Nagie szaty króla czyli plaga bytów pozornych

Szaty przynieśli tkacze na krótkich nóżkach, utkane ze słów pięknych, złożyli koło laski, żeby Izba wiedziała, że już jest i czeka.

Ktoś się zapytał, kto go namaści, kto dymem okadzi i kto na skronie założy koronę? Arcybiskupa zabito słowami w przedsionku do katedry. Lecz nie w tym sprawa. Następca tronu, jakby to powiedzieć, nie wygłosi orędzia, nie włoży korony, szatę swą nam przesłał, by jej złożyć pokłon.

Fakt, że nie włoży na głowę korony, nie znaczy, że jej nie przyjmie, albo, że przyjmie, a potem pod osłoną nocy zbiegnie z orszakiem do innego kraju. Skąd, spójrzcie na szaty złożone koło laski. Szaty są, czekają.

Teraz trzeba nam wiary. Nagie szaty króla musimy wypełnić treścią. Musimy się wsłuchać w głos naszej królowej. Będzie sukcesja, ale i kontynuacja, wzmocnienie monarchiczności naszej duchowej, żeby republikalność nasza była bardziej preambiczna.

Wszyscy wiemy jak bardzo potrzeba nam króla, iżby stanął obok swej matki, dzierżąc krzyż nasz Pański, bo my już tego krzyża naszego dźwigać nie możemy, a ktoś przecież musi. W szat obecności będziemy przysięgać wierność królowi, jako poddani będziemy pilnie słuchać jego rozkazów, jak słuchaliśmy rozkazów królowej, której ślubowaliśmy wygnać i wygnaliśmy, której ślubowaliśmy słuchać i słuchaliśmy, a cośmy usłyszeli to już nasza sprawa. To stare dzieje i nie ma co do tego wracać. Król jest teraz ważny, król, który nam dać nową jakość, a może i nawet nową ilość, bo tak naprawdę o ilość się rozchodzi, ilości nam brakuje, żeby przeszła w jakość. Więc z nowym królem będzie nadzieja na ilość. Dobiliśmy się ilości prawie dominującej, która już w jakość zaczęła się przeradzać, ale żeby słowo ciałem się stało, króla nam potrzeba. Vox Dei vox populi, miejmy nadzieję.

Elekcję w zasadzie mamy już za sobą; spokojną bez wrzawy na elekcyjnych polach, bez gorzałki, bez której dawniej żadna elekcja odbyć się nie mogła; cichą elekcję, żeby tak powiedzieć, głosami oligarchów duchowych dokonaną. Intronizację teraz trzeba przygotować, intronizację szat nagich, bo następca tronu sam przybyć nie może, zajęty gdzie indziej w sprawach niecierpiących zwłoki.

Nic to, są szaty, jest laska i sznurek; co do laski wpłynęło, to z laski wypłynie; lud się zgromadzi i dziatwa się zbierze, i służby będą pilnować niegrzecznych chłopczyków, by żaden nie powiedział: te szaty są nagie.

Można powiedzieć, że mamy plagę bytów pozornych. Byty pozorne dzielą się na łagodne i złośliwe. Te łagodne nazywane są czasami dobrotliwymi, gdyż pozwalają żyć i nie są aż tak natrętne. Definicja bytu pozornego nastręcza szereg trudności. Czym jest bowiem byt pozorny, czyli byt będący niebytem? Jeśli byt pozorny przyczepia się do bytu realnego i na nim żeruje, moglibyśmy sądzić, że jest pasożytem. Wielu badaczy protestuje jednak przeciw takiej koncepcji sądząc, że byt pozorny jest raczej wytworem bytu realnego, osobliwą patologią normalnego procesu produkowania świadomości przez ordynarną materię. Logik mógłby powiedzieć, że byt pozorny jest osobliwym przekształceniem hipotezy w hipostazę; chwiejnej hipotezy, która wsparta mocnym przekonaniem, staje się niekwestionowalną oczywistością. Byty pozorne zagnieżdżone w świadomości wielopokoleniowych zbiorowości mogą jednak pod pewnymi względami przypominać pasożyty, chociażby z tego powodu, że przedostają się do jednostkowego organizmu z zewnątrz; całkowicie samodzielnie istnieć nie mogą i potrzebują nosicieli.

Byty pozorne przemawiają ustami swoich nosicieli, ci wszelako, iżby przydać autorytetu swoim bytom pozornym, budują im sanktuaria, których ostentacyjna okazałość tworzy pozór logicznego zaprzeczenia pozorności bytu pozornego. (Kto rozsądny budowałby tak okazałe i kosztowne sanktuaria bytom pozornym?) Skromność sługi bytu pozornego może być źródłem jego siły i wielkości. W cieniu sanktuariów Nieistniejącego rodziły się cywilizacje. Sanktuaria bytów pozornych budowane były od kilku tysięcy lat i przez długi czas ich konstrukcje zdawały się wykraczać poza techniczne umiejętności człowieka. Z czasem pycha zasobniejszych bytów realnych zaczęła je popychać do konkurencji i słudzy bytów pozornych utracili monopol wiedzy zarówno w dziedzinie budownictwa, jak i na innych polach.

Wyższość bytu pozornego nad bytem realnym ujawniała się przede wszystkim w dziedzinie autorytetu moralnego. Z bytem realnym można się wdawać w spór, można z nim dyskutować, można go unicestwić fizycznie. Z bytem pozornym sprawa nie jest aż tak prosta. Byt pozorny z definicji ma zawsze ostatnie słowo. Autorytet moralny wskazuje na sposoby odróżniania dobra i zła. Wyłania się tu kilka problemów — byty pozorne przemawiają ustami swoich sług, zaś świadectwa bezpośrednich wypowiedzi samych bytów pozornych są rzadkie, mroczne i wątpliwe. Sługi owych bytów, pełnią funkcję autorytetu moralnego per procura, a ich wypowiedzi są głównym kanałem komunikacyjnym pomiędzy bytami pozornymi a bytami realnymi dążącymi do doskonałości w cieniu sanktuariów.

Czy siłą autorytetu moralnego danego bytu pozornego jest jego moralna doskonałość, czy gęstość sieci sanktuariów i przewaga liczebności wyznawców jednego bytu pozornego nad liczebnością wyznawców innych bytów pozornych? Wiele wskazuje na to, że mamy tu do czynienia ze złożonym zjawiskiem, w którym kategoria dobra i kategoria więzi społecznej traktowane są zastępczo. Więź społeczna traktowana jest jako dobro pozwalające uzyskać przewagę nad społecznościami skupionymi w cieniu sanktuariów innego bytu pozornego. Widzimy tu tendencję (oraz aspiracje) do przekształcania lokalności w uniwersalność i doczesności w wieczność.

Walka o prymat jednego bytu pozornego nad innymi bytami pozornymi może zostać zawieszona w obliczu zagrożenia dyskusją o istocie bytów pozornych i odpływu bytów realnych z sanktuariów bytów pozornych. Takie zagrożenie wyłoniło ideę powołania Organizacji Zjednoczonych Bytów Pozornych (OZBP), która z jednej strony zajmowałaby się łagodzeniem konfliktów między przedstawicielami różnych bytów pozornych, a z drugiej tworzeniem wspólnego frontu bytów pozornych przeciw reizmowi.

Aczkolwiek idea jest względne młoda, widzimy tu poważne trudności na jakie natrafia problem wyłonienia autorytetu moralnego zdolnego do koordynacji całego zbioru autorytetów moralnych. Nie wiadomo, czy najwyższy autorytet moralny ma pochodzić z wyboru, czy ma być rotacyjny. Ponieważ wszystkie byty pozorne, o których tu mowa, z definicji postrzegane mają być przez byty realne jako najwyższe autorytety moralne, organizacja OZBP utknęła w martwym punkcie. Próba przekonania reprezentantów poszczególnych bytów pozornych, że przewodniczący OZBP nie musi automatycznie być reprezentantem absolutu absolutów, że może być reprezentantem absolutu demokratycznego, który nie czuje się absolutem doskonalszym od pozostałych absolutów, obumarła ze względu na pewne immanentne sprzeczności.

Byt nie oznacza bycia. Ten fenomen zwerbalizowany został przez filozofa Martina Heideggera, który podzielił byty na realne, idealne, intencjonalne i absolutne. Słudzy bytów pozornych dokonali tego odkrycia tysiące lat przed nim, ale filozof postawił sprawę jasno — bycie bytu nie jest istotne. Co więcej, przedstawia on przesłanki pozwalające sądzić, że droga bytu do absolutu prowadzi przez niebyt.

Przez moment wydawało się, że szeroko pojęta publiczność zarówno utraciła zainteresowanie samą ideą bytów pozornych w absolut zamienionych, jak i zaczęła odmawiać uznawania wyższości bytów pozornych nad bytami realnymi i porzucać sanktuaria bytów pozornych. Brak bytu pozornego zaczął jednak niebezpiecznie odsłaniać ciężar bytu realnego, co (przynajmniej w społeczeństwach aspirujących do rozwijania się) zrodziło tendencję do ponownego gwałtownego ożywienia bytów pozornych. Istnieje podejrzenie, że siła żywotności bytów pozornych jest równa kwadratowi odległości od największej koncentracji umiejętności praktycznych, czyli od tzw. społeczeństwa opartego na wiedzy. Są tu jednak pewne odchylenia niestandardowe, które implikują obecność innych czynników.

Intryguje fakt nadzwyczaj częstych ostatnio przypadków przemiany łagodnych bytów pozornych w wirulentne byty pozorne. Wydaje się, że bez wyjaśnienia tego zjawiska nie ma większych szans na znalezienie skutecznego antidotum. Jest tu wiele hipotez, ale żadna z nich nie uzyskała potwierdzenia w niezależnych badaniach. Chwilowo jedyną profilaktyką jest trzymanie się rzeczywistości oraz informacja szerokiej publiczności o zagrożeniach jakie niesie głódź absolutu.

Fragmenty z mojej książki „I z wichru odezwał się Pan” (Art Factory 2006)