Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 23:34

« Poprzedni Następny »


Nie wiedzieliście? Bóg jest pytaniem, nie zaś odpowiedzią!


Jerry A. Coyne 2016-04-23


Nie jestem pewien, kto kieruje “The Stone”, działem o filozofii w “New York Times”, ale ta osoba nie wykonuje najlepiej swojej pracy. Gdyby tak nasi najwięksi żyjący filozofowie publikowali tam o rozmaitych sprawach: o etyce, o prawach zwierząt, aborcji, uderzeniach dronów i tak dalej. Ale aż zbyt często są tam artykuły o Bogu; to znaczy, że mamy tam Wielkie Umysły, które rozwodzą się o nieistniejących bytach. Wśród wszystkich gatunków filozofii filozofia religii jest najbardziej zubożała intelektualnie. To jest strata czasu.

I tak jest też z artykułem Williama Irwina z 26 marca, co widać już po tytule: “God is a question, not an answer” [Bóg jest pytaniem, nie odpowiedzią]. Co to znaczy? Założę się, że możecie zgadnąć.


Najpierw, kto to jest William Irwin? No cóż, ma wystarczające kwalifikacje: jest profesorem katedry Herve A. Leblanc i dziekanem Wydziału Filozofii w King’s College w Wilkes-Barre, Pennsylvania. Napisał The Free Market Existentialist: Capitalism Without Consumerismi jest redaktorem naczelnym Blackwell Philosophy and Pop Culture SeriesMa poczucie humoru, o czym świadczy jego “Jeopardy Dream Board” na witrynie internetowej uniwersytetu. Ale, oj, jakże jest zawiły w kwestii Boga!


Irwin zaczyna od Camusa, który w powieści Obcy pokazał bohatera odrzucającego Boga, kiedy ksiądz odwiedza go tuż przed egzekucją. Następnie szybko przechodzi do powieści Kamela Daouda z 2013 r., której bohater oświadcza, że „Bóg jest pytaniem”, nie zaś odpowiedzią. I tym samym jest dla Irwina:  

[To] oświadczenie odpowiada mi jako nauczycielowi i badaczowi filozofii. Pytanie jest permanentne; odpowiedzi są tymczasowe. Ja żyję w pytaniu.


Każdy uczciwy ateista musi przyznać, że ma wątpliwości, że czasami myśli, że może się mylić, że jednak Bóg może istnieć – jeśli nie Bóg z tradycji judeochrześcijańskiej, to jakiś Bóg. Nathaniel Hawthorne powiedział o Hermanie Melville’u: “Nie potrafi on ani wierzyć, ani dobrze czuć się z niewiarą; jest zbyt uczciwy i odważny, by nie próbować jednego albo drugiego”. Stan wątpliwości, niepewności i otwartości w kwestii istnienia Boga oznacza uczciwe podejście do tej kwestii.

To nie jest prawda. Każdy uczciwy człowiek musi także przyznać, że mogą istnieć duszki, Święty Mikołaj albo dowolna liczna zmyślonych iluzji, dla których nie istnieją żadne dowody. Powiedzenie, że nie ma na coś dowodów, nie jest tym samym, co powiedzenie, że istnieje przyzwoite prawdopodobieństwo, że coś może istnieć. Nie widzę żadnych dowodów na porwania przez UFO, ale oczywiście, nie można ich wykluczyć z absolutną pewnością. Założyłbym się jednak o oszczędności całego życia, że żadnego nie było. Podobnie z czyniącymi cuda krasnalami. Dlaczego więc nie widzimy Irwina piszącego artykuł, że „Krasnale są pytaniem, nie odpowiedzią”?


Zaraz potem Irwin popełnia jeden z najczęstszych błędów Wyrafinowanych Teologów™: myli logiczne możliwości z prawdopodobieństwem. Pisze:

Podobnie, każdy, kto nie niepokoi się czasami, że myli się co do istnienia lub nieistnienia Boga, najprawdopodobniej ma fałszywą wiarę. Niepokój może uczynić wiarę lub niewiarę autentyczną, ale nie może uczynić jej poprawną.


Niepokoją mnie ludzie, którzy twierdzą, że mają pewność co do Boga, zarówno ci, którzy wierzą, jak i ci, którzy nie wierzą. Nie słuchają naprawdę drugiej strony i są zbyt gotowi narzucać innym swoje poglądy. Jest niemożliwe mieć pewność co do Boga.

Zgoda. Jest także niemożliwe mieć absolutną pewność co do nieistnienia potwora z Loch Ness, Bigfoota, Xenu i jego tetanów oraz Złotych Tablic Josepha Smitha. Czy znaczy to, że mamy im dać choćby cień wiarygodności? Nie sądzę. Obowiązkiem spoczywającym na tych, którzy twierdzą, że Bóg istnieje, jest dostarczenie przynajmniej cienia wiarygodnego dowodu. Nie ma go: tak samo jak dla Nessie lub krasnali. Niemniej Irwin chce, byśmy myśleli, że powinniśmy traktować istnienie Boga – przepraszam, pytanie o Boga – poważniej niż te inne fikcje. Dlaczego? Tylko dlatego, że więcej ludzi podziela urojenie Boga niż urojenie krasnali.


Problem polega na tym, że większość ateistów nie twierdzi, że wiedzą z absolutną pewnością, że Bóg nie istnieje. Wielu teistów twierdzi jednak coś odwrotnego – ze znacznie większą pewnością. Odkładając to jednak na bok, jak właściwie mogliby ateiści „narzucić innym swoją niewiarę”? Czy Irwin uważa, że nie powinniśmy zachować Pierwszej Poprawki? Że powinniśmy pozwolić na modlitwy w szkołach publicznych? To nie ateiści narzucają innym swoje poglądy, ale religianci, którzy myślą, że ich obowiązkiem jest zamiana ich kodeksu moralnego w prawo cywilne. My próbujemy tylko przekonać innych, że jesteśmy rozsądniejsi niż oni, jak też powstrzymać ich przed narzucaniem ich wiary religijnej nam wszystkim.


Irwin kontynuuje, ale nie mówi naprawdę nic więcej niż to: że zarówno ateiści, jak wierzący powinni mieć wątpliwości. A potem całość degeneruje się w festiwal miłości pt. „dlaczego nie moglibyśmy wszyscy pogodzić się”:

Tym, co jest ważne, jest wspólny grunt pytania, nie zaś odpowiedź. Z pewnością możemy respektować każdego, kto uczciwie i z otwartym umysłem podchodzi do pytania. Religijny dialog ekumeniczny i międzywyznaniowy znacznie nasilił się w naszych czasach. Możemy i powinniśmy rozszerzyć ten dialog, by obejmował ateistów i agnostyków, by rozpoznać nasze wspólne człowieczeństwo i przestać widzieć się wzajemnie jako wrogich wojowników w wojnie duchowej lub intelektualnej. Zamiast szukania bezpieczeństwa w odpowiedzi, może powinniśmy razem celebrować niepewność pytania.

Czy Irwin nie widzi, że istotnie jesteśmy wojownikami – wojownikami w wojnie racjonalności przeciwko zabobonowi? I nie jest to także walka wyłącznie intelektualna: idzie o życie i dobrostan. Ale Irwin oczywiście odmawia postawienia ostatniego kroku i zobaczenia, że istnieją realne konsekwencje realizacji pewności religiantów w sferze publicznej. Chce tchórzliwego kompromisu, który ignoruje rzeczywistość wiary.


Wreszcie, jeśli Bóg jest pytaniem, a nie odpowiedzią, to patroszy to solidnie konwencjonalne religie – a przynajmniej praktykę religijną. Jak modlisz się do pytania? Co z pewnikami przejawiającymi się w takich praktykach jak komunia święta lub noszenie „magicznej bielizny” jak u mormonów? Czy zatrzymujemy te praktyki? Podejrzewam, że Irwin odpowiedziałby: „Tak, ale powinniśmy mieć więcej wątpliwości”. No cóż, świetnie. Nie widzę jednak wielu wątpliwości u tych, którzy powinni mieć ich najwięcej: tych, którzy zapewniają o istnieniu Boga i nakładają magiczną bieliznę zanim pójdą do Świątyni.


W ostatecznym rachunku Irwin nie mówi niczego nowego. Ile jednak nowego można powiedzieć o praktyce, dla której nigdy nie było żadnych dowodów? Irwin z pewnością nie jest pierwszym filozofem religii, który mówi, że „powinniśmy być mniej pewni”.


Czytelnik Enrico, który przysłał mi link do artykułu Irwina, przysłał mi także drugi link oraz uwagę:

Ja trzymam się Sarah Silverman (fragment o religii z jej nagrodzonego programu „We Are Miracles”):



Didn't you-know? God's a question not an answer/

Why Evolution Is True, 10 kwietnia 2016        

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Jerry A. Coyne


Profesor na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji.  Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków.  Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 900 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Nowy ateizm   Koraszewski   2013-11-16
Agnostyk czy ateista?   Koraszewski   2013-12-05
Konstytucyjni ateiści   Koraszewski   2013-12-05
Portret wielkiego agnostyka   Coyne   2013-12-14
Złe wiadomości   Coyne   2013-12-17
Pięć dowodów na istnienie Boga od teologa dla ateistów pod choinkę   Coyne   2013-12-19
Katolicki hierarcha mówi, że anioły istnieją, ale są bezskrzydłe   Coyne   2013-12-24
“Rozum został stworzony przez Boga”   Coyne   2014-01-03
Opowieść o religijnym odwróceniu   Joseph   2014-01-06
Podsumowanie ataków na ateistów   Coyne   2014-01-07
Nie - dla umiłowania cierpienia   Kuhlenbeck   2014-01-07
Zmyślona podróż do nieba   Coyne   2014-01-12
Dziedzictwo nietolerancji   Shahid   2014-01-12
Islamscy radykałowie zabili kolejnych medyków   Coyne   2014-01-13
O modlitwie i petycji   Gogineni   2014-01-13
List otwarty do boga islamu   Imani   2014-01-17
Chrześcijanie XXI wieku   Koraszewski   2014-01-17
Kolejne kopniaki dla ateistów w “Slate”   Coyne   2014-01-18
Nauka kontra wiara: żadnego konfliktu!   Coyne   2014-01-21
O źródłach autocenzury   Nasreen   2014-01-24
Jakie są “najlepsze” argumenty na rzecz istnienia Boga?   Coyne   2014-01-24
Ateistom ma być ciężko   Coyne   2014-01-31
No i wydało się...   Kruk   2014-02-04
Strzelanie zza pleców Boga   Koraszewski   2014-02-06
Zostałem “Cenzorem Roku"!   Coyne   2014-02-12
Święta glina   Hili   2014-02-14
Jeśli wlazłeś między wrony...   Coyne   2014-02-17
Dlaczego religia może być racjonalna, ale robi to w zły sposób   Coyne   2014-02-20
Droga do wolności   Feldner   2014-02-24
Całun Turyński: Dlaczego religia jest pseudonauką   Coyne   2014-02-24
Jajecznica   Kruk   2014-02-27
Polityka Nowego Ateizmu   Bum   2014-02-28
Długi ateistów   Koraszewski   2014-03-03
Wkrótce w księgarniach: nowa apolegatyka Boga   Coyne   2014-03-07
Upiory religii   Ferus   2014-03-08
Życie seksualne wczoraj i dziś   Koraszewski   2014-03-11
Testowanie hipotezy Boga   Stenger   2014-03-11
Szkoły nie są polem bitwy religii!   Gogineni   2014-03-13
Czy Bóg jest bezcielesną osobą?   Coyne   2014-03-16
Głos czarnej owcy   Ferus   2014-03-18
Wyrafinowana teologia szyicka   Taheri   2014-03-19
Bóg jako lokomotywa   Koraszewski   2014-03-21
Czy ateiści są snobami intelektualnymi?   Coyne   2014-03-22
Zegarek na wrzosowisku   Ferus   2014-03-26
O nadziei w tym i owym   Koraszewski   2014-03-27
Bóg, moralność i geografia   Coyne   2014-03-28
Humanizm ewolucyjny   Ferus   2014-04-09
Kpatinga: wioska czarownic   Igwe   2014-04-13
Trzeba przestać milczeć   Ahmed   2014-04-15
Rozprawa między panem, zupą i szatanem   Kruk   2014-04-18
Kult Cargo   Szczęsny   2014-04-20
Najgłupsze dokopywanie ateistom w tym roku   Coyne   2014-04-21
Humanizm ewolucyjny II     2014-04-22
Kolejny kiepski argument na rzecz Boga   Coyne   2014-04-24
Duchowość i seksualność szatana XXI wieku   Kruk   2014-04-30
Ateizm luk   Coyne   2014-04-30
Niemago rejestruje swój związek   Kruk   2014-05-04
Ponad dobrem i złem   Ferus   2014-05-05
Recykling sił nadprzyrodzonych   Koraszewski   2014-05-22
Wojna o Adama i Ewę   Coyne   2014-05-25
O kamiennych tablicach i nieco sfałszowanych zwojach   Szczęsny   2014-06-03
Ateizm zakwefiony   Coyne   2014-06-07
Czy religia jest nałogiem?   Koraszewski   2014-06-08
Filozof gromi ateistów z głupich powodów   Coyne   2014-06-10
Państwo częściowo wyznaniowe   Koraszewski   2014-06-15
Kiedy być “ekumenicznym” – a kiedy nie   Tsalic   2014-06-16
Hiszpania deportuje byłego muzułmanina za krytykowanie islamu   Coyne   2014-06-20
Głupie twierdzenia o fundamentalistycznych ateistach   Coyne   2014-06-22
Mój problem z Bogiem   Angier   2014-06-24
Ekumeniczna nienawiść   Koraszewski   2014-06-26
Czy Bóg jest kręgowcem bez substancji?   Coyne   2014-06-26
Manifest ateisty   Harris   2014-06-27
Ewolucja teistyczna kiepsko się sprzedaje   Coyne   2014-06-29
Ostre światło nauki   Dennett   2014-07-01
Socjologia sekularyzmu   Koraszewski   2014-07-02
To nie okupacja, to islam   Greenfield   2014-07-05
Wiara szukająca ucieczki   Koraszewski   2014-07-14
Czy wierzący uważają pismo święte za dosłowną prawdę?   Coyne   2014-07-16
Gdyby Bóg istniał, miałby się z czego tłumaczyć   Fatah   2014-07-22
Dobre i złe powody, by wierzyć   Dawkins   2014-07-24
Nauka Biblii i praktyki religijne   Twain   2014-07-27
Czy nasze wartości pochodzą od Boga?   Stenger   2014-07-31
Segregowanie uczniów według wyznania jest złym pomysłem   Ridley   2014-08-01
Osaczeni   Rushdie   2014-08-05
Ameryko, obudź się!   Imani   2014-08-08
Bonobo i pogromca ateistów   Coyne   2014-08-12
Bonobo i pogromca ateistów. Część II   Coyne   2014-08-13
Królik jest pytaniem   Celeste Hale   2014-08-16
Katolickie barbarzyństwo w Europie   Coyne   2014-08-19
Religia, “Playboy” i Frank Sinatra   Coyne   2014-08-27
Myśli i materia   Stenger   2014-08-31
Świadkowie Jehowy i odmowatransfuzji krwi dla dziecka   Coyne   2014-09-07
Machina religijnej nienawiści w działaniu   Chandra   2014-09-09
Biblia źródłem moralności? Żartujesz sobie!   Coyne   2014-09-10
Marsz lunatyków do Armagedonu   Harris   2014-09-13
O rzekomym wojującym, fundamentalistycznym, ateizmie   Coyne   2014-09-15
Afrykański eksport starego chrześcijańskiego barbarzyństwa   Igwe   2014-09-16
Wolność słowa w Yale   Koraszewski   2014-09-18
Nauka dyskutowania o niczym   Coyne   2014-09-20
Jeśli ISIS nie jest islamskie, Inkwizycja nie była katolicka   Coyne   2014-09-21

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk