Znajdź Tiktaalika!
Tiktaalik ma cechy, które powodują, że wygląda jakby był z linii prowadzącej od ryb mięśniopłetwych do czworonogów, włącznie z szyją, przypominającymi palce kośćmi, które mogły być prekursorami lądowych palców, barkiem i nadgarstkiem, przetchlinki na głowie (co może wskazywać na płuca) i solidną klatkę piersiową oraz obręcze kończyn górnych, które mogły pomagać mu w przejściu na ląd. Nie jest jednak jasne, czy to stworzenie rzeczywiście wyprawiło się na ląd. Jak domyśla się Neil, mogło po prostu czaić się w płytkiej wodzie przybrzeżnej, szukając zdobyczy. Ale może jego potomkowie zamienili się w czworonogi: wczesne płazy lądowe.
Czy zrobili to jednak? Od odkrycia Tiktaalika w 2004 r. paleontolodzy informowali o znalezieniu śladów na lądzie, które wyprzedzają skamieniałości Tiktaalika, co znaczy, że istniały już lądowe czworonogi przed Tiktaalikiem (a więc nie mógł być przodkiem czworonogów). Tutaj są skamieniałe ślady z „Nature” wraz z podpisem z tego pisma:
W odpowiedzi Neil i inni kwestionowali, czy są to rzeczywiście ślady lub czy mogły być zrobione przez Tiktaalika i inne “wędrujące ryby”. Obecnie sprawa nie jest rozstrzygnięta, a niektórzy twierdzą, że czworonogi były już na lądzie 425 milionów lat temu: 50 milionów lat przed Tiktaalikiem.
Sprawa nie jest rozstrzygnięta, ale jest jasne, że Tiktaalik był jakimś rodzajem “formy przejściowej”, która mogła być spokrewniona z rzeczywistymi przodkami czworonogów nawet jeśli sama przodkiem nie była. W tym sensie jest jak upierzony dinozaur, który pojawia się z zapisie kopalnym, kiedy istniały już latające ptaki. Te upierzone dinozaury nie były bezpośrednią linią do ptaków, ale pokazały, że istniały upierzone gady w tym samym z grubsza czasie, kiedy zaczęły pojawiać się ptaki.
Zbaczam jednak z tematu. Matthew znalazł ten tweet od Neila i przysłał mi go z notatką: “To jest super zdjęcie. Byłbym kompletną porażką jako paleontolog”. Jest to absolutnie pierwszy widok Tiktaalika i niemal został przeoczony, bo tak trudno go dostrzec (znaleziono go po kilku bezskutecznych wyprawach w te okolice). Czy jesteś dobrym paleontologiem – dostrzegłbyś go?
No cóż, ujawnienie jest poniżej. Stworzył je Matthew, który wyjaśnia:
Dolny krąg pokazuje kości pyska, lewy owal pokazuje część szczęki (jak sądzę) i łuk pokazuje kształt głowy. Jakim cudem to zauważyli? (Zapytałem Shubina, a on tylko powiedział, że mam oko w…)
Profesor (emeritus) na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji. Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków. Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.