Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 14:22

« Poprzedni Następny »


Powiadom znajomych o tym artykule:
Do:
Od:

Druga zasada termodynamiki


Steven Pinker 2017-01-10



Odpowiedź na ankietę „Edge”: 2017 : Jaki termin lub koncepcja naukowa powinny być szerzej znane?

Druga zasada termodynamiki stwierdza, że w układzie izolowanym (takim, który nie przyjmuje energii) entropia nigdy nie maleje. (Pierwszą zasadą jest to, że energia jest zachowana; trzecią, że temperatura absolutnego zera jest nieosiągalna.) Układy zamknięte nieuchronnie stają się mniej ustrukturyzowane, mniej zorganizowane, mniej zdolne do dokonania czegoś interesującego i pożytecznego, aż ześlizgują się w równowagę szarej, letniej, homogenicznej monotonii i tam już zostają.

W swym oryginalnym sformułowaniu Druga Zasada odnosiła się do procesu, w którym nadająca się do użytku energia w postaci różnicy temperatur między dwoma ciałami rozprasza się jako ciepło przepływające z cieplejszego do chłodniejszego ciała. Kiedy już zrozumiano, że ciepło nie jest niewidzialnym płynem, ale ruchem cząsteczek, nabrała kształtu bardziej ogólna, statystyczna wersja Drugiej Zasady. Teraz porządek można było opisywać w kategoriach zestawu mikroskopijnie odległych od siebie stanów układu: z wszystkich tych stanów, te, które uważamy za użyteczne, zajmują maleńki skrawek możliwości, podczas gdy stany nieuporządkowane lub bezużyteczne stanowią olbrzymią większość. Z tego wynika, że każde zakłócenie układu, czy jest to losowe potrząśnięcie jego częściami, czy uderzenie z zewnątrz, pchnie – zgodnie z prawami prawdopodobieństwa – układ w kierunku nieporządku lub bezużyteczności. Jeśli odejdziesz od zamku z piasku, nie będzie go tam już następnego dnia, ponieważ kiedy wiatr, fale, mewy i małe dzieci przemieszczają ziarna piasku, jest bardziej prawdopodobne, że ułożą je w jedną z olbrzymiej liczby konfiguracji, które nie wyglądają jak zamek, niż w te kilka, które to robią.


Uznajemy Drugą Zasadę Termodynamiki w życiu codziennym, w powiedzeniach takich jak “... w proch się obrócisz”, “rzeczy rozpadają się”, “wszystko rdzewieje”, „nieszczęścia chodzą po ludziach”, „nie zrobisz jajka z jajecznicy”, „co może się zepsuć, to się zepsuje” i (zasłyszane od prawodawcy z Teksasu, Sama Rayburna”: „Byle osioł może rozwalić stodołę, ale potrzeba cieśli, by ją zbudować”).


Naukowcy dobrze wiedzą, że Druga Zasada Termodynamiki to coś znacznie więcej niż wyjaśnienie naszych codziennych uciążliwości; jest to podstawa naszego zrozumienia wszechświata i naszego miejsca w nim. W 1915 r. fizyk Arthur Eddington napisał:

Prawo, że entropia zawsze wzrasta, zajmuje, jak sądzę, najwyższą pozycję w Naturze. Jeśli ktoś pokazuje ci, że twoja ukochana teoria o wszechświecie nie zgadza się z równaniem Maxwella – tym gorzej dla równania Maxwella. Jeśli okazuje się, że jest sprzeczna z obserwacjami – no cóż, ci eksperymentatorzy czasami partaczą. Jeśli jednak okaże się, że twoja teoria jest sprzeczna z drugim prawem termodynamiki, nie mogę dawać ci żadnej nadziei; pozostaje ci tylko skulić się w najwyższym upokorzeniu.  

W słynnym wykładzie z 1959 r. “Dwie kultury i rewolucja naukowa”, naukowiec i pisarz C. P. Snow komentował lekceważenie nauki wśród wykształconych Brytyjczyków swoich czasów:

Wiele razy bywałem w towarzystwie ludzi, którzy według standardów tradycyjnej kultury są uważani za wysoko wykształconych i którzy ze znacznym zapałem wyrażali niedowierzanie wobec nieoczytania naukowców. Raz lub dwa razy sprowokowało mnie to i zapytałem zebranych, ilu z nich potrafi opisać drugą zasadę termodynamiki. Odpowiedź była chłodna; czasem negatywna. A przecież pytałem o coś, co jest naukowym ekwiwalentem pytania: „Czy czytał pan coś z dzieł Szekspira?”.

A psycholodzy ewolucyjni John Tooby, Leda Cosmides i Clark Barrett zatytułowali niedawną pracę o podstawach nauki o umyśle: The Second Law of Thermodynamics is the First Law of Psychology [Druga zasada termodynamiki jest pierwszym prawem psychologii].


Dlaczego taki respekt dla Drugiej Zasady? Druga Zasada definiuje ostateczny cel życia, umysłu i ludzkiego dążenia: użycie energii i informacji do odpierania fal entropii i wykrawywanie schronień zbawiennego porządku. Niedocenianie wewnętrznej tendencji do nieporządku i niezdolność doceniania cennych nisz porządku, jakie stworzyliśmy, są głównym źródłem ludzkiego szaleństwa.


Na początek, Druga Zasada oznacza, że nieszczęście może nie być niczyją winą. Największym przełomem rewolucji naukowej było anulowanie intuicji, że wszechświat przepojony jest celem: że wszystko dzieje się z jakiegoś powodu. W tym prymitywnym rozumieniu, kiedy zdarzają się złe rzeczy – wypadki, choroby, głód – ktoś lub coś musiał chcieć, by się zdarzyły. To z kolei skłania ludzi do znajdowania oskarżonego, demona, kozła ofiarnego lub czarownic, by je ukarać. Galileusz i Newton zastąpili ten kosmiczny moralitet mechanicznym wszechświatem, w którym wydarzenia są spowodowane warunkami w teraźniejszości, nie zaś celami w przyszłości. Druga Zasada pogłębia to odkrycie: wszechświat nie tylko nie dba o nasze pragnienia, ale w naturalnym ciągu wydarzeń wydaje się, jak gdyby starał się je zniweczyć, ponieważ jest o tyle więcej sposobów, na jakie sprawy mogą przybrać zły obrót niż dobry. Domy palą się, okręty toną, bitwy są przegrane z powodu braku gwoździa.


Także bieda nie potrzebuje wyjaśnienia. W świecie rządzonym przez entropię i ewolucję jest ona standardowym stanem ludzkości. Materia nie układa się sama w schronienie lub ubranie, a żywe stworzenia robią wszystko, co mogą, żeby nie zostać żywnością. Wyjaśnienia natomiast potrzebuje zamożność. Niemniej wszystkie dyskusje na temat biedy składają się ze sporów o to, kogo należy obwinić.


Bardziej ogólnie, niedocenianie Drugiej Zasady kusi ludzi do widzenia każdego nierozwiązanego problem społecznego jako oznaki, że kraj jest spychany w przepaść. Jest samą naturą wszechświata to, że życie stwarza problemy. Lepiej jest znaleźć sposób ich rozwiązania – zastosować informację i energię do rozszerzenia naszej przystani dobroczynnego porządku – niż rozpoczynać pożogę i mieć nadzieję, że wyłoni się z niej porządek.


The Second Law of Thermodynamics

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

 



Steven Pinker

Amerykański psycholog, profesor związany od wielu lat z Uniwersytetem Harvarda uznany przez magazyn Time za jedną ze 100 najbardziej wpływowych osób naszych czasów, autor wielu książek, w których porusza zagadnienia i problemy z zakresu neurobiologii, psychologii, językoznawstwa, teorii ewolucji. Na język polski przełożono Jak działa umysł (tłumaczenie Małgorzata Koraszewska) i Tabula Rasa. Spory o naturę ludzką (Tłumaczenie Agnieszka Nowak). Jego wydana w 2012 roku książka The Better Angels of Our Nature: Why Violence Has Declined cieszy się niesłabnącym powodzeniem. Niedawno ukazała się jego kolejna pozycja pt.: The Sense of Style: The Thinking Person's Guide to Writing in the 21st Century.

 Strona www autora


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
4. Dlaczego mało kto rozumie entropię Krzysztof Limanowski 2019-11-03
3. Rosnąca entropia przeczy ewolucji kuba 2019-04-28
2. nieudolne tłumaczenie, kalka językowa login 2018-01-31
1. 2 zasada ryszard wiatr 2017-09-19


Nauka

Znalezionych 1469 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Jak małpy człekokształtne (włącznie z ludźmi) straciły swoje ogony   Coyne   2024-03-26
Ale najpierw kawa   Tonhasca Júnior   2024-03-21
Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09
Po co badać przestrzeń kosmiczną?   Jacoby   2023-01-04

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk