Radykalne poglądy polityczne korelują z marnym metapoznaniem


Steven Novella 2019-01-05


Zastrzeżenia: to jest jedno badanie w ograniczonym kontekście, pokazujące tylko korelację i używające psychologicznego konstruktu. Muszę też zachować ostrożność, bo badanie potwierdza to, w co już wierzę. Powiedziawszy to wszystko twierdzę, że badanie jest ciekawe i prawdopodobnie mówi nam coś o ludziach o skrajnych poglądach politycznych, szczególnie jeśli weźmie się pod uwagę inne badania.

To badanie mówi o osobach o radykalnych przekonaniach politycznych, mierzonych według standardowego kwestionariusza. Już ustalono, że ludzie o bardziej skrajnych poglądach mają większe zaufanie do własnej wiedzy i poglądów. Nie jest jednak jasne, ile z tego powoduje nadmierna pewność siebie, a ile zawodzące metapoznanie. Innymi słowy – czy ludzie, którzy są nadmiernie pewni co do własnych poglądów lubią przedstawiać siebie innym jako pewni siebie, czy po prostu brakuje im wglądu w poprawność własnych przekonań (zawodzi ich metapoznanie). Przedstawiane tu badanie dotyczy tego drugiego czynnika.


Badacze pod kierunkiem Stevena Flemminga z University College London przyglądali się ”dwóm niezależnym próbom ogólnej populacji (n = 381 oraz n = 417)”. Badani otrzymali zadanie, w którym mieli ocenić liczbę kropek na dwóch obrazach i zdecydować, na którym było ich więcej. Mieli także powiedzieć, jak pewni są swojego osądu. Ponadto, jeśli dali złą odpowiedź, otrzymywali dalsze informacje w postaci innego obrazu z kropkami, który powinien był pomóc im w poprawieniu swojego oszacowania. Następnie proszono ich o ponowną ocenę pewności własnej oceny.


Stwierdzono w badaniu, że ludzie o bardziej radykalnych poglądach politycznych okazywali większe zaufanie do własnych wyborów, także kiedy byli w błędzie, i mniejszą tendencję do aktualizowania tego zaufania po zetknięciu się z nową informacją. Innymi słowy – można powiedzieć, że byli zadufani w sobie i uparci. To absolutnie nie jest żadna niespodzianka, jeśli kiedykolwiek dyskutowaliście z kimś o skrajnych poglądach politycznych.  


To badanie nie może powiedzieć nam o kierunku przyczyny i skutku. Jedną możliwością jest, że ci, którym brak zdolności metapoznania, by poprawnie ocenić własne poziomy pewności, będą łatwiej przyjmować bardziej ekstremalne poglądy. Ich pewność siebie pozwoli im na łatwiejsze zbycie odmiennych opinii i informacji, bardziej zniuansowanych i umiarkowanych narracji oraz konsensusu opinii.  


Równocześnie uważam za możliwe, że ci, którzy zostają zradykalizowani do skrajnych poglądów politycznych mogą przyjąć nadmierną pewność siebie i upór jako strategie motywowanego rozumowania w celu podtrzymania swoich poglądów, które wyznają z przyczyn emocjonalnych i tożsamościowych. To może stać się bardziej ogólnym stylem poznawczym, jakiego używają, nie zaś ograniczonym tylko do ich radykalnych poglądów.


Uważam jednak, że ta pierwsza hipoteza jest silniejsza – że niewydolność metapoznania jest pierwsza i prowadzi do skrajnych poglądów. Jest to bardziej prawdopodobne, ponieważ inne badania pokazały, że ludzie angażują się w motywowane rozumowanie tylko w sprawie poglądów, które mają dla nich emocjonalne znaczenie. Wracają do bardziej elastycznych stylów myślenia wobec przekonań, które są emocjonalnie neutralne. Badacze w tym badaniu umyślnie wybrali emocjonalnie neutralne zadanie – ocena liczby kropek na obrazie – z tego właśnie powodu.


Jest także możliwe, że oba kierunki przyczynowości są równocześnie poprawne, że niektórzy ludzie mają tendencję do przyjmowania skrajnych opinii z powodu metapoznania poniżej przeciętnej, ale potem te skrajne opinie wzmacniają ten styl poznania w celu podtrzymania pewności siebie.


Poprzednie badania sugerują także, że to nie jest jedyny czynnik związany z skrajnymi poglądami politycznymi. Kultura, wychowanie i kontakty także mają znaczenie. Ważne są również inne style poznawcze, takie jak intuicyjny kontra analityczny (przy czym intuicyjny jest bardziej podatny na radykalne opinie). 


Wszystko, co jest tak złożone i wieloaspektowe, jak nasze poglądy polityczne, będzie miało złożone i wieloaspektowe przyczyny. Prawdopodobnie istnieje masa czynników związanych  ze stylem poznania, podejściem emocjonalnym, zdolnością metapoznawczą i innymi cechami osobowości, które razem czynią kogoś mniej lub bardziej podatnym na akceptowanie skrajnych poglądów, teorii spiskowych i zabobonów. Te cechy następnie stykają się z edukacją, kulturą, traumą i innymi cechami środowiskowymi, co wpływa na to, czy dana osoba będzie akceptować radykalne idee, jakie konkretnie idee i do jakiego stopnia.   


Jedynym czynnikiem, który najbardziej możemy kontrolować w tym wszystkim, jest edukacja. Ludzi można nauczyć metapoznania jako umiejętności, podobnie jak wszystko inne. Może być łatwiej lub trudniej nauczyć się tego, ale jest to możliwe.


Możemy także zajmować się skrajnymi poglądami bezpośrednio. Nie jest jednak jasne, jak wielkie robi to wrażenie. Z moich osobistych doświadczeń, jak również tych, którzy próbują szerzyć sceptycyzm, wynika, że bezpośrednie obalanie błędów jest głównie użyteczne dla tych, którzy stoją pośrodku. Dla większości przeciętnych ludzi, którzy mają typowe umiejętności metapoznawcze i nie mają jakiegoś szczególnego, motywowanego rozumowania, informacja o faktach jest użyteczna dla zwalczania dezinformacji ze strony ekstremistów.


Jednak informacja o faktach jest znacznie bardziej skuteczna, jeśli łączy się ją z zajęciem się kwestią metapoznawczą – krytycznym myśleniem. Sądzę też, że samo nauczanie krytycznego myślenia jest najważniejszą rzeczą. Inaczej gramy tylko w „Whack-a-mole” z niekończącą się serią wątpliwych twierdzeń i fałszywych narracji.  


Mamy także pewien stopień kontroli nad wystawieniem ludzi na skrajne poglądy, ale jest to bardzo ograniczone w wolnym społeczeństwie, które ceni wolność słowa. Żeby wyjaśnić – nie chciałbym, by było inaczej. Wolność słowa jest po prostu zbyt ważna. Możemy jednak zapewnić to, by algorytmy naszych mediów społecznościowych nie były ustawione tak, by maksymalizować radykalizację przez automatyczne wystawianie na coraz bardziej skrajne poglądy. Ponadto, istnieją konteksty, w których redaktorska kontrola jakości jest właściwa, takie jak pisma naukowe i dobre dziennikarstwo. I wreszcie, możemy czynić wysiłki na rzecz większego nagłośnienia umiarkowanych i zniuansowanych poglądów, by wypchnąć z areny skrajności tak bardzo, jak to możliwe.


I jest jeszcze jedna rzecz, jaką możemy robić – badać zjawiska przekonań i poznania, by lepiej je zrozumieć, jak to zrobiono w tym badaniu. To jest niezwykle ważna dziedzina badań.


Radical Political Views Correlates with Poor Metacognition

21 grudnia 2018

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella 

Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe. Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry. (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine. Prowadzi blog Neurologica.