Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 07:56

« Poprzedni Następny »


Dziecko, grzech i kochający Ojciec w niebie


Lucjan Ferus 2018-08-05


Pomysł na niniejszy tekst „podsunęła” mi niedawno moja młodsza wnuczka, która pewnego pięknego majowego popołudnia z przejęciem uczyła się na pamięć definicji grzechu z podręcznika do religii dla klasy drugiej szkoły podstawowej, zatytułowanego „Kochamy Pana Jezusa”, a rozdział w którym zamieszczona jest owa definicja to „Zło grzechu”. Ponieważ wnuczka jest bardzo ambitna, była bardzo przejęta i zestresowana nauką tekstu na pamięć, by nie popełnić żadnego błędu podczas odpowiedzi. Sama zaś definicja brzmi tak:

„Grzechem nazywamy: świadome i dobrowolne przekroczenie Bożych przykazań; odwrócenie się od Pana Boga; osłabienie lub zerwanie przyjaźni z Bogiem i bliźnimi.

Wyróżniamy dwa rodzaje grzechów: śmiertelne i powszednie. Grzech śmiertelny to całkowicie świadome i dobrowolne przekroczenie przykazań w poważnej sprawie. Skutkiem takiego grzechu jest całkowite zerwanie przyjaźni z Bogiem i utrata łaski uświęcającej. Aby wrócić do kochającego Ojca, trzeba przystąpić do sakramentu pokuty. Grzech powszedni – uczyniony w mniej ważnej sprawie – osłabia naszą przyjaźń z Bogiem, ale nie powoduje utraty łaski uświęcającej”.

Nie podjąłbym może nawet tego tematu, gdyby nie dwa znamienne szczegóły. Otóż pod powyższą definicją wnuczka zapisała długopisem polecenie katechetki: „Naucz się zrozumieć”. To właśnie mnie zdziwiło (pomijając gramatykę): komu z wierzących może zależeć na zrozumieniu religijnych prawd? Choć faktem jest, że nauczyła się jej na pamięć i to tak dokładnie, iż zasłużyła na pochwałę, mimo to wątpię czy „nauczyła się ją zrozumieć”. Tym bardziej, że nie została już o to przepytana, wystarczyło iż wyrecytowała z pamięci zadany tekst, co mogło być odebrane za „zrozumienie” problemu. Nic bardziej błędnego! Jak twierdził Albert Einstein: „Każdy głupi może wiedzieć. Sztuką jest rozumieć”.

 

Tym drugim szczegółem, który mnie zastanowił, było dopraszanie się przez wnuczkę (podczas uczenia się na pamięć owej definicji), abym pomógł jej w zrozumieniu sensu tego tekstu. Widać było wyraźnie, jak bardzo ją denerwuje fakt, iż nie potrafi pojąć o czym właściwie mówi ten trudny w odbiorze tekst dla małego dziecka. Dość długo musiałem jej tłumaczyć na różnych przykładach, by w końcu zrozumiała ogólny sens tej definicji. Dotarło wtedy do mnie jaką perfidną grę prowadzą religie z wiernymi, indoktrynując ich od małego „prawdami”, których oni i tak nie są w stanie pojąć.

 

I nie dziwię się jej reakcji, skoro w pewnym tekście o psychologii napisano: „Trudno nam uwierzyć w to, czego nie potrafimy zrozumieć”. Otóż to! Myślę, iż jeśli już używamy słów „naucz się zrozumieć”, to nie może tu chodzić wyłącznie o wiarę religijną. Paradoks użycia tego określenia polega na tym, iż w religiach nie wymaga się od wiernych zrozumienia tzw. „prawd objawionych”, a jedynie uwierzenia, że mówią one prawdę, a nawet Prawdę. Dlatego też tak bardzo ceniona jest przez wszelakie religie bezrefleksyjna wiara i tak mało doceniane jest samodzielne myślenie, czyli owo właściwe rozumienie problemów.

 

Załóżmy jednak, iż to skierowane do dzieci polecenie katechetki: „Naucz się zrozumieć” nie było jakąś typową pomyłką freudowską (czyli miała na myśli: „Uwierz bez zrozumienia!”), lecz wyrazem przekonania, że małe dziecko jest w stanie pojąć skomplikowane meandry teologicznego myślenia. Cóż więc powinna zrozumieć wnuczka z owej definicji grzechu, gdyby to było możliwe w jej wieku? Myślę, iż na wstępie powinna dowiedzieć się na czym polega jedno z większych zakłamań religii, na które mało kto zwraca uwagę, a które ma dość istotny wpływ na ogólny stosunek do religii.

 

Otóż religie głoszą (dotyczy to wszystkich religii) szereg „prawd” rzekomo objawionych, które opierają się na dawno przyjętym założeniu istnienia Boga (a właściwie bogów, gdyż ludzkość nigdy nie miała jednego, wspólnego dla wszystkich Boga). Tymczasem nie istnieje żaden przekonujący dowód na istnienie Boga, a te które istnieją już dawno zostały obalone. Możemy tylko wierzyć w jego (ich) istnienie i nic poza tym. Fryderyk Nietzsche tak ujął ten problem: „Bóg nie istnieje, ponieważ teraz rozumiemy, w jaki sposób został wymyślony przez człowieka”. To prawda: ludzie stosunkowo niedawno „rozpracowali” psychologiczne (i nie tylko) mechanizmy, dzięki którym idea Boga ma tak wielką władzę nad nimi.

 

Zatem pierwsza lekcja zrozumienia tego problemu polega na uświadomieniu sobie, iż wiara w istnienie Boga nie jest (jak uczą religie) synonimem pewności jego istnienia. Wierzyć w coś, to mieć nadzieję, że prawdą jest to, w co wierzę, że jest prawdą. Dopiero wiedza, która nieustannie weryfikuje swoje „prawdy” i która ma wypracowany w tym celu specjalny system, może być synonimem pewności i to nie zawsze (naukowcy też są ułomni). Należy być zatem świadomym faktu, iż to wszystko, co myślimy, że „wiemy” o Bogu/bogach jest wymysłem samych ludzi, tworzących ich wizerunki i koncepcje przez tysiąclecia.

 

Przeglądając z ciekawości ów podręcznik do religii zauważyłem, iż większość zawartych w nim narracji jest oparta na relacjach dziecka do swego rodzica w niebie (i vice versa), a konkretnie do nadprzyrodzonego Ojca, nazywanego Bogiem lub Panem Bogiem. Obecna jest tam także reszta owej Świętej Rodziny: Matka Boska, Syn Boży Jezus Chrystus oraz Duch Święty. Tyle, że oni wszyscy reprezentują tę samą „szkołę nauczania”, w religii bowiem nie chodziło nigdy o zrozumienie religijnych twierdzeń, ale o ślepą wiarę w ich prawdziwość.

 

Twórcy religijnych doktryn doskonale wiedzą, iż na „relacjach rodzinnych” można zbudować bardzo silną więź łączącą wyznawcę z jego Bogiem, ponieważ w toku ewolucji ludzkie umysły zostały tak ukształtowane, by podporządkować się tymże relacjom. Wykorzystują więc do woli to biologiczno-społeczne uwarunkowanie, przedstawiając relacje Boga ze swymi stworzeniami na wzór stosunków rodzinnych, panujących u ludzi. Jaki jest zatem według nich wizerunek naszego Boga, czy też Pana Boga?

 

Otóż jest to Ojciec niebieski, bardzo kochający swoje stworzenia – ludzi, bardziej nawet od swego Syna Jezusa Chrystusa (poświęcił wszak jego życie dla dobra ludzi, by ich zbawić od grzechów), miłosierny, przebaczający i litujący się nad ich pożałowania godnym losem. Dlatego robi wszystko, co w jego mocy, by ulżyć ludziom w ich nieszczęściu, do którego doprowadził upadek prarodziców w raju. I zapewne z tej wielkiej miłości do ludzi zrobiłby jeszcze dużo więcej, gdyby nie to, że obdarzył ich wolną wolą i teraz musi ją szanować (bo jak stwierdził ks. Tischner: „Bóg nie może sobie przeczyć”). Naprawdę?

 

Jednakże tutaj nasuwa mi się pytanie: czy uprawnione jest porównanie Boga, do naszego ludzkiego ojca, tyle że zawsze przebywającego w niebie? Otóż nic bardziej błędnego! Bóg ma bowiem takie możliwości (wg religii) jakich człowiek nawet nie potrafi sobie wyobrazić. Przede wszystkim jest wszechmocny, czyli mówiąc wprost: może uczynić wszystko, co tylko zechce. Wystarczy, iż wypowie słowa: „Niechaj się stanie!” i momentalne jego słowo staje się ciałem, czyli przeobraża się w czterowymiarową (albo i więcej) rzeczywistość. Jest on także wszechwiedzący, czyli wie wszystko co się kiedykolwiek i gdziekolwiek wydarzy, bowiem jest jedynym Stwórcą swego dzieła, które sam zaplanował i wykreował.

 

Jest także wszechobecny w swym dziele, czyli jest nie tylko w każdym jego miejscu, ale też jednocześnie w każdym jego czasie, a więc nie ma dla niego przeszłości, teraźniejszości i przyszłości – jest zawsze „teraz”. O czym to świadczy? O tym, że ów Bóg ma nie tylko władzę nad materią i przestrzenią, ale także ma władzę nad czasem. Reasumując: może uczynić co tylko zechce, wie absolutnie wszystko o swych stworzeniach, na długo przed tym, zanim zaistnieją w naszej rzeczywistości, no i wszystko co stworzył musi być zgodne z jego zamysłem, wolą i wiedzą, bowiem inaczej nie mogłoby zaistnieć. Taki jest ten Bóg Ojciec (jak twierdzi apologetyka) i tym właśnie się różni od naszego przeciętnego ludzkiego rodzica.

 

Jeśli tak się sprawy mają, to mamy trzy możliwości: albo nie może istnieć jakikolwiek rodzaj grzechu, który rzekomo odzwierciedla pożałowania godny stan moralny człowieka w relacji do swego Stwórcy – ani grzech śmiertelny, ani grzech powszedni. Nawiasem mówiąc, nie może też istnieć „przyjaźń” człowieka z Bogiem (to tak, jakby bakteria chciała się przyjaźnić z człowiekiem), więc też nie może być mowy o jej „zerwaniu” i o skutkach, przejawiających się w utracie „łaski uświęcającej”. Przy powyższych cechach (atrybutach) Boga jest to wewnętrznie sprzeczne: Bóg nie pozwoliłby na to, by zaistniało coś niezgodnego z jego wolą.

 

Albo mamy inną możliwość: skoro istnieje grzech, widać, że Bóg tak chce, bowiem przy jego atrybutach nie mogłoby dojść do zaistnienia czegoś wbrew jego woli. Jednakże świadczyłoby to, iż nasz Stwórca nie jest wcale kochającym nas Ojcem, litującym się nad swymi ułomnymi stworzeniami i chcącym pomóc nam w poprawie naszego żałosnego losu. Wiedział bowiem już nieskończenie wcześniej, iż dojdzie do kuszenia ludzi przez węża w raju, jak i do ich upadku. I zamiast nie dopuścić do niego, Bóg ukarał ludzi, co poskutkowało grzechem pierworodnym człowieka. A mimo to, Bóg wywiódł rodzaj ludzki z ułomnych protoplastów wiedząc jakie będą tego tragiczne skutki w przyszłości.

 

Na szczęście istnieje jeszcze jedna i najbardziej prawdopodobna możliwość: wszystkie „religijne prawdy” są wymyślone przez teologów, jak np. te o grzechu śmiertelnym i powszednim, o zerwaniu przyjaźni z Bogiem (ludzie nie potrafią przyjaźnić się między sobą, a marzy im się przyjaźń ze Stwórcą Wszechświata! żałosne schlebianie swemu ego) i utracie łaski uświęcającej, którą można odzyskać dopiero wtedy, gdy przystąpi się do sakramentu pokuty itd. itp. Funkcjonują one w „rzeczywistości” religijnej, a nie w naszym realnym życiu. I jak to pięknie wszystko współgra: „łaska uświęcająca” i „sakrament pokuty”.

 

Jednakże dzięki tym fikcyjnym „słownym bytom” religie mają wielką władzę nad umysłami wiernych, ponieważ wierzą oni w realność tychże opisów i wynikających z nich przykrych konsekwencji, których po prostu się boją. I oto właśnie chodzi naszym duszpasterzom, gdyż najskuteczniej panuje się nad ludźmi poprzez strach. Jak mawiał Seneka: „Kto się boi jest niewolnikiem”, a Bertrand Russell ujmował to bardziej dosadnie: „Religia jest oparta przede wszystkim i głównie na strachu /../ Strach rodzi okrucieństwo, nic więc dziwnego, że okrucieństwo i religia szły zawsze ręka w rękę. Lęk jest podstawą ich obu”. Otóż to!

 

Nie pytajmy więc naiwnie: „Dlaczego człowiek od małego dziecka jest straszony w różny  sposób przez swoich „duchowych przewodników”? Za odpowiedź wystarczy uświadomienie sobie faktu, iż osobnik, który nie będzie bał się tego samego, czego boją się wszyscy jego bliźni jest zagrożeniem dla władzy „duchowej” kapłanów. Dlaczego? A jaki owa „definicja grzechu” proponuje sposób, aby „odnowić przyjaźń” z Bogiem? Otóż wystarczy poddać się odpowiedniemu rytuałowi religijnemu: przyjąć sakrament pokuty… i sprawa załatwiona! I mamy jak na dłoni wyjaśnienie mechanizmu psychologicznego, który leży u podstaw takich (i im podobnych) „prawd” religijnych, jakie zawiera owa definicja grzechu: religia „rozwiązuje” problemy, które sama stwarza. Dokładnie tak właśnie jest.

 

Zatem religie straszą wiernych od samego dzieciństwa wymyślonymi „konsekwencjami”, wymyślonych „relacji” między Bogiem a ludźmi. Jeśli człowiek nie będzie bał się jednego z ogniw tego „teologicznego łańcucha strachu” krępującego jego wolę i jego świadomość, to prawdopodobnie nie będzie się bał pozostałych jego ogniw, bo niby dlaczego? Nawet jeśli dziecko nie jest świadome jakie treści są mu wpajane przez religię w danej chwili, nawet jeśli takie terminy, jak „grzech śmiertelny”, „grzech powszedni”, „łaska uświęcająca” czy „sakrament pokuty” nic mu teraz nie mówią, to jednak w jego podświadomości ten zaszczepiony w młodości strach pozostanie do końca życia.

 

Dlatego właśnie każdy uczeń w podstawowej szkole musi uczyć się na pamięć podobnych jak powyższa definicji (choć wszystkim wiadomo, iż  „zrozumienie” jej przez paroletnie dziecko jest całkowitą fikcją), ponieważ dominująca u nas religia przyjęła za prawdę taki, a nie inny wizerunek Boga i takie, a nie inne jego relacje z ludźmi. I choć nie można prawdziwości tych „prawd” udowodnić w żaden sposób, to każdy chcąc nie chcąc musi wierzyć, iż geneza i historia naszego gatunku (jak i naszej rzeczywistość) wygląda w taki sposób, jak naucza Kościół kat. ustami jego kapłanów:

„Człowiek zwiedziony przez szatana, pogrzebał w swoim sercu zaufanie do Boga, nadużył danej mu wolności i sprzeciwił się bożemu przykazaniu. W tym objawił się pierwszy ludzki grzech. Odtąd prawdziwa powódź grzechu zalewa świat: Kain zabił Abla; grzech stał się zgubą ludzkości” (Katechizm Kościoła katolickiego).

„W ciągu bowiem całej historii ludzkiej toczy się ciężka walka przeciw mocom ciemności; walka ta zaczęta ongiś u początku świata trwać będzie do ostatniego dnia, według słowa Pana” (Sobór Wat. II Geudium et spes).

                                                           ------ // ------

Na koniec mała dygresja dotycząca ZROZUMIENIA przeczytanego tekstu. Otóż na końcu wydruku tekstu pt. „Ateistyczny optymizm Leibniza” napisanego w 2008 r. mam zapisaną notatkę: „Dzisiaj moja starsza wnuczka (pięciolatka), zaczęła przeglądać jeden z moich tekstów i nawet spróbowała czytać na głos pewien akapit: „Skoro wszystko co istnieje jest tworem Boga, to i zło musi nim być siłą rzeczy”. Wpierw radośnie zawołała: „Słyszysz babciu? Czytam już dziadka teksty!”, a po chwili dodała ciszej jakby do siebie: „Kurde,.. nic z tego nie rozumiem!”.

 

Otóż to! Umieć przeczytać, a zrozumieć co się czytało, to dwie różne rzeczy, moja droga. Musisz poczekać jeszcze dobrych parę lat zanim zaczniesz rozumieć o co tak naprawdę chodzi w tym zdaniu. Pod warunkiem, że będziesz ciekawa oczywiście, a mam nadzieję, że będziesz bardzo ciekawa wszystkiego. Bowiem tylko według religii „Ciekawość to pierwszy stopień do piekła”. W rzeczywistości wygląda to „nieco” inaczej:

„Ciekawość to siła większa niż grawitacja. Bez niej nie byłoby samolotów. Ciekawość jest ważniejsza od wiedzy, stanowi bowiem korzenie wiedzy. Bez ciekawości nie byłoby dążenia do wiedzy. Ciekawość to druga, po kreatywności, siła sprawcza. Gdyby nie kreatywność, ludzie nadal mieszkaliby w jaskiniach” (Ronald D.Davis Dar dysleksji ).

Sierpień 2018 r.                                  --- KONIEC---

 

 

 

 

 

 

       


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. o ciekawości Rafał Potempa ( Loner ) 2018-08-06


Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 900 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Sumerowie patrzą z osłupieniem jak Bóg tworzy świat     2014-12-23
Humanizm ewolucyjny II     2014-04-22
Dławienie krytyki przez państwo     2016-03-24
Rozdzielenie religii i państwa – warunkiem demokracji     2016-09-08
Tęsknota za bezpiecznym miejscem III.     2018-02-25
Czego Żydzi nauczyli Koptyjkę     2015-02-20
Bóg odkrywa modlitwy ludzkości w spamie     2015-01-01
Wezwanie do reformy islamu     2016-05-05
Uciekłaś od wojny, a oni przyjęli cię      2020-03-13
Pierwsze pokolenie ex-muzułmanów     2016-12-07
Kolejne wyznanie ex-muzułmanki     2016-12-21
Boże słowo głoszone z ambony     2017-08-10
Bóg ześle naukę i technikę     2016-08-30
Allah stworzył kobiety, żeby były w domach     2018-10-25
Czego naucza imam w Kopenhadze     2017-06-19
Islam nakazuje kochać Mahometa i Dżihad bardziej niż własne rodziny     2020-12-14
Credo islamu z ust autorytetu     2020-03-02
 “Islam przeżywa ostre starcie z nowoczesnością i wymaga reform”     2018-11-22
Bańki, medycyna, islam i sport     2016-08-27
Wojna pod znakiem krzyża     2022-03-11
Religia to piekło kobiet     2016-05-04
Kpatinga: wioska czarownic   Igwe   2014-04-13
W poszukiwaniu definicji islamu i islamizmu   Ahmad   2017-09-17
Indyjskie czary nad słowem sekularyzacja   Ahmad   2015-11-27
Islamizm nie jest islamem   Ahmed   2015-09-21
Trzeba przestać milczeć   Ahmed   2014-04-15
Przeciwko autorytetom islamskim i w solidarności z ofiarami islamu   Ahmed   2016-01-24
Dyskryminacja jest wynikiem fanatyzmu w systemie edukacji   Al-Dachachni   2017-03-11
Religie usprawiedliwiają zabijanie, kradzież i inne przestępstwa   Al-Tamimi   2020-03-06
Otwarty umysł jest zaletą   Andreadis   2017-02-16
Świadomość w oczach wierzących i niewierzących   Andrews   2017-07-06
Mój problem z Bogiem   Angier   2014-06-24
Cztery słowa i 1280 poszkodowanych…   Bekdil   2015-04-26
Chusta wreszcie wolna; Turcja wręcz przeciwnie   Bekdil   2014-10-10
Bandycki ramadan   Bekdil   2016-07-15
Niech przemówią tureccy uczeni: zobaczymy czym jest islamizm   Bekdil   2018-05-30
Turcja: seks islamistów z dziećmi jest w porządku; potępienie tego to przestępstwo   Bekdil   2023-03-10
Niepowodzenie islamistycznej kampanii Erdogana w Turcji   Bekdil   2020-01-25
Najlepszy sposób walki z tzw. przemysłem islamofobii   Bekdil   2015-02-21
Turcja: Czy z religijnego punktu widzenia pożądanie własnej córki jest w porządku?   Bekdil   2016-01-25
"Nic wspólnego z islamem"?   Bergman   2016-12-11
Turcja islamizuje Danię budując meczety   Bergman   2017-12-02
Turcja: Uczniowie czytają Koran i porzucają islam   Bulut   2020-06-19
Dżihad przeciwko świątyniom mniejszości   Bulut   2015-09-03
Turecki ateista zamordowany 31 lat temu   Bulut   2021-09-18
Nie, islamofobia nie jest tym samym co antysemityzm   Bulut   2020-01-26
Ogromna transformacja Indii i Bliskiego Wschodu   Bulut   2023-08-22
Turcja: ucieczka od religii?   Bulut   2019-09-25
Jak ekstremistyczny rząd traktuje dziewczynki i kobiety   Bulut   2018-10-19
Polityka Nowego Ateizmu   Bum   2014-02-28
Wywiad z Waleedem Al-Husseinim   Canlorbe   2016-09-29
Nieudacznicy, tchórze? Nie, idealiści   Carmon   2017-06-02
Zbliżają się dni religijnej zemsty   Carmon   2023-03-06
Królik jest pytaniem   Celeste Hale   2014-08-16
Machina religijnej nienawiści w działaniu   Chandra   2014-09-09
Ukarane, bo zostały zgwałcone   Chesler   2014-11-06
Groza umiarkowanego islamizmu   Chesler   2021-03-04
Prawdziwy opór przeciw fanatyzmowi   Chesler   2018-10-24
Jeśli wlazłeś między wrony...   Coyne   2014-02-17
Katolicki hierarcha mówi, że anioły istnieją, ale są bezskrzydłe   Coyne   2013-12-24
Artykuł ateistki w “New York Times” zachwala prawdziwe cuda dokonane przez początkujących świętych   Coyne   2016-09-16
Jesus and Mo oraz dosłowność i umiarkowani muzułmanie   Coyne   2014-10-11
Nauka kontra wiara: żadnego konfliktu!   Coyne   2014-01-21
Podsumowanie ataków na ateistów   Coyne   2014-01-07
Ewolucja teistyczna kiepsko się sprzedaje   Coyne   2014-06-29
Bonobo i pogromca ateistów. Część II   Coyne   2014-08-13
Papież akceptuje ewolucję z boskim napędem   Coyne   2014-11-08
Świadkowie Jehowy i odmowatransfuzji krwi dla dziecka   Coyne   2014-09-07
Czy ateizm jest irracjonalny? Filozof mówi “tak”   Coyne   2014-10-28
Ewolucja pomogła im pozbyć się religii   Coyne   2015-05-07
Gdyby bóg ISIS był moim bogiem, czy miałbym robić to, co nakazuje?   Coyne   2014-09-27
Bonobo i pogromca ateistów   Coyne   2014-08-12
Australijka, Świadek Jehowy (i jej płód) umierają, bo odmówiła transfuzji krwi   Coyne   2015-04-16
O rzekomym wojującym, fundamentalistycznym, ateizmie   Coyne   2014-09-15
Nowy pogląd na piekło: “warunkowa nieśmiertelność”   Coyne   2014-10-18
Ateistom ma być ciężko   Coyne   2014-01-31
Katolickie barbarzyństwo w Europie   Coyne   2014-08-19
Po wygnaniu 160 tysięcy demonów, główny egzorcysta Watykanu idzie do nieba   Coyne   2016-09-24
Jakie są “najlepsze” argumenty na rzecz istnienia Boga?   Coyne   2014-01-24
Wojna o Adama i Ewę   Coyne   2014-05-25
Kolejny kiepski argument na rzecz Boga   Coyne   2014-04-24
“Rozum został stworzony przez Boga”   Coyne   2014-01-03
Moje stanowisko wobec NOMA: stara recenzja   Coyne   2014-10-03
Jeśli ISIS nie jest islamskie, Inkwizycja nie była katolicka   Coyne   2014-09-21
Pies urojony, czyli objawienie Franciszka   Coyne   2014-12-12
Ateizm zakwefiony   Coyne   2014-06-07
Hiszpania deportuje byłego muzułmanina za krytykowanie islamu   Coyne   2014-06-20
Zmyślona podróż do nieba   Coyne   2014-01-12
Bóg, moralność i geografia   Coyne   2014-03-28
Czy ateiści są snobami intelektualnymi?   Coyne   2014-03-22
Religia rozwiąże spory religii   Coyne   2015-11-26
Złe wiadomości   Coyne   2013-12-17
Wkrótce w księgarniach: nowa apolegatyka Boga   Coyne   2014-03-07
Ken Ham vs. Dawkins: O naturze nauki i praw fizycznych   Coyne   2015-03-08
Czy wierzący uważają pismo święte za dosłowną prawdę?   Coyne   2014-07-16
Ateizm luk   Coyne   2014-04-30
Dlaczego religia może być racjonalna, ale robi to w zły sposób   Coyne   2014-02-20
Głupie twierdzenia o fundamentalistycznych ateistach   Coyne   2014-06-22
Zostałem “Cenzorem Roku"!   Coyne   2014-02-12
Pięć dowodów na istnienie Boga od teologa dla ateistów pod choinkę   Coyne   2013-12-19

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk