Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 12:11

« Poprzedni Następny »


Pod sztandarem Niebios


Phoebe Kate Foster 2017-03-09


24 lipca 1984 roku mieszkanka Utah Brenda Lafferty oraz jej malutka córeczka Erica zostały brutalnie zamordowane przez dwóch starszych braci jej męża, Dana i Ronalda, członków ekstremistycznej sekty mormonów. Nie przecząc temu, że zabili, Dan Lafferty uporczywie twierdził, że nie jest winny morderstwu.

Więc kto był winny?


Nie kto inny jak sam Wszechmocny.


Dan Lafferty twierdził, że Bóg powiedział mu, że ma zabić swoją bratową i jej niemowlę.
W książce Under the Banner of Heaven (Pod sztanderem Niebios), znany autor Jon Krakauer koncentruje swoją uwagę na niewielkiej grupie ekskomunikowanych członków Latter Day Saints, która zrodziła typy w rodzaju braci Lafferty, ludzi pozbawionych sumienia, zdolnych do potwornych czynów podejmowanych w imię Boga. Trochę w stylu „Z zimna krwią" Trumana Capote’a, Jon Krakauer, prezentuje chroniczny zapis wydarzeń towarzyszących zbrodni i wprowadza nas w intymne szczegóły życia rodziny Lafferty oraz innych członków łajdackiej bandy określającej się mianem „prawdziwych wyznawców". Ci akurat to mormońscy „purytanie" żyjący w odizolowanej społeczności na Zachodzie, nadal praktykującej poligamię (ustanowioną jako święte prawo przez założyciela sekty Josepha Smitha , a następnie zakazaną przez władze kościoła w roku 1890) i którzy, co jest jeszcze bardziej istotne, wierzą w niekwestionowana prawdę osobistego objawienia. Portret religii staje się pokrętny okrutny i udręczony - mizoginia, gwałt, kazirodztwo, maltretowanie a nawet mord mogą być usprawiedliwione, nakazane i sankcjonowane osobiście przez Boga.


Under the Banner of Heaven
to intrygująca mieszanka. Po części brukowe dziennikarstwo i studium z dziedziny pop artu. Krakauer poświęca znaczną część książki historii Mormonów i tu włosy zaczynają stawać na głowie. Ziarna ekstremizmu odnajdujemy w samych początkach Mormonizmu, religii opartej na objawieniu, którego Joseph Smith doznał w początkach XIX wieku i na objawieniach jego następcy, Brighama Younga. Później kierownictwo LDS, które zarówno wierzyło w objawienia Smitha i jego następców jak i w to, że ich własne objawienia płyną z boskiej inspiracji, ostatecznie zmieniły objawione Smithowi prawdy w kwestii „wielożeństwa" tak, aby prawa stanu Utah mogły być zgodne z prawami federalnymi.


Hmm, najwyraźniej w razie potrzeby, Bóg zmienia zdanie.


Jak można się było spodziewać teokracja z Salt Lake City, czyli obecne kierownictwo Kościoła Mormonów, nie była zachwycona tą książką. Nikt, ani religia, ani państwo, ani korporacja ani konkretny człowiek — nie jest zachwycony kiedy ujawnia się rozbieżności, niekonsekwencje i ciemne sprawki z przeszłości. Wszyscy mamy jakieś brudy, a historia religii jest ich na nieszczęście pełna.


Katolicy maja inkwizycję i watykańską historię przymykania oczu na działalność Hitlera w Europie, a obecnie ukrywany przez lata gorący problem molestowania dzieci przez księży. Luteranie mają dobrze udokumentowany alkoholizm swojego założyciela, jego niewyparzony język i połączony z tym fanatyzm wykraczający daleko poza akceptowalne reakcje na wszelkie próby krytyki jego dogmatów. Marcin Luther pisał: „Jest rzeczą chrześcijańską i aktem miłości uduszenie wroga, palenie i niszczenie ich póki nie będą zwyciężeni." Prezbiterianie Jana Kalwina spalili na stosie Michaela Servetusa za kwestionowanie dogmatu o trójcy świętej. Protestanci czasów Reformacji, którzy formalnie sami byli ofiarami prześladowań, zmieniali życie w piekło chrześcijanom, którzy nie podzielali ich wiary. Grupy takie jak Pielgrzymi i inni musiały szukać możliwości swobody religijnej na nieznanych terytoriach Nowego Świata. W amerykańskich koloniach szybko jednak prześladowani zaczynali sami być prześladowcami. Zmuszając katolików do wykrojenia sobie swojego kawałka ziemi w Marylandzie, a łagodnych kwakrów do stworzenia w Pensylwanii azylu religijnej tolerancji dla wszystkich.


Nie jest kwestionowany fakt, że te wszystkie wyznania mimo epizodów skrajnego fanatyzmu coś dobrego dla ludzkości robiły. Rzecz w tym, że początki większości religii związane są z kontrowersjami i wydarzeniami, o których kierujący tymi kościołami ludzie wolą zapomnieć. Nasza ludzka natura popycha nas do przedstawiania twórców naszych instytucji jako bohaterów, ale każdy mit zostaje prędzej czy później odbrązowiony. Religie są ze swej natury wykluczające. Sztywne reguły i dogmaty dzielą, a nie łączą, są narzędziem wykluczenia.


Puszką Pandory wszelkich religii są objawienia. Wykorzystanie „wewnętrznego głosu" dyktującego czyny bywa zabójcze. Nigdy nie wiadomo jaki będzie rezultat — bez wątpienia, czasem dobry, ale jest to również otworzenie drzwi dla ekscesów i nadużyć,  dostarczające łatwego usprawiedliwienia dla dziwacznych i gwałtownych zachowań ludziom z psychopatyczną osobowością. W Europie w czasach Reformacji podziały w Kościele, przynajmniej na pozór, dokonywały się w wyniku sporów doktrynalnych. W Ameryce, poczynając od początku XIX wieku coś się zmieniło. Zamiast spierać się o dogmaty, ludzie zaczęli „słyszeć słowa Boga" w zdumiewającej różnorodności. Wiek Rozumu zmienił się w Wiek Objawienia i religie spod znaku „zrób to sam", spersonalizowane religie, stały się nadzwyczaj modne. Mormonizm był tylko jedną z wielu religii jakie wyłoniły się w tym okresie bezprecedensowego ożywienia religijnego w Ameryce XIX wieku. Wszystkie miały wspólną cechę : przyjęcie „osobistego objawienia" jako powodu i przyczyny działania.


Wiek Objawienia rozpoczął się z wielkim trzaskiem w 1801 roku, w Cane Ridge, słynnym prezbiteriańskim domu spotkań, w stanie Kentucky, który był jak Woodstock tamtych czasów i który wyznaczył początek nowej ery w historii religii. Spontanicznie zjechało się tam około 40 tysięcy ludzi. Religijne uroczystości zapowiadane były na niedzielę 24 lipca, a trwały tydzień, przekształcając się w masowe nawrócenia i znane były jako „przejaw Ducha Świętego" wyrażający się w omdleniach, drgawkach i rzucaniu się na ziemię, w  śpiewaniu i w proroctwach oraz innych symptomach religijnej ekstazy — zjawisko to było potem standardową praktyką wielu fundamentalistycznych sekt jak również zgromadzeń kościołów głównego nurtu.


Po odrodzeniu w Cane Ridge nowe wyznania zaczęły wyrastać jak grzyby po deszczu, a zwykli ludzie zaczęli mieć wizje i objawienia, które popychały ich do wysiłku własnego, prywatnego reformowania religii. W początkach XIX wieku kaznodzieja kościoła baptystów, William Miller, „odkrył" w Biblii, że Chrystus powróci na ziemię między rokiem 1843 a 1844. Najwyraźniej nie udało mu się to, a jego nieudane proroctwo ochrzczone zostało jako „Wielkie rozczarowanie". Jednakże pozostałości rozczarowanych wyznawców przegrupowały swoje siły i są dziś znani jako „Kościół Adwentystów Siódmego Dnia", zaś interpretacje ich pisma świętego dostosowano do wielkiej wpadki Millera. W roku 1877, Mary Baker Eddy napisała: Science and Health with Key to Scriptures (Nauka i zdrowie z Kluczem do Pisma Świętego Wydanie polskie 1992 , wyd. Reiki), która, jak twierdziła, zawierała ostateczne objawienie Boga dla ludzkości i która stała się biblią Christian Science.


Kolejne stulecie obrodziło Uczniami Chrystusa, Kościołem Boga, Kościołem Świątobliwości, Zgromadzeniem Boga, Kościołem Poczwórnej Ewangelii, słynnym odrodzenie z Azusa Street w Los Angeles i niezliczoną ilością przelotnych skupisk wokół uzdrawiaczy, cudów, znaków , proroctw i innych „darów Ducha Świętego" ewangelicznych i apokaliptycznych. Pośrodku tego religijnego zamętu pojawił się Joseph Smith ze swoimi objawieniami., z jego tajemniczymi złotymi tablicami, aniołem Moroni i niezbitym przekonaniem, że jego religijny obraz świata jest jedynym słusznym.


Książka Krakauera jest próbą dotarcia do granic religijnej wiary. Autor zdobył wcześniej sławę badając ekstremalne możliwości człowieka, zmagania człowieka z naturą. Zarówno w jego książce Eiger Dreams jak i w Into Thin Air, koncentrował się na obserwowaniu ludzkich możliwości w dziedzinie alpinistyki. W swojej kolejnej książce bada ekstremizm innego rodzaju — w pewnym sensie z mniejszym sukcesem. Bagno historii religii, z jego wszystkimi meandrami i kaprysami, z jego topieliskami, gejzerami nienawiści i wybuchami emocji jest zupełnie innym, ale równie ryzykownym wyzwaniem jak wspinanie się na Mont Everest. Nikogo nie obrażamy wspinając się na szczyt, obrażamy uczucia milionów przyglądając się religii, którą wyznają.

Ludzie nigdy nie popełniają zła z takim oddaniem i taką radością jak 

wtedy kiedy robią to z religijnego przekonania. — Blaise Pascal


Tekst oryginału
.

(Prezentowanu tu wersja recenzji została trochę skrócona -A.K.)

PopMatters, 3 sierpnia 2003r.

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska 

 

Phoebe Kate Foster

Amerykańska autorka i dziennikarka.

 


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 900 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Sumerowie patrzą z osłupieniem jak Bóg tworzy świat     2014-12-23
Humanizm ewolucyjny II     2014-04-22
Dławienie krytyki przez państwo     2016-03-24
Rozdzielenie religii i państwa – warunkiem demokracji     2016-09-08
Tęsknota za bezpiecznym miejscem III.     2018-02-25
Czego Żydzi nauczyli Koptyjkę     2015-02-20
Bóg odkrywa modlitwy ludzkości w spamie     2015-01-01
Wezwanie do reformy islamu     2016-05-05
Uciekłaś od wojny, a oni przyjęli cię      2020-03-13
Pierwsze pokolenie ex-muzułmanów     2016-12-07
Kolejne wyznanie ex-muzułmanki     2016-12-21
Boże słowo głoszone z ambony     2017-08-10
Bóg ześle naukę i technikę     2016-08-30
Allah stworzył kobiety, żeby były w domach     2018-10-25
Czego naucza imam w Kopenhadze     2017-06-19
Islam nakazuje kochać Mahometa i Dżihad bardziej niż własne rodziny     2020-12-14
Credo islamu z ust autorytetu     2020-03-02
 “Islam przeżywa ostre starcie z nowoczesnością i wymaga reform”     2018-11-22
Bańki, medycyna, islam i sport     2016-08-27
Wojna pod znakiem krzyża     2022-03-11
Religia to piekło kobiet     2016-05-04
Kpatinga: wioska czarownic   Igwe   2014-04-13
W poszukiwaniu definicji islamu i islamizmu   Ahmad   2017-09-17
Indyjskie czary nad słowem sekularyzacja   Ahmad   2015-11-27
Islamizm nie jest islamem   Ahmed   2015-09-21
Trzeba przestać milczeć   Ahmed   2014-04-15
Przeciwko autorytetom islamskim i w solidarności z ofiarami islamu   Ahmed   2016-01-24
Dyskryminacja jest wynikiem fanatyzmu w systemie edukacji   Al-Dachachni   2017-03-11
Religie usprawiedliwiają zabijanie, kradzież i inne przestępstwa   Al-Tamimi   2020-03-06
Otwarty umysł jest zaletą   Andreadis   2017-02-16
Świadomość w oczach wierzących i niewierzących   Andrews   2017-07-06
Mój problem z Bogiem   Angier   2014-06-24
Cztery słowa i 1280 poszkodowanych…   Bekdil   2015-04-26
Chusta wreszcie wolna; Turcja wręcz przeciwnie   Bekdil   2014-10-10
Bandycki ramadan   Bekdil   2016-07-15
Niech przemówią tureccy uczeni: zobaczymy czym jest islamizm   Bekdil   2018-05-30
Turcja: seks islamistów z dziećmi jest w porządku; potępienie tego to przestępstwo   Bekdil   2023-03-10
Niepowodzenie islamistycznej kampanii Erdogana w Turcji   Bekdil   2020-01-25
Najlepszy sposób walki z tzw. przemysłem islamofobii   Bekdil   2015-02-21
Turcja: Czy z religijnego punktu widzenia pożądanie własnej córki jest w porządku?   Bekdil   2016-01-25
"Nic wspólnego z islamem"?   Bergman   2016-12-11
Turcja islamizuje Danię budując meczety   Bergman   2017-12-02
Turcja: Uczniowie czytają Koran i porzucają islam   Bulut   2020-06-19
Dżihad przeciwko świątyniom mniejszości   Bulut   2015-09-03
Turecki ateista zamordowany 31 lat temu   Bulut   2021-09-18
Nie, islamofobia nie jest tym samym co antysemityzm   Bulut   2020-01-26
Ogromna transformacja Indii i Bliskiego Wschodu   Bulut   2023-08-22
Turcja: ucieczka od religii?   Bulut   2019-09-25
Jak ekstremistyczny rząd traktuje dziewczynki i kobiety   Bulut   2018-10-19
Polityka Nowego Ateizmu   Bum   2014-02-28
Wywiad z Waleedem Al-Husseinim   Canlorbe   2016-09-29
Nieudacznicy, tchórze? Nie, idealiści   Carmon   2017-06-02
Zbliżają się dni religijnej zemsty   Carmon   2023-03-06
Królik jest pytaniem   Celeste Hale   2014-08-16
Machina religijnej nienawiści w działaniu   Chandra   2014-09-09
Ukarane, bo zostały zgwałcone   Chesler   2014-11-06
Groza umiarkowanego islamizmu   Chesler   2021-03-04
Prawdziwy opór przeciw fanatyzmowi   Chesler   2018-10-24
Jeśli wlazłeś między wrony...   Coyne   2014-02-17
Katolicki hierarcha mówi, że anioły istnieją, ale są bezskrzydłe   Coyne   2013-12-24
Artykuł ateistki w “New York Times” zachwala prawdziwe cuda dokonane przez początkujących świętych   Coyne   2016-09-16
Jesus and Mo oraz dosłowność i umiarkowani muzułmanie   Coyne   2014-10-11
Nauka kontra wiara: żadnego konfliktu!   Coyne   2014-01-21
Podsumowanie ataków na ateistów   Coyne   2014-01-07
Ewolucja teistyczna kiepsko się sprzedaje   Coyne   2014-06-29
Bonobo i pogromca ateistów. Część II   Coyne   2014-08-13
Papież akceptuje ewolucję z boskim napędem   Coyne   2014-11-08
Świadkowie Jehowy i odmowatransfuzji krwi dla dziecka   Coyne   2014-09-07
Czy ateizm jest irracjonalny? Filozof mówi “tak”   Coyne   2014-10-28
Ewolucja pomogła im pozbyć się religii   Coyne   2015-05-07
Gdyby bóg ISIS był moim bogiem, czy miałbym robić to, co nakazuje?   Coyne   2014-09-27
Bonobo i pogromca ateistów   Coyne   2014-08-12
Australijka, Świadek Jehowy (i jej płód) umierają, bo odmówiła transfuzji krwi   Coyne   2015-04-16
O rzekomym wojującym, fundamentalistycznym, ateizmie   Coyne   2014-09-15
Nowy pogląd na piekło: “warunkowa nieśmiertelność”   Coyne   2014-10-18
Ateistom ma być ciężko   Coyne   2014-01-31
Katolickie barbarzyństwo w Europie   Coyne   2014-08-19
Po wygnaniu 160 tysięcy demonów, główny egzorcysta Watykanu idzie do nieba   Coyne   2016-09-24
Jakie są “najlepsze” argumenty na rzecz istnienia Boga?   Coyne   2014-01-24
Wojna o Adama i Ewę   Coyne   2014-05-25
Kolejny kiepski argument na rzecz Boga   Coyne   2014-04-24
“Rozum został stworzony przez Boga”   Coyne   2014-01-03
Moje stanowisko wobec NOMA: stara recenzja   Coyne   2014-10-03
Jeśli ISIS nie jest islamskie, Inkwizycja nie była katolicka   Coyne   2014-09-21
Pies urojony, czyli objawienie Franciszka   Coyne   2014-12-12
Ateizm zakwefiony   Coyne   2014-06-07
Hiszpania deportuje byłego muzułmanina za krytykowanie islamu   Coyne   2014-06-20
Zmyślona podróż do nieba   Coyne   2014-01-12
Bóg, moralność i geografia   Coyne   2014-03-28
Czy ateiści są snobami intelektualnymi?   Coyne   2014-03-22
Religia rozwiąże spory religii   Coyne   2015-11-26
Złe wiadomości   Coyne   2013-12-17
Wkrótce w księgarniach: nowa apolegatyka Boga   Coyne   2014-03-07
Ken Ham vs. Dawkins: O naturze nauki i praw fizycznych   Coyne   2015-03-08
Czy wierzący uważają pismo święte za dosłowną prawdę?   Coyne   2014-07-16
Ateizm luk   Coyne   2014-04-30
Dlaczego religia może być racjonalna, ale robi to w zły sposób   Coyne   2014-02-20
Głupie twierdzenia o fundamentalistycznych ateistach   Coyne   2014-06-22
Zostałem “Cenzorem Roku"!   Coyne   2014-02-12
Pięć dowodów na istnienie Boga od teologa dla ateistów pod choinkę   Coyne   2013-12-19

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk