Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 11:16

« Poprzedni Następny »


Czy mit o Świętym Mikołaju jest niemoralny?


Steven Novella 2016-12-23


Pismo “Lancet Psychiatry” opublikowało artykuł w dziale opinii, w którym autorzy twierdzą, że mówienie dzieciom, że Święty Mikołaj jest rzeczywisty, może być szkodliwe i niemoralne. Zupełnie nie zgadzam się z autorami i myślę, że ich opinie odzwierciedlają jedynie ich uprzedzenia.

Ich główną tezą jest, że jeśli rodzice przez lata mówią dzieciom nieprawdę, czasami podbudowując to kłamstwo wyrafinowanym oszukiwaniem, a kiedy dzieci w sposób nieunikniony odkryją to kłamstwo, podważy to zaufanie dziecka do autorytetu rodziców. Piszą:

“Jeśli mogą kłamać o czymś tak specjalnym i magicznym, to czy można na nich polegać, że będą kustoszami mądrości i prawdy?”

Mamy tu milczące założenie, że jest dobrą rzeczą, by rodzice byli „kustoszami mądrości i prawdy”. A to jest osąd, z którym zupełnie się nie zgadzam. Uważam, że należy uczyć dzieci kwestionowania autorytetów, a gdy trochę dorosną, nauczyć je, że nie istnieją żadni kustosze prawdy.


To jest chodzenie po linie. Chcesz, by ludzie (nie tylko dzieci) szanowały właściwe autorytety, ale równocześnie zdawali sobie sprawę z tego, że nie ma nieomylnego autorytetu. Autorytet może się mylić  i powinieneś myśleć samodzielnie (znając własne ograniczenia). Taki jest cel i dzieci powinny podróżować ku temu celowi, nie zaś ku czci wobec jakichś kustoszy prawdy.


Tym, co naprawdę mnie uderzyło i doprowadziło do wniosku, że autorzy kierowali się  swoimi uprzedzeniami kulturowymi, było następujące zdanie:

“Chyba jest lepiej, by dorosły, który pociesza dziecko, mówił mu, że jego niedawno zmarłe, ukochane zwierzątko pójdzie do specjalnego miejsca (nieba dla zwierząt), niż żeby powiedział drastyczną prawdę o ponownym wejściu ulubieńca w obieg węgla w przyrodzie”.

Jest więc usprawiedliwione kłamanie dziecku w sprawie jednego z największych pytań naszej egzystencji – co dzieje się po śmierci – ale nie jest w porządku opowiadanie nieszkodliwej fantazji o rozdzielającym prezenty elfie?


Wychowałem dwie córki i natknęły się na zwykłe wypadki śmierci, jakie zdarzają się w stabilnej części świata. Straciły ulubione zwierzęta, krewnych i na własne oczy widziały okrucieństwo przyrody. Moją pociechą dla nich w tych momentach było istotnie uczenie ich (po części) o obiegu węgla w przyrodzie. Przyroda jest nieustannym cyklem życia i śmierci i wszyscy jesteśmy częścią tego cyklu. Tak, wąż zjadł te pisklęta drozda, ale węże muszą jeść, żeby żyć, a jeśli żadne pisklę drozda nigdy nie zostałoby zjedzone, wkrótce drozdy zatłoczyłyby świat.


Wiem, że to trochę tandetne, ale Król Lew robi dobrą robotę, ucząc dzieci o cyklu życia. Co w tym jest złego? Czy autorzy naprawdę uważają, że jest dobre odciąganie dzieci od jednej z centralnych lekcji egzystencji wszechobecnym mitem magicznego nieba? Ten mit trwa do dorosłości, podczas gdy mit Świętego Mikołaja zostaje odrzucony.


Jako sceptyka pytają mnie często, jak zachowywałem się wobec moich dzieci w sprawie Świętego Mikołaja. Oboje z żoną nigdy nie kłamaliśmy bezpośrednio dzieciom o Św. Mikołaju ani nie podtrzymywaliśmy tego mitu. Nie musieliśmy, zaabsorbowały to z kultury. Nigdy jednak nie zaprzeczaliśmy mitowi. Pozwoliliśmy im wierzyć bez popierania lub zaprzeczania mitowi. Nigdy również bezpośrednio nas o to nie zapytały.


Obie moje córki we właściwym wieku same zaczęły kwestionować Świętego Mikołaja. Ta historia, nawet powierzchownie, nie ma żadnego sensu i one same do tego doszły. Kiedy zaczęły głośno kwestionować Świętego Mikołaja, wzmacniałem ich sceptycyzm. Nie dawałem im odpowiedzi, a tylko popychałem do dalszego myślenia i kwestionowania. Sugerowałem, że może Święty Mikołaj jest bardziej ideą niż realną osobą, duchem dawania i miłości do innych, czymś, o czym warto pamiętać co roku w najmroczniejszym czasie (przynajmniej na północnej półkuli).


Nigdy nie było żadnego traumatycznego odkrycia zdrady. Ich wyobrażenie Świętego Mikołaja po prostu dojrzewało razem z nimi. Cieszyły się „magią” Bożego Narodzenia w sposób odpowiedni do wieku, tak jak ja nadal cieszę się nią jako dorosły.


I, do diabła, tak, moje dzieci kwestionują “kustoszy prawdy”. Szczególnie rozkoszują się kwestionowaniem swojego ojca i zachwycają, kiedy wiedzą więcej ode mnie. Nigdy nie wpychałem im explicite „sceptycyzmu” jako filozofii. Modelowałem go dla nich, a one go absorbowały. W rezultacie naprawdę posiadają własny sceptycyzm i jest częścią tego, jak rozumieją świat.


Wniosek


Moim zdaniem, autorzy artykułu w “Lancet” zawiedli całkowicie. Mit Świętego Mikołaja jest dobrotliwy i można go wręcz użyć do nauczenia dzieci, że nie można absolutnie wierzyć w autorytety. Nie ma kustoszy prawdy. Kultura jest skomplikowana i istnieje wiele przekonań uwiecznionych w kulturze, które po prostu nie są prawdą.


Mit Świętego Mikołaja jest jak trening myślenia krytycznego. Jest to zabawny i dobrotliwy mit, ale taki, który dzieci same potrafią zrozumieć i przejrzeć także kiedy są małe.


Pokazuje też, jak zatwardziały sceptyk może akceptować kondycję ludzką. Jesteśmy stworzeniami emocjonalnymi i społecznymi. Mamy też wyobraźnię. Jest całkowicie możliwe posiadanie czysto materialistycznego światopoglądu wraz z poczuciem powiązania z czymś większym niż się jest – poczuciem społeczności, bycia częścią niekończących się cykli istnienia i bycia częścią tkanki powiązań społecznych i zbiorowych uczuć.


Święty Mikołaj i Boże Narodzenie są ideami, które powstały z ludzkiej potrzeby bliskości innych w tej najciemniejszej i najzimniejszej części roku. Jest to część naszej natury i tego jak możemy przeżyć. Rodzina i przyjaciele są ważni. Co roku odrywamy się od wszystkiego, cokolwiek się dzieje, i poświęcamy czas na pamiętanie i honorowanie ich. Święty Mikołaj jest po prostu częścią tej narracji. Pozwólmy dzieciom rozumieć Świętego Mikołaja i Boże Narodzenie na ich sposób, a to zrozumienie będzie rozwijać się i dojrzewać wraz z nimi.


Is The Santa Myth Immoral

28 listopada 2016

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella


Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe.  Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine.

Prowadzi blog Neurologica.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
2. Szanowny Gospodarzu Anna Zamarska 2016-12-23
1. Hołdowanie KŁAMSTWU jest niemoralne Anna Zamarska 2016-12-23


Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 900 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Nowy ateizm   Koraszewski   2013-11-16
Agnostyk czy ateista?   Koraszewski   2013-12-05
Konstytucyjni ateiści   Koraszewski   2013-12-05
Portret wielkiego agnostyka   Coyne   2013-12-14
Złe wiadomości   Coyne   2013-12-17
Pięć dowodów na istnienie Boga od teologa dla ateistów pod choinkę   Coyne   2013-12-19
Katolicki hierarcha mówi, że anioły istnieją, ale są bezskrzydłe   Coyne   2013-12-24
“Rozum został stworzony przez Boga”   Coyne   2014-01-03
Opowieść o religijnym odwróceniu   Joseph   2014-01-06
Podsumowanie ataków na ateistów   Coyne   2014-01-07
Nie - dla umiłowania cierpienia   Kuhlenbeck   2014-01-07
Zmyślona podróż do nieba   Coyne   2014-01-12
Dziedzictwo nietolerancji   Shahid   2014-01-12
Islamscy radykałowie zabili kolejnych medyków   Coyne   2014-01-13
O modlitwie i petycji   Gogineni   2014-01-13
List otwarty do boga islamu   Imani   2014-01-17
Chrześcijanie XXI wieku   Koraszewski   2014-01-17
Kolejne kopniaki dla ateistów w “Slate”   Coyne   2014-01-18
Nauka kontra wiara: żadnego konfliktu!   Coyne   2014-01-21
O źródłach autocenzury   Nasreen   2014-01-24
Jakie są “najlepsze” argumenty na rzecz istnienia Boga?   Coyne   2014-01-24
Ateistom ma być ciężko   Coyne   2014-01-31
No i wydało się...   Kruk   2014-02-04
Strzelanie zza pleców Boga   Koraszewski   2014-02-06
Zostałem “Cenzorem Roku"!   Coyne   2014-02-12
Święta glina   Hili   2014-02-14
Jeśli wlazłeś między wrony...   Coyne   2014-02-17
Dlaczego religia może być racjonalna, ale robi to w zły sposób   Coyne   2014-02-20
Droga do wolności   Feldner   2014-02-24
Całun Turyński: Dlaczego religia jest pseudonauką   Coyne   2014-02-24
Jajecznica   Kruk   2014-02-27
Polityka Nowego Ateizmu   Bum   2014-02-28
Długi ateistów   Koraszewski   2014-03-03
Wkrótce w księgarniach: nowa apolegatyka Boga   Coyne   2014-03-07
Upiory religii   Ferus   2014-03-08
Życie seksualne wczoraj i dziś   Koraszewski   2014-03-11
Testowanie hipotezy Boga   Stenger   2014-03-11
Szkoły nie są polem bitwy religii!   Gogineni   2014-03-13
Czy Bóg jest bezcielesną osobą?   Coyne   2014-03-16
Głos czarnej owcy   Ferus   2014-03-18
Wyrafinowana teologia szyicka   Taheri   2014-03-19
Bóg jako lokomotywa   Koraszewski   2014-03-21
Czy ateiści są snobami intelektualnymi?   Coyne   2014-03-22
Zegarek na wrzosowisku   Ferus   2014-03-26
O nadziei w tym i owym   Koraszewski   2014-03-27
Bóg, moralność i geografia   Coyne   2014-03-28
Humanizm ewolucyjny   Ferus   2014-04-09
Kpatinga: wioska czarownic   Igwe   2014-04-13
Trzeba przestać milczeć   Ahmed   2014-04-15
Rozprawa między panem, zupą i szatanem   Kruk   2014-04-18
Kult Cargo   Szczęsny   2014-04-20
Najgłupsze dokopywanie ateistom w tym roku   Coyne   2014-04-21
Humanizm ewolucyjny II     2014-04-22
Kolejny kiepski argument na rzecz Boga   Coyne   2014-04-24
Duchowość i seksualność szatana XXI wieku   Kruk   2014-04-30
Ateizm luk   Coyne   2014-04-30
Niemago rejestruje swój związek   Kruk   2014-05-04
Ponad dobrem i złem   Ferus   2014-05-05
Recykling sił nadprzyrodzonych   Koraszewski   2014-05-22
Wojna o Adama i Ewę   Coyne   2014-05-25
O kamiennych tablicach i nieco sfałszowanych zwojach   Szczęsny   2014-06-03
Ateizm zakwefiony   Coyne   2014-06-07
Czy religia jest nałogiem?   Koraszewski   2014-06-08
Filozof gromi ateistów z głupich powodów   Coyne   2014-06-10
Państwo częściowo wyznaniowe   Koraszewski   2014-06-15
Kiedy być “ekumenicznym” – a kiedy nie   Tsalic   2014-06-16
Hiszpania deportuje byłego muzułmanina za krytykowanie islamu   Coyne   2014-06-20
Głupie twierdzenia o fundamentalistycznych ateistach   Coyne   2014-06-22
Mój problem z Bogiem   Angier   2014-06-24
Ekumeniczna nienawiść   Koraszewski   2014-06-26
Czy Bóg jest kręgowcem bez substancji?   Coyne   2014-06-26
Manifest ateisty   Harris   2014-06-27
Ewolucja teistyczna kiepsko się sprzedaje   Coyne   2014-06-29
Ostre światło nauki   Dennett   2014-07-01
Socjologia sekularyzmu   Koraszewski   2014-07-02
To nie okupacja, to islam   Greenfield   2014-07-05
Wiara szukająca ucieczki   Koraszewski   2014-07-14
Czy wierzący uważają pismo święte za dosłowną prawdę?   Coyne   2014-07-16
Gdyby Bóg istniał, miałby się z czego tłumaczyć   Fatah   2014-07-22
Dobre i złe powody, by wierzyć   Dawkins   2014-07-24
Nauka Biblii i praktyki religijne   Twain   2014-07-27
Czy nasze wartości pochodzą od Boga?   Stenger   2014-07-31
Segregowanie uczniów według wyznania jest złym pomysłem   Ridley   2014-08-01
Osaczeni   Rushdie   2014-08-05
Ameryko, obudź się!   Imani   2014-08-08
Bonobo i pogromca ateistów   Coyne   2014-08-12
Bonobo i pogromca ateistów. Część II   Coyne   2014-08-13
Królik jest pytaniem   Celeste Hale   2014-08-16
Katolickie barbarzyństwo w Europie   Coyne   2014-08-19
Religia, “Playboy” i Frank Sinatra   Coyne   2014-08-27
Myśli i materia   Stenger   2014-08-31
Świadkowie Jehowy i odmowatransfuzji krwi dla dziecka   Coyne   2014-09-07
Machina religijnej nienawiści w działaniu   Chandra   2014-09-09
Biblia źródłem moralności? Żartujesz sobie!   Coyne   2014-09-10
Marsz lunatyków do Armagedonu   Harris   2014-09-13
O rzekomym wojującym, fundamentalistycznym, ateizmie   Coyne   2014-09-15
Afrykański eksport starego chrześcijańskiego barbarzyństwa   Igwe   2014-09-16
Wolność słowa w Yale   Koraszewski   2014-09-18
Nauka dyskutowania o niczym   Coyne   2014-09-20
Jeśli ISIS nie jest islamskie, Inkwizycja nie była katolicka   Coyne   2014-09-21

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk