Prawda

Piątek, 26 kwietnia 2024 - 00:26

« Poprzedni Następny »


Listy byłych niewolników do ich byłych Panów


Lucjan Ferus 2020-11-29


Motto: „Człowiek staje się ateistą, kiedy czuje się lepszy od swego Boga

                                                                                              Friedrich Nietzsche.

Nie ukrywam, że powyższy tytuł został zainspirowany artykułem „List, który były niewolnik Frederick Douglass napisal do swojego pana w 10 rocznicę ucieczki”. Ukazał się on jakiś czas temu w „Listach z naszego sadu”, a jego wymowny tytuł spodobał mi się do tego stopnia, iż postanowiłem go zaadoptować do niniejszego tekstu. Zacznę od zacytowania buddyjskiej maksymy, która w jednoznaczny (i dość szokujący na „pierwszy rzut oka”) sposób odnosi się do tego problemu: „Jeśli spotkasz swego pana, zabij go!”. No, no, ostro! Ale tylko pozornie.

Oczywiście „zabij go” w sobie, co znaczy, abyś nie miał nad sobą żadnych panów, abyś był sam dla siebie „panem” i nikt więcej. Bowiem określenie „pan” pochodzi od „panować”, a więc mieć nad kimś władzę (w ST nie bez powodu setki razy powtarza się zwrot: „Ja jestem Pan, twój Bóg”). Filozofia Wschodu to rozumie, gdyż propaguje doskonalenie jednostki, ale w naszej „katolickiej kulturze” chyba jeszcze długo to się nie przyjmie. U nas panuje zasada scharakteryzowana przez papieża Piusa X: „Co do tłumu nie ma on innych obowiązków, jak dać się prowadzić i jak trzoda posłuszna iść za swymi pasterzami”. Z licznych zachowań wiernych widać, iż do dziś jest ona aktualna (choć ostatnio jakby już nieco mniej).

 

Postanowiłem więc przenieść ów pomysł „napisania listu przez byłego niewolnika do swego byłego pana” i spróbować wyobrazić sobie listy byłych „niewolników” religijnego sposobu myślenia (czyli głęboko wierzących wyznawców, a obecnie niewierzących), skierowane do ich byłych Panów – czczonych przez nich Bogów, czy jak kto woli – Boga. Chronologicznie biorąc powinienem zacząć od byłego wyznawcy judaizmu i jego byłego Pana, Boga Jahwe. Jednak  posiadając ograniczoną wiedzę o judaizmie (np. nie czytałem Talmudu), wolę odnosić się tylko do Starego Testamentu i w związku z tym ów były wyznawca nie będzie występował tu jako Żyd, lecz jako osobnik wychowany na biblijnym Pięcioksiągu.

 

Wyobraźmy więc sobie taką sytuację: dorosły człowiek, który od maleńkości wychowywany był w wierze w biblijnego Boga Jahwe i w jego historię opisaną w Starym Testamencie, dzięki szczęśliwemu zbiegowi okoliczności, dostaje od losu umysł ciekawy świata, który charakteryzuje się nieustanną potrzebę nabywania wiedzy, jak i weryfikowania jej z różnymi „prawdami”, do jakich dochodziła ludzkość na cierniowej drodze poznawania siebie i świata. Nie dziwne więc, iż doszedł w końcu do takiej wiedzy, która pozwoliła mu zakwestionować swoje dotychczasowe poglądy religijne, bez wyrzutów sumienia, iż popełnia wielki grzech. Cóż więc takiego mógłby on napisać w liście do swego byłego Pana, Boga Jahwe?

                                               ------ // ------

LIST BYŁEGO WYZNAWCY DO JEGO BYŁEGO PANA, BOGA JAHWE.

 

Od dawna już nosiłem się z zamiarem napisania listu do Ciebie Boże, wiec zdążyło się zebrać sporo pytań i problemów związanych z Twoją osobą, jak i religią której „przewodzisz”. Od jakiegoś czasu zaczęły mnie one dość mocno frapować a nawet bulwersować, postanowiłem zatem wyartykułować niektóre swoje przemyślenia i powiedzieć Ci osobiście, co myślę o Tobie, Twoim dziele i Twojej nieudanej „koronie stworzenia” – ludziach. Przede wszystkim jednak o Twoich dziwnych (jak na Boga przystało) sposobach kierowania ich życiem. Mam nadzieję, że nie potraktujesz tego listu jako osobistej obrazy, lecz jako przykład konstruktywnej i w gruncie rzeczy życzliwej krytyki. To tyle tytułem wstępu. 

 

O tym, że szykujesz dla swej „korony stworzenia” poważne problemy z moralnością, można się przekonać zaraz na samym początku Biblii, z opowieści o stworzeniu przez Ciebie ludzi i zakazaniu im poznawania wiedzy na temat dobra i zła. To ciekawe, nie uważasz? Bóg, który nie chce, by jego rozumne stworzenia same potrafiły rozróżniać co jest dla nich dobre, a co złe?! Religia tłumaczy to tak, że Bóg stworzył ludzi w raju tak doskonałych, iż wiedza o moralności nie była im potrzebna. Dziwne się jednak może wydawać, że ci „doskonali” ponoć ludzie tak łatwo dali się skusić wężowi, prawda? Jednak to jeszcze nie wszystko.

 

Bowiem najgłupsze (wg mnie) jest to, że kiedy już zorientowałeś się, iż ludzie „upadli”, czyli ich natura została skażona grzesznymi skłonnościami i w związku z tym nie nadają się już na doskonałych protoplastów ludzkości, zamiast naprawić ten problem zaraz na samym początku (np. cofnąć czas i wyeliminować z ówczesnej rzeczywistości podstępnego węża), Ty ukarałeś ich tylko surowo… i niesprawiedliwie, bo wiedziałeś wcześniej, że dojdzie do czegoś takiego. Postanowiłeś (wbrew logice i wszechmocy) wywieść rodzaj ludzki z ułomnych protoplastów, których grzeszna natura i tak będzie ich nieustannie kusiła, a nawet popychała do złego.

 

Tak sobie myślę, iż najbliższą prawdy odpowiedzią na pytanie, dlaczego nie chciałeś pozwolić ludziom w raju poznać wiedzę o dobru i złu, będzie ta oto: Dlatego nie chciałeś, aby człowiek nauczył się samodzielnie odróżniać dobro od zła, ponieważ prędzej czy później dostrzegłby wielką sprzeczność w Twoim dziele. Zauważyłby bowiem, że jak na absolutnie doskonałego i wszechmocnego Stwórcę (cały Wszechświat stworzyłeś słowami: „Niechaj się stanie!”), w Twoim dziele istnieje znikoma ilość dobra i zatrważająca ilość zła! Tak, tak!

 

Począwszy od „łańcucha pokarmowego” w przyrodzie, gdzie wszystkie Twoje stworzenia zabijają się i pożerają wzajemnie (tworząc przy tym gigantyczną ilość cierpienia), rywalizując ze sobą „o wszystko”. Poprzez to, iż ludzie w większym stopniu kierują w życiu instynktem i emocjami niż rozumem, aż po wieczne męki piekielne dla grzeszników (chociaż stali się nimi dzięki swej grzesznej naturze, z którą  musieli się rozmnażać zgodnie z Twoją wolą!). Można więc śmiało przypuszczać, iż nie chciałeś, aby człowiek uświadomił sobie tę niewygodną dla Ciebie prawdę, dlatego z góry zabroniłeś mu dostępu do wiedzy o dobru i złu. To tłumaczenie ma sens, szczególnie w kontekście dalszego ciągu Twojej historii ma Ziemi.

 

Bowiem następna sprawa, której w żaden sposób nie mogę pojąć, dotyczy potopu jaki sprowadziłeś na Ziemię. Zastanawiam się jak to możliwe, aby wszechmogący Bóg, który wszystko dotąd stwarzał wypowiadając słowa: „Niechaj się stanie!” (oprócz Adama i Ewy), nagle znajduje się w nieprawdopodobnej sytuacji, jaka jego zdaniem zasługuje na hekatombę w postaci ogólnoświatowego potopu, którego zadaniem jest zniszczenie życie na naszej planecie! Jak to przedstawione jest w Biblii czyli w Twoim Słowie skierowanym do ludzi?:

 

„Kiedy zaś Pan widział, że wielka jest niegodziwość ludzi na ziemi i że usposobienie ich jest wciąż złe, żałował, że stworzył ludzi na ziemi, i zasmucił się. Wreszcie Pan rzekł: „Zgładzę ludzi, których stworzyłem, z powierzchni ziemi /../ bo żal mi, że ich stworzyłem”./../Gdy Bóg widział, iż ziemia jest skażona, że wszyscy ludzie postępują na ziemi niegodziwie, rzekł do Noego: „Postanowiłem położyć kres istnieniu wszystkich ludzi, bo ziemia jest pełna wykroczeń przeciw mnie; zatem zniszczę ich wraz z ziemią” (Rdz 6,5-13). Czy to zachowanie licuje z godnością Boga wszechmogącego i wszechwiedzącego?

 

Wybacz szczerość, ale Twoje niezadowolenie i rozczarowanie bylejakością natury ludzkiej jest całkowicie dla mnie niezrozumiałe! A czego Ty się spodziewałeś po ludziach, których w raju ukarałeś różnymi dolegliwymi przypadłościami (w tym także śmiertelnością), to na dodatek wyganiając ich w tym stanie z raju, zmusiłeś ich niejako, aby rozmnażali się ze swymi ułomnymi i grzesznymi naturami, skorymi do czynienia zła i nieprawości?! Czy to jest takie trudne do zrozumienia, że ludzie na ziemi po prostu żyli zgodnie z nakazami swej grzesznej natury, która mimowolnie kierowała ich ku złu, a nie ku dobru? (wg przysłowia „Natura ciągnie wilka do lasu”). Czyli potopem ukarałeś ich drugi raz za to samo! Pięknie!

 

Czy Twoje atrybuty nie są wystarczające do tego, by posiadający je Stwórca mógł w inny sposób rozwiązać ów problem? Np. wypowiadając słowa: „Niechaj wszyscy ludzie, których stworzyłem na Ziemi, od tej chwili staną się doskonali moralnie i godni swego doskonałego Boga!”. Chyba byłeś w stanie coś takiego uczynić, prawda? Dlaczego więc zdecydowałeś się na to masowe i odrażające zabójstwo swoich wszystkich żywych stworzeń?! Zrozumiałbym jeszcze Twoje zachowanie gdybyś nie był wszechmogącym Bogiem, albo gdybyś unicestwił wszelakie życie na Ziemi, a w to miejsce stworzył doskonalsze istoty w lepszym świecie.

 

Jednakże to co zrobiłeś, nie dość, że jest bezlitosne i okrutne, to jeszcze dodatkowo jest pozbawione jakiegokolwiek sensu! Ocalając bowiem na arce jej pasażerów, którzy mieli posłużyć do odrodzenia nowej ludzkości i nowego świata zwierzęcego, nie wziąłeś pod uwagę swego prawa dziedziczności. A skutki tego były takie, że ten „odrodzony” po potopie gatunek ludzki, został tak samo skażony grzechem pierworodnym, jak ludzkość przed potopem, bo „odradzał” się on z pasażerów arki o skażonej grzechem naturach. Na to więc wygląda, że ten spektakularny potop minął się celem i Twoim zamysłem, czyż nie?

 

Darujmy już sobie tę nieszczęsną wieżę Babel, która wg jej „projektantów” miała być z daleka widocznym znakiem, aby „nie rozproszyli się po całej ziemi”. Biorąc pod uwagę krzywiznę kuli ziemskiej, to założenie było raczej niemożliwe do zrealizowania (można jednak im to wybaczyć, bo ówcześni ludzie nie byli świadomi ogromu Ziemi). Ale swoją drogą, aby Stwórca Wszechświata bał się zjednoczenia ludzi we wspólnym przedsięwzięciu, dlatego „pomieszał im języki”, by nie mogli się porozumieć i dokończyć swojego (wysoko wznoszonego) dzieła, to już wymownie świadczy o Jego małości, nie uważasz?

 

To była tylko taka mała dygresja, bowiem w Twoim Piśmie Świętym opisane są o wiele ważniejsze problemy, które warto byłoby sobie wyjaśnić. Jak choćby Twój dziwny pomysł oddzielenia spośród wielu istniejących wtedy nacji, jednej z nich i utworzenia z niej Twojego „narodu wybranego”, nad którym postanowiłeś osobiście roztoczyć opiekę. Cóż to miało znaczyć?! Czy te inne narody nie były także Twoimi dziećmi? Czy jako jedyny Bóg, nie byłeś Ojcem także tych wszystkich Kenitów, Kenizytów, Kadmonitów, Chetytów, Peryzyttów, Refaitów, Amorytów, Kananejczyków, Girgaszytów i Jebusytów?! (Rdz 15,19-21).

 

Wybacz, ale nie potrafię tego zrozumieć! Czy jako niebieski Ojciec wszystkich ludzi na Ziemi nie powinieneś ich uczyć pokojowego współistnienia, wzajemnego szacunku, tolerancji i dobroci dla siebie? Zamiast tego ów „wybrany naród” prowadziłeś od wojny do wojny, od bitwy do bitwy, podczas których przelano morze krwi współbraci i wyrządzono niesłychaną ilość cierpienia i niezawinionych krzywd, bo uroiło Ci się, iż Twój „naród wybrany” nie może spocząć zanim nie unicestwi wszystkich Twoich (i jego) wrogów! Ba! Nawet sam pomagałeś im zabijać wrogów, jak choćby wtedy, gdy rzucałeś z nieba wielkimi głazami w Amorytów!

 

Zamiast doskonale sprawiedliwego Boga, w równy sposób traktującego swoje rozumne stworzenia, stałeś się stronniczy, obłudny i niesprawiedliwy, stosując podwójną moralność: faworyzując „swoich” i nie chcąc widzieć ich dogłębnie niemoralnych zachowań, a innych karząc niesprawiedliwie i surowo. Mógłbym w tym miejscu przytoczyć wiele przykładów Twojej obłudnie pojmowanej „sprawiedliwości i moralności”, lecz oszczędzę Ci tego wstydu, oprócz jednego przykładu, który świadczy, iż mam rację w powyżej kwestii, ale też pokazuje Twoją (dziwną jak na Boga i raczej rzadką) cechę, mianowicie Twoje perfidne poczucie humoru. Cytuję Pismo:    

„Pan powiedział do Mojżesza: „Idź i powiedz faraonowi /../ aby wypuścił Izraelitów ze swego kraju”. /../ „Ja zaś uczynię nieustępliwym serce faraona /../ Faraon nie usłucha was” /../ serce faraona pozostało uparte i nie usłuchał ich, jak zapowiedział Pan /../ Lecz i tym razem serce faraona pozostało twarde, i nie puścił ludu. /../ Ale Pan uczynił upartym serce faraona, tak, iż nie usłuchał ich, jak zapowiedział Pan Mojżeszowi. /../ I Pan rzekł do Mojżesza: „Idź do faraona, ponieważ uczyniłem twardym serce jego i jego sług, abym mógł czynić znaki swoje  i abyś opowiadał dzieciom twoim i wnukom, co zdziałałem w Egipcie” (Wj 7,13-10,1,2).

 

„Ale Pan uczynił upartym serce faraona, i nie wypuścił (on) Izraelitów. /../ Pan rzekł do Mojżesza: „Jeszcze jedną plagę ześlę na faraona i na Egipt. Potem uwolni was stąd”. /../ Pan rzekł do Mojżesza: „Nie usłucha was faraon, aby stały się liczne cuda w ziemi egipskiej”. /../ Lecz Pan uczynił upartym serce faraona, tak, iż wzbraniał się wypuścić Izraelitów ze swego kraju” (Wj 10,20-11,9). /../ Pan uczynił upartym serce faraona, /../, który urządził pościg za Izraelitami” (Wj 12,12-14,8). Pan rzekł do Mojżesza: „Powiedz Izraelitom niech ruszają w drogę. /../ Ja zaś uczynię upartymi serca Egipcjan, że pójdą za nimi. Wtedy okażę moją potęgę wobec faraona, /../ wtedy poznają Egipcjanie, że ja jestem Pan”/../ (Wj 14,15-18,30).

Brawo! Jestem pod wrażeniem Twojego wyjątkowego poczucia humoru. Karać faraona i jego lud dziesięcioma plagami (włącznie z najstraszniejszą: zabiciem wszystkich pierworodnych) za to, że nie chce wypuścić Izraelitów z Egiptu, a zarazem utwardzać serce faraona, aby nie wypuszczał ich zbyt wcześnie, zanim nie spadną na nich wszystkie plagi i zanim okażesz wszystkim swoją potęgę – to trzeba przyznać bezstronnie, iż Twoje poczucie humoru jest tak niebotyczne, że wręcz zwalające z nóg! Szatańska perfidia jest przy tym niewinna jak aniołek. Mógłbym przytoczyć jeszcze wiele przykładów z Pisma, potwierdzających Twoje cechy:

 

Zapalczywość, porywczość, okrucieństwo, niesprawiedliwość, stronniczość, małostkowość, materialność, omylność, nieprzewidywalność, zmienność (niestałość). A poza tym jesteś: gniewny, bezlitosny, karzący za byle przewinienia, nie jedyny (jeden z wielu bogów), zawistny i zazdrosny, czyniący cuda na pokaz, lubujący się w woni spalanej ofiary, wykonawca praw (czyich?), nie wszechmocny i nie wszechwiedzący. Jednym słowem: plemienny Bóg Izraelitów. Nie ma co, trafił się im „wyjątkowy” Bóg! To trzeba przyznać bezstronnie. I prawdę mówiąc, kiedyś mnie to irytowało i nie potrafiłem tego zrozumieć.

 

Jednakże z czasem, kiedy zacząłem się interesować także religioznawstwem, wszystko stało się jasne! To nie jest tak, jak przedstawia religia, iż mamy takiego akurat Boga. Bynajmniej! Ten rzekomy Bóg nie istnieje w rzeczywistości i jest tylko wykreowanym przez wiele pokoleń kapłanów wizerunkiem Boga (a raczej ideą bogów/Boga), istniejącym jedynie w ludzkich umysłach. A więc powstał on wg zasady: jacy twórcy, takie też ich dzieło. Po prostu inny wizerunek Boga nie przyjąłby się pośród wyznawców i rządzących nimi kapłanów w tamtych czasach, w tamtych okolicznościach społecznych i uwarunkowaniach historycznych.

 

I kiedy to wszystko sobie uświadomiłem, przestało mnie to irytować i stałem się wolnym człowiekiem od religijnego sposobu widzenia i wartościowania świata i innych ludzi (stało się to „jak na ironię losu” wg religijnej zasady: „I poznacie prawdę, a prawda was wyzwoli”). To już wszystko, co chciałem Ci powiedzieć mój były Panie, Boże Jahwe. Żegnam.

 

Listopad 2020 r.                                ------- cdn.------

 

            

 

     


Tipsa en vn Wydrukuj



Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 905 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

"Chrześcijańskie dziewczyny są przeznaczone tylko do jednego – do dawania przyjemności muzułmańskim mężczyznom”   Ibrahim   2016-10-03
"Nic wspólnego z islamem"?   Bergman   2016-12-11
"Time Magazine” i zachodnie podejście do islamizmu   Mahmoud   2021-10-02
#PrayForGaza #PrayForPalestina.   Koraszewski   2018-02-07
„Cywilizacja i islam to dwie różne rzeczy”Ex-muzułmanie, teraz wiele zależy od nas.   Pandavar   2024-04-10
„Szczepionkowa” hipoteza powstania religii   Ferus   2021-05-02
“Atlantic” rozważa ważką kwestię: czy wczesne homininy miały dusze?   Coyne   2015-10-05
“Hańba Pakistanu”: oskarżenia o bluźnierstwo   Saeed   2023-02-03
“New York Times” głosi fałszywą przyjaźń między nauką i religią   Coyne   2023-03-30
“Newsweek” bezkrytycznie chwali brazylijskiego chirurga fantomowego -  i wychwala inne czary-mary   Coyne   2016-03-12
“Rozum został stworzony przez Boga”   Coyne   2014-01-03
 “Islam przeżywa ostre starcie z nowoczesnością i wymaga reform”     2018-11-22
Uzdrawianie wiarą zabija dzieci   Coyne   2014-11-19
Dzisiejszy strajk i encyklika z 1968 roku   Koraszewski   2016-10-03
Kościół, nauka i próby pogodzenia wiary z życiem   Koraszewski   2016-10-07
Portret wielkiego agnostyka   Coyne   2013-12-14
Ani nie manifest, ani nie tak nowego ateizmu   Koraszewski   2019-04-26
  Egzorcyści kontra Zły (II). Czyli pozorna walka „dobra ze złem”.   Ferus   2023-11-12
(Nie)Fachowe pośrednictwo religijne.Czyli nieudana próba połączenia sprzecznych ze sobą zachowań.   Ferus   2021-08-29
(Nie)zwykła opowieść wigilijna. Czyli moja nocna, niedokończona rozmowa z psem.   Ferus   2021-12-26
Adwokat diabła II.Czyli religijna wersja ludzkich umiejętności „poszukiwania wyjścia”.   Ferus   2018-12-16
Adwokat diabła. Czyli religijne racje zastępujące prawdę.   Ferus   2018-12-09
Ameryko, obudź się!   Imani   2014-08-08
Arabia Saudyjska i jej pięć minut w mediach   Koraszewski   2015-10-02
Bańki, medycyna, islam i sport     2016-08-27
Bezbożne „Ranczo”.Czyli nie jest dobrze, iż wierni mało wiedzą o religii, czy raczej bardzo dobrze?   Ferus   2021-02-21
Bezduszna duchowość ateistów   Koraszewski   2021-08-03
Biblia źródłem moralności? Żartujesz sobie!   Coyne   2014-09-10
Bogowie popkultury.Czyli jakimi religijnymi stereotypami „karmi” nas telewizja.   Ferus   2021-09-05
Boski niebyt, nauka i patriotyzm   Koraszewski   2018-11-07
Boże słowo głoszone z ambony     2017-08-10
Cena świętego spokoju.Czyli religijny raj dla oportunistów albo też azyl ignorancji (wg Spinozy).   Ferus   2024-03-10
Chrześcijanie XXI wieku   Koraszewski   2014-01-17
Czego naucza imam w Kopenhadze     2017-06-19
Czy Bóg jest bezcielesną osobą?   Coyne   2014-03-16
Czy nasze wartości pochodzą od Boga?   Stenger   2014-07-31
Czy nauka czyni zbędną wiarę w Boga?   Stenger   2017-08-25
Czym jest wszechświat wobec chodzenia po wodzie?   Ferus   2015-01-03
Duchowa służba zdrowia. Czyli oblicze Boga zatroskanego Miłosierdziem.   Ferus   2021-04-18
Duchowość i seksualność szatana XXI wieku   Kruk   2014-04-30
Ego kontra Świadomość. Czyli lepiej żyć złudzeniami czy prawdą o rzeczywistości?   Ferus   2019-03-03
Humanizm jako alternatywa   Grayling   2016-06-12
Ignorowane ludobójstwo chrześcijan w Nigerii    Ibrahim   2020-08-25
Indyjskie czary nad słowem sekularyzacja   Ahmad   2015-11-27
Islamscy towarzysze podróży w drodze do bigoterii i masowych mordów   Fernandez   2017-04-23
Jacek Tabisz o nowym humanizmie    Tabisz   2021-12-21
Jak odpowiadać na argumenty teisty   Stenger   2016-08-25
Kiedy największa na świecie sunnicka instytucja religijne potępi swój kolonializm?    Shoaaib   2019-02-24
Koran i mowa nienawiści   Rizvi   2015-03-28
Mój racjonalny ateizm.Czyli w czym upatruję siłę areligijnych poglądów.   Ferus   2024-01-28
Miecz czy Rozum? Czyli jak uczy historia religii: na jedno wychodzi!   Ferus   2021-03-28
Moja racjonalna wiara. Czyli idea bogów/Boga dla bardziej wymagających.   Ferus   2023-12-31
Najdłużej trwająca mistyfikacja w dziejach ludzkości. Suplement „B”.   Ferus   2020-01-19
Najlepszy ze światów – Ziemia? Czyli najlepsza z możliwych marności nad marnościami.   Ferus   2023-08-06
Niechciany dar Boga. Czyli trudności z akceptacją nieuniknionego.   Ferus   2018-12-02
Nieudacznicy, tchórze? Nie, idealiści   Carmon   2017-06-02
Nieudane autodafe. Czyli: kiedy ateizm był zbrodnią.    Ferus   2023-11-19
Nocna rozmowa z biskupem o sensie życia   Koraszewski   2018-04-09
Osaczeni przez religię   Rushdie   2017-02-03
Otwarty umysł jest zaletą   Andreadis   2017-02-16
Państwo częściowo wyznaniowe   Koraszewski   2014-06-15
Pod sztandarem Niebios   Foster   2015-03-15
Pod sztandarem Niebios   Foster   2017-03-09
Podsumowanie ataków na ateistów   Coyne   2014-01-07
Poznacie ich po ich owocach   Grayling   2017-07-30
Poświąteczna refleksja. Kiedy mity traktowane są jako rzeczywistość.   Ferus   2021-04-11
Religia, “Playboy” i Frank Sinatra   Coyne   2014-08-27
Republika Ateistów odparła atak religijnych ekstremistów   Stone   2017-06-07
Rozmyślając nad sensem życia (VI)   Ferus   2019-05-12
Rozum i wiara, Część III -Czyli takie sobie rozmowy o religijnych „prawdach” i problemach z nimi związanych.   Ferus   2015-12-13
Rozum i WiaraCzyli takie sobie rozmowy o religijnych „prawdach” i problemach z nimi związanych.   Ferus   2015-11-01
Sens życia   Haught   2015-11-20
Sumerowie patrzą z osłupieniem jak Bóg tworzy świat     2014-12-23
Szamani: antenaci współczesnych kapłanów. Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (V)   Ferus   2022-08-28
Szamani: antenaci współczesnych kapłanów.Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (II)   Ferus   2022-08-07
Szamani: antenaci współczesnych kapłanówI.Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (III)   Ferus   2022-08-14
Tako rzecze rzecznik Nycza   Koraszewski   2016-03-28
Teologia wyzwolenia diabłów                  Kruk   2014-10-24
Tęsknota za bezpiecznym miejscem (II)Czyli Królestwo Niebieskie na Ziemi.   Ferus   2018-02-18
Tęsknota za bezpiecznym miejscem. Czyli Królestwo Niebieskie na Ziemi.   Ferus   2018-02-11
Turcja: Czy z religijnego punktu widzenia pożądanie własnej córki jest w porządku?   Bekdil   2016-01-25
Uciekłaś od wojny, a oni przyjęli cię      2020-03-13
Uprowadzenie Holocaustu dla Dżihadu: Auschwitz i KnesetCzęść 5: Wbijanie noża   Pandavar   2020-06-24
Wezwanie do reformy islamu     2016-05-05
Wspólnota (niektórych) wierzących i (niektórych) ateistów   Koraszewski   2014-10-01
Zatrute ziarnoCzyli wkład chrześcijaństwa w cywilizację europejską.   Ferus   2024-02-11
Zbiorowe zmartwychwstanie, czyli jednak Halloween   Kruk   2015-04-09
Zderzenie cywilizacji czy zderzenie idei?     Koraszewski   2015-09-06
Zwrot, który zmienił świat   Koraszewski   2016-07-01
Świadkowie Jehowy i odmowatransfuzji krwi dla dziecka   Coyne   2014-09-07
Pytanie bez odpowiedzi   Łukaszewski   2021-10-18
Wierzę w Boga Ojca   Koraszewski   2016-09-09
Agnostyk czy ateista?   Koraszewski   2013-12-05
Konstytucyjni ateiści   Koraszewski   2013-12-05
Ab ovo   Kruk   2015-02-15
Abraham aresztowany po próbie złożenia ofiary z syna   Swidler   2014-09-29
Absolwent teologii mówi o naszej rzekomej potrzebie dalszych studiów teologicznych zanim zaczniemy krytykować religię   Coyne   2015-06-12
Absurdalna awersja wierzących do ateizmu   Ferus   2021-11-07
Afrykańska ateistka ujawnia, dlaczego się ukrywa   Igwe   2016-01-21
Afrykański eksport starego chrześcijańskiego barbarzyństwa   Igwe   2014-09-16

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk