Prawda

Piątek, 29 marca 2024 - 16:00

« Poprzedni Następny »


Dzień nadziei i odwagi


Jeff Jacoby 2020-06-04


Dwie drogi rozchodzą się na drodze ludzkiej wolności i 31 lat temu historia poszła obydwiema.


3 czerwca 1989 roku wschodnia część Europy nadal była zamknięta w lodowych okowach komunizmu. Czuło się w powietrzu odwilż tylko na Węgrzech, gdzie znikał drut kolczasty na granicy z Austrią; i w Polsce, gdzie partia komunistyczna pozwoliła, by o część miejsc w parlamencie zawalczyła „Solidarność” Lecha Wałęsy. Komunistyczni władcy Węgier nie zamierzali jednak poluzować swojego uścisku i niezależnie od tego, co stanie się w wyborach, wydawało się bardzo wątpliwe, by zrobili to władcy w Polsce.  


Na innym kontynencie jednak wolność wydawała się przygotowana do kulminacyjnego zwycięstwa. Od tygodni Chiny emocjonowały się wielkim wylewem prodemokratycznej gorączki. W Pekinie i 80 innych miastach miliony Chińczyków wyszły na ulice z olśniewającym żądaniem wolności i reform politycznych. Protesty zaczęły się w połowie kwietnia, kiedy tysiące studentów tłoczyło się na Placu Tiananmen, żądając "minzhu" -- demokracji – i zakończenia cenzury. Aby pokazać, że samorząd i wolność są celami, dla których warto cierpieć, tysiące ludzi rozpoczęło strajk głodowy. W całym kraju obywatele ze wszystkich warstw społecznych – mechanicy i nauczyciele, kolejarze i urzędnicy, licealiści i starcy – gromadzili się, by poprzeć studentów. Na samym środku Placu wyrosła niemal 10-metrowa „Bogini Demokracji”,  ręcznie zrobiona z  papier-mache wersja amerykańskiego światła przewodniego wolności i oświecenia. Świat ze zdumieniem i zachwytem obserwował największą demonstrację w historii Chin. A kiedy konwoje Chińskiej Armii Ludowo-Wyzwoleńczej ruszyły na Pekin rankiem 3 czerwca i zostały odepchnięte, wydawało się, że komunistyczne rządy w Azji właśnie się kończą.


Dwadzieścia cztery godziny później wszystko się zmieniło.


4 czerwca 1989 roku Polska zagłosowała. Były to pierwsze częściowo wolne wybory od ponad pół wieku i komuniści stracili wszystkie te miejsca, gdzie ludzie mogli swobodnie wybierać. Nikt tego jeszcze nie wiedział, ale burząca stalowa kula uderzyła w Żelazną Kurtynę. W ciągu dwóch miesięcy czołowy działacz Solidarności został premierem Polski. Jesienią Węgierska Partia Komunistyczna rozwiązała się, mieszkańcy NRD organizowali cotygodniowe czuwania protestacyjne, a okupowane przez Związek Radziecki państwa bałtyckie były rozpalone secesjonistyczną gorączką. Pod koniec roku Berlin był jednym miastem, Vaclav Havel był prezydentem Czechosłowacji, a Rzeźnik Bukaresztu, Nicolae Ceausescu, był trupem. Komunistyczny koszmar Europy skończył się.


Koszmar Chin powrócił.


O północy 4 czerwca czołgi i pojazdy opancerzone szły Aleją Changan – Aleją Wiecznego Pokoju – w kierunku Placu Tiananmen. Tym razem nie zawróciły. Żołnierze strzelali do tłumu, który zbierał się na każdym skrzyżowaniu. Nieuzbrojeni demonstranci – mężczyźni, kobiety, nastolatki – padali setkami. Zachodni dziennikarze filmowali jak Armia Ludowo-Wyzwoleńcza kierowała broń automatyczną na grupy protestujących i pociągała za spusty. „Były kałuże krwi wzdłuż całej alei, na ziemi leżały ciała zabitych - pisał jeden z amerykańskich reporterów. – Większość ran była w piersi i w brzuchy”.  


We wstrząsającym reportażu nadanym następnego wtorku w PBS filmowcy, Carma Hinton i Richard Gordon pokazywali nagą brutalność tego dnia. Tym, co czyni "Bramę Niebiańskiego Spokoju" tak przejmującym, nie jest jej historia, ale to co dziś pokazuje, mówią na filmie Hinton i Gordon, rozwodząc się nad wewnętrznymi sporami studentów i nawet winią ich za to, że nie ustąpili. Od pierwszej sceny z nieznanym bohaterem przed kolumną czołgów, film wypełniony jest scenami bolesnych emocji: pierwsi protestujący z petycją o reformy na klęczkach przed Wielką Halą Ludową. Młodzi ludzie podczas strajku głodowego mdlejący od upału i z wyczerpania. Bogini Demokracji przewrócona wśród krwi i dymu na Placu przed świtem 4 czerwca.


Znaczenie takich scen, jak mówią dziennikarze w tym filmie, ”było jasne: tutaj była ludzka nadzieja i odwaga stawiające wyzwanie pozbawionej skrupułów władzy państwowej”. Kiedy w Pekinie toczyły się czołgi i strzelały karabiny, ludzka nadzieja i odwaga umarły – by rozpalić się ponownie w całej Europie Wschodniej. Wkrótce miały toczyć się czołgi i strzelać karabiny w Bukareszcie, Wilnie i Timisoara, a ludzie mieli zbierać się na wiecach. Tu dyktatorzy, a nie ich maltretowani i nieszczęśni poddani, mieli powody do strachu.


My, Amerykanie, uważamy wolność za oczywistość, bo nie płaciliśmy krwią za nią od 1776 roku. Mężczyźni i kobiety z czerwcu 1989 roku niczego nie traktowali jako oczywistości – poza moralną siłą wezwania złego rządu do odpowiedzialności. Żaden czyn nie jest bardziej najeżony niebezpieczeństwami. Żaden czyn nie jest odważniejszy.  


Minęło 31 lat od czasu, kiedy drogi rozeszły się i historia poszła obiema. W Europie Wschodniej drzwi do wolności siłą otwarto na oścież. W Chinach zabito je na głucho. Trwającym znaczeniem 4 czerwca jest to, że czołgi i karabiny mogą na zawsze utrzymać despotów u władzy. Bogini Wolności może dzisiaj leżeć w ruinie, ale to samo robi Mur Berliński. Bogini podniesie się znowu.  


A Day of Hope and Courage

Tłumaczenie: Małgorzata Koraszewska

Pierwsza publikacja The Boston Globe, 30 maja 1996

 

Jeff Jacoby

Wieloletni publicysta „Boston Globe”


Skomentuj Tipsa en vn Wydrukuj




Komentarze
1. Znowu klęczą Marek Eyal 2020-06-04


Notatki

Znalezionych 2574 artykuły.

Tytuł   Autor   Opublikowany

Wydajmy razem "Głos Rozpaczy"   Kruk   2013-12-14
Woda wyżej   Koraszewski   2013-12-15
Izraelski apartheid   Lesser   2013-12-19
W co wierzy lewica (w sprawie islamu i Izraela)   Davidson   2013-12-21
Szokująca decyzja  autobojkotu związków uniwersyteckich   Davidson   2013-12-25
Co zrobić z wszystkimi “czarownicami”?   Igwe   2013-12-26
Wesołych Świąt!   Dawkins   2013-12-26
Tragedia dzieci-uchodźców w Syrii   Raphaeli   2013-12-29
Święty Mikołaj aresztowany w Pakistanie   Khuldune Shahid   2014-01-02
Całkowity brak zainteresowania   Treppenwitz   2014-01-02
Tajemnice palestyńskiej ambasady     2014-01-05
Zabójstwa honorowe na Zachodzie   Chesler   2014-01-10
Znak czasu   Treppenwitz   2014-01-11
Przepraszamy, zabiliśmy was z powodu nieuniknionych błędów!   Bekdil   2014-01-14
Chińską politykę jednego dziecka zainspirowali zieleni z Zachodu   Ridley   2014-01-20
Ani Marks, ani Chomsky, ani Jezus, ani Mahomet   Koraszewski   2014-01-27
Precedens w świecie arabskimOficjalna impreza upamiętniająca Holocaust     2014-01-30
Lekcje Holocaustu są międzynarodowe     2014-01-30
Gniewny śpiew o kulturze gwałtu   Chesler   2014-01-30
Kocia sprawa   Hili   2014-02-01
Rada Bezpieczeństwa żąda, by Izrael przestał być tak cholernie moralny     2014-02-04
Zakaz przechodzenia przez jezdnię po lody!   Lomborg   2014-02-08
Listy z globalnej wioski   Hili   2014-02-09
Czy ludziom bardziej przeszkadza nierówność niż bieda?   Ridley   2014-02-09
Okupacyjna Olimpiada Putina   Kontorovich   2014-02-10
Przemysł, który nie będzie bojkotował Izraela   Apfel   2014-02-11
O mordowaniu zwalczających polio     2014-02-13
Abbas potrzebuje opcji zerowej   Charney   2014-02-14
Rasa & polityka: od sali wykładowej do ONZ   Valdary   2014-02-17
Kongres i Biały Dom zgadzają się: Najlepszym rozwiązaniem jest okupacja     2014-02-18
Kultura wojny   Tobin   2014-02-19
Muzułmanie szkodzą sami sobie    Al-Dżibrin   2014-02-20
Jak wytworzyć paskudny obraz Izraela za przestrzeganie porozumień     2014-02-23
W poszukiwaniu palestyńskiej tożsamości     2014-02-26
Arabia Saudyjska: prawdziwy apartheid   Greenfield   2014-03-03
Islamskie państwo Iranu i dyskryminacja płci   Rafizadeh   2014-03-04
Niewolnictwo nadal istnieje   Koraszewski   2014-03-05
Dramat syryjskich chrześcijan   Koraszewski   2014-03-06
Palenie (i regulacje europejskie) zabijają   Ridley   2014-03-06
Naród wyklęty   Koraszewski   2014-03-07
Izraelski Apartheid i jego radzieckie korzenie   Koraszewski   2014-03-08
Miss apartheidu   Koraszewski   2014-03-09
Wspaniały sposób na dobre samopoczucie za pieniądze innych ludzi   Lomborg   2014-03-09
Tragiczna farsa Rady Praw Człowieka ONZ   Cotler   2014-03-13
Akademicy milczą w sprawie imperializmu rosyjskiego: “To nie jest Izrael”     2014-03-14
Afrykańscy więźniowie sumienia   Keita   2014-03-17
Opowieść o niedźwiedziu   Koraszewski   2014-03-20
Czy Waszyngton zakochał się w Hezbollahu?     2014-03-24
Tyrania ekspertów   Ridley   2014-03-24
Demokracja islamska: skorumpowana i niedemokratyczna   Bekdil   2014-03-26
Technika i technologia zarówno tworzą, jak i likwidują miejsca pracy   Ridley   2014-03-29
Kobiety w krajach arabskich mają prawa z epoki kamienia   Akram   2014-03-31
Egipt pozwie Izrael za dziesięć plag   Al-Gamal   2014-04-01
Chochoł królem Polski   Kruk   2014-04-01
Przeciw złemu światu   Roth   2014-04-04
Światowa Wojna Środowiskowa   Greenfield   2014-04-05
Rakiety domowej roboty?   Roth   2014-04-08
Najnowszy argument przeciw nauce   Coyne   2014-04-10
Ruda nie wróci   Koraszewski   2014-04-11
Palestyńczycy muszą prosić o pokój   Dershowitz   2014-04-12
Zmierzch Czerwonych i Zielonych   Greenfield   2014-04-14
Niespodzianka! Nowe badanie Australijczyków pokazuje, że homeopatia jest bzdurą   Coyne   2014-04-15
Szariat to… szariat tamto…   Rahman   2014-04-22
Problem z Bliskim Wschodem   Tsalic   2014-04-25
Zagadka brytyjskiego zatrudnienia i wydajności   Ridley   2014-04-25
Sojusznik NATO na pół etatu   Bekdil   2014-04-26
Kultura arabskapodwójnie zdewaluowała życie ludzkie   Al-Swailem   2014-04-27
Nie dla koniny, ani dla bredni   Tsalic   2014-04-29
Paradoks gospodarczego wzrostu   Ridley   2014-05-01
Negacja Holocaustu i ludobójstwo w Ruandzie   Boteach   2014-05-05
Izrael, kraj paradoksów   Yemini   2014-05-06
Wielka barykada na drodze chorążego pokoju   Apfel   2014-05-08
Czy powinniśmy polować na krezusy?   Koraszewski   2014-05-10
Sprawdzanie moich przywilejów   Fortgang   2014-05-10
Boko Haram i gwałcenie dzieci w Dżihadzie   Chesler   2014-05-11
Pokój ma na imię Hadassah   Ahmed   2014-05-12
Religijny humanizm   Al-Harbi   2014-05-13
Światowa stolica teorii spiskowych   Totten   2014-05-14
Spóźnione olśnienie Tony Blaira   Bekdil   2014-05-15
Wyznanie obojnaka   Kruk   2014-05-16
E-papierosy wypierają tytoń   Ridley   2014-05-18
Nakba czy porażka?   Al-Mulhim   2014-05-19
Nacjonalizm, patriotyzm, humanizm   Koraszewski   2014-05-19
Magiczne myślenie Palestyńczyków   Spyer   2014-05-21
Nakba każdego narodu   Jemini   2014-05-22
EU finansuje terroryzm   Tsalic   2014-05-24
Komu pomaga UNRWA?   Roth   2014-05-25
Małżeństwa z dziećmi  powinny być karalne   Inger Stark   2014-05-26
O wyższości podboju nad okupacją   Bekdil   2014-05-28
Obraźmy się na wiecznie obrażonych muzułmanów   Sennels   2014-05-29
Czy wstrętny generał odmieni Libię?   Greenfield   2014-05-30
Zgwałcili i powiesili   Chesler   2014-06-02
Zdumiewający głos z Syrii   Winter   2014-06-03
Palestyńczycy oskarżają Izraelo gromadzenie zapasów Żydów     2014-06-04
Przepraszam, ale się stąd nie wyniesiemy!   Bekdil   2014-06-05
Wojna i (nie) pokój   Tsalic   2014-06-09
Terroryści bezskutecznie próbują zdobyć uwagę BBC     2014-06-10
Czeski prezydent o islamie i antysemityzmie   Geenfield   2014-06-12
Nielegalne osiedla   Levick   2014-06-14
Naiwność to jeszcze nie dobroć   Lawson   2014-06-21

« Poprzednia strona  Następna strona »
Polecane
artykuły

Lekarze bez Granic


Wojna w Ukrainie


Krytycy Izraela


Walka z malarią


Przedwyborcza kampania


Nowy ateizm


Rzeczywiste łamanie


Jest lepiej


Aburd


Rasy - konstrukt


Zielone energie


Zmiana klimatu


Pogrzebać złudzenia Oslo


Kilka poważnych...


Przeciwko autentyczności


Nowy ateizm


Lomborg


„Choroba” przywrócona przez Putina


„Przebudzeni”


Pod sztandarem


Wielki przekret


Łamanie praw człowieka


Jason Hill


Dlaczego BIden


Korzenie kryzysu energetycznego



Obietnica



Pytanie bez odpowiedzi



Bohaterzy chińskiego narodu



Naukowcy Unii Europejskiej



Teoria Rasy



Przekupieni



Heretycki impuls



Nie klanial



Cervantes



Wojaki Chrystusa


Listy z naszego sadu
Redaktor naczelny:   Hili
Webmaster:   Andrzej Koraszewski
Współpracownicy:   Jacek, , Małgorzata, Andrzej, Henryk