Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 13:03

« Poprzedni Następny »


Powiadom znajomych o tym artykule:
Do:
Od:

Antynauka czystego jedzenia


Steven Novella 2017-11-08


“Czyste jedzenie” (clean eating) jest najnowszą modną dietą pseudonauki. Niedawny artykuł w “Guardianie” analizuje szczegółowo wiele aspektów tego ruchu i warto go przeczytać. Moim jedynym zastrzeżeniem jest to, że autorka, Bee Wilson, uwierzyła w dezinformację o profesji medycznej i odżywianiu.

Wilson twierdzi, że profesja medyczna nie była skora do pomocy w sprawie odżywiania. Nie zgadzam się – profesja medyczna była na czele badań i porad dietetycznych. Problem polegał na tym, że odpowiedzi oparte na nauce nie były tym, co niektórzy chcieli usłyszeć. 


Jest wiele aspektów ruchu czystego jedzenia i Wilson w doskonały sposób je omawia. Jest to głównie marketing, sposób dla samozwańczych “guru” na zarobienie milionów na sprzedawaniu książek kucharskich, planów diety i programów detoksyfikacji ze skandalicznymi twierdzeniami, że przemienią twoje zdrowie i wyleczą cię ze wszystkiego, co ci dolega.


Ten ruch jest także częściowo reakcją na rzeczywistość nowoczesnej kultury zachodniej. Jest w naszej kulturze epidemia otyłości i choć dokładne powody nadal są przedmiotem debaty, wydaje się jasne, że częściowo można winić przemysł żywnościowy. Siły rynkowe także faworyzują smaczną żywność, która na ogół ma wiele kalorii, jak również zjadamy jej więcej niż powinniśmy.


Czyste jedzenie może być także częściowo powiązane z zaburzeniem żywieniowym – ortoreksją. Obsesja na punkcie ograniczających wyborów żywieniowych i unikania „złej” żywności może przerodzić się w rzeczywiste zaburzenia i być szkodliwa dla zdrowia.


U samej podstawy ruch zdrowego jedzenia jest częścią ogólniejszego zjawiska antynauki. Zawsze istniał konflikt między akademikami i autentycznymi specjalistami, a marketingiem i popularną kulturą. Nie zawsze chodzą ze sobą w parze (co nie sugeruje równoważności).


Specjaliści mają problem ze skutecznym informowaniem ludzi o swoich odkryciach, z wchodzeniem na rynek i z radzeniem sobie z marginalnymi opiniami. Istnieje także tendencja do przesadzania własnej pewności i niedoceniania (a przynajmniej nie okazywania) niepewności. Tworzy to problem percepcji społecznej, który jest wielokrotnie pogorszony przez media. Niesłychanie to rozdmuchują, koncentrują się na marginalnych aspektach, jak gdyby byli specjalistami i tuszują złożoność, by dać serię sprzecznych i nazbyt uproszczonych odpowiedzi.  Ludzie pozostają z wypaczonym i negatywnym poglądem na „specjalistów”, a  specjaliści podejmują zbyt mało starań, by to wyprostować.


Tymczasem rynek uważa specjalistów za utrapienie i przeszkodę. Są czymś do wykorzystania na ile się da, ale zawodzą, trzymając się uparcie faktów i rzeczywistości, podczas gdy rynek wymaga entuzjazmu w zachęcaniu do kupna.


Wynikiem netto jest nasz współczesny świat. Można zarobić miliony, czasami miliardy dolarów na sprzedawaniu oszustwa. Te pieniądze stają się samonapędzającym się sprzężeniem zwrotnym, w którym ich fundusze wspierają to właśnie oszustwo, od którego zależą. Prowadzi to często do atakowania i umniejszania kompetencji specjalistów, którzy mogliby sprostować błędne opinie.


Media uwielbiają kontrowersję, więc eksponują różnych guru, fałszywych ekspertów i marginalne opinie, nadając im pozór trzeźwego konsensusu opinii naukowej, żeby przyciągnąć więcej uwagi. I, oczywiście, wszystko to pogorszyły media społecznościowe i epoka „fake news”. Teraz każdy może wywiesić wirtualną tabliczkę i konkurować jak równy z równym z szacownymi instytucjami.


Dlatego uznałem za ironiczne, że Wilson dała się nabrać na ideę, iż medycyna głównego nurtu i naukowcy nie zauważyli całej sprawy odżywiania się. To jest po prostu rewizjonistyczna propaganda ze strony różnych guru, którzy reklamują się jako lepsi od specjalistów. Ta propaganda tak głęboko wdarła się w kulturę, że nie zauważono jej nawet w bardzo dociekliwym artykule.


Standardowe porady żywieniowe oparte na najnowszych dowodach naukowych są tym właśnie, czego dostarcza opieka medyczna. Te porady, jak sama nauka, są czasami trudne. Jeśli jesteś cukrzykiem z nadwagą, doradzą ci, jak przejść na dietę dla cukrzyków i powiedzą o korzyściach kontrolowania liczby kalorii i utraty wagi. Pacjentom z problemami kardiologicznymi mówi się o diecie zdrowej dla serca.


Zajrzyjcie na jakąkolwiek stronę internetową porad zdrowotnych głównego nurtu – pełno tam opartych na nauce porad żywieniowych. Te porady jednak mogą wydawać się niezadowalające dla ludzi, którym już obiecano zdrowotną nirwanę, jeśli będą trzymali się jakiejś jednej magicznej rady.


Jest kilka przejawów marketingowego oszustwa o “czystym jedzeniu”. Jednym jest ruch „prostej sztuczki”. Unikaj tego jednego produktu żywnościowego, jedz ten jeden produkt, trzymaj się tej prostej reguły, a osiągniesz każdy cel zdrowotny, jaki możesz mieć. To jest tabloidalne czyste jedzenie.


Jednak czyste jedzenie wznosi się czasami do poziomu ruchu religijnego. Na tym poziomie w czystym jedzeniu chodzi o czystość duchową i fizyczną, o bycie „całym”, „naturalnym” i „czystym”. Czyste jedzenie wymaga oddania i poświęcenia i nie działa, jeśli nie jesteś wystarczająco fanatyczny lub silny. Brakowało ci wiary.


W tej skrajności istnieje obietnica, że zagorzale czysta egzystencja pozwoli ci żyć “na zawsze” (a przynajmniej przez bardzo długi czas). Utrzymuje się dzięki dużym dawkom winy i wstydu. Potępia i okazuje swoją supremację. Jest bardzo podobne do każdej innej religii. Moim zdaniem nie jest przypadkiem, że wiele religii zawiera ograniczenia pokarmowe jako część swoich nakazów.


Oczywiście, w marketing nie chcesz nazywać fanatyzmu czystego jedzenia religią, a więc jest reklamowane jako “styl życia”. Są także różne marki tego stylu życia (jak Goop), oparte na czystym jedzeniu i życiu w sposób naturalny.


I – podobnie jak wiele religii – jeśli ich artykuły wiary są w konflikcie z nauką, przechodzą na pełną antynaukę. Muszą delegitymizować specjalistów, a nawet samo pojęcie ekspertyzy. Wynoszą swoich kapłanów na jedynych dostawców „Prawdy”.


Tymczasem dla większości ludzi naukowa odpowiedź na zdrowe jedzenie nie jest skomplikowana. Jedz więcej warzyw. Jedz zróżnicowane pokarmy. Ćwicz regularnie. Dostosuj przyjmowane kalorie tak, by osiągnąć zdrową wagę. Jeśli to zrobisz, przeszedłeś 90% drogi. Reszta to detale, z których większość rozwiąże się sama, jeśli będziesz jadł zróżnicowane pokarmy i wiele warzyw.


Clean Eating Antiscience

16 października 2017

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

 



Steven Novella


Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe.  Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine.

Prowadzi blog Neurologica.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1470 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Po raz kolejny twierdzenie, że płeć nie jest binarna, ale bez żadnych nowych argumentów   Coyne   2024-03-29
Jak małpy człekokształtne (włącznie z ludźmi) straciły swoje ogony   Coyne   2024-03-26
Ale najpierw kawa   Tonhasca Júnior   2024-03-21
Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk