Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 06:42

« Poprzedni Następny »


Powiadom znajomych o tym artykule:
Do:
Od:

Podwójny przekręt natury


Carl Zimmer 2016-12-22


Mimikra jest jednym z najbardziej niesamowitych wyczynów ewolucji. Owad nie wie, jak wygląda liść, a przecież niektóre gatunki wyewoluowały, by w najdrobniejszych szczegółach przypominać liście. Ich mimikra wyłania się z bezlitosnego cyklu ewolucji. Przodkowie liśćcowatych tworzyli wiele zróżnicowania genetycznego dzięki mutacjom i kojarzeniu płciowemu. Część tych zróżnicowań wpływała na ich wygląd. Ptaki ucztowały na owadach przez miliony lat i ich ofiarami padały na ogół te, które najłatwiej było dostrzec na liściastym tle. Owady, które było trudniej zobaczyć, częściej przeżywały i rozmnażały się. Wraz z upływem czasu ewolucja działała jak rzeźbiarz, zamieniając zwykłe ciało owada w kształt, który zlewał się z otaczającymi go liśćmi.

Ale mimikra owadów liśćcowatych, choć absolutnie fascynująca, jest czymś prostym w porównaniu do tego, co wyewoluowało w innych gatunkach. Owad liśćcowaty naśladuje tylko jeden żywy obiekt: liść. Istnieje jednak inny rodzaj zwierzęcia, który potrafi naśladować dwaróżne gatunki i to z całkowicie różnymi efektami.


Tym zwierzęciem jest kukułka. Zamiast budować własne gniazda samice kukułek składają jaja w gniazdach innych ptaków. Są pasożytami, chociaż innego rodzaju niż te, które znamy, jak tasiemiec, który wślizguje się do naszych jelit i wykorzystuje nas od środka. Kukułki wykorzystują opiekę rodzicielską swoich gospodarzy.


Kiedy ptak gospodarz wraca do gniazda, które odwiedziła kukułka, może rozpoznać obce jajo w swoim gnieździe i wyrzucić je. Często jednak nie rozpoznaje go. A to dlatego, że kukułka bardzo sprawnie naśladuje jajo gatunku gospodarza. Skorupki ich jaj często dokładnie odpowiadają skorupkom gatunku, który wykorzystuje. Nie potrafiąc rozróżnić między pasożytniczym jajem a własnymi, ptak gospodarz wysiedzi je wszystkie.


Kiedy wykluwają się pisklęta kukułki, często wyrzucają z gniazda pozostałe jaja. Wyrzucają także pisklęta gospodarza, żeby zginęły z głodu na ziemi. Mordercze pisklęta kukułki otwierają wtedy dzioby, jak każde głodne pisklę. W niektórych gatunkach kukułek pisklęta wyglądają zdumiewająco podobnie do piskląt swoich przybranych rodziców. Nawet ćwierkają jak gospodarze. Cała ta mimikra wywołuje reakcje u ptaka gospodarza, który karmi pisklę kukułki jakby było jej własne. Co zadziwiające, gospodarz karmi kukułkę jeszcze długo po tym, gdy naszym zdaniem powinien zauważyć, że coś się nie zgadza. Na przykład:


Trzcinniczek zwyczajny karmi pisklę kukułki. Źródło: PBS Science Now http://www.pbs.org/wgbh/nova/sciencenow/0407/03-moth-06.html
Trzcinniczek zwyczajny karmi pisklę kukułki. Źródło: PBS Science Now http://www.pbs.org/wgbh/nova/sciencenow/0407/03-moth-06.html

Okazuje się jednak, że kukułki naśladują drugi rodzaj zwierząt, by odnieść sukces w swoim pasożytnictwie. Nie udają tylko, że są swoimi gospodarzami. Udają także, że są wrogami gospodarzy.


U wielu gatunków kukułek dorosłe ptaki mają na brzuchu wyraźne paski na piórach. Wzór zadziwiająco przypomina upierzenie jastrzebi i innych ptaków drapieżnych.


Owadożer palmowy. Zdjęcie copyright Gabriel A. Jamie.
Owadożer palmowy. Zdjęcie copyright Gabriel A. Jamie.

Dlaczego kukułki miałyby wyglądać jak jastrzębie – i dlaczego podobieństwo jest tak silnie zaznaczone na brzuchu? Weźmy pod uwagę fakt, że aby pisklę kukułki mogło oszukiwać swoich przybranych rodziców, jego matka musi najpierw dostać się do gniazda, żeby złożyć jajo. Ptak-gospodarz nie siedzi po prostu spokojnie i pozwala, by to się zdarzyło. Przeciwnie, często próbuje odpędzić kukułczego intruza.


Kukułki wyewoluowały sztuczki, by obejść tę obronę. U niektórych gatunków samce kukułek latają wokół gniazda, prowokując gospodarza do pogoni. Kiedy gniazdo pozostaje bez straży, jego partnerka wślizguje się do gniazda i składa jaja.


Przy ewolucyjnym wyścigu zbrojeń, w jaki zaangażowane są kukułki i ich gospodarze, jedno wyjaśnienie przypominających jastrzębia pasków dobija się do drzwi. A jeśli kukułka wyewoluowała, by wyglądać jak jastrząb?


Ptak gospodarz spogląda w górę i widzi zbliżające się coś z upierzeniem w paski. Nie ma czasu na zastanawianie się nad decyzją – jeśli nie odleci natychmiast, zostanie zabity przez jastrzębia, do którego muszą należeć te piekielne paski.


Naukowcy testowali tę tezę na kilka sposobów. W jednych eksperymentach zbudowali modele kukułek i przedstawiali je ptakom-gospodarzom. Ptaki częściej atakowały modele bez pasków niż z paskami.


Najwięcej jednak pracy wykonano z jedną tylko parą ptaków – kukułką zwyczajną i krogulcem. Nawet jeśli ten jeden gatunek kukułek udaje, że jest drapieżnikiem, trudno dowiedzieć się, czy wiele innych kukułek, które żyją w Starym Świecie, także udaje.


Istnieją też inne potencjalne wyjaśnienia pasków kukułek. Kukułki czają się na drzewach przed wskoczeniem do gniazda ofiary, oczekując na właściwy moment. Może paski służą jako kamuflaż.


Dwoje biologów z University of Cambridge, Thanh-Lan Gluckman i Nicholas Mundy, postanowili przetestować hipotezę mimikry drapieżnika w nowy sposób. Wiedzieli, że inne zwierzęta wyewoluowały, by wyglądać jak niebezpieczne modele. Przyrodnik angielski, Henry Bates, był pierwszym naukowcem, który odkrył to zjawisko, kiedy badał motyle w Amazonii pod koniec lat 1800. Niektóre motyle były trujące, a ich jaskrawe oznakowanie ostrzegało ptaki. Bates zauważył, że inne motyle, które były nieszkodliwe, miały podobne oznakowanie. Ta tak zwana mimikra batesowska odpędzała ptaki bez potrzeby wydatkowania dodatkowej energii na magazynowanie trucizn w ich tkankach.


Najbardziej uderzającą sprawą w motylach odkrytych przez Batesa była precyzyjność mimikry. Trujące gatunki motyli w jednej części Amazonii wyglądają inaczej niż w innych częściach. Każdy gatunek naśladowczy wyewoluował, by wyglądać identycznie do trującego gatunku, w tym samym zasięgu. Prawdopodobnie jest tak dlatego, że ptaki rozpoznają wzory trujących motyli, na jakie się natykają – albo przez reakcje instynktowne, albo przez nauczkę gorzkiego doświadczenia. Nie ma żadnych korzyści z wyglądania jak trujący motyl w Peru, jeśli jesteś nieszkodliwym motylem w Wenezueli.


Jeśli kukułki istotnie naśladują drapieżniki, to są naśladowcami batesowskimi. Udają, że są wrogami swoich gospodarzy – w tym wypadku drapieżnikiem, a nie trującą zwierzyną. Tak więc Gluckman i Mundy zastanawiali się, czy – podobnie jak batesowskie motyle – także przypominają lokalne drapieżniki.


Dla sprawdzenia tego naukowcy zabrali się za kolekcję okazów ptasich w Natural History Museum i sfotografowali paskowane brzuchy wielu gatunków kukułek. Sfotografowali także ptaki drapieżne, które żyją w tym samym środowisku. Biorąc poprawkę na sposób działania wzroku ptaków, naukowcy przekształcili obrazy w to, co widziałby ptak. Wtedy mogli ocenić, jak podobne były te wzory.


Zdjęcia piór w paski przekształcone na to, co widzą ptaki. Zdjęcie: Thanh-Lan Gluckman
Zdjęcia piór w paski przekształcone na to, co widzą ptaki. Zdjęcie: Thanh-Lan Gluckman

Gluckman i Mundy odkryli, że wszystkie kukułki bardzo przypominały gatunki drapieżne, z którymi miały wspólny zasięg. Żaden nie przypominał gatunku spoza zasięgu. Choć ten związek był uderzający, Gluckman i Mundy zbadali alternatywne wyjaśnienia jego istnienia.  


Być może nie było to spowodowane naśladowaniem przez kukułki miejscowych drapieżników, ale na przykład jednych i drugich, adaptujących się do lokalnej ekologii. Może życie w mrocznej dżungli lub na słonecznej sawannie wpływa na to, jak wyglądają paski każdego ptaka. Kiedy jednak Gluckman i Mundy przypatrzyli się kukułkom, które żyły w podobnych ekosystemach, nie znaleźli podobnych pasków.


Wygląda na to, że kukułki są istotnie batesowskimi naśladowcami. Ewoluują tak, by upodobnić się do miejscowych drapieżników i straszyć swoich gospodarzy, żeby bez przeszkód składać jaja w ich gniazdach.


To nowe badanie jest tylko jednym z rosnącej liczby, które pokazują, jak głęboko może zachodzić wyrafinowanie mimikry. Naśladowcy nie kopiują tylko jednej cechy innego gatunku. Ich przebranie może być wielowymiarowe. Mrówka znana jako Protomognathus używa mimikry, by zamienić inny gatunek mrówek w niewolnice. Królowa najeżdża mrowisko i wydziela substancje chemiczne, które skłaniają robotnice do traktowania jej jak własną. Potomstwo królowej ma wygląd i zapach swojego gospodarza, podstępnie powodując, że robotnice je karmią.


Kiedy zachwycałem się podwójnym przekrętem kukułek, nie umiałem przypomnieć sobie żadnego innego zwierzęcia, któremu udaje się takie oszustwo na dwie strony. Zapytałem Gluckman, czy wie o czymś takim. Nie wiedziała, ale zapytała w swoim laboratorium.  

Ktoś zwrócił naszą uwagę na motyla Papilio troilus. Jako gąsienica unika zostania zjedzoną przez ptaki dzięki temu, że wygląda jak ptasie odchody. Kiedy rośnie większa, przyjmuje wygląd węża. A kiedy rozwija się w dorosłego osobnika, naśladuje trującego motyla.


Co pokazuje, że kiedy zastanawiasz się, czy coś o czym nie wiesz istnieje w świecie przyrody, na ogół odpowiedzią jest „tak”.  


Nature's double con

The Loom, 18 października 2013

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Carl Zimmer


Wielokrotnie nagradzany amerykański dziennikarz naukowy publikujący często na łamach „New York Times” „National Geographic” i innych pism. Autor 13 książek, w tym „Parasite Rex” oraz „The Tanglend Bank: An introduction to Evolution”. Prowadzi blog The Loom publikowany przy „National Geographic”.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nauka

Znalezionych 1470 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Po raz kolejny twierdzenie, że płeć nie jest binarna, ale bez żadnych nowych argumentów   Coyne   2024-03-29
Jak małpy człekokształtne (włącznie z ludźmi) straciły swoje ogony   Coyne   2024-03-26
Ale najpierw kawa   Tonhasca Júnior   2024-03-21
Ideolodzy: dlaczego nauczanie genetyki musi mieć charakter społeczno-polityczny   Coyne   2024-03-19
Przepływ genów od neandertalczyków i denisowian do ludzi „współczesnych” i odwrotnie   Coyne   2024-03-14
Wejdź – skoro nalegasz   Tonhasca Júnior   2024-03-09
Czy “bezpłciowe” bakterie tworzą biologiczne gatunki?   Coyne   2024-03-06
Carl Zimmer o gatunkach i ochronie     2024-02-29
Kolejna błędna próba skorygowania ewolucji   Coyne   2024-02-22
Ryjący w ziemi przedsiębiorcy   Tonhasca Júnior   2024-02-15
Olbrzymie armie o niezliczonych umiejętnościach    Tonhasca Júnior   2024-02-08
Wejdź, powiedziała, dam ci schronienie przed burzą   Tonhasca Júnior   2024-01-15
Czy ludzie wyewoluowali w wodzie?   Coyne   2024-01-08
Jak upadają wielcy   Tonhasca Júnior   2024-01-04
Oczy reniferów zmieniają kolor, żeby łatwiej im było dostrzec jadalne porosty   Coyne   2023-12-30
Życzliwi przestępcy   Tonhasca Júnior   2023-12-28
Conor Friedesdorf (i Alexander Barvinok) o ideologicznym przymusie na amerykańskich uczelniach   Coyne   2023-12-26
Zdumiewający manipulatorzy   Tonhasca Júnior   2023-12-25
Nie gryzie się ręki, która cię zapyla   Tonhasca Júnior   2023-10-19
Rewolucja komunikacyjna   Hannam   2023-10-18
BBC szerzy propagandę rolnictwa organicznego, a biedni na świecie cierpią   i Kathleen Hefferon   2023-10-13
Niezwykły przypadek koewolucji i specyficzności zapylacz/storczyk   Coyne   2023-10-07
Płeć męska lub żeńska: nie ma nic pomiędzy   Elliot   2023-10-03
Myślenie intuicyjne i analityczne   Novella   2023-09-29
„Kryzys klimatyczny” to mistyfikacja   Williams   2023-09-25
Jak (i dlaczego) ośmiornica edytuje swój RNA   Lewis   2023-09-23
„Najbardziej znany zabójca ludzi”: jakie są prawdziwe początki XIV-wiecznej Czarnej Śmierci?   Lewis   2023-09-15
Do jakiego stopnia pary mają wspólne cechy?   Novella   2023-09-14
Kenia daje zielone światło 58 projektom GMO – naukowcy na całym świecie kontynuują badania w dziedzinie biotechnologii, mimo procesów sądowych i dezinformacji   Ombogo   2023-09-08
Lancet atakuje anty-przebudzenie, a czytelnik odpowiada   Coyne   2023-08-24
Więcej wyrafinowanej teologii: uczony religijny zastanawia się, czy neandertalczycy mieli nieśmiertelne dusze   Coyne   2023-08-16
Aktywiści anty-GMO w Afryce szerzą mity i strach, ale nie przedstawiają żadnych naukowych dowodów   Abutu   2023-08-14
Mało znana strona ryjkowców   Tonhasca Júnior   2023-08-11
Dlaczego nie można być osobą transrasową?   Coyne   2023-08-10
Walka z malarią za pomocą inżynierii genetycznej   Novella   2023-08-08
Jak restrykcje Unii Europejskiej podsycały głosy przeciwko GMO, jak również głód na globalnym Południu, a zwłaszcza w Afryce   Oria   2023-08-02
Nieznośni mali pomocnicy   Tonhasca Junior   2023-07-29
Macedońskie skarby   Tonhasca Júnior   2023-07-26
GMO i motyle   Novella   2023-07-25
Narzucanie ideologii naturze: Kew Garden celebruje „rośliny queer”   Coyne   2023-07-24
Smak miesiąca   Tonhasca Júnior   2023-07-20
Kłopoty na wylocie   Szczęsny   2023-07-18
Ideologiczne podważanie biologii   i Luana S. Maroja   2023-07-17
Role mężczyzn i kobiet w polowaniu, raz jeszcze   Coyne   2023-07-15
David Hillis o specjacji   Coyne   2023-07-13
Niechętni dawcy i pracowici biorcy   Tonhasca Júnior   2023-07-08
Grube problemy z jelitem   Szczęsny   2023-07-07
Badaczka z Leakey Foundation twierdzi, że kości orangutanów mówią nam, że biologiczna płeć jest spektrum, a nie binarna   Coyne   2023-06-30
Przez dziurkę od klucza   Szczęsny   2023-06-24
Nowa (nie podparta żadnymi dowodami) hipoteza, która eliminuje role płciowe w społecznościach łowców-zbieraczy   Coyne   2023-06-22
Błędne wyobrażenia o ewolucji   Coyne   2023-06-16
Influencerzy z podziemia   Tonhasca Júnior   2023-06-13
Jak wyewoluowało ubarwienie ostrzegawcze?   Coyne   2023-06-12
„San Francisco Chronicle” bardzo myli się w sprawie biologicznej płci   Coyne   2023-06-09
Kolczasty problem   Tonhasca Júnior   2023-06-06
Wpaść w amok. Empiryczna analiza szaleńczych zabójstw pokazuje, że wyłaniają się dwa różne wzorce.   King   2023-06-03
Błędna krytyka genetycznych testów na pochodzenie   Coyne   2023-06-02
Zdatny do lotu   Tonhasca Júnior   2023-06-01
‘Raniąca’ idea merytorycznych podstaw nauki    i Jerry Coyne   2023-05-29
Główny problem w filogenezie zwierząt wydaje się być rozwiązany   Coyne   2023-05-26
Americana   Tonhasca Júnior   2023-05-24
Czy uprawa jabłek odzwierciedla bigoterię?   Coyne   2023-05-18
Kenia: Musimy zająć się brakiem bezpieczeństwa żywnościowego, ale najpierw musimy położyć kres dezinformacji na temat upraw modyfikowanych genetycznie   Oria   2023-05-16
Czytanie myśli z fMRI i AI   Novella   2023-05-05
Jest lepiej niż myślisz   Lomborg   2023-05-03
Dwudziestu dziewięciunaukowców publikuje artykuł w obronie merytorycznych podstaw w nauce     2023-05-01
Niewygodna historia   Ferguson   2023-04-28
Biologia rezygnacji z działania: kiedy kontynuować, a kiedy spasować   Coyne   2023-04-26
Porywacze ciał   Tonhasca Júnior   2023-04-25
Porażka jest kluczowym składnikiem innowacji   Ridley   2023-04-22
Używanie roślin jako biofrabryk   Novella   2023-04-14
Dawno zmarli przemawiają do nas   Tonhasca Júnior   2023-04-12
Wątpliwi pomocnicy    Tonhasca Júnior   2023-04-08
Uganda: aktywiści przeciwni biotechnologii szerzą dezinformację   Wetaya   2023-04-05
Anglia pozwala na uprawy poddane edycji genów   Novella   2023-04-03
Recenzja z książki  Can “The Whole World” Be Wrong?   Rose   2023-04-01
Psychologia ewolucyjna dla początkujących   Coyne   2023-03-27
“Konwergentna” ewolucja mrówek grzybiarek Starego i Nowego świata   Coyne   2023-03-23
Gigantyczna armia małych zabójców   Tonhasca Júnior   2023-03-22
Colin Wright broni binarności płci u zwierząt   Coyne   2023-03-15
AI: gorąca randka z “Sydneyem ”   Gotefridi   2023-03-15
Zmienić język w ekologii i biologii ewolucyjnej! Przykład anemii sierpowatej   Coyne   2023-03-13
Wzrost liczby nieobecnych ojców i towarzyszące temu społeczne problemy   Geary   2023-03-11
No pasarán    Tonhasca Júnior   2023-03-04
Dezinformacja o GMO: Kenijczykom będzie trudno podejmować racjonalne decyzje i to może kosztować życie   Mykonyo   2023-02-24
Twardy kwiat do zgryzienia    Tonhasca Júnior   2023-02-22
ChatGPT niemal zdaje lekarski egzamin końcowy   Novella   2023-02-21
“Rogi” trylobitów mogły być używane jako broń w walkach między samcami   Coyne   2023-02-15
Postmodernizm obnażony   Dawkins   2023-02-14
Powody naszych wierzeń. Jak i dlaczego irracjonalność trzyma nas w swoich szponach i jak możemy z tym walczyć?   Pinker   2023-02-13
Kiedy zapada noc i ziemia jest ciemna   Tonhasca Júnior   2023-02-10
W nowej książce jest słuszna krytyka idei, że są lepsze i gorsze gatunki, ale jest także błędne twierdzenie, że gatunki nie są realne   Coyne   2023-02-06
Kolczatki wydmuchują bąbelki śluzu z nosa, żeby się ochłodzić   Coyne   2023-02-02
Mali i zręczni influencerzy   Tonhasca Júnior   2023-01-31
Dowody na ewolucję: Bezwłose zwierzęta mają martwe geny na sierść   Coyne   2023-01-23
Krew, znój, łzy i pot   Tonhasca Júnior   2023-01-19
Bąkojady czyszczą nosorożce   Coyne   2023-01-18
Mózg używa geometrii hiperbolicznej   Novella   2023-01-16
O wspaniały nowy świecie   Tonhasca Júnior   2023-01-12
Ciepło zabija. Zimno zabija wielu więcej   Jacoby   2023-01-09

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk