Trójuszny kot?
Nigdy nie widziałem takiego kota i nie widział takiego kota także weterynarz schroniska, chociaż Jerry powiadomił nas jakiś czas temu o istnieniu kotów z dodatkowymi uszami. Pierwszą rzeczą, która mnie uderzyła, to że kot nie miał trojga uszu, ale raczej trzy małżowiny uszne. Uszy w ścisłym sensie są parą narządów słuchowych z tyłu głów kręgowców, które wyczuwają drgania i ruch. Małżowiny uszne są zewnętrznymi konstrukcjami do kierowania fal dźwiękowych do ucha właściwego i znajdujemy je u większości ssaków. (A także u Wolkanów, którzy nie są ssakami, ale słyną ze swoich spiczastych małżowin usznych, co prowadzi do pewnych sugestii na temat inspiracji Star Treka dla imienia Brian.) Większość kręgowców ma uszy, ale stosunkowo niewiele ma małżowiny uszne. Niektóre, jak jaszczurki, mają tylko dziury po bokach głowy (można spojrzeć przez głowę jaszczurki z jednej strony na drugą, zaglądając do jej ucha), podczas gdy inne, jak żaby, mają bębenki na powierzchni głowy.
Czytałem pracę Wrighta o otocefalii jako student, bo interesowała mnie genetyka cech z dużymi efektami fenotypowymi u kręgowców, a Wright badał otocefalię i polidaktylię (dodatkowe palce) u świnek morskich. Polidaktylia jest znacznie bardziej interesująca, ponieważ zmiany liczby palców były ważne w ewolucji kręgowców, a niektóre gryzonie pokazują także początki rozwoju kopyt, co jest bardzo ważne w ewolucji ssaków i zazwyczaj dotyczy zmian w liczbie palców. W odróżnieniu od tego otocefalia nie doprowadziła do żadnych nowości ewolucyjnych, jest natomiast w większości wypadków zabójcza - Wright pisał o otocefalicznych osobnikach jako o „potworach”. Nieżyjący już Will Provine, w mistrzowskiej biografii naukowej Wrighta omawia znaczenie jego pracy z świnkami morskimi dla rozwoju idei Wrighta o znaczeniu wieloczynnikowego dziedziczenia i czynników niegenetycznych. (Chciałbym wyrazić tu mój żal z powodu odejścia Provine’a we wrześniu, o czym powiadomił nas Jerry. Genetyk Dick Koehn, wówczas z Stony Brook, polecił mi jego Origin of Theoretical Population Genetics, kiedy byłem studentem. Było to moje pierwsze wprowadzenie do historii nauki jako poważnej dyscypliny i miało na mnie wielki wpływ. Bardzo cieszyłem się, kiedy czasami włączał się w dyskusje o moich postach tutaj, w WEIT.)
Chociaż nie jest ważna z ewolucyjnego punktu widzenia, otocefalia, która zdarza się u wielu ssaków, ma znaczenie kulturowe, o czym Wright dobrze wiedział. W historycznym przeglądzie teorii przyczyn otocefalii napisał następujący akapit, z pewnością jeden z najbardziej cudownie erudycyjnych w całej literaturze genetyki:
Możemy przejść szybko nad teoriami starożytnych czasów, według których potwory uważano za wynik zabawy Bogów, “ dziwolągi”, oznaki bożej mocy lub gniewu albo zapowiedzi [nieszczęścia]. Najstarszą znaną publikacją na ten temat wydaje się być tabliczka znaleziona w bibliotece ASSURBANIPALA w Niniwie, która daje pismem klinowym prognozę właściwą dla każdego z niezwykłej listy potworów …
[Powinienem dodać, że nazwisko Assurbanipala jest całe dużymi literami, ponieważ pismo “Genetics” ma zwyczaj pisania dużymi literami nazwisk autorów cytowanych w artykułach; jest on prawdopodobnie jednym z bardzo niewielu imperatorów asyryjskich cytowanych jako odnośnik w literaturze naukowej!]
Sprawdziwszy genetykę zlewania się i znikania małżowin usznych, wróciłem do naszego kota z dodatkową małżowiną i sięgnąłem na półkę po egzemplarz Genetics for Cat Breeders. Tam na stronie 168 znalazłem hasło “Czworo uszu”. Jest to dziedziczone jako cecha recesywna, gen ma nazwę dp, a dotknięte tym koty cierpią na obniżone dostosowanie (co ustalono na podstawie mniejszej liczby dotkniętych kotów w krzyżówkach). Kształt głowy jest osobliwy, dolna szczęka słabiej rozwinięta (jak w otocefalii niskiego stopnia!) i koty są apatyczne, co sugeruje jakąś anomalię mózgu (to także znajdujemy w otocefalii). To wszystko na podstawie Little (1957). Tak więc kot Brian jest podwójnie dziwny: ma jedną dodatkową małżowinę uszną, nie zaś dwie dodatkowe. Na zdjęciu nie widać jego prawej strony, ale wierzę BBC, że jego małżowiny uszne są dziwacznie asymetryczne.
Na witrynie internetowej Messybeast Cats Sarah Hartwell zestawiła wiele przypadków kotów z czworgiem uszu (i innych anomalii z uszami), o jakich donosiły media, wraz z użytecznymi diagramami wyjaśniającymi oraz ciekawą dyskusją i ilustracjami innych aspektów biologii kota (na przykład, wzorów ubarwienia). W dziale o deformacjach twarzy niektóre z kotów wyglądają, jakby było otocefaliczne. (Chociaż wiele stron internetowych takich entuzjastów jest w najlepszym wypadku mało wiarygodna, uważam Messybeast za całkiem wiarygodną, na przykład przy wyjaśnieniu “skrzydlatych kotów”. [Sam miałem kiedyś skrzydlatego kota!].)
Little, C.C. 1957. Four-ears, a recessive mutation in the cat. Journal of Heredity 48:57. (not seen; shockingly, the University of Wisconsin, Madison– the ‘public ivy’ research giant, not my home campus– does not have an electronic subscription to this well known, historically important, Oxford University Press, journal)
Provine, W.B. 1971. Origin of Theoretical Population Genetics.University of Chicago Press, Chicago.
Provine, W.B. 1986. Sewall Wright and Evolutionary Biology. University of Chicago Press, Chicago.
Robinson, R. 1971. Genetics for Cat Breeders. Pergamon Press, Oxford.
Wright, S. 1934. On the genetics of subnormal development of the head (otocephaly) in the guinea pig. Genetics 19: 471–505. pdf
*Może zrobili mu to Rzymianie.
Why Evolution Is True 19 listopada 2015
Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska
Greg Mayer
Zastępca kuratora działu gadów i płazów w muzeum zoologicznym Uniwersytetu Wisconsin. Doktorat z biologii ewolucyjnej obronił na Harvardzie.