Mutualistyczne ptaki nocują w pachwinach i na brzuchach żyraf
To jest krótki ale sympatyczny, 3-stronicowy artykuł, dokumentujący nocne zachowania bąkojada żółtodziobego (Buphagus africana). Pokazuje, że te ptaki nocują na dużych ssakach w Afryce.
W Afryce są dwa gatunki bąkojadów: żółtodzioby i czerwonodzioby (Buphagus erythrorhynus). Ich nisze nieco się różnią: czerwonodzioby znajdowany jest na 15 gatunkach gospodarzy o różnych rozmiarach, od impali do słonia, a żółtodzioby specjalizują się w większych zwierzętach, które mają dużą powierzchnię ciała, takich jak bawoły, elandy, nosorożce i żyrafy.
Oba są prawdopodobnie mutualistami, ponieważ lądują na ssaczym gospodarzu i zjadają stawonogi, takie jak kleszcze, a ssak odnosi korzyść z oczyszczenia (dlatego tolerują ptaki). Na przykład, jeden bąkojad żółtodzioby potrafi zjeść 100 napęczniałych kleszczy dziennie lub 13 tysięcy larw kleszczy. Spijają także trochę krwi ssaka, wysysając ranę. Ogólnie jednak wygląda na to, że obie strony odnoszą korzyści ze związku, więc prawdopodobnie jest to mutualizm.
Tutaj jest bąkojad żółtodzioby czyszczący ssaka (gatunek nieznany). Przeciągają dziobami przez sierść, znajdując i zjadając pasożyty:
I kilka bąkojadów czerwonodziobych, które czyszczą impalę:
Nowy artykuł w “African Journal of Ecology” Meredith Palmer i Craiga Packera (odnośnik poniżej, pdf tutaj) opisuje posłużenie się kombinacją kamer i obywatelskich wolontariuszy nauki (którzy identyfikowali ptaki), by ujawnić, że nie wszystkie bąkojady wracają na noc na drzewa, ale niektóre nocują na ssakach. Badania w Serengeti National Park w Tanzanii pokazały 25 wypadków bąkojadów żółtodziobych nocujących na ssakach. Większość na żyrafach (20), ale niektóre na elandzie i bawole. Ptaki na ogół nocują „w pachwinach” i pod brzuchami zwierząt (patrz fotografie poniżej) z około 3,3 ptaka na każdej badanej żyrafie i 1,6 na elandzie i bawole.
Ptaki zmieniały miejsce pobytu z dziennego na nocne. W ciągu dnia bąkojady żółtodziobe siedzą na bawołach (siedem razy częściej niż na żyrafie lub elandzie), podczas gdy w nocy są znacznie częściej na żyrafie (7 razy częściej na żyrafie niż na pozostałych gatunkach). Mimo znacznie większej liczby bawołów niż żyraf w Serengeti, ptaki wyraźnie lubią spędzać noce przyczepione do żyrafy.
Dlaczego? Spójrzcie na zdjęcia. Autorzy sugerują (oczywiście jest to tylko hipoteza), że “wysokość i długie nogi żyrafy mogą stanowić cieplejsze i bezpieczniejsze zakątki na spędzenie nocy, co wspierają nasze obserwacje, że bąkojady gromadzą się pod zwierzęciem zamiast na bardziej eksponowanych bokach”.
Wydaje się, że bąkojady czerwonodziobe nie nocują na żadnym gatunku, chociaż żerują w ciągu dnia na żyrafach i bawołach. Autorzy zgadują, że ponieważ bąkojady czerwonodziobe mogą wykorzystywać większy wachlarz gospodarzy, nie muszą pozostawać nocą z jednym gospodarzem.
To jest wszystko; jak powiedziałem krótkie i sympatyczne. Nie jestem pewien, czy jest to pierwsze doniesienie o ptaku regularnie nocującym na dużym ssaku. A musi to być niespokojna noc, kiedy wisisz pod brzuchem żyrafy. Ptaki na zdjęciu 1a wyglądają, jakby ich grzęda była nieco niepewna!
I gratulacje dla obywatelskich wolontariuszy, którzy ślęczeli nad zdjęciami, identyfikując ptaki (oczywiście, ich identyfikacje sprawdzono). Jeśli będziecie mieli okazję uczestniczyć w podobnym projekcie, spróbujcie tego – świetna zabawa!
h/t: Tom
_______
Packer, C. and M. S. Palmer. 2018. Giraffe bed and breakfast: Camera traps reveal Tanzanian yellow-billed oxpeckers roosting on their large mammalian hosts. African J. Ecology, early view, doi 10.1111/aje.12505
Mutualistic birds roost in the armpits and bellies of giraffes
Why Evolution Is True, 28 lutego 2018
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
Profesor (emeritus) na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji. Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków. Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.