Prawda

Wtorek, 19 marca 2024 - 06:05

« Poprzedni Następny »


Czy mit o Świętym Mikołaju jest niemoralny?


Steven Novella 2016-12-23


Pismo “Lancet Psychiatry” opublikowało artykuł w dziale opinii, w którym autorzy twierdzą, że mówienie dzieciom, że Święty Mikołaj jest rzeczywisty, może być szkodliwe i niemoralne. Zupełnie nie zgadzam się z autorami i myślę, że ich opinie odzwierciedlają jedynie ich uprzedzenia.

Ich główną tezą jest, że jeśli rodzice przez lata mówią dzieciom nieprawdę, czasami podbudowując to kłamstwo wyrafinowanym oszukiwaniem, a kiedy dzieci w sposób nieunikniony odkryją to kłamstwo, podważy to zaufanie dziecka do autorytetu rodziców. Piszą:

“Jeśli mogą kłamać o czymś tak specjalnym i magicznym, to czy można na nich polegać, że będą kustoszami mądrości i prawdy?”

Mamy tu milczące założenie, że jest dobrą rzeczą, by rodzice byli „kustoszami mądrości i prawdy”. A to jest osąd, z którym zupełnie się nie zgadzam. Uważam, że należy uczyć dzieci kwestionowania autorytetów, a gdy trochę dorosną, nauczyć je, że nie istnieją żadni kustosze prawdy.


To jest chodzenie po linie. Chcesz, by ludzie (nie tylko dzieci) szanowały właściwe autorytety, ale równocześnie zdawali sobie sprawę z tego, że nie ma nieomylnego autorytetu. Autorytet może się mylić  i powinieneś myśleć samodzielnie (znając własne ograniczenia). Taki jest cel i dzieci powinny podróżować ku temu celowi, nie zaś ku czci wobec jakichś kustoszy prawdy.


Tym, co naprawdę mnie uderzyło i doprowadziło do wniosku, że autorzy kierowali się  swoimi uprzedzeniami kulturowymi, było następujące zdanie:

“Chyba jest lepiej, by dorosły, który pociesza dziecko, mówił mu, że jego niedawno zmarłe, ukochane zwierzątko pójdzie do specjalnego miejsca (nieba dla zwierząt), niż żeby powiedział drastyczną prawdę o ponownym wejściu ulubieńca w obieg węgla w przyrodzie”.

Jest więc usprawiedliwione kłamanie dziecku w sprawie jednego z największych pytań naszej egzystencji – co dzieje się po śmierci – ale nie jest w porządku opowiadanie nieszkodliwej fantazji o rozdzielającym prezenty elfie?


Wychowałem dwie córki i natknęły się na zwykłe wypadki śmierci, jakie zdarzają się w stabilnej części świata. Straciły ulubione zwierzęta, krewnych i na własne oczy widziały okrucieństwo przyrody. Moją pociechą dla nich w tych momentach było istotnie uczenie ich (po części) o obiegu węgla w przyrodzie. Przyroda jest nieustannym cyklem życia i śmierci i wszyscy jesteśmy częścią tego cyklu. Tak, wąż zjadł te pisklęta drozda, ale węże muszą jeść, żeby żyć, a jeśli żadne pisklę drozda nigdy nie zostałoby zjedzone, wkrótce drozdy zatłoczyłyby świat.


Wiem, że to trochę tandetne, ale Król Lew robi dobrą robotę, ucząc dzieci o cyklu życia. Co w tym jest złego? Czy autorzy naprawdę uważają, że jest dobre odciąganie dzieci od jednej z centralnych lekcji egzystencji wszechobecnym mitem magicznego nieba? Ten mit trwa do dorosłości, podczas gdy mit Świętego Mikołaja zostaje odrzucony.


Jako sceptyka pytają mnie często, jak zachowywałem się wobec moich dzieci w sprawie Świętego Mikołaja. Oboje z żoną nigdy nie kłamaliśmy bezpośrednio dzieciom o Św. Mikołaju ani nie podtrzymywaliśmy tego mitu. Nie musieliśmy, zaabsorbowały to z kultury. Nigdy jednak nie zaprzeczaliśmy mitowi. Pozwoliliśmy im wierzyć bez popierania lub zaprzeczania mitowi. Nigdy również bezpośrednio nas o to nie zapytały.


Obie moje córki we właściwym wieku same zaczęły kwestionować Świętego Mikołaja. Ta historia, nawet powierzchownie, nie ma żadnego sensu i one same do tego doszły. Kiedy zaczęły głośno kwestionować Świętego Mikołaja, wzmacniałem ich sceptycyzm. Nie dawałem im odpowiedzi, a tylko popychałem do dalszego myślenia i kwestionowania. Sugerowałem, że może Święty Mikołaj jest bardziej ideą niż realną osobą, duchem dawania i miłości do innych, czymś, o czym warto pamiętać co roku w najmroczniejszym czasie (przynajmniej na północnej półkuli).


Nigdy nie było żadnego traumatycznego odkrycia zdrady. Ich wyobrażenie Świętego Mikołaja po prostu dojrzewało razem z nimi. Cieszyły się „magią” Bożego Narodzenia w sposób odpowiedni do wieku, tak jak ja nadal cieszę się nią jako dorosły.


I, do diabła, tak, moje dzieci kwestionują “kustoszy prawdy”. Szczególnie rozkoszują się kwestionowaniem swojego ojca i zachwycają, kiedy wiedzą więcej ode mnie. Nigdy nie wpychałem im explicite „sceptycyzmu” jako filozofii. Modelowałem go dla nich, a one go absorbowały. W rezultacie naprawdę posiadają własny sceptycyzm i jest częścią tego, jak rozumieją świat.


Wniosek


Moim zdaniem, autorzy artykułu w “Lancet” zawiedli całkowicie. Mit Świętego Mikołaja jest dobrotliwy i można go wręcz użyć do nauczenia dzieci, że nie można absolutnie wierzyć w autorytety. Nie ma kustoszy prawdy. Kultura jest skomplikowana i istnieje wiele przekonań uwiecznionych w kulturze, które po prostu nie są prawdą.


Mit Świętego Mikołaja jest jak trening myślenia krytycznego. Jest to zabawny i dobrotliwy mit, ale taki, który dzieci same potrafią zrozumieć i przejrzeć także kiedy są małe.


Pokazuje też, jak zatwardziały sceptyk może akceptować kondycję ludzką. Jesteśmy stworzeniami emocjonalnymi i społecznymi. Mamy też wyobraźnię. Jest całkowicie możliwe posiadanie czysto materialistycznego światopoglądu wraz z poczuciem powiązania z czymś większym niż się jest – poczuciem społeczności, bycia częścią niekończących się cykli istnienia i bycia częścią tkanki powiązań społecznych i zbiorowych uczuć.


Święty Mikołaj i Boże Narodzenie są ideami, które powstały z ludzkiej potrzeby bliskości innych w tej najciemniejszej i najzimniejszej części roku. Jest to część naszej natury i tego jak możemy przeżyć. Rodzina i przyjaciele są ważni. Co roku odrywamy się od wszystkiego, cokolwiek się dzieje, i poświęcamy czas na pamiętanie i honorowanie ich. Święty Mikołaj jest po prostu częścią tej narracji. Pozwólmy dzieciom rozumieć Świętego Mikołaja i Boże Narodzenie na ich sposób, a to zrozumienie będzie rozwijać się i dojrzewać wraz z nimi.


Is The Santa Myth Immoral

28 listopada 2016

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Steven Novella


Neurolog, wykładowca na Yale University School of Medicine. Przewodniczący i współzałożyciel New England Skeptical Society. Twórca popularnych (cotygodniowych) podkastów o nauce The Skeptics’ Guide to the Universe.  Jest również dyrektorem Science-Based Medicine będącej częścią James Randi Educational Foundation (JREF), członek Committee for Skeptical Inquiry (CSI) oraz członek założyciel Institute for Science in Medicine.

Prowadzi blog Neurologica.


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
2. Szanowny Gospodarzu Anna Zamarska 2016-12-23
1. Hołdowanie KŁAMSTWU jest niemoralne Anna Zamarska 2016-12-23


Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 898 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Zbłąkane dzieci Matki Natury (II)   Ferus   2022-10-02
Co się właściwie stało?   Kalwas   2022-10-01
Kilka poważnych powodów do śmiechu   Koraszewski   2022-09-26
Zbłąkane dzieci Matki Natury   Ferus   2022-09-25
Marnotrawny Syn Boży   Ferus   2022-09-18
Niepojęta miłość Boga Ojca   Ferus   2022-09-11
Fałszywka Boga: wygnanie ludzi z raju   Ferus   2022-09-04
Szamani: antenaci współczesnych kapłanów. Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (V)   Ferus   2022-08-28
Szamani: antenaci współczesnych kapłanów. Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. IV.   Ferus   2022-08-21
Szamani: antenaci współczesnych kapłanówI.Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (III)   Ferus   2022-08-14
Szamani: antenaci współczesnych kapłanów.Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy. (II)   Ferus   2022-08-07
Szamani: antenaci współczesnych kapłanów. Czyli Niezależny Związek Zawodowy Duszpasterzy.   Ferus   2022-07-31
Śmierć dla “bluźnierców” w Pakistanie   Ibrahim   2022-07-27
Podstępne kuszenie Jezusa (IV)   Ferus   2022-07-24
Podstępne kuszenie Jezusa (III)   Ferus   2022-07-17
Podstępne kuszenie Jezusa (II)   Ferus   2022-07-10
Podstępne kuszenie Jezusa   Ferus   2022-07-03
Nowa książka Jasona Rosenhouse’a z krytyką Inteligentnego Projektu   Coyne   2022-07-02
Potwór stworzony ludzką wyobraźnią   Ferus   2022-06-26
Z jakiej gliny ulepiłeś swojego boga?   Koraszewski   2022-06-23
Nowy ateizm umarł, niech żyje nowy ateizm   Koraszewski   2022-06-20
Kobieta czyli zło konieczne?   Ferus   2022-06-19
Czarne życie, które nie ma znaczenia: 50 chrześcijan zamordowanych w ich kościele   Ibrahim   2022-06-16
Niezamierzony przez Stwórcę byt   Ferus   2022-06-12
Nowy Ład w dziele bożym   Ferus   2022-06-05
Kreacjonizm i owce Labana   Ferus   2022-05-29
Pacyfizm i papieska omylność   Stewart   2022-05-27
Operacja specjalna o kryptonimie „Arka i potop” (III)   Ferus   2022-05-22
Operacja specjalna o kryptonimie „Arka i potop” (II)   Ferus   2022-05-15
Operacja specjalna o kryptonimie „Arka i potop”   Ferus   2022-05-08
Marzenie o bezbożnym państwie   Koraszewski   2022-05-04
Moje (po)wielkanocne refleksje   Ferus   2022-05-01
Niepotrzebna ziemska sprawiedliwość   Ferus   2022-04-24
Alternatywna koncepcja zbawienia (II)   Ferus   2022-04-18
Alternatywna koncepcja zbawienia   Ferus   2022-04-17
Bądźmy uczniami Chrystusa? (II)   Ferus   2022-04-10
Bądźmy uczniami Chrystusa?   Ferus   2022-04-03
Słabość ateizmu czy religii?   Ferus   2022-03-27
Pytania do Boga   Ferus   2022-03-20
Retoryczne pytanie: „Gdzie był Bóg?”   Ferus   2022-03-13
Wojna pod znakiem krzyża     2022-03-11
Będzie zadowoleni (po śmierci)!   Ferus   2022-03-06
Niewiarygodna „prawdziwość” religii   Ferus   2022-02-20
Błędna analogia o wybaczaniu   Ferus   2022-02-13
Deizm antytezą teizmu? (II)   Ferus   2022-02-06
Deizm antytezą teizmu?   Ferus   2022-01-30
Jezus z uczniami w zbożu   Ferus   2022-01-23
Pierwszy krytyk bożego dzieła (VI)   Ferus   2022-01-16
Pierwszy krytyk dzieła bożego (V)   Ferus   2022-01-09
Hashtag „też odchodzę”   Koraszewski   2022-01-03
Wspomnienie: „Czego sobie życzyłem na nadchodzący 2014 r.?”.   Ferus   2022-01-02
Tradycja powinna się zmieniać pod wpływem praw człowieka   Igwe   2021-12-30
Bóg się rodzi i islmofobia w kafkowskim świecie   Koraszewski   2021-12-26
(Nie)zwykła opowieść wigilijna. Czyli moja nocna, niedokończona rozmowa z psem.   Ferus   2021-12-26
Jacek Tabisz o nowym humanizmie    Tabisz   2021-12-21
Pierwszy krytyk bożego dzieła (IV)   Ferus   2021-12-19
Pierwszy krytyk bożego dzieła (III)   Ferus   2021-12-12
Pierwszy krytyk bożego dzieła (II)   Ferus   2021-12-05
Pierwszy krytyk bożego dzieła   Ferus   2021-11-28
Paradoksalne „Dzięki Bogu” (II)   Ferus   2021-11-21
Paradoksalne „Dzięki Bogu”.   Ferus   2021-11-14
Absurdalna awersja wierzących do ateizmu   Ferus   2021-11-07
Refleksje sprzed lat: „Fikcyjna walka dobra ze złem” i inne   Ferus   2021-10-31
Atak ateizmu na ludzki rozum? (III)   Ferus   2021-10-24
Pytanie bez odpowiedzi   Łukaszewski   2021-10-18
Atak ateizmu na ludzki rozum? II.   Ferus   2021-10-17
Nasila się dżihadystyczne ludobójstwo chrześcijan w Nigerii   Ibrahim   2021-10-16
Atak ateizmu na ludzki rozum?!   Ferus   2021-10-10
Idea, która wyprowadziła rozum na manowce   Ferus   2021-10-03
"Time Magazine” i zachodnie podejście do islamizmu   Mahmoud   2021-10-02
Powolne odrzucanie religijnego mitu   Koraszewski   2021-09-27
Duchowni czy wyrachowani biznesmeni w sutannach?   Ferus   2021-09-26
Kościół zdeprawowany i mamoną silny   Koraszewski   2021-09-22
Turecki ateista zamordowany 31 lat temu   Bulut   2021-09-18
Naturalne czy sztucznie wykreowane religie?   Ferus   2021-09-12
Bogowie popkultury.Czyli jakimi religijnymi stereotypami „karmi” nas telewizja.   Ferus   2021-09-05
Ojciec święty, święty Paweł i teologia zastąpienia    Koraszewski   2021-08-30
(Nie)Fachowe pośrednictwo religijne.Czyli nieudana próba połączenia sprzecznych ze sobą zachowań.   Ferus   2021-08-29
Chora koncepcja Boga/bogów   Ferus   2021-08-22
W oparach ateizmu z czasu przeszłego   Koraszewski   2021-08-19
Islam – religia pokoju   Koraszewski   2021-08-16
Rozum i Wiara (XVIII)   Ferus   2021-08-15
Kult jednostki i bunt umysłu zniewolonego   Pandavar   2021-08-10
Biblia, kobiety i Bóg? (III)   Ferus   2021-08-08
Bezduszna duchowość ateistów   Koraszewski   2021-08-03
Most nad przepaścią (III)   Ferus   2021-08-01
Most nad przepaścią (II)   Ferus   2021-07-25
Most nad przepaścią   Ferus   2021-07-18
Chrześcijańskie stanowisko wobec rozdziału Kościoła i państwa   Koraszewski   2021-07-17
Czy ateizm może być nauczany jako religia?   Koraszewski   2021-07-12
Bajka o „zagubionej owcy” i cwanych „pasterzach duchowych”   Ferus   2021-07-11
Biblia, kobiety i Bóg? (II)   Ferus   2021-07-04
Ekumeniczne spotkanie apostatów   Koraszewski   2021-06-29
Czy wolno krytykować muzułmanów?   Pandavar   2021-06-28
Targniecie się na życie wieczne?   Ferus   2021-06-27
Dwa różne Dekalogi   Ferus   2021-06-20
Pasterze i ich bezwolne owce, czyli paradoksy „duchowego pasterzowania”   Ferus   2021-06-13
Biblia, kobiety i Bóg? Czyli co takiego Bóg chce powiedzieć czytelnikom Pisma Świętego?   Ferus   2021-06-06
Jest człowieczeństwo i jest muzułmańskie człowieczeństwo   Pandavar   2021-06-03
Żałoba bez złudzeń   Igwe   2021-05-26

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk