Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 10:10

« Poprzedni Następny »


Czy mit o Świętym Mikołaju jest niemoralny?


Steven Novella 2016-12-23


Pismo “Lancet Psychiatry” opublikowało artykuł w dziale opinii, w którym autorzy twierdzą, że mówienie dzieciom, że Święty Mikołaj jest rzeczywisty, może być szkodliwe i niemoralne. Zupełnie nie zgadzam się z autorami i myślę, że ich opinie odzwierciedlają jedynie ich uprzedzenia.

Ich główną tezą jest, że jeśli rodzice przez lata mówią dzieciom nieprawdę, czasami podbudowując to kłamstwo wyrafinowanym oszukiwaniem, a kiedy dzieci w sposób nieunikniony odkryją to kłamstwo, podważy to zaufanie dziecka do autorytetu rodziców. Piszą:

“Jeśli mogą kłamać o czymś tak specjalnym i magicznym, to czy można na nich polegać, że będą kustoszami mądrości i prawdy?”

Mamy tu milczące założenie, że jest dobrą rzeczą, by rodzice byli „kustoszami mądrości i prawdy”. A to jest osąd, z którym zupełnie się nie zgadzam. Uważam, że należy uczyć dzieci kwestionowania autorytetów, a gdy trochę dorosną, nauczyć je, że nie istnieją żadni kustosze prawdy.


To jest chodzenie po linie. Chcesz, by ludzie (nie tylko dzieci) szanowały właściwe autorytety, ale równocześnie zdawali sobie sprawę z tego, że nie ma nieomylnego autorytetu. Autorytet może się mylić  i powinieneś myśleć samodzielnie (znając własne ograniczenia). Taki jest cel i dzieci powinny podróżować ku temu celowi, nie zaś ku czci wobec jakichś kustoszy prawdy.


Tym, co naprawdę mnie uderzyło i doprowadziło do wniosku, że autorzy kierowali się  swoimi uprzedzeniami kulturowymi, było następujące zdanie:

“Chyba jest lepiej, by dorosły, który pociesza dziecko, mówił mu, że jego niedawno zmarłe, ukochane zwierzątko pójdzie do specjalnego miejsca (nieba dla zwierząt), niż żeby powiedział drastyczną prawdę o ponownym wejściu ulubieńca w obieg węgla w przyrodzie”.

Jest więc usprawiedliwione kłamanie dziecku w sprawie jednego z największych pytań naszej egzystencji – co dzieje się po śmierci – ale nie jest w porządku opowiadanie nieszkodliwej fantazji o rozdzielającym prezenty elfie?


Wychowałem dwie córki i natknęły się na zwykłe wypadki śmierci, jakie zdarzają się w stabilnej części świata. Straciły ulubione zwierzęta, krewnych i na własne oczy widziały okrucieństwo przyrody. Moją pociechą dla nich w tych momentach było istotnie uczenie ich (po części) o obiegu węgla w przyrodzie. Przyroda jest nieustannym cyklem życia i śmierci i wszyscy jesteśmy częścią tego cyklu. Tak, wąż zjadł te pisklęta drozda, ale węże muszą jeść, żeby żyć, a jeśli żadne pisklę drozda nigdy nie zostałoby zjedzone, wkrótce drozdy zatłoczyłyby świat.


Wiem, że to trochę tandetne, ale Król Lew robi dobrą robotę, ucząc dzieci o cyklu życia. Co w tym jest złego? Czy autorzy naprawdę uważają, że jest dobre odciąganie dzieci od jednej z centralnych lekcji egzystencji wszechobecnym mitem magicznego nieba? Ten mit trwa do dorosłości, podczas gdy mit Świętego Mikołaja zostaje odrzucony.


Jako sceptyka pytają mnie często, jak zachowywałem się wobec moich dzieci w sprawie Świętego Mikołaja. Oboje z żoną nigdy nie kłamaliśmy bezpośrednio dzieciom o Św. Mikołaju ani nie podtrzymywaliśmy tego mitu. Nie musieliśmy, zaabsorbowały to z kultury. Nigdy jednak nie zaprzeczaliśmy mitowi. Pozwoliliśmy im wierzyć bez popierania lub zaprzeczania mitowi. Nigdy również bezpośrednio nas o to nie zapytały.


Obie moje córki we właściwym wieku same zaczęły kwestionować Świętego Mikołaja. Ta historia, nawet powierzchownie, nie ma żadnego sensu i one same do tego doszły. Kiedy zaczęły głośno kwestionować Świętego Mikołaja, wzmacniałem ich sceptycyzm. Nie dawałem im odpowiedzi, a tylko popychałem do dalszego myślenia i kwestionowania. Sugerowałem, że może Święty Mikołaj jest bardziej ideą niż realną osobą, duchem dawania i miłości do innych, czymś, o czym warto pamiętać co roku w najmroczniejszym czasie (przynajmniej na północnej półkuli).


Nigdy nie było żadnego traumatycznego odkrycia zdrady. Ich wyobrażenie Świętego Mikołaja po prostu dojrzewało razem z nimi. Cieszyły się „magią” Bożego Narodzenia w sposób odpowiedni do wieku, tak jak ja nadal cieszę się nią jako dorosły.


I, do diabła, tak, moje dzieci kwestionują “kustoszy prawdy”. Szczególnie rozkoszują się kwestionowaniem swojego ojca i zachwycają, kiedy wiedzą więcej ode mnie. Nigdy nie wpychałem im explicite „sceptycyzmu” jako filozofii. Modelowałem go dla nich, a one go absorbowały. W rezultacie naprawdę posiadają własny sceptycyzm i jest częścią tego, jak rozumieją świat.


Wniosek


Moim zdaniem, autorzy artykułu w “Lancet” zawiedli całkowicie. Mit Świętego Mikołaja jest dobrotliwy i można go wręcz użyć do nauczenia dzieci, że nie można absolutnie wierzyć w autorytety. Nie ma kustoszy prawdy. Kultura jest skomplikowana i istnieje wiele przekonań uwiecznionych w kulturze, które po prostu nie są prawdą.


Mit Świętego Mikołaja jest jak trening myślenia krytycznego. Jest to zabawny i dobrotliwy mit, ale taki, który dzieci same potrafią zrozumieć i przejrzeć także kiedy są małe.


Pokazuje też, jak zatwardziały sceptyk może akceptować kondycję ludzką. Jesteśmy stworzeniami emocjonalnymi i społecznymi. Mamy też wyobraźnię. Jest całkowicie możliwe posiadanie czysto materialistycznego światopoglądu wraz z poczuciem powiązania z czymś większym niż się jest – poczuciem społeczności, bycia częścią niekończących się cykli istnienia i bycia częścią tkanki powiązań społecznych i zbiorowych uczuć.


Święty Mikołaj i Boże Narodzenie są ideami, które powstały z ludzkiej potrzeby bliskości innych w tej najciemniejszej i najzimniejszej części roku. Jest to część naszej natury i tego jak możemy przeżyć. Rodzina i przyjaciele są ważni. Co roku odrywamy się od wszystkiego, cokolwiek się dzieje, i poświęcamy czas na pamiętanie i honorowanie ich. Święty Mikołaj jest po prostu częścią tej narracji. Pozwólmy dzieciom rozumieć Świętego Mikołaja i Boże Narodzenie na ich sposób, a to zrozumienie będzie rozwijać się i dojrzewać wraz z nimi.


Is The Santa Myth Immoral

28 listopada 2016

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella


Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe.  Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine.

Prowadzi blog Neurologica.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
2. Szanowny Gospodarzu Anna Zamarska 2016-12-23
1. Hołdowanie KŁAMSTWU jest niemoralne Anna Zamarska 2016-12-23


Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 898 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Sumerowie patrzą z osłupieniem jak Bóg tworzy świat     2014-12-23
Humanizm ewolucyjny II     2014-04-22
Dławienie krytyki przez państwo     2016-03-24
Rozdzielenie religii i państwa – warunkiem demokracji     2016-09-08
Tęsknota za bezpiecznym miejscem III.     2018-02-25
Czego Żydzi nauczyli Koptyjkę     2015-02-20
Bóg odkrywa modlitwy ludzkości w spamie     2015-01-01
Wezwanie do reformy islamu     2016-05-05
Uciekłaś od wojny, a oni przyjęli cię      2020-03-13
Pierwsze pokolenie ex-muzułmanów     2016-12-07
Kolejne wyznanie ex-muzułmanki     2016-12-21
Boże słowo głoszone z ambony     2017-08-10
Bóg ześle naukę i technikę     2016-08-30
Allah stworzył kobiety, żeby były w domach     2018-10-25
Czego naucza imam w Kopenhadze     2017-06-19
Islam nakazuje kochać Mahometa i Dżihad bardziej niż własne rodziny     2020-12-14
Credo islamu z ust autorytetu     2020-03-02
 “Islam przeżywa ostre starcie z nowoczesnością i wymaga reform”     2018-11-22
Bańki, medycyna, islam i sport     2016-08-27
Wojna pod znakiem krzyża     2022-03-11
Religia to piekło kobiet     2016-05-04
Kpatinga: wioska czarownic   Igwe   2014-04-13
W poszukiwaniu definicji islamu i islamizmu   Ahmad   2017-09-17
Indyjskie czary nad słowem sekularyzacja   Ahmad   2015-11-27
Islamizm nie jest islamem   Ahmed   2015-09-21
Trzeba przestać milczeć   Ahmed   2014-04-15
Przeciwko autorytetom islamskim i w solidarności z ofiarami islamu   Ahmed   2016-01-24
Dyskryminacja jest wynikiem fanatyzmu w systemie edukacji   Al-Dachachni   2017-03-11
Religie usprawiedliwiają zabijanie, kradzież i inne przestępstwa   Al-Tamimi   2020-03-06
Otwarty umysł jest zaletą   Andreadis   2017-02-16
Świadomość w oczach wierzących i niewierzących   Andrews   2017-07-06
Mój problem z Bogiem   Angier   2014-06-24
Cztery słowa i 1280 poszkodowanych…   Bekdil   2015-04-26
Chusta wreszcie wolna; Turcja wręcz przeciwnie   Bekdil   2014-10-10
Bandycki ramadan   Bekdil   2016-07-15
Niech przemówią tureccy uczeni: zobaczymy czym jest islamizm   Bekdil   2018-05-30
Turcja: seks islamistów z dziećmi jest w porządku; potępienie tego to przestępstwo   Bekdil   2023-03-10
Niepowodzenie islamistycznej kampanii Erdogana w Turcji   Bekdil   2020-01-25
Najlepszy sposób walki z tzw. przemysłem islamofobii   Bekdil   2015-02-21
Turcja: Czy z religijnego punktu widzenia pożądanie własnej córki jest w porządku?   Bekdil   2016-01-25
"Nic wspólnego z islamem"?   Bergman   2016-12-11
Turcja islamizuje Danię budując meczety   Bergman   2017-12-02
Turcja: Uczniowie czytają Koran i porzucają islam   Bulut   2020-06-19
Dżihad przeciwko świątyniom mniejszości   Bulut   2015-09-03
Turecki ateista zamordowany 31 lat temu   Bulut   2021-09-18
Nie, islamofobia nie jest tym samym co antysemityzm   Bulut   2020-01-26
Ogromna transformacja Indii i Bliskiego Wschodu   Bulut   2023-08-22
Turcja: ucieczka od religii?   Bulut   2019-09-25
Jak ekstremistyczny rząd traktuje dziewczynki i kobiety   Bulut   2018-10-19
Polityka Nowego Ateizmu   Bum   2014-02-28
Wywiad z Waleedem Al-Husseinim   Canlorbe   2016-09-29
Nieudacznicy, tchórze? Nie, idealiści   Carmon   2017-06-02
Zbliżają się dni religijnej zemsty   Carmon   2023-03-06
Królik jest pytaniem   Celeste Hale   2014-08-16
Machina religijnej nienawiści w działaniu   Chandra   2014-09-09
Ukarane, bo zostały zgwałcone   Chesler   2014-11-06
Groza umiarkowanego islamizmu   Chesler   2021-03-04
Prawdziwy opór przeciw fanatyzmowi   Chesler   2018-10-24
Jeśli wlazłeś między wrony...   Coyne   2014-02-17
Katolicki hierarcha mówi, że anioły istnieją, ale są bezskrzydłe   Coyne   2013-12-24
Artykuł ateistki w “New York Times” zachwala prawdziwe cuda dokonane przez początkujących świętych   Coyne   2016-09-16
Jesus and Mo oraz dosłowność i umiarkowani muzułmanie   Coyne   2014-10-11
Nauka kontra wiara: żadnego konfliktu!   Coyne   2014-01-21
Podsumowanie ataków na ateistów   Coyne   2014-01-07
Ewolucja teistyczna kiepsko się sprzedaje   Coyne   2014-06-29
Bonobo i pogromca ateistów. Część II   Coyne   2014-08-13
Papież akceptuje ewolucję z boskim napędem   Coyne   2014-11-08
Świadkowie Jehowy i odmowatransfuzji krwi dla dziecka   Coyne   2014-09-07
Czy ateizm jest irracjonalny? Filozof mówi “tak”   Coyne   2014-10-28
Ewolucja pomogła im pozbyć się religii   Coyne   2015-05-07
Gdyby bóg ISIS był moim bogiem, czy miałbym robić to, co nakazuje?   Coyne   2014-09-27
Bonobo i pogromca ateistów   Coyne   2014-08-12
Australijka, Świadek Jehowy (i jej płód) umierają, bo odmówiła transfuzji krwi   Coyne   2015-04-16
O rzekomym wojującym, fundamentalistycznym, ateizmie   Coyne   2014-09-15
Nowy pogląd na piekło: “warunkowa nieśmiertelność”   Coyne   2014-10-18
Ateistom ma być ciężko   Coyne   2014-01-31
Katolickie barbarzyństwo w Europie   Coyne   2014-08-19
Po wygnaniu 160 tysięcy demonów, główny egzorcysta Watykanu idzie do nieba   Coyne   2016-09-24
Jakie są “najlepsze” argumenty na rzecz istnienia Boga?   Coyne   2014-01-24
Wojna o Adama i Ewę   Coyne   2014-05-25
Kolejny kiepski argument na rzecz Boga   Coyne   2014-04-24
“Rozum został stworzony przez Boga”   Coyne   2014-01-03
Moje stanowisko wobec NOMA: stara recenzja   Coyne   2014-10-03
Jeśli ISIS nie jest islamskie, Inkwizycja nie była katolicka   Coyne   2014-09-21
Pies urojony, czyli objawienie Franciszka   Coyne   2014-12-12
Ateizm zakwefiony   Coyne   2014-06-07
Hiszpania deportuje byłego muzułmanina za krytykowanie islamu   Coyne   2014-06-20
Zmyślona podróż do nieba   Coyne   2014-01-12
Bóg, moralność i geografia   Coyne   2014-03-28
Czy ateiści są snobami intelektualnymi?   Coyne   2014-03-22
Religia rozwiąże spory religii   Coyne   2015-11-26
Złe wiadomości   Coyne   2013-12-17
Wkrótce w księgarniach: nowa apolegatyka Boga   Coyne   2014-03-07
Ken Ham vs. Dawkins: O naturze nauki i praw fizycznych   Coyne   2015-03-08
Czy wierzący uważają pismo święte za dosłowną prawdę?   Coyne   2014-07-16
Ateizm luk   Coyne   2014-04-30
Dlaczego religia może być racjonalna, ale robi to w zły sposób   Coyne   2014-02-20
Głupie twierdzenia o fundamentalistycznych ateistach   Coyne   2014-06-22
Zostałem “Cenzorem Roku"!   Coyne   2014-02-12
Pięć dowodów na istnienie Boga od teologa dla ateistów pod choinkę   Coyne   2013-12-19

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk