Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 12:59

« Poprzedni Następny »


Czy ateiści są snobami intelektualnymi?


Jerry Coyne 2014-03-22

Jeśli chcecie zobaczyć przykład akomodacjonizmu, któremu udaje się uniknąć wszystkich istotnych kwestii, jakie dzielą wierzących od niewierzących, przeczytajcie nowy artykuł w “The Atlantic” autorstwa zastępcy redaktora naczelnego Emmy Green , “The intellectual snobbery of conspicuous atheism” [Snobizm intelektualny ostentacyjnego ateizmu].

Całym jego sensem jest przejechanie się po ateistach za to, że jesteśmy wyniośli  oraz  przekonani, że jesteśmy lepsi od wszystkich innych. Po drodze Green argumentuje, że nie ma żadnej wojny kultur – a przynajmniej nie między religiantami a niewierzącymi – i że ateizm nie czyni żadnych postępów, ponieważ większość świata jest nadal religijna. Prawdę mówiąc, jej artykuł jest wyłącznie pełen  uprzedzeń i niepodbudowanych dowodami osobistych opinii, bez istotnych argumentów. Po prostu nie lubi ateistów, ignoruje ich argumenty przeciwko istnieniu Boga i w rezultacie pozostaje wierna słynnej karykaturze xkcd o “czuciu się lepszym od jednych i drugich”. Ostatecznie, to Green wygląda na snobkę intelektualną.

Oto trzy twierdzenia Green, które podaje w recenzji książki Petera Watsona The Age of Atheists: How We Have Sought to Live Since the Death of God [Wiek ateistów: jak staramy się żyć od śmierci boga] (pisze mało klarowną recenzję właściwie ignorując jej treść).

1. Jesteśmy snobami.  Oto co Green mówi o tym:

Jest to[cytat z Adama Gopnika, mówiącego, że niewierzący mają “monopol na uprawnione formy wiedzy”] doskonałe podsumowanie roszczeń intelektualnych tych, którzy zabierają się za udowodnienie, że Bóg jest martwy a religia jest fałszywa: Ateiści mają uprawnioną wiedzę, a ci, którzy wierzą, nie mają. Jest to założenie epistemologiczne wiszące w powietrzu w tak zwanej “wojnie kultur” między karykaturami bezbożnych liberałów a nawiedzonymi konserwatywnymi kaznodziejami w Ameryce: jedna grupa operuje rozumowym argumentem i historią intelektualną jako oskarżeniem Boga, podczas gdy druga widzi tradycję i tekst jako obronę przeciwko wdzieraniu się nowoczesności w życie religijne.

Zauważ, jak ta autorka charakteryzuje spór: jedna strona ma “rozumowy argument i historię intelektualną”, a druga ma „tradycję i tekst”. Przede wszystkim, ateiści mają nie tylko rozumowy argument, ale i informację o braku dowodów na istnienie boga, jak również dobre kontrargumenty przeciwko wielu koncepcjom Boga (na przykład, argument o złu naturalnym nie zgadza się z wszechmiłosiernym, wszechwiedzącym i wszechmocnym bogiem abrahamowym). I kogo u diabła obchodzi „historia intelektualna”, skoro nigdy nie używamy tego jako argumentu przeciwko wierze? Przecież większość historii intelektualnej jest przesiąknięta wiarą religijną. Zauważ jednak także, że zamiast przytaczać „przesąd, objawienie i wiarę” jako broń religiantów, wspomina ona „tradycję i tekst”, co niemal brzmi szacownie. W rzeczywistości wojna toczy się między wiarą i przesądem z jednej strony, a racjonalizmem i dowodami z drugiej. Kropka. „Tradycja i tekst” nie zastępują dowodów.

Ale Green kontynuuje:

. . . I tu właśnie wkracza snobizm intelektualny: Watson zakłada, że ponieważ grupa bystrych, szanowanych, wnikliwych ludzi myślała i znalazła drogę wyjścia od wiary w Boga, powinni to zrobić także wszyscy inni. Ponieważ historia intelektualna kieruje się ku niewierze, musi to także robić historia ludzkości.


Jest to problematyczne z kilku powodów. Po pierwsze, sugeruje, że wierzący są z natury mniej myślący niż niewierzący. Watson opowiada o słynnych myślicielach i artystach, którzy zmagali się, by pogodzić z bezbożnym światem. I te opowieści są pomocne, ponieważ oferują wgląd w to, jak próbowali żyć dynamiczni, twórczy ludzie. Nie znaczy to jednak, że poszukiwania sensu i zrozumienia przeciętnego wierzącego są choć trochę mniej rygorystyczne i cenne – po prostu dochodzą do innego wniosku: że Bóg istnieje. Watson sugeruje, że pełne zaangażowanie się w projekt bycia człowiekiem w nowoczesnym świecie prowadzi do ateizmu, a to zwyczajnie nie jest prawdą.

Green walczy z papierowym tygrysem. Przede wszystkim, tak, wielu z nas sądzi ludzka historia kieruje się ku niewierze. Na to wskazują wszystkie dane. I tak, większość z nas uważa, że światu będzie lepiej bez religii. Mamy jednak po temu dobre powody, włącznie z brakiem dowodów na fundamentalne przekonania religii (co obejmuje różne przekonania różnych wiar) i liczne szkody i krzywdy do jakich religia nadal podburza.


Jeśli chodzi o to, czy wierzący są “z natury mniej myślący niż niewierzący” Green miesza różnicę wiary w kwestii Boga (z poglądami jednej strony opartymi na dowodach – lub ich braku – a drugiej strony na wierze), z ogólnym orzeczeniem o wyższości intelektualnej. I, tak, poszukiwania przeciętnego wierzącego sensu i zrozumienia są z pewnością mniej rygorystyczne, bo opierają się nie na szukaniu tam, gdzie prowadzą dane, ale na akceptowaniu jako „dane” tylko tych rzeczy, które podpierają to, w co chce się wierzyć. Przeciętny wierzący poddaje się efektowi potwierdzenia, a nie jest to racjonalny sposób na wykoncypowanie, jak żyć. W rzeczywistości większość ludzi ma przekonania, jakie ma, nie z powodu ich rozumowego przyjęcia, a po prostu dlatego, że tak zostali wychowani.


Green mogłaby przedstawić taki sam argument na rzecz Bigfoot lub homeopatii, albo ESP lub każdego popularnego przesądu: również istnieje wielu w to wierzących i musimy być snobami intelektualnymi, jeśli od ręki odrzucamy ich „poszukiwanie sensu”. W końcu, ci ludzie są równie zaangażowani w „projekt bycia człowiekiem” (to jest głębota), jak i my.


Nie jest snobizmem intelektualnym uważanie, że masz lepszy argument, bo masz lepsze powody i lepszą epistemologię. Zauważ, że istnieje silna korelacja między edukacją a ateizmem: im więcej edukacji ludzie otrzymują , tym mniej wierzą w Boga. To jest po prostu fakt i Green może z nim zrobić, co chce. Ograniczę się do stwierdzenia, że argumentowanie na rzecz naszego punktu widzenia i podawanie powodów naszej niewiary oraz krytykowanie żałośnie słabych argumentów na rzecz Boga, nie czyni z nas snobów.


Green także w następujący sposób charakteryzuje nasze argumenty:

Głośni ateiści jednak również wzmacniają ten podział bogobojni kontra bezbożni – argument tylko nie jest tak oczywisty. Jest tam subtelne zapewnienie: wierzący nie są wystarczająco wykształceni lub myślący, by obalić Boga i gdyby tylko wiedzieli więcej racjonalne dowody z pewnością wyparłyby wiarę.

Nie, uważamy, że gdyby ludzie byli bardziej racjonalni i mniej przywiązani do wiary, byłoby mniejsze prawdopodobieństwo, że będą religijni, ale świat nie zamieniłby się w magiczny sposób w Danię. Jest tak dlatego, że racjonalne argumenty nie wystarczają do położenia kresu religii. Często argumentowałem – z mnóstwem dowodów na poparcie tej tezy – że religijność jest w dużej mierze produktem społecznego zacofania. Najbardziej dysfunkcyjne społeczeństwa są najbardziej religijne i istnieją dowody, że to pierwsze powoduje to drugie raczej niż odwrotnie. Marks miał rację opisując religię jako westchnienie uciskanych mas i jeśli chcemy się tego pozbyć, musimy najpierw rozpoznać i rozmontować te aspekty społeczeństwa, które rodzą religijność. Na szczęście są to właśnie te rzeczy, które większość z nas i tak chciałaby wyeliminować: olbrzymie nierówności dochodów, brak powszechnej opieki medycznej, społeczeństwa, które nie opiekują się swoimi starymi i chorymi obywatelami i tak dalej.

2. Nie ma wojny kultur dotyczącej religii.

Problem polega na tym, że “wojna kultur” jest fałszywym pojęciem stworzonym przez polityków i intelektualistów z lewa i z prawa. Stan wiary na świecie jest znacznie bardziej szary, znacznie bardziej pokorny i znacznie mniej podzielony niż twierdzą ateiści akademiccy i wygłaszający kazania politycy. Szczególnie w USA konserwatyści społeczni często są przywoływani w mediach jako ci, którzy reifikują i rozpalają ten podział kulturowy: retoryka byłych i przyszłych kandydatów do Białego Domu, takich jak Rick Santorum, Sarah Palin i Bobby Jindal, wzmacnia rozróżnienie „nas” i „ich” między tymi z wiarą, a tym bez niej. Poznanie Boga pomaga im żyć i stanowić prawa w „słuszny” sposób, jak mówią.


… Większość ludzi kształtuje swoje przekonania i żyje gdzieś pośrodku tak zwanego „podziału kulturowego” o którym  krzyczą ateiści i wierzący. Im głośniej krzyczą, tym bardziej dyskurs publiczny oddala się od subtelnej walki usiłowań każdej osoby, by być człowiekiem.

Jeśli istniała wojna kultur, to nie między nauką a humanistyką, ale między niewierzącymi a religijnymi. Jeśli nie ma takiej wojny, to dlaczego Nowi Ateiści tak ostro dobierają się do religii i dlaczego teolodzy i apologeci piszą dziesiątki książek atakujących Nowy Ateizm? Podział między ateistami a wierzącymi nie jest sztuczny, jest rzeczywisty – i jest silny. 70% Amerykanów zdecydowanie wierzy w Boga lub istotę najwyższą,  a 67,5% wierzy w Boga osobowego, który „troszczy się osobiście o każdą istotę ludzką”. Według sondażu Harrisa z 2013 r. 66% Amerykanów jest absolutnie pewnych, że Bóg istnieje, a 12% jest „dość pewnych”. Tylko 12% jest „niepewnych” a reszta „dość pewna”, że nie ma boga (5%) lub całkowicie pewna (6%), że nie ma Boga. To jest polaryzacja!


To prawda, wielu ludzi religijnych nie ma tak skrajnych poglądów społecznych jak Santorum lub Palin, ale istnieje różnica między pojęciem ogólnej wojny kultur, a wojny kultur o istnienie Boga. Green miesza te dwa pojęcia.

3.  Religia jest wszechobecna, więc ateizm nie wygra. Cytowałem powyżej słowa Green:

„Watson sugeruje, że pełne zaangażowanie się w projekt bycia człowiekiem w nowoczesnym świecie prowadzi do ateizmu, a to zwyczajnie nie jest prawdą”.


Dlaczego nie jest to prawdą? Oto Wielki Argument Green: ponieważ religia jest wszechobecna na świecie. Cytuję ten argument, który dla mnie ma wydźwięk okrzyku  „he, he, wy, ateiści, nie możecie wygrać, bo jest tak dużo wierzących”:

Wiemy, że nie jest to prawdą, ponieważ olbrzymia większość świata wierzy w Boga lub jakiś rodzaj siły wyższej. Na całym świecie wiara i praktyki religijne różnią się między regionami. Trudno jest zobaczyć w pełni ścisły globalny obraz wiary w Boga lub w „siłę wyższą”, ale miara religijności służy jako pomocne zastępstwo. Według Pew Research Center w 2010 r. tylko 16 procent populacji świata nie było stowarzyszonych z konkretną wiarą, chociaż wielu z tych ludzi wierzy w Boga lub w duchowe bóstwo. Ponad trzy czwarte religijnie niezwiązanych żyje w regionie Azja – Pacyfik, z czego większość (62 procent) żyje w Chinach. W innych regionach odsetek tych, którzy mówią, że nie mają żadnej przynależności religijnej, jest znacznie mniejszy: 7,7 procent w Ameryce Łacińskiej; 3,2 procent w Afryce subsaharyjskiej; 0,6 procenta na Bliskim Wschodzie.


Jeśli wiek ateizmu rozpoczął się w 1882 r. większość ludzi nadal nie pojęła tego.


Watson nie pisał zapewne o całym świecie – zatrzymał się przy zachodnich myślicielach i artystach. Ale nawet jeśli skupimy się na Europie i Ameryce Północnej, statystyki nie popierają jego opinii. Osiemnaście procent Europejczyków nie ma przynależności religijnej, ale wielu z tych ludzi wierzy w Boga – robi to na przykład 30 procent nieprzynależących do żadnego wyznania Francuzów. I chociaż chrześcijaństwo rośnie najszybciej w Ameryce Łacińskiej i Afryce subsaharyjskiej, w 2010 r. Europa była nadal domem jednej czwartej chrześcijan świata – największej populacji na świecie.


W Ameryce, którą socjolodzy często określają jako kraj wyjątkowo religijny w porównaniu do reszty świata zachodniego, olbrzymia większość ludzi wyznaje wiarę. Według Pew 86 procent millenialistów, czyli ludzi w wieku 18-33, mówi, że wierzy w Boga, a 94 procent ludzi w wieku 34 lata i więcej mówi to samo. To prawda, że rosnąca grupa mówi, że są “niepewni” co do wiary i jest także prawdą, że maleje przynależność do formalnych instytucji religijnych. W kategoriach jednak czystej wiary opisujący się jako ateiści i agnostycy stanowią niewielką mniejszość, tylko około sześć procent populacji.


Czego Green nie udało się przyswoić sobie, choć wspomina o tym, to tego, że religijność  w większości społeczeństw świata słabnie, a z pewnością jest tak w USA i w Europie. Ponadto, świat jest dzisiaj znacznie mniej religijny niż był kilka stuleci temu. W Europie do mniej więcej XVIII wieku było nie do pomyślenia być niereligijnym. W najgorszym wypadku zostałbyś zabity, w najlepszym, ogłoszony apostatą, jak Spinoza. Obecnie nie ma żadnej kary (poza niektórymi krajami islamskimi) za niewiarę i jest wielu ateistów i agnostyków – prawdopodobnie więcej, niż tych, którzy się do tego głośno przyznają.


Green jest tutaj niezwykle krótkowzroczna (jak zresztą w całym artykule). Fakt, że zmiana jest powolna, nie oznacza, że „projekt bycia człowiekiem w nowoczesnym świecie” (cokolwiek to może znaczyć) nie prowadzi do ateizmu. Powolna zmiana nie oznacza braku zmiany. Równie łatwo można powiedzieć, że „projekt bycia człowiekiem w nowoczesnym świecie” nie doprowadzi do równości kobiet, ponieważ kobiety nadal są obywatelami drugiej kategorii w większości krajów świata.


h/t: Alberto

Are atheists intellectual snobs

Why Evolution Is True, 15 marca 2014

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska



Jerry A. Coyne

Profesor na wydziale ekologii i ewolucji University of Chicago, jego książka "Why Evolution is True" (Polskie wydanie: "Ewolucja jest faktem", Prószyński i Ska, 2009r.) została przełożona na kilkanaście języków, a przez Richarda Dawkinsa jest oceniana jako najlepsza książka o ewolucji.  Jerry Coyne jest jednym z najlepszych na świecie specjalistów od specjacji, rozdzielania się gatunków.  Jest wielkim miłośnikiem kotów i osobistym przyjacielem redaktor naczelnej.

Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj






Nowy ateizm i krytyka religii

Znalezionych 900 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Nowy ateizm   Koraszewski   2013-11-16
Agnostyk czy ateista?   Koraszewski   2013-12-05
Konstytucyjni ateiści   Koraszewski   2013-12-05
Portret wielkiego agnostyka   Coyne   2013-12-14
Złe wiadomości   Coyne   2013-12-17
Pięć dowodów na istnienie Boga od teologa dla ateistów pod choinkę   Coyne   2013-12-19
Katolicki hierarcha mówi, że anioły istnieją, ale są bezskrzydłe   Coyne   2013-12-24
“Rozum został stworzony przez Boga”   Coyne   2014-01-03
Opowieść o religijnym odwróceniu   Joseph   2014-01-06
Podsumowanie ataków na ateistów   Coyne   2014-01-07
Nie - dla umiłowania cierpienia   Kuhlenbeck   2014-01-07
Zmyślona podróż do nieba   Coyne   2014-01-12
Dziedzictwo nietolerancji   Shahid   2014-01-12
Islamscy radykałowie zabili kolejnych medyków   Coyne   2014-01-13
O modlitwie i petycji   Gogineni   2014-01-13
List otwarty do boga islamu   Imani   2014-01-17
Chrześcijanie XXI wieku   Koraszewski   2014-01-17
Kolejne kopniaki dla ateistów w “Slate”   Coyne   2014-01-18
Nauka kontra wiara: żadnego konfliktu!   Coyne   2014-01-21
O źródłach autocenzury   Nasreen   2014-01-24
Jakie są “najlepsze” argumenty na rzecz istnienia Boga?   Coyne   2014-01-24
Ateistom ma być ciężko   Coyne   2014-01-31
No i wydało się...   Kruk   2014-02-04
Strzelanie zza pleców Boga   Koraszewski   2014-02-06
Zostałem “Cenzorem Roku"!   Coyne   2014-02-12
Święta glina   Hili   2014-02-14
Jeśli wlazłeś między wrony...   Coyne   2014-02-17
Dlaczego religia może być racjonalna, ale robi to w zły sposób   Coyne   2014-02-20
Droga do wolności   Feldner   2014-02-24
Całun Turyński: Dlaczego religia jest pseudonauką   Coyne   2014-02-24
Jajecznica   Kruk   2014-02-27
Polityka Nowego Ateizmu   Bum   2014-02-28
Długi ateistów   Koraszewski   2014-03-03
Wkrótce w księgarniach: nowa apolegatyka Boga   Coyne   2014-03-07
Upiory religii   Ferus   2014-03-08
Życie seksualne wczoraj i dziś   Koraszewski   2014-03-11
Testowanie hipotezy Boga   Stenger   2014-03-11
Szkoły nie są polem bitwy religii!   Gogineni   2014-03-13
Czy Bóg jest bezcielesną osobą?   Coyne   2014-03-16
Głos czarnej owcy   Ferus   2014-03-18
Wyrafinowana teologia szyicka   Taheri   2014-03-19
Bóg jako lokomotywa   Koraszewski   2014-03-21
Czy ateiści są snobami intelektualnymi?   Coyne   2014-03-22
Zegarek na wrzosowisku   Ferus   2014-03-26
O nadziei w tym i owym   Koraszewski   2014-03-27
Bóg, moralność i geografia   Coyne   2014-03-28
Humanizm ewolucyjny   Ferus   2014-04-09
Kpatinga: wioska czarownic   Igwe   2014-04-13
Trzeba przestać milczeć   Ahmed   2014-04-15
Rozprawa między panem, zupą i szatanem   Kruk   2014-04-18
Kult Cargo   Szczęsny   2014-04-20
Najgłupsze dokopywanie ateistom w tym roku   Coyne   2014-04-21
Humanizm ewolucyjny II     2014-04-22
Kolejny kiepski argument na rzecz Boga   Coyne   2014-04-24
Duchowość i seksualność szatana XXI wieku   Kruk   2014-04-30
Ateizm luk   Coyne   2014-04-30
Niemago rejestruje swój związek   Kruk   2014-05-04
Ponad dobrem i złem   Ferus   2014-05-05
Recykling sił nadprzyrodzonych   Koraszewski   2014-05-22
Wojna o Adama i Ewę   Coyne   2014-05-25
O kamiennych tablicach i nieco sfałszowanych zwojach   Szczęsny   2014-06-03
Ateizm zakwefiony   Coyne   2014-06-07
Czy religia jest nałogiem?   Koraszewski   2014-06-08
Filozof gromi ateistów z głupich powodów   Coyne   2014-06-10
Państwo częściowo wyznaniowe   Koraszewski   2014-06-15
Kiedy być “ekumenicznym” – a kiedy nie   Tsalic   2014-06-16
Hiszpania deportuje byłego muzułmanina za krytykowanie islamu   Coyne   2014-06-20
Głupie twierdzenia o fundamentalistycznych ateistach   Coyne   2014-06-22
Mój problem z Bogiem   Angier   2014-06-24
Ekumeniczna nienawiść   Koraszewski   2014-06-26
Czy Bóg jest kręgowcem bez substancji?   Coyne   2014-06-26
Manifest ateisty   Harris   2014-06-27
Ewolucja teistyczna kiepsko się sprzedaje   Coyne   2014-06-29
Ostre światło nauki   Dennett   2014-07-01
Socjologia sekularyzmu   Koraszewski   2014-07-02
To nie okupacja, to islam   Greenfield   2014-07-05
Wiara szukająca ucieczki   Koraszewski   2014-07-14
Czy wierzący uważają pismo święte za dosłowną prawdę?   Coyne   2014-07-16
Gdyby Bóg istniał, miałby się z czego tłumaczyć   Fatah   2014-07-22
Dobre i złe powody, by wierzyć   Dawkins   2014-07-24
Nauka Biblii i praktyki religijne   Twain   2014-07-27
Czy nasze wartości pochodzą od Boga?   Stenger   2014-07-31
Segregowanie uczniów według wyznania jest złym pomysłem   Ridley   2014-08-01
Osaczeni   Rushdie   2014-08-05
Ameryko, obudź się!   Imani   2014-08-08
Bonobo i pogromca ateistów   Coyne   2014-08-12
Bonobo i pogromca ateistów. Część II   Coyne   2014-08-13
Królik jest pytaniem   Celeste Hale   2014-08-16
Katolickie barbarzyństwo w Europie   Coyne   2014-08-19
Religia, “Playboy” i Frank Sinatra   Coyne   2014-08-27
Myśli i materia   Stenger   2014-08-31
Świadkowie Jehowy i odmowatransfuzji krwi dla dziecka   Coyne   2014-09-07
Machina religijnej nienawiści w działaniu   Chandra   2014-09-09
Biblia źródłem moralności? Żartujesz sobie!   Coyne   2014-09-10
Marsz lunatyków do Armagedonu   Harris   2014-09-13
O rzekomym wojującym, fundamentalistycznym, ateizmie   Coyne   2014-09-15
Afrykański eksport starego chrześcijańskiego barbarzyństwa   Igwe   2014-09-16
Wolność słowa w Yale   Koraszewski   2014-09-18
Nauka dyskutowania o niczym   Coyne   2014-09-20
Jeśli ISIS nie jest islamskie, Inkwizycja nie była katolicka   Coyne   2014-09-21

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk