Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 14:53

« Poprzedni Następny »


Rzecz o etyce w szkole i poza szkołą

 


Andrzej Koraszewski 2021-11-25

Zdjęcie: Paulina Raniszewska 

Zdjęcie: Paulina Raniszewska

 


Znów oddaję w ręce czytelników moją książkę. Pod wieloma względami jest zupełnie inna niż poprzednie. Zacząłem ją pisać wiele lat temu, a pomysł był zwariowany i okazał się niewykonalny. Ponieważ książka traktuje o ewolucji moralności i skierowana jest głównie do młodych czytelników, chciałem ją wydać w postaci DVD z całym mnóstwem filmów o zwierzętach. Problemy ze zdobyciem zezwoleń na użycie tych filmów okazały się zbyt trudne i cały pomysł się rozpadł. Szkic tej książki miał wiele entuzjastycznych recenzji i w końcu postanowiłem powrócić do tradycyjnej formy druku, mając nadzieję, że czytelnicy będą jednak pracowicie korzystać z linków i oglądać również zalecane filmy.

Idea tej opowieści jest dość oczywista. Jeśli my jesteśmy produktem ewolucji, to i nasza moralność musi być produktem ewolucji. Rzecz jasna, nie jest to moje odkrycie, więc jestem tu tylko popularyzatorem myśli  innych autorów.      


Ta książka jest plonem moich rozmów z młodymi ludźmi. Przez całe życie miałem kontakt z młodzieżą, czasem formalny, czasem nieformalny, z młodymi ludźmi z wielkich miast, miasteczek i ze wsi, w Polsce, w Szwecji i w Anglii. Nie spotkałem młodego człowieka, który nie zastanawiałby się nad pytaniem, czy człowiek jest dobry, czy zły, czym właściwie jest dobro, czym jest zło. Dostawali gotowe odpowiedzi od dorosłych, ale zawsze szukali własnych. Tak było, tak jest i tak będzie. Opowiadam tu o moim własnym szukaniu odpowiedzi na te pytania, daję nieśmiałe propozycje, gdzie patrzeć, czego szukać. Pisałem tę książkę głównie z myślą o młodych ludziach, którzy szukają własnych odpowiedzi. Dużo się dziś pisze o etyce w szkole, czy ta mała książeczka może się przydać nauczycielom etyki? Nie wiem, mam nadzieję, że niektórzy zechcą to sprawdzić z samej ciekawości. Czy sięgną po nią rodzice dorastających dzieci? Bardzo bym tego chciał. Piszę tu o ewolucji naszej moralności, niewiele może nam o niej powiedzieć paleontologia, czy genetyka, być może najwięcej możemy się o tej ewolucji dowiedzieć od żyjących obok nas zwierząt. Czy mam rację? Nikt nie ma stu procent racji.

 

Mądrość podobno przychodzi z wiekiem, albo nie przychodzi wcale, ale najważniejsze pytania filozoficzne powtarzane są pokolenie za pokoleniem, kiedy mamy naście lat. To wspaniały czas, kiedy pytamy o sens życia, o to kim jesteśmy, co znaczy miłość i czym jest przyjaźń. Te pytania są dla nas ważne, chociaż nie wiadomo, czy coś zmieniają. Są tym ważniejsze im ciekawsza jest grupa, w której zaczynamy głośno o nich mówić. O tak ważnych sprawach nie chcemy mówić w przypadkowym gronie, ani z kimś, kto będzie patrzył na nas z góry i mówił nam, co mamy myśleć. Tak było zawsze, w szkole, po lekcjach, w domu, w kawiarni, czy gdzieś na łące zbierali się młodzi ludzie, żeby pogadać o sprawach zasadniczych.

 

Wśród tych wielkich pytań jest oczywiście pytanie o to, czy człowiek jest dobry czy zły i skąd się wzięło dobro i zło? Czy źródłem dobra jest Bóg, czy dobro wyewoluowało wraz z różnorodnością życia? Jak mogło wyewoluować? Powstawały coraz bardziej złożone organizmy, rozmnażanie przez podział zostało zastąpione w bardziej złożonych gatunkach przez rozmnażanie płciowe, macierzyństwo powoli prowadziło do opieki nad potomstwem, która wymagała czułości, życie w grupach wymagało respektu dla krewnych i nie tylko krewnych. Okrutna natura nie zawsze jest okrutna, jest w niej współpraca, czułość i altruizm.


Ta książka jest również spełnieniem jednego z moich dziwacznych marzeń, że któregoś dnia wydam ją z kimś, kto chodził do naszego gimnazjum w Dobrzyniu. W naszym domu bywało dużo wspaniałych młodych ludzi, ale mój pomysł nie chwycił. A jednak moje marzenie się spełniło i książka jest ilustrowana zdjęciami mojej przyłatanej wnuczki (a dokładniej córki naszych przyjaciół), Pauliny Raniszewskiej.


Książka, z którą zwracam się głównie do młodych czytelników spina również osobliwą klamrą moje życie zawodowe. Na drugim roku studiów zacząłem pracę jako wychowawca w dziennej świetlicy dla młodocianych przestępców. To byli chłopcy z warszawskiej Woli w wieku między 12 a 15 lat. Po pierwszym miesiącu pracy, kupiłem kilka tabliczek czekolady, trochę ciastek, kilka butelek lemoniady i powiedziałem, że będziemy świętować moją pierwszą wypłatę. Po tygodniu najstarszy z chłopców oznajmił uroczyście: „panie wychowawco, dziś rewanż”.  Okazało się, że okradli pobliski sklep ze słodyczy. Do dziś nie wiem, czy byłem bardziej przerażony, czy bardziej rozbawiony, ale przekonanie ich, że musimy to oddać, było prawdopodobnie moim największym sukcesem pedagogicznym w życiu. Co ich przekonało? Prawdopodobnie przede wszystkim szantaż. Powiedziałem, że jeśli tego nie oddamy, to będę musiał zrezygnować z pracy, bo się do niej nie nadaję; być może pomogło moje rozbawienie, ale również to, że dałem im gwarancję, że sam to załatwię i że zrobię wszystko, co w mojej mocy, żeby kierownik sklepu nie wzywał milicji. To ostatnie okazało się znacznie trudniejsze niż myślałem, ponieważ kierownikowi sklepu długo musiałem wyjaśniać, że nie chronię złodziejaszków, tylko próbuję im pokazać, że błąd daje się naprawić. Udało się. Pracowałem z tymi dzieciakami niespełna dwa lata, bo potem dostałem zupełnie inną pracę, ale w kilka lat później, w ciemnej ulicy zastąpił mi drogę jakiś dryblas i ziejąc alkoholem oznajmił: „Panie wychowawco, bez pana to ja bym na ludzi nie wyszedł”. Nie wiem, jaka jest prawda, ale on twierdził, że czegoś go nauczyłem. Powiedział mi, że skończył szkołę zawodową, że ma pracę i że od tamtego czasu nie miał konfliktów z prawem. Nie dowiedziałem się już, czy to była cała prawda, a jeśli tak, to czy ciąg dalszy był równie dobry.      


Dziś, oddając tę książkę w ręce czytelników ogromnie jestem ciekaw, jak wielu ludzi dowie się o jej istnieniu, jak wielu po nią sięgnie, jak wielu postanowi polecić ją innym? Ja mogę teraz tylko poinformować, że jest, że można ją kupić, chwilowo w Wydawnictwie „Stapis”, a niebawem w innych księgarniach.

Tu można książkę zamówić: https://www.stapis.com.pl/?product=skad-sie-wzielo-dobro-i-zlo-andrzej-koraszewski 



Kiedy wydawca wysyłał mi już gotową książkę ostrzegł mnie, że te kody QR nie wyglądają specjalnie elegancko. Książka jest bardzo ładnie wydana, zdjęcia prezentują się
świetnie, a tu kody szkaradne. Przyszła paczka, oglądam, faktycznie te kody jej nie zdobią. Dopiero Paulina pokazała mi jak bardzo są pożyteczne. Dzięki nim ta książka jest dokładnie tym, czym miała być, kiedy myślałem o niej osiem, a może już dziewięć lat temu. Czytając ją z telefonem pod ręką możemy natychmiast otworzyć film, o którym mowa w tekście, dzielą nas od niego tylko dwa kliknięcia. Teraz już tylko czekam z niecierpliwością na Wasze reakcje.



Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. Rola wychowania Pegaz 2021-11-25


Notatki

Znalezionych 2574 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Lekcje Holocaustu są międzynarodowe     2014-01-30
Akademicy milczą w sprawie imperializmu rosyjskiego: “To nie jest Izrael”     2014-03-14
Rada Bezpieczeństwa żąda, by Izrael przestał być tak cholernie moralny     2014-02-04
O mordowaniu zwalczających polio     2014-02-13
Tajemnice palestyńskiej ambasady     2014-01-05
Dlaczego wolność słowa jest fundamentalna     2015-02-06
Potępienie zamordowania Mohammeda Abu Khdeira     2014-07-07
Jak wytworzyć paskudny obraz Izraela za przestrzeganie porozumień     2014-02-23
Świat arabski traci cierpliwość     2014-07-19
Precedens w świecie arabskimOficjalna impreza upamiętniająca Holocaust     2014-01-30
Walka z ogniem pod ogniem     2018-08-06
“Między Kijowem a Gazą” – ukrainizacja palestyńskiej narracji     2022-03-09
Pasożyty na ziemiach niewiernych     2016-07-04
Wojna (modlitw) na kampusach     2015-04-18
Jak z nimi rozmawiać? Jak rozmawiać?     2016-01-11
Amnesty wie, że to konflikt wewnętrzny między Palestyńczykami spowodował kryzys w Gazie, ale i tak obwinia Izrael     2018-02-26
NGO rzeczywiście troszczące się o ludzi i o pokój     2017-08-07
Co zdaniem świata ma zrobić Izrael?     2016-03-22
Konflikt w Gazie oceniany przez wojskowych     2015-06-14
Ale ISIS zabija więcej muzułmanów niż nie-muzułmanów!     2015-12-24
Jesteśmy kumplami Palestyńczyków także     2016-02-15
Czy rok 2016 będzie rokiem Kurdystanu?     2016-01-06
Z krainy pobożnych ludobójców     2016-07-09
Dlaczego nie możemy po prostu dogadać się     2016-07-05
List otwarty do Breaking the Silence     2015-12-31
Patrząc z Jemenu na Singapur     2017-10-21
Abbas popełnia te same błędy, co Arafat     2018-09-14
Czy będzie rewolucja w nauczaniu islamu?     2016-08-31
BDS: zagrożenie dla całego Bliskiego Wschodu     2016-09-10
Młodzież pyta, prezydent Egiptu odpowiada     2018-12-19
Przedstawiać argumenty przeciwko BDS – i zwyciężyć     2015-11-11
Stany Zjednoczone i Islam - co się tu dzieje?     2015-12-30
ONZ walczy o prawa człowieka     2015-04-03
Nie ma porównania pomiędzy przemocą palestyńską i żydowską na Zachodnim Brzegu     2024-01-02
„Imam Pokoju” wzywa Arabów, muzułmanów do zaakceptowania Izraela     2023-02-07
Czy Departament Stanu przestrzega prawa USA na terytoriach spornych?     2023-07-11
Książka o niemieckich nazistach nad Nilem     2022-08-23
Reporter przewidział pogrom Farhud w 1939 roku     2023-08-22
Prawda o izraelskiej okupacji     2017-06-08
Jak propalestyńscy są zachodni demonstranci?     2024-02-16
Poinformujmy Abbasa: Wieczną stolicą “Palestyny” nie jest Jerozolima, jest nią Damaszek     2018-03-03
Zapomnij o rozwiązaniu w postaci dwóch państw: nieszablonowe myślenie o konflikcie izraelsko-palstyńskim     2018-12-21
Żydowskie oburzenie (lub jego brak)     2016-10-15
Nagroda za najbardziej idiotyczny pomysł roku     2016-01-01
Świat idzie do przodu, a my się cofamy     2016-03-09
Czy Waszyngton zakochał się w Hezbollahu?     2014-03-24
Ludzie, którzy twierdza, że „Palestyna jest kwestią rasowej sprawiedliwości”, są prawdziwymi rasistami     2019-02-20
Lista rzeczy, których NIE zobaczymy i NIE usłyszymy od rządu i mediów USA po zamordowaniu obywatela amerykańskiego w Judei     2023-03-07
Kiedy krytyka George’a Sorosa jest antysemicka?     2022-08-25
Nowe próby wybielania haniebnej postawy papieża Piusa XII podczas Holocaustu     2021-09-09
Błąd „jeśli-to” powraca z pełną mocą z okazji umowy o granicy morskiej z Libanem     2022-10-14
Saudyjczycy wyłaniają się jako nowe mocarstwo Bliskiego Wschodu     2023-06-06
Inna definicja antysemityzmu     2022-10-30
Saudyjski publicysta niechętnie chwali Izrael i omawia „zjawisko Edy Cohena”     2023-07-04
Od dziesięcioleci istnieje „Plan Marshalla” dla Palestyńczyków. Nie zadziałał     2022-07-16
W BDS nie chodzi o bojkot. Chodzi o zamianę Izraela w państwo pariasa.     2019-07-23
Sukces Trumpa na Bliskim Wschodzie wynika z jego konkretnego (nie tylko retorycznego) poparcia dla trwałości Izraela     2020-11-09
Nawet antysemickie media w Iraku mówią z zainteresowaniem o normalizacji     2020-09-10
Kraje arabskie ponownie odtrąciły UNRWA na konferencji o pomocy finansowej     2022-06-30
Izrael ma nie tylko armię najbardziej moralną, ale także najbardziej przejrzystą     2024-01-06
Dlaczego Międzynarodowy Czerwony Krzyż gloryfikuje matkę rodu terrorystycznej rodziny?     2020-05-13
Zastraszony "New York Times" opublikował kłamstwa o ”większość Arabów usuniętych siłą z ich domów w Jaffie”     2019-03-26
Europa jest NAPRAWDĘ islamofobiczna w porównaniu do Izraela     2017-04-04
Najważniejsza zmiana w świecie arabskim od końca kolonializmu     2023-10-06
Najnowszy antyizraelski dokument prawny ONZ opiera się na kłamstwach     2023-09-07
Nowy raport ujawnia NGO akredytowane przy ONZ, które promują przemoc, nienawiść, antysemityzm     2016-09-12
Syria ma duże więcej palestyńskich kobiet w więzieniach niż Izrael. I tortutują je na śmierć     2020-03-20
"Progresywni" idealizują rakiety terroru Hamasu na festiwalu filmowym     2017-01-20
Świat jest dziwaczny, skoro jedynym człowiekiem, który naprawdę próbuje pomóc Palestyńczykom, jest Jared Kushner – a wszyscy inni są przeciwko     2019-06-07
Różnica między wymówkami a powodami nienawiści do Żydów     2021-04-28
Martin Luther King i Edward Said: Palestyńskich intelektualistów nie interesują prawa człowieka     2020-02-07
Kto chce apartheidu? Palestyńczycy!     2023-06-25
Nawet najbardziej elokwentni Palestyńczycy (tacy jak Noura Erakat) mają idiotyczną mentalność “sumy zerowej”, że pomaganie Izraelowi równa się szkodzeniu Palestyńczykom     2021-02-17
Jeśli chcesz prawdziwego pokoju, nie nalegaj na podział Jerozolimy, @USAmnIsrael     2022-03-19
Joseph Massad i “Brzydki Palestyńczyk”     2021-01-03
Congressional Research Service zmieniła historię palestyńskiego nacjonalizmu. Dwukrotnie.     2021-04-07
200 dziennikarzy popiera kłamstwa o Izraelu     2021-06-12
Na marginesie tegorocznej Nagrody Pokojowej Nobla     2018-10-06
Prawdziwi eksperci prawa międzynarodowego są zgodni: Hamas jest winny zbrodni wojennych i niemal na pewno ludobójstwa. Ale media ignorują ten przekaz     2023-11-30
Jordania zaprzecza, że anektowała Zachodni Brzeg     2020-06-20
Antyizraelska opowieść Amnesty International o Wujku Meena, skierowana do dzieci, jest jeszcze gorsza niż informowano     2021-11-04
Recenzja książki People Love Dead Jews     2022-04-26
Ludzie nienawidzący Izraela, którzy udają, że obchodzi ich Gaza, wyrządzają krzywdę dziesiątkom milionów Arabów     2020-04-20
Dlaczego Palestyńczycy zawsze ogłaszają zwycięstwo, kiedy przegrywają?     2023-07-24
Zapomnij o „pokoju”. Zacznij optymalizować status quo. To przecież już wybrali Izrael i Autonomia Palestyńska     2020-02-26
Najważniejsze niepisane prawo na Zachodzie: nie drażnij irracjonalnych, ekstremistycznych muzułmanów     2023-01-13
Specjalista z West Point twierdzi, że uderzenie IDF w wieżowiec Al Jalaa Tower było legalne     2021-07-12
Palestyńczycy robią pranie mózgu światu: mały przykład, który demaskuje cały przemysł palestyńskich kłamstw     2022-07-23
„Ustawa o zwalczaniu międzynarodowej islamofobii” może z łatwością być nadużyta do potępiania Izraela, kiedy broni się przed terrorem     2021-12-30
Klapki na oczach antyizraelskich historyków: “Porozumienia Abrahamowe nie są historyczne”     2021-02-14
Rocznica rzekomo “pokojowego państwa palestyńskiego”     2016-11-19
Jak zdemontować UNRWA: instrukcja krok po kroku     2024-02-07
Od miesięcy oficjalna polityka Autonomii Palestyńskiej zakłada zadawanie cierpień Gazańczykom     2024-03-11
UE mówi, że odrzuca jednostronne kroki na Obszarze C – finansując jednostronne kroki na Obszarze C     2020-07-18
Bahrajn dowodzi raz jeszcze: jeśli ”pokój” nie jest etapem do zniszczenia Izraela, to palestyńscy przywódcy nie są zainteresowani     2019-06-27
Nowy raport o antysemityzmie online, który trzeba koniecznie przeczytać     2020-12-23
Wysoki Przedstawiciel UE, Josep Borrell, przyznaje, że chce „dwóch państw”, a nie „pokoju”     2024-01-26
Oszczerstwa o popełnianiu „ludobójstwa przez Izrael mają na celu usprawiedliwienie ewentualnego prawdziwego ludobójstwa na Żydach     2023-11-21
Rashida Tlaib, Jaskinia Lwa i wszechobecność nienawiści do Żydów ponad politycznymi podziałami (plus komiks)     2022-10-05
Podczas gdy Stany Zjednoczone wzywają Izrael do „powściągliwości”, codziennie bombardują cele terrorystyczne na całym świecie     2023-07-05

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk