Prawda

Czwartek, 28 marca 2024 - 20:16

« Poprzedni Następny »


Najskuteczniejsze narzędzie ludzkości – fikcja. IV


Lucjan Ferus 2020-06-07

Jan Paweł II w Brazylii 1980r.
Jan Paweł II w Brazylii 1980r.

Kontynuacja cyklu opartego na książce izraelskiego historyka i pisarza Yuvala Noaha Hararii pt. 21 lekcji na XXI wiek. Poprzedni odcinek poświęcony był wielkim narracjom kulturowym i można by go podsumować refleksją: „Najważniejsze prawo tworzenia narracji brzmi: w chwili gdy opowieść zaczyna przekraczać horyzont słuchaczy, jej ostateczny zakres przestaje mieć znaczenie. Ludzie potrafią przejawiać ten sam morderczy fanatyzm w imię wiary w tysiącletni naród, co w imię Boga, który istnieje wg nich od miliarda lat”. Zaś w rozdziale zatytułowanym „Hokus-pokus i przemysł wiary” m.in. czytamy:

„Wszystkie opowieści zapewniające nam sens i tożsamość są fikcyjne, ale ludzie muszą w nie wierzyć. Jak zatem sprawić, by opowieść sprawiała wrażenie prawdziwej? To, dlaczego ludzie chcą wierzyć w opowieść jest oczywiste, ale jak to się dzieje, że faktycznie w nią wierzą? Już tysiące lat temu szamani i kapłani odkryli odpowiedź na to pytanie: ludzie wierzą dzięki obrzędom. Rytuał jest magicznym działaniem, które sprawia, że to, co abstrakcyjne, staje się konkretne, a to co fikcyjne – prawdziwe. Istotą rytuału jest magiczne zaklęcie: „Hokus-pokus”, czyli X to Y.

 

Jak sprawić, by Chrystus był realny dla swych wyznawców? Podczas ceremonii mszy kapłan bierze kawałek chleba i kielich wina, ogłasza, że ów chleb jest ciałem Chrystusa, wino zaś jego krwią, a dzięki ich spożyciu i wypiciu, wierzący osiągają komunię z Chrystusem. /../ Tradycyjnie kapłan wypowiadał te śmiałe oświadczenia po łacinie, w starożytnym języku religii, prawa i tajemnic życia. Przed zdumionymi oczyma zgromadzonych chłopów ksiądz unosił kawałek chleba wysoko w górę, wołając: Hoc est corpus!- „Oto ciało!” – i podobno chleb stawał się ciałem Chrystusa.

 

W umysłach niepiśmiennych chłopów, którzy nie znali łaciny, Hoc est corpus! przybrało przekręconą postać „Hokus-pokus!” i w ten sposób powstało potężne zaklęcie, które może przemienić żabę w księcia, a dynię w karocę. /../ Niemal wszystko można zamienić w rytuał, nadając głęboki sens tak prozaicznym gestom, jak zapalenie świeczki, dzwonienie dzwonem czy liczenie paciorków. To samo dotyczy gestów ciała, takich jak pochylenie głowy, leżenie twarzą do ziemi czy złączenia dłoni. Najróżniejsze nakrycia głowy /../ nabrały takiego ciężaru znaczeniowego, że przez całe stulecia wzbudzały zażarte walki. Również jedzeniu można nadać znaczenie duchowe, daleko wykraczające poza wartość odżywczą”.

W powyższym kontekście lepiej można zrozumieć awersję kapłanów Kościoła katolickiego do powieści o Harrym Potterze (oprócz narzucającego się wytłumaczenia o konkurencji, która też jest niemile widziana na rynku idei). Lepiej nie pokazywać tak oczywistych podobieństw mechanizmów psychologicznych używanych od tysięcy lat przez religie do panowania nad umysłami wiernych, bo jeszcze ktoś może dojść do zbyt daleko idących wniosków. A komu to potrzebne? Na pewno nie religiom, kapłanom jak i  hierarchii kościelnej.

 

Przestaje też dziwnym wydawać się fakt, że prawie wszystkie religie oparte są na rytuałach, obrzędach i liturgii, jak i uczestnictwie kapłanów odprawiających te obrzędy (oczywiście „święte”), bez istnienia których nie mieliby niczego ważnego do roboty. Ten religijny teatr odgrywany na użytek wiernych w świątyniach, nie tylko w niedziele i święta, ale też każdego dnia właściwie, ma być widzialnym przejawem dość dziwnie pojmowanej „duchowości”. Jednak chyba głównie dlatego, aby czymś przyciągnąć społeczeństwo do tych rzekomych „domów Bożych”, uzasadniając w ten sposób potrzebę istnienia kapłaństwa. Dalej czytamy:   

„Być może nikt nie rozumiał politycznego znaczenia obrzędów lepiej niż Konfucjusz, który przestrzeganie rytuałów uważał za klucz do społecznej harmonii i politycznej stabilności. /../ Ilekroć Chiny dotykał jakiś kryzys, konfucjańscy uczeni od razu winą za to obarczali zaniedbywanie rytuałów – niczym starszy sierżant, za klęskę militarną obwiniający niedbałych żołnierzy, którzy nie polerowali butów. Współczesny Zachód często uważał konfucjańską obsesję za przejaw powierzchowności i archaizm. W rzeczywistości świadczy ona /../ o głębokim /../ rozumieniu natury ludzkiej. /../

 

Jeśli ktoś chce poznać ostateczną prawdę o życiu, to rytuały i obrzędy stanowią na tej drodze ogromną przeszkodę. Jeśli jednak interesuje go – jak Konfucjusza – społeczna stabilność i harmonia, to prawda często bywa ciężarem, podczas gdy rytuały i obrzędy należą do najcenniejszych sojuszników. /../ W naszym nowoczesnym przemysłowym świecie siła zaklęcia „hokus-pokus” ani trochę nie zmalała. Dla wielu ludzi w 2018 r. dwa zbite gwoździami patyki to Bóg, kolorowy plakat na ścianie to rewolucja, a kawałek materiału łopoczący na wietrze to państwo”.

Dalej jest opisana historia jednej z największych flag na świecie, jaką w 2017 r. wciągnął na maszt nacjonalistyczny rząd Indii. Owa Tiranga miała 36 m długości i 24 m szerokości, a wciągnięto ją na maszt wys. 110 m. Jednak „silne wiatry wciąż ją zrywały, a duma narodowa wymagała, by ją nieustannie zszywać, co generowało znaczne koszty”. Dlaczego indyjskie władze zdecydowały się ponosić te koszty, zamiast np. wybudować kanalizację w slumsach? „Ponieważ flaga nadaje Indiom realnego charakteru w taki sposób, w jaki kanalizacja nigdy nie potrafi to zrobić. Co więcej, właśnie wysoki koszt flagi sprawia, że cały ten rytuał jest skuteczny”. Dalej Autor tak wyjaśnia ten pozorny paradoks:    

„Składanie ofiary jest najpotężniejszym spośród wszystkich obrzędów, ponieważ ze wszystkiego co istnieje, najbardziej realne jest cierpienie. Cierpienie nie da się ignorować, nie da się w nie wątpić. Jeśli chce się, by ludzie naprawdę wierzyli w fikcję, należy ich skłonić do jakiegoś poświęcenia na jej rzecz. Gdy człowiek cierpi ze względu na jakąś opowieść, zazwyczaj to wystarcza, by go przekonać, że jest prawdziwa. Jeśli ktoś pości, ponieważ tak kazał mu Bóg, wówczas konkretne doznanie głodu uobecnia mu Boga wyraźniej niż jakikolwiek posąg czy ikona. /../

 

Jeśli ktoś cierpi z powodu swej wiary w Boga, albo w naród, nie dowodzi to wcale, że jego wierzenia są prawdziwe. Być może ktoś taki płaci po prostu wysoką cenę za swoją naiwność. Większość ludzi nie lubi się jednak przyznawać do własnej głupoty. Dlatego im większe jest ich poświęcenie na rzecz konkretnej wiary, tym silniejsza się ona staje. Taka jest tajemnicza alchemia ofiary. Aby poddać nas swej władzy, kapłan ofiarnik nie musi nam niczego dawać /../ Musi nam raczej coś zabrać. Z chwilą gdy przekona nas do dokonania jakiejś bolesnej ofiary, wpadamy w pułapkę. /../

 

Poświęcenie jest niezwykle przekonujące nie tylko dla samych męczenników, lecz również dla obserwatorów. Mało który bóg, państwo czy rewolucja utrzyma się samodzielnie, bez męczenników. Jeśli ktoś ośmiela się kwestionować boski dramat, nacjonalistyczny mit albo rewolucyjną sagę, zostaje natychmiast zrugany: „Ale za naszą sprawę oddali życie błogosławieni męczennicy! Śmiesz twierdzić, że zginęli na próżno? Uważasz, że ci bohaterowie byli głupcami?” /../ Jeśli męczenników brakuje, a ludzie nie palą się do poświęceń, kapłan ofiarnik może ewentualnie skłonić ich do tego, by w zamian złożyli w ofierze kogoś innego”.

Czy dziwne jest zatem zachowanie Kościoła kat. akurat w tym aspekcie doktryny religijnej i co opisał Leo Zen w swojej książce?: „Po tym jak chrześcijaństwo zostało /../ zalegalizowane przez Konstantyna, Kościół postanowił zredagować Dzieła męczenników gromadząc je w „Martyrologium Romanum” – pewnego rodzaju oficjalnym kalendarzu liturgicznym, w którym opisywane są historie o przesadzonej liczbie męczenników we wszystkich epokach. Chodziło o kolosalne wręcz oszustwo, ponieważ większość owych męczenników została po prostu wymyślona” (wg Tak wymyślono chrześcijaństwo).

 

Jakże teraz bardziej są zrozumiałe te oto (i nie tylko te) fragmenty książki Książęta Kościoła Horsta Herrmanna, w których czytamy: „Z okazji wizyty papieża Jana Pawła II w 1980 r. w Rio de Janeiro, zarząd tej bardzo zadłużonej metropolii nakazał umyć statuę Chrystusa na górze Corcovado, zużywając pół miliona litrów wody i parę ton środków czystości, by stała się „tak biała, jak sutanna papieża”. Ale Jan Paweł II poświęcił wtedy kaplicę, zamiast której można było zbudować pięćset mieszkań dla biednych. Kiepskie uzasadnienie dla moralności bogacenia się dał papież w Abidżanie, gdy utożsamiał materialną pomyślność swej organizacji ze wzrostem „Królestwa Bożego”:

 

„Królestwo Boże w nas rośnie nie bez trudu i wysiłku. Kościoły buduje się nie bez trudu. Wiem, /../ jaką ofiarę ponosicie tą budowlą. Ci, którzy się dziwią, że buduje się kościoły, zamiast poświęcić wszystkie środki dla poprawy życia materialnego, utracili poczucie rzeczywistości duchowej; nie rozumieją sensu słów Chrystusa: „Nie samym chlebem żyje człowiek” (Mt 4,4). Z powodu drugiej podróży papieża Jana Pawła II do Brazylii, dla miast, którym złożył wizytę w 1991 r. wynikły koszty w wys. 7 miliardów cruzeiros (ok. 23,6 mln marek). Samo Maceió, stolica biednego stano Alagoas, zainwestowała w trzygodzinną wizytę papieża prawie 10 milionów marek”. Itd. itp.

 

Tak, to jest kapitalny argument: „Ci, którzy się dziwią, że buduje się kościoły, zamiast poświęcać wszystkie środki dla poprawy życia materialnego, utracili poczucie rzeczywistości duchowej”. Szkoda tylko, że ta enigmatyczna „rzeczywistość duchowa” jest taka kosztowna, ale przynajmniej teraz tamci wierni znają już jej cenę. Wróćmy jednak do omawianej książki Juvala Noaha Hararii 21 lekcji na XXI wiek, gdzie na dalszych stronach m.in. czytamy:

„Gdy zadaje się cierpienie samemu sobie w imię jakiejś opowieści, ma się następujący wybór: „Albo opowieść jest prawdziwa, albo jestem naiwnym głupcem”. Gdy zadaje się cierpienie innym, również ma się wybór: „Albo opowieść jest prawdziwa, albo jestem okrutnym złoczyńcą”. Ponieważ nie chcemy uznać, że jesteśmy głupi i nie chcemy przyznać, że jesteśmy źli, dlatego wolimy wierzyć, że opowieść jest prawdziwa. /../ W rzeczywistości /../ chrześcijaństwo i islam zabiły zdecydowanie więcej ludzi w imię swego Boga, niż wyznawcy Baala czy Huitzilopochtlego. /../

 

Ofiara nie tylko wzmacnia wiarę człowieka w daną opowieść, lecz także często zastępuje mu wszystkie obowiązki wobec niej. Wielkie opowieści ludzkości ustanawiają na ogół ideały, którym większość ludzi nie jest w stanie sprostać Ilu chrześcijan naprawdę spełnia co do joty dziesięć przykazań, ilu nigdy nie kłamie, nigdy nikomu niczego nie zazdrości? /../ Jako, że nie są w stanie sprostać ideałowi, ludzie szukają rozwiązania w ofierze. /../ Podobnie jak w starożytności, tak też w XXI wieku ludzkie poszukiwanie sensu życia aż nazbyt często kończy się serią ofiar”.

Odnośnie pytania: „Ilu chrześcijan naprawdę spełnia co do joty dziesięć przykazań?”, przyszła mi na myśl taka refleksja. Najprawdopodobniej niewielu (o ile w ogóle ktoś) i to nie z braku dobrych chęci, lecz z przyczyn od nich niezależnych. Otóż dzieje się tak dlatego, że chrześcijaństwo (mam na myśli katolicyzm) naucza dzieci – czyli przyszłych wiernych – nie  Dekalogu z Biblii, ale zmienioną jego wersję nazywaną „Dziesięć przykazań Bożych”. I w tejże wersji ostatniego przykazania nie sposób spełnić z racji na jego dziwne brzmienie: „Ani żadnej rzeczy, która jego jest”. Nie wiadomo więc, czego z tą rzeczą nie powinno się robić.

 

Oczywiście, można odwołać się do dziewiątego przykazania, które mówi: „Nie pożądaj żony bliźniego swego” i w ten sposób spróbować je zrozumieć. Dlaczego należy połączyć dwa przykazania, aby zorientować się o co chodzi w tym ostatnim Bożym przykazaniu? Otóż dlatego, że w biblijnej wersji Dekalogu brzmi ono tak: „Nie będziesz pożądał domu bliźniego twego. Nie będziesz pożądał żony bliźniego twego, ani jego niewolnika, ani jego niewolnicy, ani jego wołu, ani jego osła, ani żadnej rzeczy, która należy do bliźniego twego” (Wj 20,17).

 

Z jakiego powodu i po co, to dziesiąte przykazanie zostało rozbite na dwa oddzielne przykazania? Dlatego, iż w IX w. Kościół kat. pospołu z władzą cesarską wyrugował z Dekalogu II przykazanie (po trwającym 90 lat okresie tzw. obrazoburstwa) i aby zgadzała się ich ilość, X zostało rozbite na dwa, mimo absurdalności jego brzmienia. Dlaczego owo II przykazanie nie spodobało się ówczesnej władzy cesarskiej i kościelnej? Ponieważ handel ikonami stał się bardzo opłacalnym zajęciem (którym zajmowało się ok. 100 tys. mnichów), a niestety drugie przykazanie stało mu na przeszkodzie, gdyż brzmi ona tak:     

„Nie będziesz czynił żadnej rzeźby ani żadnego obrazu tego, co jest na niebie wysoko, ani tego, co jest na ziemi nisko, ani tego, co jest w wodach pod ziemią! Nie będziesz oddawał im pokłonu i nie będziesz im służył, ponieważ Ja Pan, twój Bóg, jestem Bogiem zazdrosnym, który karze występek ojców na synach do trzeciego i czwartego pokolenia względem tych, którzy mnie nienawidzą. Okazuję zaś łaskę do tysięcznego pokolenia tym, którzy Mnie miłują i przestrzegają moich przykazań” (Wj 20,4-6).

Zatem na pytanie zawarte w książce Yuvala Noaha Harariego: „Ilu chrześcijan naprawdę spełnia co do joty dziesięć przykazań?”, odpowiedź może być taka: O tylu mniej, ilu liczy sobie religia katolicka, która naucza i propaguje ocenzurowaną i sfałszowaną wersję Dekalogu. Powoduje ona, iż wyznawcy tej religii i tego Kościoła nie przestrzegają II (a zatem bardzo ważnego) przykazania, co w kontekście gróźb Bożych w nim zawartych jest bardzo ryzykownym zachowaniem. Nie mogą też przestrzegać X przykazania z racji na absurdalne i niejednoznaczne jego sformułowanie. I na koniec mała dygresja.

 

Ciekawe po co Bóg Jahwe osobiście fatygował się, by wyryć w kamieniu swój Dekalog, który z założenia miał być wiecznotrwały (stąd kamienne tablice) i zawsze aktualny? Skoro potem zwykli ludzie pozwolili sobie nie tylko ocenzurować go, ale też w naiwny sposób sfałszować. Niepomni ostrzegawczych słów Jezusa z Ewangelii: „Dopóki niebo i ziemia nie przeminą, ani jedna jota, ani jedna kreska nie zmieni się w Prawie, aż się wszystko spełni. Ktokolwiek więc zniósłby jedno z przykazań, choćby tych najmniejszych i uczyłby tak ludzi, ten będzie najmniejszy w królestwie niebieskim” (Mt 5,18). Czy ten znamienny przykład nie świadczy najlepiej o tym, że to kapłani są prawdziwymi twórcami swoich bogów i religii?

 

Czerwiec 2020r.                                 ------ cdn.-----

 

 

 

 


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 900 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Nowy ateizm   Koraszewski   2013-11-16
Agnostyk czy ateista?   Koraszewski   2013-12-05
Konstytucyjni ateiści   Koraszewski   2013-12-05
Portret wielkiego agnostyka   Coyne   2013-12-14
Złe wiadomości   Coyne   2013-12-17
Pięć dowodów na istnienie Boga od teologa dla ateistów pod choinkę   Coyne   2013-12-19
Katolicki hierarcha mówi, że anioły istnieją, ale są bezskrzydłe   Coyne   2013-12-24
“Rozum został stworzony przez Boga”   Coyne   2014-01-03
Opowieść o religijnym odwróceniu   Joseph   2014-01-06
Podsumowanie ataków na ateistów   Coyne   2014-01-07
Nie - dla umiłowania cierpienia   Kuhlenbeck   2014-01-07
Zmyślona podróż do nieba   Coyne   2014-01-12
Dziedzictwo nietolerancji   Shahid   2014-01-12
Islamscy radykałowie zabili kolejnych medyków   Coyne   2014-01-13
O modlitwie i petycji   Gogineni   2014-01-13
List otwarty do boga islamu   Imani   2014-01-17
Chrześcijanie XXI wieku   Koraszewski   2014-01-17
Kolejne kopniaki dla ateistów w “Slate”   Coyne   2014-01-18
Nauka kontra wiara: żadnego konfliktu!   Coyne   2014-01-21
O źródłach autocenzury   Nasreen   2014-01-24
Jakie są “najlepsze” argumenty na rzecz istnienia Boga?   Coyne   2014-01-24
Ateistom ma być ciężko   Coyne   2014-01-31
No i wydało się...   Kruk   2014-02-04
Strzelanie zza pleców Boga   Koraszewski   2014-02-06
Zostałem “Cenzorem Roku"!   Coyne   2014-02-12
Święta glina   Hili   2014-02-14
Jeśli wlazłeś między wrony...   Coyne   2014-02-17
Dlaczego religia może być racjonalna, ale robi to w zły sposób   Coyne   2014-02-20
Droga do wolności   Feldner   2014-02-24
Całun Turyński: Dlaczego religia jest pseudonauką   Coyne   2014-02-24
Jajecznica   Kruk   2014-02-27
Polityka Nowego Ateizmu   Bum   2014-02-28
Długi ateistów   Koraszewski   2014-03-03
Wkrótce w księgarniach: nowa apolegatyka Boga   Coyne   2014-03-07
Upiory religii   Ferus   2014-03-08
Życie seksualne wczoraj i dziś   Koraszewski   2014-03-11
Testowanie hipotezy Boga   Stenger   2014-03-11
Szkoły nie są polem bitwy religii!   Gogineni   2014-03-13
Czy Bóg jest bezcielesną osobą?   Coyne   2014-03-16
Głos czarnej owcy   Ferus   2014-03-18
Wyrafinowana teologia szyicka   Taheri   2014-03-19
Bóg jako lokomotywa   Koraszewski   2014-03-21
Czy ateiści są snobami intelektualnymi?   Coyne   2014-03-22
Zegarek na wrzosowisku   Ferus   2014-03-26
O nadziei w tym i owym   Koraszewski   2014-03-27
Bóg, moralność i geografia   Coyne   2014-03-28
Humanizm ewolucyjny   Ferus   2014-04-09
Kpatinga: wioska czarownic   Igwe   2014-04-13
Trzeba przestać milczeć   Ahmed   2014-04-15
Rozprawa między panem, zupą i szatanem   Kruk   2014-04-18
Kult Cargo   Szczęsny   2014-04-20
Najgłupsze dokopywanie ateistom w tym roku   Coyne   2014-04-21
Humanizm ewolucyjny II     2014-04-22
Kolejny kiepski argument na rzecz Boga   Coyne   2014-04-24
Duchowość i seksualność szatana XXI wieku   Kruk   2014-04-30
Ateizm luk   Coyne   2014-04-30
Niemago rejestruje swój związek   Kruk   2014-05-04
Ponad dobrem i złem   Ferus   2014-05-05
Recykling sił nadprzyrodzonych   Koraszewski   2014-05-22
Wojna o Adama i Ewę   Coyne   2014-05-25
O kamiennych tablicach i nieco sfałszowanych zwojach   Szczęsny   2014-06-03
Ateizm zakwefiony   Coyne   2014-06-07
Czy religia jest nałogiem?   Koraszewski   2014-06-08
Filozof gromi ateistów z głupich powodów   Coyne   2014-06-10
Państwo częściowo wyznaniowe   Koraszewski   2014-06-15
Kiedy być “ekumenicznym” – a kiedy nie   Tsalic   2014-06-16
Hiszpania deportuje byłego muzułmanina za krytykowanie islamu   Coyne   2014-06-20
Głupie twierdzenia o fundamentalistycznych ateistach   Coyne   2014-06-22
Mój problem z Bogiem   Angier   2014-06-24
Ekumeniczna nienawiść   Koraszewski   2014-06-26
Czy Bóg jest kręgowcem bez substancji?   Coyne   2014-06-26
Manifest ateisty   Harris   2014-06-27
Ewolucja teistyczna kiepsko się sprzedaje   Coyne   2014-06-29
Ostre światło nauki   Dennett   2014-07-01
Socjologia sekularyzmu   Koraszewski   2014-07-02
To nie okupacja, to islam   Greenfield   2014-07-05
Wiara szukająca ucieczki   Koraszewski   2014-07-14
Czy wierzący uważają pismo święte za dosłowną prawdę?   Coyne   2014-07-16
Gdyby Bóg istniał, miałby się z czego tłumaczyć   Fatah   2014-07-22
Dobre i złe powody, by wierzyć   Dawkins   2014-07-24
Nauka Biblii i praktyki religijne   Twain   2014-07-27
Czy nasze wartości pochodzą od Boga?   Stenger   2014-07-31
Segregowanie uczniów według wyznania jest złym pomysłem   Ridley   2014-08-01
Osaczeni   Rushdie   2014-08-05
Ameryko, obudź się!   Imani   2014-08-08
Bonobo i pogromca ateistów   Coyne   2014-08-12
Bonobo i pogromca ateistów. Część II   Coyne   2014-08-13
Królik jest pytaniem   Celeste Hale   2014-08-16
Katolickie barbarzyństwo w Europie   Coyne   2014-08-19
Religia, “Playboy” i Frank Sinatra   Coyne   2014-08-27
Myśli i materia   Stenger   2014-08-31
Świadkowie Jehowy i odmowatransfuzji krwi dla dziecka   Coyne   2014-09-07
Machina religijnej nienawiści w działaniu   Chandra   2014-09-09
Biblia źródłem moralności? Żartujesz sobie!   Coyne   2014-09-10
Marsz lunatyków do Armagedonu   Harris   2014-09-13
O rzekomym wojującym, fundamentalistycznym, ateizmie   Coyne   2014-09-15
Afrykański eksport starego chrześcijańskiego barbarzyństwa   Igwe   2014-09-16
Wolność słowa w Yale   Koraszewski   2014-09-18
Nauka dyskutowania o niczym   Coyne   2014-09-20
Jeśli ISIS nie jest islamskie, Inkwizycja nie była katolicka   Coyne   2014-09-21

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk