Tylko kilka dni po ogłoszeniu raportu Specjalnego Sprawozdawcy ONZ o sytuacji praw człowieka w Iranie reżim irański powiesił kobietę w prowincji Lorestan. Także pod rządami rzekomo umiarkowanego prezydenta Hassaniego Rouhaniego , w Islamskiej Republice Iranu, nie podjęto żadnych działań w sprawie praw, które dyskryminują kobiety i dziewczynki. Kobiety nie mogą w Iranie korzystać z podstawowych praw obywatelskich.
Niektóre prawa Republiki Islamskiej są całkowicie sprzeczne z zaakceptowanymi przez społeczność międzynarodową prawami człowieka, zatwierdzając wyższość mężczyzn nad kobietami.
Według wersetu 34 Koranu, który jest coraz częściej cytowany przez przedstawicieli irańskich władz:
„Mężczyźni stoją nad kobietami ze względu na to, że Allah dał wyższość jednym nad drugimi, i ze względu na to, że oni rozdają ze swojego majątku. Przeto cnotliwe kobiety są pokorne i zachowują w skrytości to, co zachował Bóg. I napominajcie te, których nieposłuszeństwa się boicie, pozostawiajcie je w łożach i bijcie je!”
Ten werset jest przywoływany w różnych dziedzinach prawa irańskiego. Na przykład, w prawie karnym w islamskim prawie Iranu, dziewczynki ponoszą odpowiedzialność karną od wieku 8-9 lat, podczas gdy dla chłopców odpowiedzialność karna zaczyna się od ukończenia 15 lat. Dlaczego uważa się dziewczynki w wieku 8-9 lat za dorosłe?
Jeśli w Iranie zostaje zabita kobieta, odszkodowanie za przelew krwi (pieniądze, jakie rodzina otrzymuje jako zadośćuczynienie) nie są równe tym, jakie wypłaca się za zabicie mężczyzny. Życie kobiety jest warte połowę tego, co życie mężczyzny. W prawie karnym, według islamskiego szariatu, stosunek seksualny poza małżeństwem jest karany ukamienowaniem mężczyzn i kobiet. Dowody wskazują jednak na to, że więcej kobiet zostało ukamienowanych niż mężczyzn.
Zabójstwa honorowe są nadal praktykowane w takich prowincjach jak Eilam, Chuzestan, Kordestan, Fars, Lorestan Azerbejdżan i Kermanszach, zaś reżim irański ignoruje te sprawy. Ponadto świadectwo kobiety w sądzie warte jest połowę świadectwa mężczyzny.
Od kobiet wymaga się noszenia hidżabu na podstawie Artykułu 683, który stanowi:
„Te kobiety, które pojawią się na ulicach i w miejscach publicznych bez islamskiego hidżabu, będą skazane na 10 dni do dwóch miesięcy więzienia oraz grzywnę od pięćdziesięciu tysięcy do stu tysięcy rijalów”.
Nie ma podobnego prawa i kary dla mężczyzn.
Według prawa rodzinnego dziewczynki mogą wychodzić za mąż w wieku 8-9 lat, podczas gdy chłopcy muszą ukończyć co najmniej 15 lat. Ponadto ojciec jest naturalnym opiekunem, który może wydać swoją córkę za mąż; nawet jeśli jest dorosła, nie może wyjść za mąż bez jego zgody. Żony i córki nie mogą wyjeżdżać z kraju bez oficjalnej zgody męża lub naturalnego opiekuna. Nie mogą także otrzymać paszportu bez zgody męża.
Muzułmańscy mężczyźni mogą żenić się z kobietami wyznającymi inną religię (religię księgi), podczas gdy kobieta nie może wyjść za mąż za nie-muzułmanina, jeśli nie nawróci się on na islam.
Oczywiście, według prawa rodzinnego, kobieta może zawrzeć tylko jedno małżeństwo w tym samym czasie, ale nie ma żadnych ograniczeń co do liczby żon, jakie może mieć mężczyzna. Chociaż wielu przestrzega wersetu koranicznego, który pozwala na cztery żony, w szyickim systemie wiary Muta (czasowe małżeństwo) pozwala na zalegalizowanie dowolnej liczby kontaktów seksualnych. Według Muta muzułmańscy mężczyźni mogą zawrzeć nieograniczoną liczbę czasowych małżeństw na określony okres.
Artykuł 1105 kodeksu cywilnego stanowi: „W stosunkach między mężem a żoną pozycja głowy rodziny należy wyłącznie do męża”.
Jednym z najbardziej oburzających praw jest Tamkin, oznaczający podporządkowanie się lub posłuszeństwo. Tamkin jest zdefiniowany jako pełna dostępność seksualna kobiety dla jej męża. Dostępność seksualna jest uważana za obowiązek kobiety i prawo męża.
Jeśli chodzi o prawo do pracy, Artykuł 1117 kodeksu cywilnego stanowi, że: „Mąż może powstrzymać żonę przed zajęciem lub zawodem technicznym, który jest niezgodny z interesami rodziny lub godnością jego lub jego żony”. Mężczyzna jednostronnie może zadecydować o rozwodzie.
Według prawa rodzinnego i reguł dziedziczenia kobiety otrzymują połowę tego, co otrzymują ich bracia lub inni męscy krewni. Także kiedy umiera mąż, żona otrzyma tylko jedną ósmą spadku, jeśli ma dziecko. Prawo nie pozwala również kobietom na sprawowanie funkcji sędziego.
Ochrona praw człowieka każdej osoby “bez względu na płeć” jest uświęcona w Artykule 2 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka (UDHR) i Artykule 2 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych (ICCPR).
Islamska Republika Iranu jest sygnatariuszem ICCPR i choć mamy u władzy tak zwanego umiarkowanego prezydenta, dyskryminujące kobiety prawa pozostają nienaruszone.
The Islamic State of Iran and gender discrimination
frontpagemag.com, 24 lutego 2014
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
Majid Rafizadeh
Urodzony w Iranie amerykański politolog wykłada na Harvard University, przewodniczący International American Council. Jest również dziennikarzem i działaczem na rzecz praw człowieka.
