci przy pomocy rózgi. Okrutne kary cielesne, bicie dzieci w domu i w szkole cofa się powoli wraz ze słabnięciem wpływów religii. Okrucieństwo w katolickich instytucjach opieki nad dziećmi, a przede wszystkim nad sierotami, było długo starannie ukrywane, a sporadyczne odkrycia zbrodniczego lub graniczącego ze zbrodnią traktowania dzieci w tych ośrodkach ujawniają zaledwie czubek góry lodowej.

W historii religii dzieci to osobny rozdział, duchowni zalecają miłość i troskę, ale ta troska obejmuje wdrażanie do bezwzględnego posłuszeństwa, włącznie z możliwością zabicia krnąbrnego dziecka. W dzisiejszych czasach takie zachowanie jest nadal praktykowane w islamie, głównie w odniesieniu do córek, których zachowanie nie podoba się rodzicom lub innym krewnym.


Religijna kultura nierzadko łamie instynkty wykształcone przez ewolucję, dopuszczając okrucieństwo wobec własnych dzieci, (chociaż uczciwie mówiąc, ewolucyjny instynkt opieki nad młodymi nie chroni przed dzieciobójstwem, ani wśród ludzi, ani wśród innych zwierząt). Ochrona własnych dzieci jest jednak tak potężnym impulsem, że mogła być bez trudu wykorzystana zarówno przez religijnych, jak i przez świeckich władców. Stosunkowo najlepiej opisanym zjawiskiem wykorzystania instynktu opiekuńczego dla celów religijnych i politycznych jest legenda o krwi, długa historia fałszywego oskarżania Żydów o porywanie chrześcijańskich dzieci i mordowanie ich dla celów rytualnych. Te oskarżenia sięgają pierwszych wieków chrześcijaństwa, ale prawdziwą plagą stały się w średniowieczu, kiedy były źródłem niezliczonych pogromów, mordów przez motłoch, procesów, podczas których torturami wymuszano przyznawanie się do winy, palenia na stosach, a wreszcie konfiskat mienia i niezwykle zyskownych kultów rzekomych ofiar.


Kościół był świadomy kryjącego się za tymi oskarżeniami łajdactwa, o czym być może świadczyło torpedowanie prób kanonizacji dzieci, o których śmierć oskarżano Żydów. Watykan chętnie akceptował kult, czy to Williama z Norwich (który zaginął w 1144 roku), czy Hugha z Lincoln (który zniknął w 1255 roku,) czy Simona z Trent  (1475). Chrześcijańska legenda o krwi przetrwała do naszych czasów i nadal bez trudu możemy znaleźć ludzi, którzy w nią głęboko i szczerze wierzą.      


Jest sporo dobrych opracowań na temat legendy o krwi (u nas to przede wszystkim Joanna Tokarska-Bakir), znacznie mniej o wykorzystaniu dziecka w propagandzie politycznej. Jak dotąd nie zauważyłem próby spojrzenia na te problemy przez pryzmat psychologii ewolucyjnej. Wielu zauważyło miłość tyranów do fotografowania się z małymi dziećmi, są książki pokazujące związek fanatycznych ideologii z brutalnymi programami indoktrynacji dzieci od najwcześniejszego dzieciństwa, o wychowywaniu dzieci na morderców i dzieciach-żołnierzach, a wreszcie o wykorzystaniu dzieci w propagandzie wojennej, przez oskarżanie wroga o okrucieństwo wobec dzieci, o celowe mordowanie dzieci, o brutalne traktowanie małych, słabych i bezbronnych. Dziecko, szczególnie konkretne dziecko z imieniem i nazwiskiem, dziecko zmienione w symbol, jest często używane w kampaniach  propagandowych przez długie lata, a dowody, że oskarżenia były wątpliwe lub ewidentnie fałszywe, nie naruszają siły takiego symbolu. (Czego wyjaśnień zapewne trzeba szukać właśnie w psychologii ewolucyjnej.)


Wykorzystanie dziecka w propagandzie wojennej towarzyszącej wojnom arabsko-żydowskim jest tu szalenie interesujące. W antyizraelskich arabskich materiałach propagandowych znajdujemy dosłownie setki zdjęć dzieci zabitych w Syrii i w innych miejscach na świecie z podpisami, że to dzieci zabite przez izraelskich żołnierzy. W dzisiejszych czasach, kiedy dzięki nowoczesnej technologii stosunkowi łatwo dotrzeć do oryginalnego zdjęcia i przygwoździć fałszerstwo, zdawać by się mogło, że takie działania będą przynosiły efekt odwrotny od zamierzonego. Nic bardziej błędnego. Skuteczność tych działań doskonale ilustruje genialność powiedzenia Marka Twaina, że „zanim prawda zawiąże sznurówki, kłamstwo obiegnie cały świat”. (Wcześniej Francis Bacon ujmował to odrobinę inaczej pisząc: “Audacter calumniare, semper aliquid haeret” – szkaluj śmiało, zawsze coś przylgnie.)


Dziecko w propagandzie wojennej ma dodatkowy walor, porusza nie tylko swoich, ale przyciąga sympatię i współczucie ludzi postronnych. Szczególnie jeśli naszą nienawiść do odwiecznego wroga daje się połączyć z odwiecznymi uprzedzeniami tych postronnych ludzi. Skrzywdzone dziecko pozwala podniecić nienawiść, a nienawiść jest magią, urzeka, rozpala chęć mordu, pozwala się dzielić wzniosłymi uczuciami, pragnieniem mordu połączonym z wizją własnej szlachetności.   


Wielokrotnie dziwiono się z jaką łatwością mieszkańcy Zachodu przyjmują i powielają każde kłamstwo o palestyńskich dzieciach zabijanych lub w inny sposób krzywdzonych przez wszechpotężnych Żydów. Ostatnio (głównie jednak na stronach izraelskich lub proizraelskich) wielu powraca do wielostronicowej publikacji ”New York Timesa” ze zdjęciami 67 dzieci, które straciły życie podczas 11 dni, kiedy Izrael bronił się przed kolejną agresją terrorystów z Gazy.


Gazeta, która wcześniej publikowała zdjęcie izraelskiego policjanta stojącego nad zakrwawionym człowiekiem, o którym przynajmniej przesyłający to zdjęcie dziennikarz musiał doskonale wiedzieć, że policjant bronił życia pobitego przez arabski motłoch amerykańskiego turysty, ale podpisał, że to obraz znęcania się Żyda nad pokojowo demonstrującym Palestyńczykiem, gazeta publikująca zdjęcie rozpaczającego ojca, trzymającego martwe niemowlę, wiedząc, że dziecko zabiła „zbłąkana” rakieta Hamasu, gazeta, która nie pominęła żadnej okazji, żeby zasugerować żydowskie okrucieństwo wobec palestyńskich dzieci, teraz poszła o krok dalej, prezentując swoim czytelnikom zdjęcia 67 dzieci, które „chciały być lekarzami, pisarzami, inżynierami” i których życie zostało tragicznie przerwane.       


Amerykańska gazeta nie napisała, że wina za śmieć tych dzieci spoczywa wyłącznie na zbrojonych i opłacanych przez Iran terrorystach z Gazy. Pominęła zaatakowanie kraju tysiącami rakiet, pominęła wcześniejszą historię morderczych ataków rakietowych, zamachów i podpaleń, a przede wszystkim ideologię terrorystów - walki z Żydami do końca świata, gloryfikację męczenników, wychowywanie dzieci na morderców od ich najmłodszych lat i nieustanne świadome narażanie życia własnych cywilów.


Nie, zdaniem amerykańskiej gazety źli, podstępni Żydzi postanowili sobie zabić dziesiątki palestyńskich dzieci.     


Dlaczego te dzieci zginęły (pomijając tak mało istotny dla renomowanej gazety fakt, że Izrael bronił się przed agresją ze strony terrorystów)? Wystarczyłaby odrobina sceptycyzmu w redakcji, żeby zadać kilka pytań, które jakoś nikomu w tej redakcji nie przyszły do głowy. Czy w tym zestawie były dzieci-żołnierze? Sprawdzenie tego nie jest trudne i szybko można dotrzeć do zdjęć tych samych dzieci, ale w mundurach i z bronią w ręku. (Czy wychowywanie dzieci na morderców i używanie dzieci w walce zbrojnej jest krzywdzeniem dzieci? Nie dla NYT, jeśli jest to walka z Żydami.) Inne pytanie, które kwalifikujący ten tekst do druku mieli obowiązek sobie zadać, to ile z tych palestyńskich dzieci zabiły rakiety, które miały zabić dzieci żydowskie, ale nie doleciały do celu, trafiając w domy mieszkańców Gazy? (Czy redaktorzy amerykańskiej gazety mieli informację, że setki rakiet Hamasu i Islamskiego Dżihadu spadło na terenie Gazy niszcząc zarówno infrastrukturę, w tym elektrownię i wodociągi, jak i ludzkie życie? Oczywiście, że mieli te informacje i postanowili nie przekazywać ich czytelnikom.) Czy kwalifikujący ten tekst do druku redaktorzy NYT mogli być nieświadomi faktu, że uderzenia izraelskiego lotnictwa były niesłychanie precyzyjne i skierowane na wyrzutnie oraz magazyny rakiet terrorystów i cywile ginęli nie tyle od uderzenia izraelskich pocisków, ile z powodu eksplozji rakiet zgromadzonych przez terrorystów i celowego rozmieszczenia zarówno wyrzutni, jak i magazynów wśród cywilnej ludności? Wątpię w taką możliwość.        


Czy jest możliwe, że zaważył na decyzji o takim a nie innym sposobie informowania o konfliktach zbrojnych z Syrii, Jemenu, Nigerii, czy Kongo i o tym szczególnym konflikcie, fakt, że tutaj po jednej stronie są Żydzi, a po drugiej ludzie mający podobne uprzedzenia do naszych, w których propagandę po prostu lubimy wierzyć?


Najsłynniejsza gazeta świata nie tylko nie zadbała o zadanie najprostszych pytań przed publikacją materiału wyprodukowanego we współpracy z palestyńskimi propagandystami, ale nie zrobiła nic, by po ujawnieniu zakłamania łzawej propagandowej publikacji przez innych, poinformować czytelników, że zostali wprowadzeni w błąd.


Czy mamy tu jeszcze jeden drastyczny przykład nowoczesnej legendy o krwi, która ma podsycić gniew i nienawiść odwołując się do wykształconych przez ewolucję instynktów dla wzmocnienia istniejących od wieków uprzedzeń?


Czy tamte uprzedzenia zginęły, odeszły w niepamięć i zachodnie społeczeństwa są od nich całkowicie wolne? Bez żartów. Niespełna sto lat temu dziesiątki milionów Europejczyków w ciągu kilku lat zakochały się w idei wymordowania europejskich Żydów, a poparły ją nie tylko miliony Niemców, ale i miliony obywateli zarówno krajów okupowanych przez nazistów, jak i broniących się przed nazistami.


Zaledwie kilkanaście dni temu profesor Stanisław Obirek opublikował na łamach Studia Opinii artykuł o występach księdza profesora Tadeusza Guza. To uczony z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, który od lat podtrzymuje antysemickie teorie spiskowe, dowodząc między innymi, że porwania chrześcijańskich dzieci i mordy rytualne były faktem, ponieważ „winni” byli skazywani przez sądy i mamy dowody. Profesor Obirek napisał zdanie, które mnie trochę zaniepokoiło: „Osobiście śledzę karierę młodszego krajana z rosnącym rozbawieniem i zastanawiam się jaką jeszcze granicę głupoty przekroczy. Trudno o wątpliwości, że mamy do czynienia ze zbrodniczą głupotą. Byłbym jednak daleki od jej lekceważenia. Odcięcie się od tych teorii przez Watykan i zarówno przez wierzących, jak niewierzących historyków nie oznacza, że przestały one wpływać na masy. Nie mamy badań na temat tego, jak często powracają one w kazaniach szeregowych księży, jak są nadal żywe w seminariach dla duchownych i na katolickich uczelniach, ani (co wydaje mi się najważniejsze) na temat związków między starą, budzącą już pukanie się w czoło legendą o krwi, a jej nowszymi wersjami, głoszonymi innym, bardziej przekonującym językiem i z zupełnie innych ambon.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Brunatna fala

Znalezionych 1462 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

"Antynormalizacja" z Izraelem: prawdziwy cel   Tawil   2019-10-24
"Cnotliwi" nowi naziści   Meotti   2016-09-26
"Dyktator" Egiptu, "Demokrata" Turcji   Bekdil   2016-04-04
"Economist" promuje "elokwentnego krytyka" istnienia Izraela   Levick   2023-05-21
"Nie ma miejsca dla tworu syjonistycznego w regionie"   Toameh   2016-08-23
"Zasiłek dżihadysty": poglądy na pracę na Bliskim Wschodzie   Darwish   2018-07-17
„Apartheid” jest nową „okupacją” – terminem używanym w czysto propagandowych celach     2022-02-28
„Czarny Wrzesień” pół wieku temu i teraz   Fernandez   2020-09-17
„Droga” administracji Bidena do terrorystycznego palestyńskiego państwa   Tawil   2024-01-30
„Guardian” wynalazł nowe antyizraelskie oszczerstwo: „Sportswashing”   Levick   2022-01-30
„Guardian” znowu rozpowszechnia kłamstwo o „izraelskim apartheidzie”   Levick   2021-01-11
„Musimy prowadzić ‘Wielki Dżihad’, żeby zbudować Wielki Iran”     2023-08-25
„Nieistotne religijne idee”? Nie, każdy terroryzm jest oparty na głębokiej wierze, niezależnie od tego, czy jest religijny, polityczny, społeczny czy inny – część I   M. Reiter   2022-01-13
„Ogniste sokoly” i dylemat - walczyć czy uciekać   Collins   2018-07-21
„Organizacje praw człowieka” pozwalają światu ponownie nienawidzić Żydów     2023-04-23
„Rewitalizowana” Autonomia Palestyńska: Nowy minister ds. religii: Żydzi to „małpy i świnie”; nowa ministra ds. kobiet jest jawną zwolenniczką terroryzmu   Marcus   2024-04-10
„Terroryści uwielbiają nowe technologie. Co zrobią ze sztuczną inteligencją (AI)?”   Stalinsky   2023-03-28
„Umiarkowana” Autonomia Palestyńska stoi zdecydowanie po stronie masowych morderców i gwałcicieli     2023-10-11
„Zaufaj nauce”: media szerzą antysemickie oszczerstwo o Izraelu „kradnącym narządy” zmarłym Palestyńczykom – co jest medycznie niemożliwe     2024-01-03
“Biuro prasowe” Hamasu: prawda przychodzi na metę ostatnia   Tawil   2018-05-02
“GUARDIAN” podburza antysemicką tłuszczę   Levick   2024-04-14
“Guardian” sięga nowego dna pisząc o izraelskiej nikczemności   Levick   2023-06-18
“Guardian”, BBC i nos Mony Lisy   Geary   2014-01-23
“Humaniści” wszystkich krajów łączcie się   Koraszewski   2014-08-16
“Intelektualiści” przemysłu pastwienia się nad Izraelem   Meotti   2016-03-21
“Naród irański nie zrezygnuje z islamu z powodu braków wody”     2021-08-14
“New York Times” i OWP są stworzeni dla siebie   Bard   2023-02-10
“New York Times” wybiela Turcję   Frantzman   2021-03-09
“Nowy Bliski Wschód” – może za 500 lat?   Rosenthal   2019-02-22
“Obchody” 20. rocznicy festiwalu nienawiści ONZ w Durbanie   Steinberg   2021-09-21
“Obietnica Życia Przyszłego” – Palestyna po  “zniknięciu” Izraela     2021-10-09
“Od Rzeki do Morza”: Hamas wyjaśnia, czego chcą brytyjscy studenci   Kemp   2021-11-16
“Palestyńczycy”: wielkie kłamstwo, które ujawnił Smotrich   Pandavar   2023-03-31
“Partner pokoju” Izraela morduje Izraelczyków   Toameh   2022-10-04
“Ramadan – miesiąc dżihadu”: Ramadan nie powstrzyma Hamasu przed zabijaniem Żydów   Tawil   2024-03-18
“Rozwiązanie w postaci dwóch państw”, w celu zniszczenia Izraela   Toameh   2022-07-13
“Stan wyjątkowy” Cypru: Turcja używa masowej nielegalnej imigracji jako broni   Bulut   2022-10-17
“Szczepionkowy Apartheid” – jawne oszczerstwo, ale zbyt dobre, by mu się oprzeć   Pickles   2021-01-31
“Tam w nich uderzymy”: Masakra w Monachium i jej następstwa   Kemp   2022-09-05
“Washington Post” o “dobrych” terrorystach   Tawil   2023-09-01
“Wojna jest podstępem, czyli pytanie, którą Kartę OWP czytasz?   Fitzgerald   2021-03-30
“Śmierć Izraelowi” – irański plan ataku na Izrael   Kedar   2023-04-15
“Żyd zachowuje się źle” – sfilmujmy to   Collier   2023-09-25
“Żydzi są naszym nieszczęściem” – wydanie XXI wieku   Marquardt-Bigman   2016-07-28
‘Mein Kampf’ jako projekt edukacyjny   Koraszewski   2016-02-29
‘Protokoły mędrców Syjonu’ w świecie arabskim i muzułmańskim – w przeszłości i obecnie   Carmon   2023-06-28
”Financial Times” rozpowszechnia kłamstwo o „segregacji” w Izraelu   Levick   2020-04-24
”Guardian” delegitymizuje Izrael w kłamliwym artykule redakcyjnym   Plosker   2019-01-26
”Israel Denial” odsłania akademickie próby delegitymizacji Izraela   Steinberg   2019-12-10
''Oczy zasypane piaskiem''   artykuł reakcyjny   2014-03-10
11 w Pittsburghu i niemowlę w Ofra     2018-12-14
1660 Izraelczyków zginęło od czasu obietnicy Palestyńczyków o zakończeniu terroru   Bard   2023-05-10
22 lata od 9/11 i napięcie wciąż narasta – dżihadyści czekają na kolejną szansę   Stalinsky   2023-09-12
5 powodów, dla których rozróżnienie między “antysemicki czy antyizraelski” jest nieistotne     2015-09-23
68 lat arabskiego obwiniania Izraela za swoje nieszczęścia trafiło na żyłę złota we Francji     2016-06-06
75 lat temu: arabskie wypowiedzenie wojny Żydom. Nie syjonistom - Żydom     2022-11-30
96 lat terroru arabskiego wobec Żydów   Roth   2016-04-13
Protokoły mędrców Syjonu w Karcie Hamasu.Islamizacja zachodniego antysemityzmu i jego integracja do dżihadu przeciwko Żydom   Stern   2024-03-02
The Yellow Spot: szczegółowa relacja z tamtych czasów o nazistowskim prześladowaniu Żydów w latach 1933-1935 brzmi bardzo podobnie do dzisiejszego antysemityzmu     2022-01-08
Was gesagt werden muss (Co musi zostać powiedziane)   Koraszewski   2023-04-11
Autonomia Palestyńska i Fatah ostro potępiają przewodniczącą Komisji Europejskiej za wideo z gratulacjami dla Izraela w 75. rocznicę jego powstania       2023-05-06
Garść refleksji o proporcjonalności   Koraszewski   2014-11-18
BDS: nie ma żadnych podobieństw do nazistowskiego bojkotu Żydów w latach 1930   Davidson   2013-12-28
Muzułmańscy mężczyźni biją swoje żony, z powodu ... Izraela   Greenfield   2013-12-23
Tybetańskie dylematywalczących o sprawiedliwość   Tsalic   2013-12-15
„Przebudzone” skrzydło HamasuOd Londynu po Nowy Jork młodzi radykałowie stali się żołnierzami nienawiści do Żydów.   O'Neill   2024-02-27
“Allahu, zabij odrażających chrześcijan”Muzułmańskie prześladowania chrześcijan, sierpień 2016   Ibrahim   2016-11-29
 Fatalne zauroczenie: Wspólny antychryst Globalnej Lewicy Postępowej i Dżihadu    Landes   2015-05-31
 Dekret antysyjonistyczny   Apfel   2014-04-19
 Manipulowanie prawami człowieka   Koraszewski   2015-05-13
 Palestyńskie podżeganie rodzi terroryzm    Uniyal   2016-04-21
 Punkt zwrotny   Ahmed Aboutaleb   2015-01-17
5 kłamstw patriarchy w “Guardiana”     Levick   2018-01-18
Groteskowa miłość do propagandy Niewypowiedziane barbarzyństwoNienawiść do Żydów – i pęd do dominacji nad światem   V.S. Naipaul   2015-03-25
Antysemityzm ma znów światowego przywódcę   Koraszewski   2015-09-13
Ateista jest robakiem w ciele muzułmanów…     2018-05-05
Bliskowschodni ruch antypokojowy   Toameh   2019-05-20
Czy ideologia ISIS zaatakowała już polskie umysły?   Koraszewski   2015-12-23
Czy Trzecia Konwencja Genewska stosuje się do palestyńskich terrorystów aresztowanych przez Izrael?    Hirsch   2021-10-28
Czy Zachód zastosuje izraelskie strategie antyterrorystyczne?    Horovitz   2015-11-20
Dlaczego brytyjska lewica nie zacznie czepiać się kogoś innego?    MacEoin   2019-02-19
Dlaczego neonaziści tak bardzo kochają ruch BDS?     Marquardt-Bigman   2019-06-26
Do Redaktora Naczelnego „Gazety Wyborczej”, Adama Michnika   Koraszewski   2014-08-03
Dzieci żołnierze   Koraszewski   2014-09-26
Groźba państw sierocych dla porządku świata    Taheri   2020-09-24
Głos wolnej Palestyny   Koraszewski   2014-12-21
Ile jest wart martwy Żyd?Nowa książka pokazuje, że „zreformowana” i „zrewitalizowana” Autonomia Palestyńska nadal nauczałaby i płaciła za mordowanie Żydów   Taub   2024-04-16
Iran w setną rocznicę Rewolucji Październikowej   Koraszewski   2017-06-23
Iran zbudował wielki potencjał     2016-02-16
Irański obłęd antysemityzmu     2016-07-23
Izrael jak ISIS?   Marquardt-Bigman   2014-10-26
Jak przeżyć na Bliskim Wschodzie   Kedar   2016-04-27
John Kerry i ekstremizm     2014-10-29
Konflikt świata z Izraelem w liczbach. Izraelsko-arabski konflikt w kontekście – jakiego nigdy nie widzieliście   Collier   2019-04-03
Kosmiczna zdrada żydowskich kobiet przez lewicęBrak solidarności wobec kobiet, które zostały bestialsko potraktowane przez Hamas, jest odrażający.   O'Neill   2024-02-16
Krwawy, niekończący się pokój   Greenfield   2014-07-13
Kto traci twarz?   Koraszewski   2014-04-10
List obywatela szwedzkiego do Margot Wallström      2015-12-26
List otwarty do Grzegorza Schetyny   Koraszewski   2015-05-23
Lordowie Haw-Haw z HamasuDlaczego tak wielu domniemanych lewicowców szerzy propagandę na rzecz religijnych faszystów?   O'Neill   2024-04-02

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk